________________
૧૩૯
બદલે અનંતગુણ કહેવા જોઇએ. કારણ કે વિગ્રહગતિ પામેલા જીવો, અયોગી જીવો અને સિદ્ધના જીવો અણાહારી છે. તેના કરતાં શરીરધારી સંસારી જીવો સ્વાભાવિકપણે જ અનંતગુણા હોઇ શકે છે તો અસંખ્યાતગુણા કેમ કહ્યા ?
ઉત્તર ઃ- તમારો પ્રશ્ન સત્ય છે. પરતું વનસ્પતિકાયમાં નિગોદનું આયુષ્ય અંતર્મુહૂર્ત જ છે. તે અસંખ્યાત સમય પ્રમાણ છે અને જીવો અનંતાનંત છે. તેથી પ્રત્યેક સમયે અનંતા-અનંતા જીવો મૃત્યુ પામે છે. અને તે વિગ્રહગતિવૃંત થયા થકા અણાહારી હોય છે. માટે સિદ્ધોથી સંસારી અનંતગુણા હોવા છતાં વિગ્રહગતિવર્તી વનસ્પતિકાયના અનંત-અનંત જીવો અણાહારી હોય છે. તેથી અણાહારી જીવોની અપેક્ષાએ શરીરસ્થ આહારી જીવો અસંખ્યાતગુણા જ થાય છે. પરંતુ અનંતગુણા થઇ શકતા નથી. આ પ્રમાણે બાસઠ માર્ગણા ઉપર અલ્પબહુત્વ દ્વાર કહ્યું. અહીં પૂર્વે કરેલી પ્રતિજ્ઞા પ્રમાણે ૬૨ માર્ગણા ઉપર જીવસ્થાનક, ગુણસ્થાનક, યોગ, ઉપયોગ, લેશ્યા અને અલ્પબહુત્વદ્વાર એમ છએ દ્વારો સમાપ્ત થાય છે. બાલજીવોને આ વિષય વધુ સ્પષ્ટ સમજાય તે માટે તેનું કોષ્ટક (ચિત્ર-ટેબલ) આ પ્રમાણે છે. ।। ૪૪ ॥ બાસઠ માર્ગણા ઉપર છ દ્વારોનું કોષ્ટક (ચિત્ર)
નં.
માર્ગણાનું જીવ ગુણ યોગ | ઉપયોગ લેશ્યા
નામ
૧ |નરકતિ
૨ | તિર્યંચગતિ
૩ | મનુષ્યગતિ ૪ દેવગતિ
૫ | એકેન્દ્રિય
૬ બેઇન્દ્રિય
૭ | તેઇન્દ્રિય
૮ | ચઉરિન્દ્રિય
૯ | પંચેન્દ્રિય
૧૦ પૃથ્વીકાય
૧ અાય
૧૨ તેઉકાય ૧૩ વાઉકાય
Jain Education International
સ્થાનક સ્થાનક
૨
૧૪
ર
*
૨
૨
૨
૪
*
૪
૪
૪
જે ટ વ્હે
૪
ર
૨
ર
૨
૧૪
૨
૨
૧
૧
2 2 2 2
૧૧
૧૩
૧૫
૧૧
૫
૪
૪
૪
૧૫
ર
B
૩
૫
૩
૯
2
૯
૧૨
૩ જી
૩
૩
૪
૧૨
♠ ♠ ♠
છું છું છું
3.
For Private & Personal Use Only
ન
૩
દ
•
૬
અસં.ગુણા૦ ૩
૪ અનંતગુણા૦ ૫
૩
વિશેષાધિક૪
૩
૬
૪
ઋ જી
અલ્પબહુત્વ
૩
અસં૦ગુણા૦ ૨
અનંતગુણા૦ ૪ સર્વથી થોડા-૧
વિશેષાધિક૩ વિશેષાધિક-૨
સર્વથી થોડા-૧
વિશેષાધિક-૩
વિશેષાધિક-૪
અસંખ્યગુણા-૨ વિશેષાધિક-૫
www.jainelibrary.org
