________________
२१८
आचार्यश्रीअभयदेवसूरिविरचितटीकासहिते समवायाङ्गसूत्रे
इति सूत्रार्थौ, शेषं कण्ठ्यं यावत् सेत्तं सूयगडे त्ति, नवरं त्रयस्त्रिंशदुद्देशनकालाःच ४ यि ३ चउरो ४ दो २ दो २ एक्कारस चेव हुंति एक्कसरा ।
सत्तेव महज्झयणा एगसरा बीयसुयखंधे ॥ [ ] इत्यतो गाथातोऽवसेया इति । [सू० १३८ ] से किं तं ठाणे ? ठाणेणं ससमया ठाविज्जंति, परसमया 5 ठाविज्जंति, ससमय - परसमया [ठाविज्जंति], जीवा ठाविज्जंति, अजीवा [ठाविज्जंति], जीवाजीवा [ठाविज्जंति], लोगो अलोगो लोगालोगो वा ठाविज्जति । ठाणेणं दव्व-गुण-खेत्त-काल- पज्जव पयत्थाणं ।
सेला सलिला य समुद्द सूर भवण विमाण आगरा णदीतो । धियो पुरिसज्जाया सरा य गोत्ता य जोति संचाला ॥६०॥ एक्कविधवत्तव्वयं दुविह जाव दसविहवत्तव्वयं जीवाण पोग्गलाण य लोगट्ठाई च णं परूवणया आघविज्जति जाव ठाणस्स णं परित्ता वायणा जाव संखेज्जा सिलोगा, संखेज्जातो संगहणीतो । से तं ( णं) अंगट्ठताए ततिए अंगे, एगे सुतक्खंधे, दस अज्झयणा, एक्कवीसं उद्देसणकाला, एक्कवीसं समुद्देसणकाला, बावत्तरिं पयसहस्साइं पदग्गेणं पण्णत्ते । संखेजा अक्खरा 15 जाव चरणकरणपरूवणया आघविज्जति । सेत्तं ठाणे ।
I
[ टी०] से किं तं ठाणे इत्यादि, अथ किं तत् स्थानम् ?, तिष्ठन्त्यस्मिन् प्रतिपाद्यतया जीवादय इति स्थानम्, तथा चाह - ठाणेणमित्यादि, स्थानेन स्थाने वा जीवाः स्थाप्यन्ते यथावस्थितस्वरूपप्रतिपादनयेति हृदयम्, शेषं प्रायो निगदसिद्धमेव, नवरं 'ठाणेणमित्यस्य पुनरुच्चारणं सामान्येन पूर्वोक्तस्यैव स्थापनीयविशेषप्रतिपादनाय 20 वाक्यान्तरमिदमिति ज्ञापनार्थम्, तत्र दव्वगुणखेत्तकालपज्जव ति प्रथमाबहुवचनलोपाद् द्रव्य-गुण-क्षेत्र - काल-पर्यवा: पदार्थानां जीवादीनां स्थानेन स्थाप्यन्ते इति प्रक्रमः, तत्र द्रव्यं द्रव्यार्थता यथा जीवास्तिकायोऽनन्तानि द्रव्याणि, गुण: स्वभावो यथोपयोगस्वभावो जीवः, क्षेत्रं यथा असंख्येयप्रदेशावगाहनोऽसौ, कालो यथा अनाद्यपर्यवसितः, पर्यवा: कालकृता अवस्था यथा नारकत्वादयो बालत्वादयो वेति । १. ठाणेणं त्यस्य जे२ हे१,२ ॥
10
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org