________________
પુખરવર-સૂત્ર૦૫૦૧
તપસ્વિમિ-પત્ર-વિધ્વંસને સુરા-નરેન્દ્ર-દિતમ્ | सीमाधरं वन्दे, प्रस्फोटित-मोहजालम् ॥२॥ નતિ-ર-રપ-શોવ -પ્રસંગનચ, कल्याण-पुष्कल-विशाल-सुखावहस्य । વો કેવ-તાવ-નરેન્દ્ર-inતી , થર્ની સારમુનિખ્ય સુત્ પ્રમાલિમ ? રૂા સિદ્ધાર્થ મો: ! પ્રયત: નમ: નિગમતાય નેન્દ્રિઃ સવા સંયમે,
-ના-સુ૫uf-ન્નિર-અપ-સમૂત-માવાને लोकः यत्र प्रतिष्ठितः जगत् इदम् त्रैलोक्य-मासुरम्, धर्मः वर्धतां शाश्वत: विजयतः धर्मोत्तरं वर्धताम् ॥४॥ श्रुतस्य भगवतः करोमि कायोत्सर्ग वन्दन-प्रत्ययेन०
(૩) સામાન્ય અને વિશેષ અર્થ પુવરવરવર-વીવ-[પુરવ-પાર્થે]-પુષ્કરવર નામના અર્ધા દ્વિીપમાં.
જે પુષ્કરો એટલે કમલો વડે સુંદર છે, તે પુષ્કરવરદ્વીપ. તેના અર્ધા ભાગમાં.
મધ્યલોકની રચના મધ્યમાં થાળીના આકારવાળા દ્વીપ અને પછી ચૂડીના આકારવાળા સમુદ્રો તથા દ્વીપો વડે થયેલી છે. એટલે પ્રથમ દ્વીપ જમીન છે, તેની આસપાસ સમુદ્ર છે, તેના પછી જમીન છે, તેના પછી સમુદ્ર છે અને તેના પછી પાછી જમીન છે, વગેરે. આ રચના મુજબ મધ્યલોકની વચમાં જંબૂ નામનો દ્વીપ છે, કે જેની મધ્યમાં મેરુ નામનો એક મહાન પર્વત આવેલો છે. જંબૂદ્વીપ એટલે જંબૂ-વૃક્ષથી ઉપલક્ષિત અથવા જંબૂ-પ્રધાન દ્વીપ. આ દ્વીપની આસપાસ જે સમુદ્ર છે, તેનું નામ લવણસમુદ્ર. એના પછી જે જમીન આવેલી છે, તેનું નામ ધાતકીખંડ. તેમાં ધાવડીવૃક્ષનાં વનો વિશેષ હોવાથી એ નામ પડેલું છે. ધાતકીખંડની આસપાસ જે સમુદ્ર છે, તેનું નામ કાલોદધિ. આ સમુદ્ર પછી જે જમીન આવે છે, તેનું નામ પુષ્કરવરદ્વીપ. આ દ્વીપની આસપાસ પુષ્કરોદધિ નામનો સમુદ્ર આવેલો છે. આ ક્રમ સ્વયંભૂરમણ નામના સમુદ્ર સુધી લંબાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
