________________
Compodium of Jainism - Part (II)
1.12 રાજા શ્રેણિકનું ભાગ્ય
એકવાર, રાજા શ્રેણિકના તેના આગામી જન્મ વિશેના પ્રશ્નના જવાબમાં, ભગવાન મહાવીરે કહ્યું કે તે આગામી ભવમાં નરકમાં જશે. એના કારણની વધુ પૂછપરછમાં, ભગવાન મહાવીરે નીચેની ઘટના તરફ ધ્યાન દોર્યું જેના દ્વારા રાજા શ્રેણિકે તે પ્રકારનું આયુષ્ય કર્મ મેળવ્યું હતું. એકવાર રાજા શિકાર માટે ગયો હતો. તેણે ભાગી રહેલા હરણને જોયું. રાજાએ તેના ઘોડાને ઉશ્કેર્યો અને તેનો પીછો કર્યો. તેણે પોતાની તમામ શક્તિથી પોતાનું બાણ ચલાવ્યું. તીરે હરણના શરીરને વીંધી નાંખ્યું જેથી હરણ તેમજ તેના શરીરમાં અજાત બાળકની હત્યા થઈ, હિંસા માટે દિલગીર થવાને બદલે, રાજાને તેની શક્તિઓ પર ગર્વ અને ખૂબ આનંદ થયો. હિંસા માટે અતિશય ઘમંડની લાગણીએ તેના માટે નર્ક જીવન જીવવાનું કર્મ પ્રાપ્ત કર્યું હતું.
રાજાને એ ઘટના યાદ આવી. તે સમયે જે બન્યું તેના માટે તેને ખૂબ જ દુખી થયા. તે કર્મનો નાશ કરવા માટે તે બેચેન હતો અને ભગવાન મહાવીરને પૂછ્યું કે તે આ બાબતમાં શું કરી શકે?
ભગવાન મહાવીરે ધ્યાન દોર્યું કે તેમનું કર્મ અવિનાશી છે આવા તીવ્ર કર્મોને ફળ આપ્યા વિના ભૂંસી શકાતા નથી. કર્મનું શાસન સર્વોચ્ચ છે, અને તેની કામગીરી પર કોઈને કોઈ અધિકાર નથી.
રાજા શ્રેણિક ભાગ્ય સાથે સમાધાન કરી શક્યા નહીં. તેણે વારંવાર ભગવાન મહાવીરને નરકમાં જવાથી બચવા માટે કોઈ રસ્તો પૂછ્યો. ભગવાન મહાવીરે કહ્યું કે ટાળવાના રસ્તાઓ છે, પરંતુ રાજા તેમના કર્મોના અવિભાજ્ય સ્વભાવને કારણે તેમાંથી કોઈપણનો સફળતાપૂર્વક ઉપયોગ કરી શકશે નહીં. રાજાએ રીતો વિશે જાણવાનો આગ્રહ કર્યો, ભગવાન મહાવીરે તેમને નીચેના ચાર વિકલ્પો સૂચવ્યા:
I.12.1 ૪ પર્યાય
૧) રાજગૃહીમાં પૂણિયા શ્રાવક તરીકે ઓળખાતા એક અત્યંત ધાર્મિક ગૃહસ્થ હતા. તેમણે બધી ઈચ્છાઓ છોડી દીધી હતી અને સંપૂર્ણ આધ્યાત્મિક જીવન જીવી રહ્યા હતા. પોતાની આજીવિકા માટે તે રૂ કાંતવાના વ્યવસાય પર નિર્ભર હતો. તેથી તેઓ પુણિયા શ્રાવક તરીકે જાણીતા હતા. તેણે તેમાંથી ખૂબ ઓછી કમાણી કરી પરંતુ તે જે પણ મેળવી શકે તેનાથી સંતોષ અનુભવે છે. તે મોટા ભાગનો સમય સામાયિકમાં વિતાવતો હતો. ભગવાન મહાવીરે રાજાને સૂચવ્યું કે પુણિયા શ્રાવક પાસેથી એક સામાયિકની યોગ્યતા મેળવો. રાજાએ વિચાર્યું કે તે ખૂબ જ સરળ છે. તેણે તે માણસનો સંપર્ક કર્યો અને માત્ર એક જ સામાયિકની યોગ્યતા માટે વિનંતી કરી. પુણિયાએ કહ્યું કે તેને કોઈ વાંધો નથી, પરંતુ તે એ કેવી રીતે કરી શકે કારણકે
Page 250 of 307
