________________
તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય : ૪-સૂત્ર-૫
૯૫ (૪) પારિષદ્ય-પર્ષદાના દેવો, ઈન્દ્રની સભામાં બેસનારા,સભ્યદેવો. (૫) આત્મરક્ષક - ઈન્દ્રના શરીરની રક્ષા કરનારા, કવચ અને
શસ્ત્રધારી. (૬) લોકપાલદેવ - ચારે દિશાઓનું રક્ષણ કરનારા સોમ
યમ, વરુણ-કુબેર. (૭) અનીકદેવ - સૈન્યના દેવો, લડાઈનો સમય આવે તો
યુદ્ધસજ્જ થનારા (૮) પ્રકીર્ણકદેવ - પબ્લીક દેવો, પ્રજારૂપે રહેનારા દેવો. (૯) આભિયોગિક દેવ- નોકરરૂપે કામ કરનારા, સ્વામીના
વાહનરૂપે ચાલનારા. (૧૦)કિલ્બિષિકદેવો - અત્યન્ત હલકું કામ કરનારા તુચ્છ .
દેવો. ૪-૪
ત્રાસ્વિંશોન્નપાત્ર વ્યક્તરોતિ ૪-૫ ત્રાયશ્ચિંશલોકપાલવર્યા વ્યત્તરજ્યોતિષ્ઠાઃ ૪-૫ ત્રાયશ્ચિંશ-લોકપાલ-વર્ષા વ્યત્તરજ્યોતિષ્ઠાઃ ૪-૫
સૂત્રાર્થ-વ્યંતર અને જ્યોતિષ્ઠદેવોમાં ત્રાયશ્ચિંશ અને લોકપાલ દેવો સિવાયના બાકીના આઠ જાતિના દેવો સામાજિક વ્યવસ્થા રૂપે હોય છે. ૪-૫.
ભાવાર્થ-દેવોની મુખ્યત્વે ચાર નિકાય છે. ભવનપતિવ્યંતર-જ્યોતિષ્ક અને વૈમાનિક. આ ચાર નિકાયમાંથી પહેલી ભવનપતિ નિકાય અને છેલ્લી વૈમાનિક નિકાય, આ બે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
