________________
આ દર્શીનના પ્રવ`કનું નામ કણાદઋષિ કહેવાય છે. તેનું બીજું નામ ઉત્સુક દર્શીન પણ છે. અને તેના છ પદાર્થાંને હિસાબે પડુંલુકૅચ નામ છે. તથા પાશુપત દેન પણ કહેવાય છે. આ દર્શીન ઈશ્વરને જગત્કર્તા માને છે, આ દનનુ વલણ જગત્નું પૃથક્કરણ
કરવા તરફ છે.
૧ પ્રમાણ (પ્રમાણ
રૂપ જ્ઞાનનું કારણ)
૨ પ્રમેય (પ્રમાણથી જાણવા
ચેાગ્ય)
૩ સશય (સ...દેહ-અનિશ્ચિત
૩. ન્યાય દર્શન
જ્ઞાન)
૪ પ્રયેાજન (સાખિત કરવા
યેાગ્ય)
૫ દ્રષ્ટાંત (અન્ધેયને ખુલ
દાખલે)
૬ સિદ્ધાન્ત (ખન્નેયને કબુલ
નિષ્ણુ ય)
૭ અવયવ (પરા અનુમાનના
અંગે)
૮ તર્ક (નિર્ણય માટે ચિંતન) હું નિણ્ય (નિશ્ચય)
·
Jain Education International
૧૦ વાદ (વાદી પ્રતિવાદીની ચર્ચા )
૧૧ જલ્પ (વાદીને જીતવા પ્રપંચ ભરી વાણી)
૧૨ વત'ડા (સામા પક્ષના
દૂષણ જ કાઢવા) ૧૩ હેત્વાભાસ (ખાટા
હેતુઓ)
૧૪ છળ (ઉંધા અર્થ કરી હરાવવાના પ્રયત્ન)
૧૫ જાતિ (નિર્દોષ હેતુને સદેષ બતાવવે)
૧૬ નિગ્રહસ્થાન (ખ"ડન ચેાગ્ય વાદીની ગફલત—
ભૂલ)
એ સેાળ પદાર્થોના જ્ઞાનથી તત્ત્વજ્ઞાન થાય છે. અને તત્ત્વજ્ઞાન થવાથી મેાક્ષ મળે છે. આ દર્શન પણ “ઈશ્વર જગત્ કર્તા છે, અને ત આત્માએ સર્વ વ્યાપક છે. આત્મામાં જ્ઞાન ઉત્પન્ન થતુ ખંધ પડે, તે મેાક્ષ” માને છે.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
