________________
સિદ્ધસેન શતક U ૧૦૭
૪પ
મિડ્યા ગૌરવ
न गौरवाक्रान्तमतिर्विगाहते
किमत्र युक्तं किमयुक्तमर्थतः । गुणावबोधप्रभवं हि गौरवं,
નીવૃત્તમતોડન્યથા મવેત્ II (૬.૨૪). પોતાની મોટાઈનો ખ્યાલ જેના માથામાં ભરાઈ ગયો છે એવો માણસ જોઈ શકતો નથી કે અહીં ખરેખર શું યોગ્ય ગણાય અને શું અયોગ્ય. ગૌરવ તો ગુણના વિકાસથી આવે છે. તે વિનાનું ગૌરવ કુળવધૂના આચરણ જેવું છે.
ધનવાન પણ સંસ્કારહીન વ્યક્તિ ધનના ગર્વના કારણે બેહૂદુ વર્તન કરતી હોય છે પણ તેનું તેને ભાન નથી હોતું. બરાબર એ જ રીતે, પાંડિત્ય પ્રાપ્ત કરનાર પણ સદ્ગુણોથી વંચિત એવા વિદ્વાનો ઘમંડમાં આવી જાય છે અને હલકી કક્ષા પર ઊતરી આવે છે. પ્રતિવાદીને હરાવવાનું એક માત્ર લક્ષ્ય તેમની સામે હોય છે. સાચું શું કે ખોટું શું તેનું તેમના માટે કોઈ મહત્ત્વ નથી હોતું. અન્ય વિદ્વાનોને તે હલકી નજરે જુએ છે, અપમાનિત કરે છે. તેની ભાષામાં ઘમંડ અને તુચ્છકાર આવે છે, રાડારાડ કરી સામાની વાત દબાવી દેવાની કોશીશ કરે છે, તેના હાવભાવ પણ વિકૃત થઈ જાય છે. તે ધરાર ખોટી યુકિત-પ્રયુકિત અજમાવે છે, સત્ય વાત જાણતો હોવા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
