________________
૧૮૨
પૂજ્યપાદ શ્રી યશોવિજયજી મહારાજશ્રી વિરચિત જ્ઞાની પુરુષોએ દુધરવ્રત કહેલ છે. આવું દુધરવ્રત પાળનારા આ મુનિઓ છે. તેઓ ફોગટ ફેલાનારા બનતા નથી. પોતાનામાં ઉત્તમ-જ્ઞાન-ચારિત્રાદિ ન હોવાના કારણે અનુયાયી લોકોની વચ્ચે પોતાનાં ગાણાં ગાનારા અને ગવરાવનારા આ મહાત્માઓ હોતા નથી. આ જ તેઓનો મોટો ગુણ છે અને તેવા ગુણથી આ મુનિઓ સંસાર તરે છે. કે ૭-૨ | પ્રથમ સાધુ બીજો વર શ્રાવક, ત્રીજો સંવેગ પાખી જી | એ ત્રણે શિવ મારગ કહીએ, જીહાં છે પ્રવચન સાખી જી ! શેષ ત્રણે ભવ મારગ કહીએ, કુમતિ કદાગ્રહ ભરીયાજી ! ગૃહી-યતિલિંગ-કુલિંગ લખીએ, સકળદોષના દરીયાજી ૭-૩
|| ૮૧ | ગાથાર્થ= પ્રથમ સાધુ, બીજા શ્રેષ્ઠ શ્રાવક, અને ત્રીજા સંવેગપાક્ષિક આત્મા. આ ત્રણે મુક્તિમાર્ગના આરાધક છે. આ બાબતમાં જૈન પ્રવચન સાક્ષીભૂત છે. બાકીના ત્રણ ૧ ગૃહસ્થ, ૨ સાધુવેશધારી, અને ૩ અન્યવેશધારી. આ ત્રણે સંસાર માર્ગ છે. જેઓ કુમતિ અને કદાગ્રહથી ભરેલા છે. તથા સર્વે દોષોના ભંડાર (સાગર) છે. || ૭-૩ |
વિવેચન= જૈનશાસનમાં મહાપુરુષોએ નીચે જણાવેલા ત્રણ પ્રકારના જીવોને આરાધક અને શેષ ત્રણ પ્રકારના જીવોને વિરાધક કહેલા છે. જે આરાધક છે તે મુક્તિમાર્ગ ઉપર છે અને જે વિરાધક છે તે સંસારમાર્ગ ઉપર છે. એક મુક્તિને નિકટ કરનાર છે અને બીજા સંસારની (જન્મ મરણની) પરંપરા વધારનારા છે. આ વાત બરાબર સમજીને આરાધકનો પક્ષ કરીએ, વિરાધકનો પક્ષ ન કરીએ. હોય, તો ત્યજીએ. આરાધકના ત્રણ પ્રકાર(૧) શાસ્ત્રાજ્ઞા અનુસારે શુદ્ધ ચારિત્રગુણમાં પ્રવર્તન કરનાર સાધુ (સાધ્વીજી). (૨) શાસ્ત્રાજ્ઞા અનુસાર દેશવિરતિ ચારિત્રગુણમાં પ્રવર્તન કરનાર શ્રાવક
(શ્રાવિકા).
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
