________________
કોઈ પણ વખતે મિથ્યાદૃષ્ટિ લોકોના ધર્મનો ત્યાગ કરી શકાશે નહીં. કારણ કે એમની સંખ્યા કાયમ માટે વધારે જ રહેવાની છે. આ સંસારમાં અનાર્યલોકોની અપેક્ષાએ આર્યો થોડા છે. આર્યોની અપેક્ષાએ જૈન કુળમાં જન્મેલા થોડા છે. જૈનોમાં પણ શ્રદ્ધાસંપન્ન ઓછા છે અને શ્રદ્ધાસંપન્ન આત્માઓમાં સન્ડિયામાં તત્પર ઓછા છે. કલ્યાણના અર્થી, લોમાં કે લોકોત્તરમાર્ગમાં ઘણા નથી. રત્નનો વ્યાપાર કરનારા વ્યાપારી આમેય ઓછા જ હોય છે. તેમ પોતાના આત્માને નિર્મળ બનાવનારા બહુ જ ઓછા હોય છે. તેથી લોકોનું આલંબન તેમની સંખ્યાની અધિકતાના કારણે જ લેવાનું હોય તો મિથ્યાદૃષ્ટિ લોકોના ધર્મનો ત્યાગ કરવાનું ક્યારે પણ નહિ બને. શાસ્ત્રનીતિને અનુસાર વર્તતો એક જ માણસ હોય તો પણ તે મહાજન છે. અજ્ઞાની લોકોનો સમુદાય એ મહાજન નથી. તેના આલંબનથી કશું જ સિદ્ધ થવાનું નથી. આંધળા માણસો સેંકડો ભેગા થઈ જાય એટલે જોઈ ના શકે. શાસ્ત્રવાક્યોથી અબાધિત અને સંવિગ્ન (સુવિહિત સાધુ ભગવંતો) પુરુષોએ આચરેલ અનુષ્ઠાનને જીતવ્યવહાર કહેવાય છે, જે પ્રાચીન પુરુષોની પરંપરાથી ચાલ હોવાથી વિશુદ્ધ હોય છે. શ્રતના અર્થનું આલંબન નહિ લેનારા એવા અસંવિગ્ન પુરુષોએ આચરેલ જે અનુષ્ઠાન છે, તે જીતવ્યવહાર તો અબ્ધ પુરુષોની પરંપરાથી જન્મેલો છે. તે કોઈ પણ રીતે પ્રમાણ નથી. તીર્થના છેડે સુધી જીવ્યવહાર જ પ્રવર્તક છે અને શ્રુત-આગમ પ્રવર્તક નથી.” આ પ્રમાણે કહેવાય નહિ. આવું બોલનારાને આગમમાં મોટું પ્રાયશ્ચિત્ત જણાવ્યું છે. તેથી વિધિમાર્ગમાં જ જેઓને રસ છે એવા પુરુષોએ આગમના અનુસારે સંવિગ્ન પુરુષોના છતવ્યવહારનું
૧૦૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org