________________
ચતુર્થકર્મગ્રન્યપરિશીલન શાસ્ત્રને અનુકૂળ છે. (9) જૈન શાસ્ત્રમાં સમ્યગ્દર્શનની પ્રાપ્તિ સ્વભાવ અને બાહ્ય નિમિત્ત એમ બે રીતે થતી દર્શાવી છે. 30 યોગવાસિષ્ઠમાં પણ જ્ઞાનપ્રાપ્તિનો તેવો જ ક્રમ सूयवायो छ.31 (10) मेनन यौः गुस्थानोन स्थाने यौः सूमिकामोर्नु पर्शन યોગવાસિષ્ઠમાં 2 બહુ રુચિકર અને વિસ્તૃત છે. સાત ભૂમિકાઓ અજ્ઞાનની અને સાત જ્ઞાનની દર્શાવી છે જે જૈન પરિભાષા અનુસાર ક્રમશઃ મિથ્યાત્વની અને સમ્યકત્વની 30. तन्निसर्गादधिगाद् वा । तत्वार्थभूत्र, 1.3. 31. एकस्तावद्गुरुप्रोक्तादनुष्ठानाच्छनैः शनैः ।
जन्मना जन्मभिर्वापि सिद्धिदः समुदाहृतः ।।3।। द्वितीयस्त्वात्मनैवाशु किञ्चिद्व्युत्पन्नचेतसा ।
भवति ज्ञानसंप्राप्तिराकाशफलपातवत् ॥4॥ 64राम सf 7. 32. अज्ञानभूः सप्तपदा ज्ञभूः सप्तपदैव हि ।
पदान्तराण्यसंख्यानि भवन्त्यन्यान्यथैतयोः ।।2।। तत्रारोपितमज्ञानं तस्य भूमीरिमाः शृणु । बीजजाग्रत्तथाजाग्रत् महाजाग्रत्तथैव च ।।11।। जाग्रत्स्वप्नस्तथा स्वप्नः स्वप्नजाग्रत्सुषुप्तकम् । इति सप्तविधो मोहः पुनरेव परस्परम् ।।12।। श्लिष्टो भवत्यनेकाख्यः शृणु लक्षणमस्य च । प्रथमे चेतनं यत्स्यादनाख्यं निर्मलं चितः ।।13।। भविष्यच्चित्तजीवादिनामशब्दार्थभाजनम् । बीजरूपं स्थितं जाग्रत् बीजजागत्तदुच्यते ॥14|| एषा ज्ञप्तेर्नवावस्था त्वं जाग्रत्संसृतिं शृणु । नवप्रसूतस्य परादयं चाहमिदं मम ।।15।। इति यः प्रत्ययः स्वस्थस्तजाग्रत्प्रागभावनात् । . अयं सोऽहमिदं तन्म इति जन्मान्तरोदितः ।।16।। पीवरः प्रत्ययः प्रोक्तो महाजाग्रदिति स्फुटम् । अरूढमथवा रूढं सर्वथा तन्मयात्मकम् ।।17।। यज्जाग्रतो मनोराज्यं जाग्रत्स्वप्नः स उच्यते । द्विचन्द्रशुक्तिकारूप्यमृगतृष्णादिभेदतः ।।18।। अभ्यासात् प्राप्य जाग्रत्त्वं स्वप्नोऽनिकविधो भवेत् । अल्पकालं मया दृष्टमेवं नो सत्यमिप्यपि ॥19।। निद्राकालानुभूतेऽर्थे निद्रान्ते प्रत्ययो हि यः । स स्वप्नः कथितस्तस्य महाजाग्रत्स्थितेर्हदि ॥20।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
