________________
5.
अंगविजापरण्य
[दसम नियपतिद्वाणविसेसेहि विभंगा वीसमट्ट य । ठाणे अणेया अंगविणा जपण्णुत्तम मज्झिमा ॥४॥ आसणे १ सयणे चेव २ तधेव सयणाऽऽसणे ३ । चतुप्पदे ४ मणुस्सेसु ५ ठाणा जाणविधीसु य ६॥५॥ गेहम्मि पासादतले ठाणं सोपोणसेणिसु८ । रुक्खट्ठाणे य हरितम्मि ९ मालायोणिगते सुभे १० ॥६॥ धैंण्ण११भायणजोणीयं ठाणं १२ वेत्थुपरिच्छदे १३ । मणि-मुत्त-पण्ह-रजते १४ भूसणा-ऽऽभरणेसु वा १५॥७॥ भोयणोपक्खरे चेव ठाणं संपरिकित्तिय १६ । उच्चणीचे व देसम्मि ठाणाणि संविजाणिया १७ ॥८॥ ठाणं च सुद्धपुढवीयं १८ ठाणं तध सिलायले १९ । उदगे२० कद्दमे चेव २१ अद्दे य तध गोमये २२॥९॥ पंथे य तथा ठाणं२३ पणाली-
णिमेस य २४ । मलजोणिगते सुक्खे ठाणं २५ असुचिकेसु य २६ ॥ १०॥ . केस-रोम-णह-ऽट्ठीसु ठाणं२७ ठाणं च झामिते २८ । अट्ठावीसं विधीजुत्ता ठाणा एवं विभावये ॥ ११ ॥ - पसत्थमप्पसत्थं च दुविधं ठाणं समासतो। एक्केकं दुविधं तत्तो जीवा-ऽजीवविभागसो ॥ १२ ॥ सजीवं दुविधं तत्तो जंगम थावरं तधा। अजीवं तिविधं भवति जोणीण पविभागसो ॥ १३ ॥ पाणजोणिगतं चेव मूलजोणिगतं तथा । धातुजोणिसमुत्थाणं अज्जीवं एव जाणिया ॥ १४॥
दुढं चलं च लुक्खं च असुथि सुयिरेव य । रमणीयमरम्मं च णिणं उण्णतमेव य ॥ १५॥ - उदत्तमणुदत्तं च जहण्णुत्तम मज्झिमं । ठाणमेवं भवे णेयं समासा वित्थरेण य ॥१६॥ ___ पुच्छकस्संगचेट्ठाहिं दीणोदत्तविधीहि य । तज्जातपडिरूवेहिं थाणं जहण्णुप्सम मज्झिमं ॥ १७ ॥ पुरओ ठितं दक्षिणतो तधा पुरिमक्खिणं । दक्खिणं पच्छिमे भागे ठितं पच्छिमतो तधा ॥ १८ ॥
ॐ पंच्छिमं वामभागम्मि वामे पस्से ठितं तधा । मुसा पुरिमं वामभागम्मि ठितं उद्ध अधो तधा ॥१९॥ पुरस्थिमं ठितं जंतु तथा पुरिमदक्खिणं । ठितं दक्खिणतो जं च पुरिसस्सऽत्थे पसरसते ॥ २०॥ थिया वामं पसत्थं तुजं च वामपुरच्छिमं । पुरिसस्स वि घेताणि पमदत्थं पसरसते ॥ २१ ॥ दक्खिणे पच्छिमे भागे वामभागे य पच्छिमें । पच्छिमाणि ये ठाणाणि पसत्थाणि णपुंसके ॥ २२ ॥ पुरिमे अणागतो अत्थो वत्तमाणो य पस्सतो। ठाणेसु अत्यो विण्णेयो अतिकतो य पच्छतो ॥ २३ ॥ पुरस्थिमं दक्खिणतो जं च वामपुरस्थिमं । एतेसु पत्थितं विज्जा अत्थलामं पुरेक्खडं ॥ २४ ॥ पच्छिमं दक्खिणं चेव जं वा वामेण पच्छिमं । एतेसु समतिकंतं विज्जा अत्थस्स संपदा ॥ २५ ॥ उपरि ठितो दिसाजं तु जो तु पुच्छति अंगविं । अत्थं विभत्तिसंजुत्तं पसत्थमभिणिदिसे ॥ २६ ॥ अधद्वितो दिसायं तु जो तु पुच्छति अंगविं । पसत्थमपसत्थं वा बद्धी णत्थि त्ति णिदिसे ॥ २७ ॥ एवं दिसासु विदिसासु ठौणाणि समपेक्खिया । थी-पुमंस-णपुंसाणि दीणोदत्ताणि णिदिसे ॥ २८ ॥ आसणे सयणे जाणे वत्थे आभरणे तधा । पुप्फेसु फल-मूलेसु धणे भोयणजातिसु ॥ २९॥ चतुप्पदे मणुस्से वा ठितो तु जदि पुच्छति । अत्थं अत्था पवेदेहिं अप्पियं च पुणो लहुं ॥ ३० ॥ उदगं कद्दमो चेव पासादरस तलो तधा । मेदिणी-पादपस्थाणे पसत्था गोमयं तथा ॥ ३१ ॥ णीला साहा तणं णीलं परिसुक्खं गोमयं तधा । उपरिग्गहे व जाणे वा ण जयो ण पराजयो॥ ३२ ॥ सुक्खसाहा तणं सुक्खं इंगाला छारिया तधा । एतेसु ठितो पुच्छेज्जा सव्वं णत्थि त्ति णिदिसे ॥ ३३ ॥ सुहिते सुट्ठितो अत्थो सुभे देसे सुभो भवे । चले ठिते चलो अत्थो दुट्टितम्मि य दुहितो ॥ ३४ ॥ अंतोघरे ठितो पुच्छे सकमत्थं पवेदये । साधारणं मज्झिमम्मि बाहिरम्मि य बाहिरो॥ ३५॥
30
१ पासाणतले सप्र० ॥२सोमाण है. त०॥३मामयो हं. त• विना ॥ ४धणभा है. त• विना ॥ ५ वत्थपरि है० त० ॥ ६°पण्णर सि० ॥ ७तिविधं सप्र० ॥ ८ हस्तचिह्नमध्यवर्ति पूर्वार्द्ध हं० त० एव वर्तते । ९ 'धेताणि हेयानि वर्जनीयानीत्यर्थः ॥ १० य धण्णाणि सप्र०॥ ११ पुरेकडं हं. त०॥ १२ अद्धाणाणि हं.॥ १३ सणं सि०॥ १४ साहा सर्व सं ३ पु० सि. । साहा रणं हं० त०॥
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org