________________
१२३
स्वार्थानुमानपरिच्छेदः] भोटपरिशिष्टे प्रमाणसमुच्चयः। सम्बन्धः सप्तविधः । तेषु यथायोगमेकस्मात् प्रत्यक्षाच्छेषस्य अप्रत्यक्षस्यार्थस्य नियमेन सिद्धेः [यत् Psv° ] कारणं तदनुमानम् ।
x x x x x x x x x xxx xxx .
- [अथ तृतीयस्य परार्थानुमानपरिच्छेदस्य कतिपयोंऽशः]
ग्शन्' दोन्' जैस्' सु' द्पग्' पनि ॥ र गिस् म्थोङ् दोन् रब्' ग्सल' ब्येद ॥ जिल्तर र गि छुल्' ग्सुम्' पडि तंगस्' लस् र्तग्स्' चन् ग्यि शेस्' प' स्क्येस्' पदे शिन्' दु: ग्शन्' ल' । [छुल्' गसुम्प डि र्तगस्' लस्' Psvi] तंग्स' चन्' ग्यि' शेस्' पब्स्क्ये द्' पर ऽदोद्' नस्' छुल्' गुसुम्' पडि तंगस्' जेंद्' प' नि' ग्शन्' ग्यि' दोन्' ग्यि' जैस्' सु द्पग्' प स्ते । र्यु लस्' ऽब्रस्' बु' ब्तगस्' पडि फ्यिर् रो। ऽदिर
ल् गङ् यङ् *रुङ ब चिग' म' स्सस् न' यङ्' म छङ्ब बोंद्' पर्' ऽग्युर् रो* ॥ *गल्' ते' जैस्' सु पग्' पर ब्य'ब' स्तोन् पनि । दम् ब्चऽब[बोद्' पर N] ब्य' स्ते । तोग' गेडि' बस्तन् बचोस्' नेम्स सु. 10 गशन्' ग्यि' दोन्' ग्यि' जैस्' सुपग्' ५' ऽगोद्' प. (बकोद्प' Psv'. VT) दे जिल्तर् यिन् शेन । दे जिद् द्रि बर ब्यो * ॥ खो' बो चग् नि ।
दे ल' पग ब्य' बस्तन् पनि ॥ तंग्स् क्यि' दोन्- ग्यि' युल्' दु:ऽदोद् ॥ १॥
पुरुषवच्च । उदाहरणद्वयं लोकशास्त्रप्रसिद्धिवशात् । एवमुत्तरत्रापि ज्ञेयम् [पृ० ११७ B] । स्वस्वामिभावोऽन्योन्यापेक्षः । [नोर्ब्द ग् पोडि कोर् योद्प ' दङ् । देर रुङ् ब सिद्दे। दे' शिन् दु' नोर् चन् ग्यि य नोर् ग्यि' कोर् योदु पो Vr= स्वस्य खामिनं प्रति सत्त्वं तद्योग्यत्वं च, एवं स्वामिनोऽपि खं प्रति अस्ति । प्रकृतिविकारभावेन क्षीरदध्यादिवत् प्रधानमहदादिवच्च । प्रकृतिरविभागं कारणम् , विकारस्तस्याः परिणामिन्या धर्मः । कार्यकारणभावेन अन्योन्योपकारलक्षणेन रथाङ्गवत् सत्त्वादिवच्च शब्दादिभावेन परिणामे । निमित्तनैमित्तिकभावेन [गङ यङ् रुङ्' बस्' VT.= ] अन्यतरोपकारलक्षणेन कुम्भकार-घटादिवत् पुरुष-प्रधानप्रवृत्तिवच । मात्रामात्रिकभावेन च अवयवायव विभावलक्षणेन वृक्ष-शाखादिवत् शब्दादि-महा- . भूतवच्च । सहचारिभावेन [कुर बल्त बु V=] चक्रवाकवत् सत्त्वादिवञ्च । वध्यघातकभावेन अहिनकुलवत् अङ्गाङ्गिभूतसत्त्वादिवच । सत्त्वादीनां यस्याङ्गित्वं तेन इतरस्य [गनोन्' पडि फ्यिर् रो Vr:= ] अभिभूतत्वात् । अयं सप्तविधः सम्बन्धः । [ देस् न' जिल्तर स्त्रिद्' प' शिन्' VT.= ] तेन यथासम्भवं सम्बन्धादेकस्मादिति । यथोक्तम्-'कश्चिदर्थः कस्यचिदिन्द्रियस्य प्रत्यक्षो भवति । तस्मादिदानीमिन्द्रियप्रत्यक्षादर्थात् [स्र् छोग्स्' पल' ऽब्रेल' प. ब्यस्' प' लस्' ब्लोस्' नि:=Vr= ] पूर्व समुदाये कृतसम्बन्धमतिरविशिष्टस्यार्थस्यास्तित्वं प्रतिपद्यते, यथा पूर्व धूमाग्योः सम्बन्धं दृष्ट्वा धूमदर्शनादग्नेरप्यस्तित्वं प्रतिपद्यते' [ षष्टितन्त्रभाष्ये ] इति । सिद्धेः कारणमिति लिङ्गज्ञानं सम्बन्धस्मरणापेक्षम् । तद्धि शेषस्य अप्रत्यक्षस्य सिद्धेः कारणम् । लिङ्गिनः सिद्धिः कार्यम् । [ म्दो रु [ पृ० ११८ A] नि' र्यु लस्' ऽब्रस्' बुर् ने बर् ब्तगस्' पडि. फ्यिर् ल्हग् म ऽगुब्' प नि जैस्' सु' पग्' प शेस्' ब्शद् दो VI=] सूत्रे कारणे कार्योपचारात् 'शेषसिद्धिरनुमानम्' इत्युक्तम् [पृ० ११८ B] |"-विशाला०। ९ नयचक्रवृत्ति. पृ० २४० पं० ११ । टिपृ० ७८ पं० १-५। १० दृश्यतां टिपृ० ७८ टि० २।
१ Psv' अनुसारेण तु 'तेषु यथा[सम्भवं ? ] सम्बन्धादेकस्मात् शेषस्य अप्रत्यक्षस्य सम्बन्धिनः सिद्धेः यत् कारणं तदनुमानम्' इति संस्कृतेऽनुवादः स्यात् । विशालामलवत्यनुसारेण तु 'तेन यथासम्भवं सम्बन्धादेकस्मात् प्रत्यक्षात् शेषस्य अप्रत्यक्षस्यार्थस्य सिद्धेः कारणं तदनुमानम्' इति पाठो भाति स च समीचीनतरः प्रतीयते। २ अत्र 'तेषु यथायोगम्' इत्यस्य स्थाने 'तेषामन्यतमात्' इत्यपि संस्कृतेऽनुवादो भवेत् । ३“रङ् ल" - Psv', N. ed. Psv | ४ "यु ल'"-VT. पृ० १३३ B। ५ * * "रुङ् बम' बोंद्' पनि म छ ब' जिद्' चेस्' शद्' पर ऽग्युर् रो शेस्" - VT. पृ० १३५ A । “रुङ्ब ' म' बोंदू न नि म' छङब' शेस' ब्य'ब' बोद्प ' यिन्' नो॥"- Pav | ६ "डोन्' ते तॊग गेडि बस्तन्' बचोस्' नेमस्' सु. गशन्' ग्यि' दोन्' ग्यि जेसु द्पग्' पल' जैसु' द्पग्' पर ब्य' ब' स्तोन्' प दम् ब्चा ब ब्कोद्प गङ् यिन् प दे चिल्तर शे न । दे जिद्ल द्रि बर्' ब्यो ॥"- Psv' |
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org