________________
પાંચમા પ્રકરણની પાદો ૧. વિ. સં. ૧૭૦૭ થી (ઈ. સ. ૧૬૫૧ થી) શરૂ કરીને તે વિ. સં. ૧૯૮૪ (ઈ. સ.
૧૯૨૮) સુધીના ૨૭૭ વર્ષ જેટલા લાંબા સમય દરમ્યાન, ખૂબ જહેમત લઈને, શત્રુંજય મહાતીર્થની તથા એના યાત્રિકોની સલામતી માટે, કરવામાં આવેલ રખેપાના પાંચ કરાર આ વાતના બેલતા પુરાવારૂપ બની રહે એવા છે. તેમાંય છેલે પાંચમો કરાર થયે તે પહેલાં સમસ્ત શ્રીસંઘે જે જાગૃતિ અને એકવાક્યતા દર્શાવી હતી, તે ખરેખર, બેનમૂન કહી શકાય તેવી હતી. આ પાંચે કરારની સવિસ્તર માહિતી આ પુસ્તકના દસમા પ્રકરણમાં
આપવામાં આવી છે. २. तेन यथा श्रीसिद्धराजो रञ्जितः, व्याकरणं कृतम् , वादिनो जिताः । यथा च
कुमारपालेन सह प्रतिपन्नम् । कुमारपालोऽपि यथा पञ्चाशवर्षदेशीयो राज्ये निषण्णः । यथा श्रीहेमसूरयो गुरुत्वेन प्रतिपन्नाः ।।
–પ્રબંધકાશ, શ્રી હેમસૂરિપ્રબંધ, પૃ. ૪૭. ૩,
મહારાજા સિદ્ધરાજ જયસિંહે શ્રી શત્રુંજય તીર્થની યાત્રા કરી હતી અને તીર્થના નિભાવ માટે બાર ગામ પણ ભેટ આપ્યાં હતાં, તે સંબધી ઉલ્લેખ આ પ્રમાણે મળે છે– ततः पुरस्सरीकृत्य, गुरु जंगमतीर्थवत् । મિજાજમાત, સિદ્ સપરિવાર ર૭ || ईदृशे यदि तीर्थेऽस्मिन् , स्वयं न श्रीनिवेश्यते । તવા છેત્ય કર્થય, સુરક્રમવજિમિ રૂર છે विचार्येति नृपोऽगण्य-पुण्यपण्यसमीहया । રિવાર દ્વારા પ્રામ, શ્રીનારાર્થનાવૃત્તિ છે રૂરૂ છે ગુમન્ |
–કુમારપાલભૂપાલચરિત્ર, સ૦ ૩. વળી મહારાજા સિદ્ધરાજની જેમ (રાજર્ષિ કુમારપાળની વતી અથવા એમની અનુમતિથી) બાહડ મંત્રીએ (વાડ્મટ મંત્રીએ) પણ, તીર્થના ચૌદમા ઉદ્ધાર વખતે, તીર્થની સાચવણી માટે, ૨૪ ગામ ભેટ આપ્યાને ઉલલેખ આ પ્રમાણે મળે છે– अवरुद्ध ततस्तीर्थात . तदीयतटभूतले । वाग्भटः स्थापयामास, निजनाम्ना नवं पुरम् ॥ ६४८ ॥ चतुर्विशतिमारामान , निर्माप्य परितः पुरम् । देवार्चनाकृते दत्वा, ग्रामानपि च तावतः ॥ ६५० ॥
– કુમારપાલભૂપાલચરિત્ર, સ૦ ૮.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
