________________
6 ૧૭૦
[૨૪]... નિર્યુક્તિઓ પ્રથમ કે દ્વિતીય આચાર્ય ભદ્રબાહુની રચના માનીએ તો પણ તેમાંની બધી ગાથાઓ આચાર્ય ભદ્રબાહુએ જ રચી હોય તેવો સંભવ ઓછો છે. પણ તેમાં ઘણી સંગ્રહણીગાથાઓનો સમાવેશ કરી લેવામાં આવ્યો હશે એમ માનવું યોગ્ય થશે. એટલે નિર્યુક્તિને આધારે પ્રજ્ઞાપનાના સમયનો વિચાર કરવો યોગ્ય નથી.
ઉત્તરાધ્યયનનું છવાવવિભક્તિ નામનું ૩૬મું અધ્યયન અને પ્રજ્ઞાપનાના પ્રથમપદની તુલના કરવાથી એ સ્પષ્ટ થાય છે કે ઉત્તરાધ્યયન પછીની ભૂમિકાએ પ્રજ્ઞાપનામાં છવવિચાર કરવામાં આવ્યો છે. આથી ઉત્તરાધ્યયનનું તે અધ્યયન પ્રસ્તુત રૂપમાં પ્રજ્ઞાપનાથી પ્રાચીન જ છે. પરંતુ સ્વય ઉત્તરાધ્યયનને વિષે વિદ્વાનોએ એક જ આચાર્યની કૃતિ નહીં માનતાં એને સંકલનગ્રંથ માનવા વલણ ધરાવ્યું છે. એટલે તેને આધારે પણ પ્રજ્ઞાપનાનો સમય નકકી કરવામાં મુશ્કેલી જ છે.
પ્રજ્ઞાપના અને વિવાદમાં પણ સિદ્ધો વિષેની ગાથાઓ મળી આવે છે, જેમાંની ઉત્તરાધ્યયનમાં પણ જોવામાં આવે છે અને આવશ્યકનિયુક્તિમાં પણ છે – પ્રજ્ઞાપના સૂ૦ ૨૧૧ ઉવવાય ઉત્તરા અવ ૩૬ આવશ્યકનિ. (વિશે )
ગા. ૧૫૮ ગા. ૧૫૯ 6 ૧૬૮
૫૬ ૬૭૮ (૩૯૭૮) ગા. ૧૬૦ 6 ૧૬૯
૫૭ ૬૭૯ (૩૭૭૯) ગા. ૧૬૧ 6 ૧૭૧
તુલના-૬૫ ૯૬૪ (દી.) (૩૮૧૦) ગા. ૧૬૨
૯૬૩ (દી.) ગા. ૧૬૩ $ ૧૭ર
૯૬૫ (દી.) (૩૮૧૧) ગા. ૧૬૪ 6 ૧૭૩
૯૬૬ (દી.) (૩૮૧૨) ગા. ૧૬૫
૯૬૭ (દી.) (૩૮૧૩) ગા. ૧૬૬ $ ૧૭૫
૯૬૮ (દી.) (૩૮૧૪) ગા. ૧૬૭ હું ૧૭૬
(૩૮૨૮) ગા. ૧૬૮ હું ૧૭૭
૬૮૧ (૩૮૨૯) ગા. ૧૬૯ 6 ૧૭૮
૬૮૨ (૩૮૩૫) ગા. ૧૭૦ 6 ૧૭૯
૬૮૩ (૩૮૩૬) ગા. ૧૭૧ 6 ૧૮૦
૬૮૫ (૩૮૪૭) ગા. ૧૭૨ ૬ ૧૮૧ (તુલના) તુલના-૬૭
(૩૮૪૮) ગા. ૧૭૩ $ ૧૮૨
१८७ (૩૮૪૯) ગા. ૧૭૪ 6 ૧૮૩
१८८ (૩૮૫૦) ગા. ૧૭૫
$ ૧૮૪ તુલના-૬૭
(૩૮૫૧) ગા. ૧૭૬ હું ૧૮૫
૬૯૦ (૩૮૫૨) ગા. ૧૭૭ 6 ૧૮૬
૬૯૧ (૩૮૫૩) ગા. ૧૭૮ $ ૧૮૭
૬૯૨ (૩૮૮૯) ગા. ૧૭૯ 6 ૧૮૮
૬૯૩ (૧૮૯૦) $ ૧૮૯
X ઉપરની તુલના ઉપરથી એક વાત ચોક્કસ થાય છે કે ઉત્તરાધ્યયનમાં સિદ્ધો વિષેની ગાથાઓ ભૂમિકારૂપ છે અને અન્યમાં તેનો વિસ્તાર છે. આથી એ પણ સિદ્ધ થાય છે કે ઉત્તરાધ્યયનનું આ
૬ ૧૭૪
X X X X X X X X X X
૬૮૬
X X
X X X X X
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
