________________
૫
સિદ્ધસેન શતક
શબ્દપંડિતોનો વ્યર્થ વ્યાયામ
अन्यैः स्वेच्छारचिता
Jain Education International
नर्थविशेषान् श्रमेण विज्ञाय |
कृत्स्नं वाङ्मयमित इति
खादत्यंगानि दर्पेण ।। ( ८.५ )
અન્યોએ સ્વમતિ પ્રમાણે કલ્પેલા વિચારો—મુદ્દાઓનો ખાસી મહેનત લઈ અભ્યાસ કરીને "બધાં શાઓ જાણી લીધાં' એવા ગર્વથી પંડિતો છાતી કાઢીને ચાલે છે.
૧૧૯
હાર-જીતના લક્ષ્ય પંડિતાઈનો ઉદ્યોગ ચલાવતા પ્રકાંડ પંડિતો કેવો વ્યર્થ પરિશ્રમ કરે છે તે જોઈને શ્રી દિવાકરજી વ્યથિત છે. વાદ વિજેતા બનવાની મહેચ્છા પૂર્ણ કરવા માટે વિભિન્ન મત-મતાંતરોનો ઊંડો અભ્યાસ કરવો પડતો હોય છે. બાર કે બાવીશ વર્ષ વિવિધ દર્શનશાસ્ત્રો અને બીજા સંલગ્ન વિષયોનાં શાસ્ત્રો ભણ્યા પછી સર્વ પ્રથમ કોઈ શાસ્ત્રાર્થમાં વિજેતા બનવું પડે, ત્યારે પંડિત તરીકેની માન્યતા મળે, પદવી મળે. વળી પદવી ટકાવી પણ રાખવાની હોય છે. કોઈ નવો હરીફ જાગે અને આહ્વાન કરે તો ફરજિયાત શાસ્ત્રાર્થમાં ઊતરવું પડે, ન ઊતરે તો તે હાર્યો જ ગણાય.
જગતમાં ઝીણા ઝીણા વિચારભેદને મહત્ત્વ આપી નવા નવા મતપંથ-સંપ્રદાય ઊભા થતા રહે છે, તેનાં લાંબા-પહોળાં શાસ્ત્રો લખાય.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
