________________
સિદ્ધસેન શતક [ ૧૯૧
૮૭
સાધકની સાધનાચર્યા
यात्रामात्राशनोऽभीक्ष्णं
परिशुद्धनिभाशयः। विविक्तनियताचारः
મૃતિવર્ષને વધ્યતા (1.99) જે સાધક જીવનયાત્રાનો નિર્વાહ થઈ શકે એટલી માત્રામાં ભોજન લેતો હોય, જેના વિચારો શુદ્ધ અને ઉજજ્વળ હોય, લોકસંસર્ગથી દૂર રહેતો હોય, પોતાને યોગ્ય નિયત આચાર પાળતો હોય એવા સાધકને સંસ્કારની સ્મૃતિના કારણે ફરી દોષનું સેવન થવાનો ભય રહેતો નથી.
આચારધર્મના પ્રતિબંધો અને કષ્ટભરેલાં કર્તવ્યોને ઘણી વાર “દમન” કહીને વગોવવામાં આવે છે. વ્યવહારધર્મ સ્વયંસંપૂર્ણ નથી, તેને મર્યાદાઓ છે જ, અને દિવાકરજીએ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં વ્યવહારધર્મની મર્યાદા દર્શાવી પણ છે. પરંતુ અહીં એટલા જ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં વ્યવહારની ઉપયોગિતા તેઓ દર્શાવે છે.
ખરેખર મુક્તિ મેળવવાની છે કામ-ક્રોધ આદિ અંતરંગ દોષોથી. આ દોષોને નવું પોષણ ન મળે એવી વ્યવસ્થા કરીએ તો આપણું કામ સરળ થાય એ દેખીતું છે. યુદ્ધમાં દુશ્મનના સૈન્યને શસ્ત્રસરંજામ કે અન્ય પૂરવઠો
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
