________________
૦૦૦
ર
૦
તૃતીય સર્ગ.
- શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર. - આ અપાર સંસારરૂપી મહાસાગરને ઉતારવામાં સેતુ (મર્યાદા) રૂપ અને ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાનના હેતુ એવા શ્રી સુમતિનાથ ભગવાનને નમસ્કાર કરી, ભવ્ય પ્રાણીઓના કલ્યાણરૂપ વૃક્ષને ઉછેરવામાં નીકના જળ જેવું એ પ્રભુનું ચરિત્ર તેમના પ્રસાદથી કહેવામાં આવશે.
આ જંબુદ્વીપમાં પુષ્કળ ઋદ્ધિથી પૂર્વ વિદેહમાં તિલકરૂપપુષ્કલાવતી નામે એક વિયે છે. તેમાં શંખપુર નામે એક સુંદર નગર હતું તેમાં મોટા ચૈત્ય અને હવેલીઓની વિચિત્ર દવજાએથી બધું આકાશ વ્યાપ્ત થયેલું રહેતું હતું. તે નગરમાં વિજય કરનાર વિજયસેન નામે રાજા રાજ્ય કરતા હતા. ભુજવીર્યથી શેભનારા એ રાજાને સૈન્ય ફક્ત શોભાને માટેજ હતું. સર્વ અંતઃપુરની સ્ત્રીઓમાં આભૂષણરૂપ સુદના નામે એક તેને પ્રિયા હતી, જે ચંદ્રની લેખાની જેમ હમેશાં સુદર્શના હતી. રતિ સાથે કામદેવની જેમ વિસ્તૃત વિભવવાળે વિજયસેનરાજા તેની સાથે ક્રિીડા કરતે પિતાને સમય નિર્ગમન કરતો હતે.
એક વખતે કોઈ ઉત્સવને દિવસ આવતાં નગરના લકે સર્વ સમૃદ્ધિ અને પરિવાર સહિત ઉદ્યાનમાં ક્રીડા કરવાને ગયા. તે વખતે જાણે મૂર્તિમાન રાજ્યલમી હાય તેવી સુદર્શન રાણી પણ છત્રચામરથી અલંકૃત એવી એક હાથિણી ઉપર બેસીને તે ઉધાનમાં આવી. ત્યાં જાણે દિકકન્યાઓ હોય તેવી અમૂલ્ય આભૂષણેની શેભાને ધારણ કરનારી આઠ સ્ત્રીઓથી પરવરેલી કે એક સ્ત્રી તેને જોવામાં આવી. અપ્સરાઓ જેમ ઈદ્રાણીની ઉપાસના કરે તેમ એ આઠ વધુઓએ ઉપાસના કરાયેલી એ સુંદર સ્ત્રીને જોઈને સુદર્શના પિતાના ચિત્તમાં પરમ વિસ્મય પામી. “આ સ્ત્રી કોણ છે? અને તેની પાસે રહેલી બીજી આઠ બાળાઓ કેણ છે? એ જાણવા માટે દેવી સુદર્શનાએ પિતાના એક નાજરને તપાસ કરવાની આજ્ઞા આપી. ત્યાં જઈ પૂછી આવીને સુદનાને તે કહેવા લાગ્યું–હે મહારાજ્ઞી! એ સ્ત્રી આ નગરના પ્રતિષ્ઠિત શ્રેષ્ઠી નદિપેણની સુલક્ષણ નામે સ્ત્રી છે. એ સુલક્ષણુને બે પુત્રો છે, અને તે પ્રત્યેક પુત્રોને ચાર ચાર સ્ત્રીઓ છે. તે આઠ સ્ત્રીઓ દાસીની જેમ પોતાની સાસુની સેવા કરવાને અહીં સાથે આવેલી છે.” આ પ્રમાણે સાંભળીને સુદર્શના ચિત્તમાં વિચાર કરવા લાગી કે “અહા ! આ શેઠાણીને ધન્ય છે કે જે પુત્રનું મુખ જુવે છે, અને જાણે નાગકન્યા હોય તેવી સ્વરૂપવાન અને કુળવાન આઠ પુત્રવધૂઓ જેની સર્વદા સેવા કરે છે. મારા જેવી પુણ્ય રહિત સ્ત્રીને ધિક્કાર છે કે જેને પુત્ર કે પુત્રવધુ કાંઈ નથી, જે કે હું મારા પતિને એક હૃદયરૂપ છું તેપણ મારું જીવિત વૃથા છે. આમ તેમ પિતાના હાથને ઉછાળતા અને ચારે તરફ ધૂળીથી ધૂસર થયેલ પુત્ર વૃક્ષ ઉપર વાનરની જેમ પુણ્યવંતી સ્ત્રીઓના ઉત્સંગમાંજ ક્રીડા કરે છે. ફળવિનાની વલીની જેમ અને જળવિનાના પર્વતની જેમ પુત્રવિનાની સ્ત્રીએ શેક કરવા
૧ સારૂ છે દર્શન જેનું એવી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org