________________
૩૧૮
પંચ પ્રતિક્રમણ સૂત્રો
ત્યાં પણ ભાઈઓને ઈષ્ય થઈ અને તેના પિતાને કહેવા લાગ્યા કે-“પિતાજી ! ધન્ય આપણે રત્નો લઈને આવેલો, તેથી સમૃદ્ધિમાન થયો છે, માટે અમને આ ધનનો ભાગ પાડી આપો. અમારે હવે જુદા રહેવું છે. ભાગ પાડ્યા વિના અમો જમીશું નહિ.”
ભાઈઓની રીતભાત જાણીને ધન્ય ત્યાંથી પણ દેશાવર ચાલ્યા ગયા.
કૌશામ્બિમાં જઈને શતાનિક રાજાના ન પરીક્ષા કરી શકાયેલા એક કિંમતી રત્નની પરીક્ષા કરીને તેમની પાસેથી તેની સૌભાગ્યમંજરી પુત્રી, સો હાથી, પાંચસો ઘોડાઓ અને પાંચસો ગાયો મેળવ્યાં.
ત્યાં તેમણે એક તળાવ ખોદાવવું શરૂ કર્યું. ધન ખૂટી જવાથી તેનાં માતાપિતા વગેરે ત્યાં મજૂરી કરવા આવ્યા, તેને તેણે ઓળખ્યા, ને તેઓને અને તેમની સાથે મજૂરી કરનારા દરેકને ખોરાકમાં ઘી આપવાનો હુકમ કર્યો. બે પત્નીઓને પિયર મોકલી હતી. પરંતુ “દુ:ખમાં તો સાસુ સસરાને ન છોડવાનો નિશ્ચય ઉપરથી નાના વહુ સુભદ્રાને સાથે લાવવા પડ્યા હતા, તેમજ ત્રણ મોટી વહુઓ પણ સાથે હતી. છાશ ન મળવાથી રાત્રે અંધ થતાં માબાપને માટે છાશ લેવા આવવા માટે વહુઓને મોકલવા ભલામણ કરી. અને જ્યારે સુભદ્રા આવે ત્યારે તેને સારી છાશ સાથે ભાત વગેરે પણ આપવા તેમજ તેની આગતાસ્વાગતા કરવા સૌભાગ્યમંજરીને ખાસ ભલામણ કરી, એક દિવસે સુભદ્રા આગળ પોતાની રત્નજડિત વીંટી આપ્યાની તથા પૂર્વની વાત કરી બધો ભેદ ખોલી નાંખ્યો, અને તેને દિવ્ય વસ્ત્રોથી શણગારી પોતાને ઘેર રાખી.
ઈર્ષ્યાથી જેઠાણી આવીને એ બધું જોઈ ગઈ, અને સસરાને કહેવા લાગી કે “અમે આપને નહોતા કહેતાં કે-“નાની વહુને બહુ ના વખાણશો.” તે તો શેઠને ત્યાં તેની પત્ની થઈને રહી ગઈ છે. બન્નેય કુળનું નાક કપાવ્યું. હવે અહીં પરદેશમાં શું કરશો ?”
આ સાંભળી ધનસાર શેઠે મહાજનને વાત કરી. પણ ધન્યકુમારના ગુણથી પરિચિત મહાજને વાત ખાસ સાંભળી નહીં, અને મહાજનની વાત ધન્યકુમારે પણ સાંભળી નહીં.
ધનસાર શેઠે ધન્યકુમાર પાસે આવીને કહ્યું કે “શેઠ ! મારો વાંક ગુનો હોય તો શિક્ષા કરો. પણ અમારા દીકરાની વહુને પાછી આપો.” એટલે શેઠે તેને પકડવાનો હુકમ આપ્યો અને એક ઓરડામાં પુરાવ્યા. ત્યાં જઈ એકાંતમાં તેણે બધી વાતનો ભેદ ઉઘાડો કર્યો.
આ પ્રમાણે તેની માતા તથા ત્રણ ભાઈઓને પણ પુરાવ્યા. ભાભીઓ ત્રણ આવી, ને બપોર સુધી ખોટી થઈ પણ કોઈએ દાદ ન દીધી, છેવટે રાજા શતાનિક પાસે જઈ ફરિયાદ કરી. શતાનિકના મોકલેલા માણસોની, તેમણે મોકલેલા લકરની દરકાર ન કરતાં તે રાજા સાથે લડવા તૈયાર થઈ ગયા. મંત્રીઓએ કહેવાથી રાજાએ ભાભીઓને બોલાવી ને પૂછયું કે, “તમારે જેઠ કે દિયર કોઈ છે ?” ત્યારે તેણીઓએ કહ્યું કે-“એક ધન્યકુમાર નામે દિયર હતા, પણ કુટુંબકલેશને લીધે દેશાવર ચાલ્યા ગયા છે ને તે જીવે છે કે નહીં ? તે અમારા જાણવામાં નથી. પરંતુ તેના પગમાં પદ્મનું ચિહન છે, એ તેની નિશાની છે.”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org