________________
- પ્રમોદા ચિત્રભાનું
6. શાકાહાર : કરુણાસભર જીવનરાહ અણદીઠ તેઓ પીડાય છે, અણસુર્યું તેઓ આજંદ કરે છે, તીવ્ર વેદનામાં તેઓ રીબાય છે, અવાજ કર્યા વિના તેઓ મૃત્યુ પામે છે, આ બધાં આ રીતે મૃત્યુ પામે છે અને તમને કાંઈ થતું નથી ? મનુષ્યના લોભના કારણે શોષણ કરવામાં આવતા તથા પીડા આપવામાં આવતા પ્રાણીઓનાં દુઃખ અને પીડાને આ પંક્તિઓ અભિવ્યક્ત કરે છે. અજ્ઞાની, મૂંગા, નિઃસહાય અને લાચાર પ્રાણીઓ કે જેમને આપણી નજરથી દૂર નિર્દય પીડા માટે છોડી દેવામાં આવે છે, તેમનું નિરાશાજનક આ ચિત્ર છે. આ વિચાર માત્ર જ કોઈના પણ ભગ્ન હૃદયને વેદના અને પશ્ચાતાપથી ભરી દે છે. જ્યારે આપણાં જ લઘુ. ભાઈ-બહેનો ભયંકર પરિસ્થિતિમાં હોય ત્યારે આપણે શાંત કઈ રીતે બેસી શકીએ ? શું તેમને મદદ કરવાની અને તેમનું રક્ષણ કરવાની આપણી નૈતિક ફરજ નથી ? પરંતુ મનુષ્યને તે સમજાવવું કેટલું દુષ્કર છે ? વિલિયમ શેરોયન (William Saroyan) કહે છે : “મનુષ્ય એક અભિનેતા છે. તે મનુષ્યની બધી જ વર્તણુંકનું નાટક કરી શકે છે અને તે દરેક ખોટી હોય છે. સંભવતઃ એ સાચું જ કહે છે કે જે દુનિયામાં આજે આપણે વસીએ છીએ તે દુનિયાને મનુષ્યમાં રહેલ પશુતા હેવાનિયતને હિંસક અને વિઘાતક બનાવી દીધી છે. આ પૃથ્વી ઉપર પડતા પાછળ ખૂબ જ હિંસા, પીડા ચાલી રહી છે અને તેને રહસ્યમય રીતે ખૂબ જ ગુપ્ત રાખવામાં આવે છે. આપણને ઘણા લાંબા સમય સુધી છેતરવામાં આવ્યા છે કે પ્રાણીઓને આત્મા હોતો નથી અને તેમને કોઈ દુ:ખ થતું નથી. શું અજ્ઞાની અને મૂંગા પ્રાણીઓ ઉપર આચરવામાં આવતી નિર્દયતાને રોકવા માટે, પ્રાણીઓની હિંસાને અટકાવવા અને આપણને નિદ્રામાંથી જાગૃત થઈને સત્ય શોધવાનો
