Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 02

SR No.: 001064
Original Sutra Author: Shyamacharya
Author: Punyavijay, Dalsukh Malvania, Amrutlal Bhojak
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 1971
Total Pages: 934
Language: Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Metaphysics, & agam_pragyapana
File Size: 16 MB

Page 208

..[૧૭૯]. ૨૧. ૯૨૨ મા સૂત્રમાં આવેલો વાનમંતરા ના રૂપા રાઢિયા મારા જ (પૃ. ૨૨૮, પં. ૮)– આ સૂત્રપાઠ સમગ્ર સૂત્રપ્રતિઓ આપે છે, એવું અદ્યાવધિ પ્રકાશિત થયેલી બધીય આવૃત્તિઓમાં પણ આ પ્રમાણે જ આ સૂત્રપાઠ છે. આ પાઠમાં વાવ્યંતર દેવોના
દારિક અને આહારક શરીરના સંબંધમાં નારકો પ્રમાણે જાણી લેવાની ભલામણ કરી છે. હવે વાનગૅતર દેવ સંબંધી આ જ સૂત્રમાં આગળ આવતા તેયા-ક્રયા (પૃ૨૨૮, ૫૦ ૧૧) આ સૂત્રપાઠના પહેલાં તે આત્તિમાં ગઠ્ઠાવાલરી ના મસુરjમારાઇi (અર્થાત્ વાનવ્યંતરનાં આહારક શરીરોનું વક્તવ્ય અસુરકુમારની પેઠે જાણી લેવું.) આટલો સૂત્રપાઠ વધારે છે. એક જ સૂત્રમાં અને તે પણ ૧૩–૧૪ શબ્દોના જ અંતરે એક જ વક્તવ્યની બે વાર ભલામણ કરવી પડે તે બરાબર નથી, અને તેથી જ છુ ૨ સિવાયની પ્રાચીન-પ્રાચીનતમ સૂત્રપ્રતિઓમાં અને છે તથા ૩ આવૃત્તિમાં આ વધારાનો સૂત્રપાઠ નથી. મેં અને હું આવૃત્તિમાં અહીં જ આવૃત્તિ જેવો વધારાનો અપ્રમાણિત પાઠ છે. શિ આવૃત્તિમાં આ વધારાનો બિનજરૂરી પાઠ નથી લેવાયો.
૨૨. ૯૮૫ [૭] સૂત્રના પ્રશ્નવાક્યમાં આવેલો યોજાળવદયાણ પાઠ અમને સમગ્ર સૂત્રપ્રતિઓએ આપ્યો છે. આ પ્રશ્નવાજ્યના ઉત્તરવાક્યમાં–જવાબમાં પણ આ બે પદોનું પ્રાધાન્ય છે. આમ છતાં ય આવૃત્તિમાં પ્રસ્તુત પાઠના સ્થાનમાં યોગgrદયાહૂ પાસચાઈ મોriપાસક્રયાઈ આવો પાઠ છે. મ, શિ અને સુ આવૃત્તિમાં આ સ્થાનમાં ઉક્ત એ આવૃત્તિના ખોટા પાઠનું જ અનુકરણ થયું છે. હવે તથા એ આવૃત્તિમાં પ્રસ્તુત પાઠના સ્થાનમાં ગોકળદયાણ રેસક્રયાણ આમ બે પદ અલગ અલગ છે, અર્થાત્ સ આદિની આવૃત્તિમાં જે વધારાનું ત્રીજું પદ છે તે નથી.
૨૩. ૧૧૧૧મા સત્રમાં બંદૂT રિયા આ પાઠ છે. અહીં દરિયા શબ્દને અનુસરીને ટીકામાં સહુથ અર્થ કર્યો છે. આ સ્થાનમાં અમને પ્રત્યંતરોમાં મંડૂp–૩દિતા, સરિતા અને મોદિતા આવા પાઠભેદ મળ્યા છે. ઘ તથા ૩ આવૃત્તિમાં આ સ્થાનમાં મંદૃા ૩ષ્પત્તિ પાઠ છે; જયારે સ આવૃત્તિમાં તથા તેને અનુસરીને મ, શિ અને મુ આવૃત્તિમાં આ સ્થાનમાં કંકૂ વિડિત્તા આવો અશુદ્ધ પાઠ છે.
૨૪. ૧૧૩૧ મા તથા ૧૧૪૫ મા સૂત્રમાં (પૃ૦ ૨૭૫ તથા ૨૭૮) આવેલા સ ચેર પુછા પાઠમાં ૨ અને ૩ ના લિપિદોષનો ખ્યાલ ન આવવાના કારણે તે આવૃત્તિમાં અનુક્રમે પુર્વ સરવે વિ પુછી અને સરવે વિ પુછી આવો ખોટો પાઠ થઈ ગયો છે. ૧૧૪૫ મા સૂત્રમાં અમે સ આવૃત્તિને પાભેદ ટિપ્પણીમાં આપ્યો નથી. અહીં હકીકતમાં સ ચેવે પાઠના બદલે હસ્તલિખિત પ્રતિઓમાં મળેલા ય વ પાઠને ઉતાવળથી શુદ્ધ કરવા જતાં હવે વિ પાઠ બની ગયો લાગે છે. બાકી, રચના અને અર્થની દૃષ્ટિએ આ બે સ્થાનોમાં સ વિ પાઠ ઉપયોગી નથી, કોઈ સૂત્રપ્રતિ આવો પાઠ આપતી પણ નથી. ઘ તથા આ આવૃત્તિમાં પ્રસ્તુત બે સ્થાનના પાઠના સ્થાને અનુક્રમે આ પ્રમાણે પાઠ છે–તો વ પુછા અને સર્વે વ પુછ ! અહીં શિ આવૃત્તિમાં અનુક્રમે ઉર્વ સર્લિ પુછ અને સર્વે વ પુચ્છ આવો પાઠ છે. અહીં સ વ પાઠ બરાબર ન જણાતાં તેને આધાર વિના શુદ્ધ કરવાની કોશિશ પૂરતો જ સવસિં પાઠ બનાવી દેવાયો છે, જે સંગત ન કહેવાય. અસ્તુ મ અને સુ આવૃત્તિમાં પ્રસ્તુત બન્ને સ્થાનમાં ક આવૃત્તિના જેવો જ પાઠ છે.
૨૫. ૧૨૧૮ મા સૂત્રમાં આવતા સાવI(પૃ. ૨૯૧, ૫૦ ૨૬) પાઠના બદલે ૩ આવૃત્તિમાં જેસોre પાઠ છે. અમે ઉપયોગમાં લીધેલી સૂત્રપ્રતિઓ પૈકીની પુરુ, અને પુ રૂ આ ત્રણ પ્રતિઓ સિવાયની શેષ હસ્તલિખિત પ્રતિઓમાં પ્રસ્તુત પાઠના સ્થાનમાં ના આટલો જ પાઠ