________________
૧૦૮૦શ્રી શ્રાદ્ધ-પ્રતિક્રમણ-સૂત્રપ્રબોધટીકા-૩ ગુરની સાક્ષીએ તે તે ધર્મ (પચ્ચકખાણાદિ) કરવાથી તેના પરિણામમાં દઢતા થાય છે. માટે પચ્ચખાણની જેમ બીજા પણ નિયમો ગુરુનો યોગ હોય તો ગુરુસાક્ષીએ કરવા.
-ધર્મસંગ્રહ ભાષા. ભાગ ૧. પૃ. ૪૬૬. (૧) ૩ સૂર-(ક્તિ સૂ)-સૂર્ય ઊગ્યા પછી બે ઘડી સુધી.
વ્રતનો અવસ્થાનકાલ ઓછામાં ઓછો બે ઘડી સુધીનો હોય છે. (જુઓ સૂત્ર ૧૦-૪) પ્રત્યાખ્યાનનું કાલ-માન ઓછામાં ઓછું સૂર્ય ઊગ્યા પછી બે ઘડી સુધી સમજવાનું છે.
નમુર્તિ-સહિયં મુસિદ્મિ-નિમાર-સહિત મુષ્ટિસહિત|| નમસ્કારસહિત, મૂઠી-સહિત.
સૂર્યનો ઉદય થયા પછી બે ઘડી બાદ જયારે પચ્ચખાણ પારવું હોય ત્યારે એક આસને બેસીને હાથની મૂઠી વાળીને ત્રણ વાર નવકાર મંત્રનો પાઠ બોલવામાં આવે છે. તેથી આ વ્રતને “નમુક્કાર-સહિઅ મુદ્રિસહિઅ' કહેવામાં આવે છે. ધર્મસંગ્રહમાં કહ્યું છે કે “મુહૂર્તમાનપત્ર તમારસંહિત-પ્રત્યાર્થીમિત'–“નમસ્કાર-સહિત પ્રત્યાખ્યાનનું કાલ-માન મુહૂર્ત-પ્રમાણ છે. નમુક્કાર-સહિઅ શબ્દમાંથી નવકાર-સહ-નવકાર-સહી અને છેવટે નવકારસી-શબ્દ બનેલો છે.
વ્યવ@ા-[પ્રત્યારણ્યતિ]-મન, વચન, કાયાથી ત્યાગ કરે છે. પ્રત્યાખ્યાન કરાવનાર ગુરુમહારાજ ‘પવૈવા' પ્રત્યાખ્યાન કરે છે' એવું કહે ત્યારે પ્રત્યાખ્યાન કરનારે “પૂર્વવલ્લfમ-હું પ્રત્યાખ્યાન કરું છું એમ કહેવું જોઈએ.
ત્રિદં જ ગાદી-(વહુવિધ પ માદાર)-ચાર પ્રકારનો આહાર.*
‘બાદરમિહી:’–‘લાવવું તે આહાર. ગળાની નીચે લાવવું તે આહાર.'
* અહીં પ્રત્યાખ્યાનમાં જે ચારે પ્રકારનો આહાર વાપરવાની છૂટ રાખવામાં આવશે તે
આહાર અચિત્ત (જીવ વિનાનું) સમજવું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
