________________
સિદ્ધસેન શતક ] ૪૩
૧૩
પ્રભુની પ્રસન્ન-પ્રશાંત મુદ્રા
तिष्ठन्तु तावदतिसूक्ष्मगभीरगाधाः,
संसारसंस्थितिभिदस्तव वाक्यमुद्राः। पर्याप्तमेकमुपपत्तिसचेतनस्य,
રા+Ifષ શમયિતું તવ પવાા (૨.૭૬) અતિ સૂક્ષ્મ, અતિ ગંભીર તથા ભવભ્રમણનો અંત આણનારી તમારી વાણીતોબાજુએરહો, તમારું માત્ર રૂપ જ સુજ્ઞજનનાઅંતરની રાગ-દ્વેષની જ્વાળાઓને શાંત કરવા માટે પૂરતું છે.
શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકર વાદિવિજેતા એવા સમર્થ પંડિત છે, પણ તેઓ વાદવિવાદની વ્યર્થતા સમજી ચૂકયા છે. તર્કો અને યુક્તિઓ દ્વારા સામાવાળાની બોલતી બંધ કરી શકાય છે પણ તેના હૃદયને ભાગ્યેજ જીતી શકાય છે. દિવાકરજી ભગવાન મહાવીરના તત્ત્વદર્શનના પ્રખર જ્ઞાતા અને વ્યાખ્યાતા છે પણ મહાવીરના કથનની શ્રેષ્ઠતા દર્શાવવા તેઓ તર્કનો બહુ આશ્રય લેતા નથી. તેઓ માનવહૃદયની ઊર્ધ્વગામી સંવેદનશીલ ચેતનાને જ સંબોધીને વાત કરે છે, હૃદયની ભાષામાં વાત કરે છે.
ભગવાન મહાવીરનો તત્ત્વબોધ સૂક્ષ્મ છે, ગંભીર છે. સંસારભ્રમણના હેતુભૂત કેટલીક ભ્રાંતિઓને તે સમૂળ નષ્ટ કરી શકે છે, પરંતુ એ માટે ૨. રાશિઃ - મુદ્રિત પાઠ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org