Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 959 zrI vyAkhyAnasAra - 2 11 morabI, asADa suda 4, 1956 1 jJAna vairAgya sAthe ane vairAgya jJAna sAthe hoya che; ekalAM na hoya. 2 vairAgya zRMgAra sAthe na hoya, ane zRMgAra sAthe vairAgya na hoya. 3 vItarAgavacananI asarathI iMdriyasukha nIrasa na lAgyAM to jJAnInAM vacano kAne paDyAM ja nathI, ema samajavuM. 4 jJAnInAM vacano viSayanuM vamana, virecana karAvanArAM che. 5 chadmastha eTale AvaraNayukta. 6 zailezIkaraNa= zaila parvata Iza=moTA; eTale parvatomAM moTA meru jevA akaMpa guNavALA. 7 akaMpa guNavALA=mana,vacana, kAyAnA yoganI sthiratAvALA. 8 mokSamAM AtmAnA anubhavano jo nAza thato hoya to te mokSa zA kAmano ? 9 AtmAno Urdhva svabhAva che te pramANe prathama UMco jAya ane vakhate siddhazilAe bhaTakAya; paNa karmarUpI bojo hovAthI nIce Ave. jema DUbelo mANasa uchALAthI eka vakhata upara Ave che tema. 10 bharatezvaranI kathA. (bharata ceta, kALa jhapATA deta.). 11 sagara cakravartInI kathA. ( 60000 putronA mRtyunA zravaNathI vairAgya.) 12 namirAjarSinI kathA. ( mithilA baLatI dekhADI vagere.) 2 morabI, aSADa suda 5, soma, 1956 1 jaina e AtmAnuM svarUpa che. te svarUpa(dharma)ne pravartAvanAra paNa manuSya hatA. jema ke, vartamAna avasarpiNIkALamAM RSabhAdi puruSo te dharma pravartAvanAra hatA. buddhAdika puruSo paNa te te dharmanA pravartAvanAra jANavA. AthI karI kaMI anAdi Atmadharmano vicAra nahoto ema nahotuM. 1 saM. 1956 nA asADa-zrAvaNamAM zrImanI morabImAM sthiti hatI te prasaMge vakhatovakhata karela upadezano sAra tathA puchAyelA praznonA samAdhAnanI saMkSipta noMdha eka mumukSu zrotAe karela te atre ApIe chIe.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 2 Azare be hajAra varSa upara jaina yati zekharasUri AcArye vaizayane kSatriya sAthe bheLavyA. 3 'osavALa' te 'orapAka' jAtanA rajapUta che. 4 utkarSa, apakarSa ane saMkramaNa e sattAmAM rahelI karmaprakRtinAM thaI zake che; udayamAM AvelI prakRtinAM thaI zake nahIM. 5 Ayu:karmano je prakAre baMdha hoya te prakAre dehasthiti pUrNa thAya. 6 aMdhArAmAM na dekhavuM e ekAMta darzanAvaraNIya karma na kahevAya, paNa maMda darzanAvaraNIya kahevAya. tamasanuM nimitta ane tejasano abhAva tene laIne tema bane che. 7 darzana rokAye jJAna rokAya. 8 Neya jANavA mATe jJAnane vadhAravuM joIe. vajana tevAM kATalAM. 9 jema paramANunI zakti paryAyane pAmavAthI vadhatI jAya che, tema caitanyadravyanI zakti vizuddhatAne pAmavAthI vadhatI jAya che. kAca, cazamAM, dUrabIna Adi pahelA(paramANu)nAM pramANa che; ane avadhi, mana:paryava, kevaLajJAna, labdhi, Rddhi vagere bIjA(caitanyadravya)nAM pramANa che. morabI, aSADa suda 6, bhoma, 1956 1 kSayopazamasamyakatvane vedakasamyakatva paNa kahevAmAM Ave che. paraMtu kSayopazamamAMthI kSAyika thavAnA saMdhinA vakhatanuM je samyaktva te vAstavika rIte vedakasamyaktva che. 2 pAMca sthAvara ekeMdriya bAdara che, tema ja sUkSma paNa che. nigoda bAdara che tema sUkSma che. vanaspati sivAya bAkInA cAramAM asaMkhyAta sUkSma kahevAmAM Ave che. nigoda sUkSma anaMta che; ane vanaspatinA sUkSma anaMta che; tyAM nigodamAM sUkSma vanaspati ghaTe che. 3 zrI tIrthakara agiyAramuM guNasthAnaka sparze nahIM, tema ja paheluM, bIju tathA trIjuM paNa na spa. 4 vardhamAna, hIyamAna ane sthita evI je traNa pariNAmanI dhArA che temAM hIyamAna pariNAmanI dhArA samyakatvaAzrayI (darzanaAzrayI) zrI tIrthaMkaradevane na hoya; ane cAritraAzrayI bhajanA. 5 kSAyikacAritra che tyAM mohanIyano abhAva che; ane jyAM mohanIyano abhAva che tyAM paheluM, bIju, trIjuM ane agiyAramuM e cAra guNasthAnakanA sparzapaNAno abhAva che.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 6 udaya be prakArano che. eka pradezodaya, ane bIjo vipAkodaya. vipAkodaya bAhya dekhItI) rIte vedAya che; ane pradezodaya aMdarathI vedAya che. 7 AyuSyakarmano baMdha prakRti vinA thato nathI; paNa vedanIyano thAya che. 8 AyuSaprakRti eka ja bhavamAM vedAya che. bIjI prakRtio te bhavamAM vedAya, ane anya bhavamAM paNa vedAya. 9 jIva je bhavanI AyuSaprakRti bhogave che te AkhA bhavanI eka ja baMdhaprakRti che. te baMdhaprakRtino udaya AyuSanI zarUAta thaI tyArathI gaNAya. A kAraNathI te bhavanI AyuSaprakRti udayamAM che temAM saMkramaNa, utkarSa, apakarSAdi thaI zakatAM nathI. 10 AyuSyakarmanI prakRti bIjA bhavamAM bhogavAtI nathI. 11 gati, jAti, sthiti, saMbaMdha, avagAha (zarIrapramANa) ane rasa amuka jIve amuka pramANamAM bhogavavAM teno AdhAra AyuSyakarma upara che. jema ke, eka mANasanI so varSanI AyuHkarma prakRtino udaya varte che; temAMthI te eMsIme varSe adhure AyuSe maraNa pAme to bAkInAM vIza varSa kyAM ane zI rIte bhogavAya ? bIjA bhavamAM gati, jAti, sthiti, saMbaMdhAdi navesarathI che; ekAzImAM varSathI nathI; tethI karIne AyuSaudayaprakRti adhavacathI truTI zake nahIM. je je prakAre baMdha paDyo hoya, te te prakAre udayamAM AvavAthI koInI najaramAM kadAca AyuSa truTavAnuM Ave; paraMtu tema banI zakatuM nathI. 12 saMkramaNa, apakarSa, utkarSAdi karaNano niyama AyukarmavargaNA sattAmAM hoya tyAM sudhI lAgu thaI zake, paNa udayanI zarUAta thayA pachI lAgu thaI zake nahIM. 13 Ayukarma pRthvI samAna che, ane bIjAM karmo jhADa samAna che. (jo pRthvI hoya to jhADa hoya.) 14 AyuSanA be prakAra cheH- (1) sopakrama ane (2) nirupakrama. AmAMthI je prakAranuM bAMdhyuM hoya te prakAranuM bhogavAya che. 15 upazama samyakatva kSayopazama thaI kSAyika thAya; kAraNa ke upazamamAM je prakRtio sattAmAM che te udaya AvI kSaya thAya. 16 cakSu be prakAre :- (1) jJAnacakSu ane (2) carmacakSu. jema carmacakSu vaDe eka vastu je svarUpe dekhAya che te vastu dUrabIna tathA sUkSmadarzakAdi yaMtrothI judA ja svarUpe dekhAya che, tema carmacakSu vaDe je svarUpe dekhAya che te jJAnacakSu vaDe koI judA ja svarUpe dekhAya; ne tema kahevAmAM Ave te ApaNe potAnA DahApaNe, ahaMpaNe na mAnavuM te yogya nathI.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. morabI, aSADa suda 7, budha, 1956 1 zrImAna kuMdakuMdAcArye aSTapAhuDa (aSTaprAkRta) racela che. prAbhRtabheda :- darzanaprAkRta, jJAnaprAkRta, cAritraprAbhRta, bhAvaprAbhRta, ityAdi. darzanaprAkRtamAM jinabhAvanuM svarUpa batAvyuM che. zAstrakartA kahe che ke anya bhAvo ame, tame ane devAdhideva sudhdhAMe pUrve bhAvyA che, ane tethI kArya saryuM nathI, eTalA mATe jinabhAva bhAvavAnI jarUra che. je jinabhAva zAMta che, AtmAno dharma che, ane te bhAvyethI ja mukti thAya che. 2 cAritraprAbhRta. 3 dravya ane tenA paryAya mAnavAmAM nathI AvatA tyAM vikalpa thavAthI gUMcavAI javuM thAya che. paryAya nathI mAnelA tenuM kAraNa teTale aMze nahIM pahoMcavAnuM che. 4 dravyanA paryAya che ema svIkAravAmAM Ave che tyAM dravyanuM svarUpa samajavAmAM vikalpa raheto hovAthI gUMcavAI javuM thAya che, ane tethI ja rakhaDavuM thAya che. 5 siddhapada e dravya nathI, paNa AtmAno eka zuddha paryAya che. te pahelAM manuSya vA deva hato tyAre te paryAya hato, ema dravya zAzvata rahI paryAyAMtara thAya che. 6 zAMtapaNuM prApta karavAthI jJAna vadhe che. 7 Atmasiddhi mATe dvAdazAMgInuM jJAna jANatAM ghaNo vakhata jAya. jyAre eka mAtra zAMtapaNuM sevAthI tarata prApta thAya che. 8 paryAyanuM svarUpa samajAvavA arthe zrI tIrthaMkaradeve tripada (utpAda, vyaya ane dhrauvya) samajAvyAM che. 9 dravya dhruva, sanAtana che. 10 paryAya utpAdavyayavaMta che. 11 chaye darzana eka jainadarzanamAM samAya che. temAM paNa jaina eka darzana che. bauddha - kSaNikavAdI=paryAyarUpe 'sata' che. vedAMta - sanAtana dravyarUpe 'sa' che. cArvAka nirIzvaravAdI jyAM sudhI AtmAnI pratIti thaI nathI tyAM sudhI tene oLakhavArUpe 'sa" che. 12 jIva paryAyanA be bheda che:- saMsAraparyAya ane siddhaparyAya. siddhaparyAya so TacanA sonAtulya che ane saMsAraparyAya kathIrasahita sonAtulya che. 13 vyaMjanaparyAya.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 14 arthaparyAya. 15 viSayano nAza (vedano abhAva) kSAyikacAritrathI thAya che. cothe guNasthAnake viSayanI maMdatA hoya che, ne navamAM guNasthAnaka sudhI vedano udaya hoya che. 16 je guNa potAne viSe nathI te guNa potAne viSe che ema je kahe athavA manAve te mithyAdraSTi jANavA. 17 jina ane jaina zabdano artha : "ghaTa ghaTa aMtar jina base, ghaTa ghaTa aMtara jaina, mata madirAke pAnaseM, matavArA samaje na." - samayasAra 18 sanAtana Atmadharma te zAMta thavuM, virAma pAmavuM te che; AkhI dvAdazAMgIno sAra paNa te ja che. te SadarzanamAM samAya che, ane te SaDradarzana jainamAM samAya che. 19 vItarAganAM vacano viSayanuM virecana karAvanArAM che. 20 jainadharmano Azaya, digaMbara tema ja zvetAMbara AcAryono Azaya, ne dvAdazAMgIno Azaya mAtra AtmAno sanAtana dharma pamADavAno che, ane te ja sArarUpa che. A vAtamAM koI prakAre jJAnIono vikalpa nathI. te ja traNe kALanA jJAnIonuM kahevuM che, hatuM ane thaze, paNa te nathI samajAtuM e ja moTI AMTI che. 21 bAhya viSayothI mukta thaI jema jema teno vicAra karavAmAM Ave tema tema AtmA avirodhI thato jAya; nirmaLa thAya. 22 bhaMgajALamAM paDavuM nahIM. mAtra AtmAnI zAMtino vicAra karavo ghaTe che. 23 jJAnIo joke vANiyA jevA hisAbI (sUkSmapaNe zodhana karI tattvo svIkAranArA) che, topaNa chevaTe loka jevA loka (eka sArabhUta vAta pakaDI rAkhanAra) thAya che. arthAta chevaTe game tema thAya paNa eka zAMtapaNAne cUkatA nathI, ane AkhI dvAdazAMgIno sAra paNa te ja che. 24 jJAnI udayane jANe che, paNa zAtA azAtAmAM te pariNamatA nathI. 25 iMdriyonA bhogasahita muktapaNuM nathI. iMdriyonA bhoga che tyAM saMsAra che; ne saMsAra che tyAM muktapaNuM nathI. 26 bAramA gaNasthAnaka sudhI jJAnIno Azraya levAno che; jJAnInI AjJAe vartavAnuM che. 27 mahAna AcAryo ane jJAnIomAM doSa tathA bhUla hoya nahIM. ApaNAthI na samajAya tene lIdhe ApaNe bhUla mAnIe chIe. ApaNAthI samajAya tevuM ApaNAmAM jJAna nathI mATe tenuM jJAna prApta thaye je jJAnIno Azaya bhUlavALo lAge che te samajAze evI bhAvanA rAkhavI. ekabIjA AcAryonA vicAramAM koI jagoe
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. kAMI bheda jovAmAM Ave to tema thavuM kSayopazamane lIdhe saMbhave che, paNa vastutve temAM vikalpa karavA jevuM nathI. 28 jJAnIo ghaNA DAhyA hatA, viSayasukha bhogavI jANatA hatA, pAMce iMdriyo pUrNa hatI; (pAMce iMdriyo pUrNa hoya te ja AcAryapadavIne yogya thAya.) chatAM A saMsAra (iMdriyasukha) nirmAlya lAgavAthI tathA AtmAnA sanAtana dharmane viSe zreyapaNuM lAgavAthI teo viSayasukhathI viramI AtmAnA sanAtana dharmamAM joDAyA che. 29 anaMtakALathI jIva rakhaDe che, chatAM teno mokSa thayo nahIM. jyAre jJAnIe eka aMtarmuhartamAM muktapaNuM batAvyuM che ! 30 jIva jJAnInI AjJA pramANe zAMtapaNAmAM vicare to aMtarmuhurtamAM mukta thAya che. 31 amuka vastuo vyavaccheda gaI ema kahevAmAM Ave che, paNa teno puruSArtha karavAmAM Avato nathI tethI vyavaccheda gaI kahe che, yadyapi jo teno sAco, jevo joIe tevo puruSArtha thAya to te guNo pragaTe emAM saMzaya nathI. aMgrejoe udyama karyo to hunnaro tathA rAjya prApta karyA, ane hiMdustAnavALAe udyama na karyo to prApta karI zakyA nahIM, tethI vidyA (jJAna) vyavaccheda gaI kahevAya nahIM. 32 viSayo kSaya thayA nathI chatAM je jIvo potAne viSe vartamAnamAM guNo mAnI beThA che te jIvonA jevI bhramaNA na karatAM te viSayo kSaya karavA bhaNI lakSa ApavuM. | morabI, aSADa suda 8, gurU, 1956 1 dharma, artha, kAma ne mokSa e cAra puruSArthamAM prathama traNathI caDhiyAto mokSa; mokSa arthe bAkInA traNe che. 2 sukharUpa AtmAno dharma che ema pratIta thAya che. te sonA mAphaka zuddha che. 3 karma vaDe sukhaduHkha sahana karatAM chatAM parigraha upArjana karavA tathA tenuM rakSaNa karavA sau prayatna kare che. sau sukhane cAhe che; paNa te parataMtra che. parataMtratA prazaMsApAtra nathI; te durgatino hetu che. tethI kharA sukhanA icchakane mATe mokSamArga varNavyo che. 4 te mArga (mokSa) ratnatrayanI ArAdhanA vaDe sarva karmano kSaya thavAthI prApta thAya che. 5 jJAnIe nirUpaNa karelAM tattvono yathArtha bodha thavo te 'samyajJAna'. 6 jIva, ajIva, Asava, saMvara, nirjarA, baMdha, mokSa e tattvo che. atre puNya, pApa AsavamAM gaNelAM che. 7 jIvanA be bheda - siddha ane saMsArI.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. siddha :- siddhane anaMta jJAna, darzana, vIrya, sukha e svabhAva samAna che; chatAM anaMtara paraMpara thavArUpe paMdara bheda A pramANe kahyAM che :- (1) tIrtha. (2) atIrtha. (3) tIrthakara. (4) atIrthakara. (5) svayaMbuddha. (6) pratyekabuddha. (7) buddhabodhita. (8) strIliMga. (9) puruSaliMga. (10) napuMsakaliMga. (11) anyaliMga. (12) jainaliMga. (13) gRhasthaliMga. (14) eka. (15) aneka. saMsArI :- saMsArI jIvo eka prakAre, be prakAre ityAdi aneka prakAre kahyA che. eka prakAre: sAmAnyapaNe 'upayoga' lakSaNe sarva saMsArI jIvo che. be prakAre : trasa, sthAvara ane vyavahArarAzi, avyavahArarAzi. sUkSma nigodamAMthI nIkaLI eka vakhata trAsapaNuM pAmyA che te 'vyavahArarAzi'. pAchA te sukSma nigodamAM jAya topaNa te 'vyavahArarAzi." anAdikALathI sUkSma nigodamAMthI nIkaLI koI divasa trasapaNuM pAmyA nathI te "avyavahArarAzi." traNa prakAre : saMyata, asaMyata ane saMyatAsaMyata athavA strI, puruSa ne napusaMka. cAra prakAra: gati apekSAe. pAMca prakAra: iMdriya apekSAe. cha prakAre : pRthvI, apa, tejasa, vAyu, vanaspati ane vyasa. sAta prakAre : kRSNa, nIla, kApota, tejo, padma, zukla ane alezI. (caudamA guNasthAnakavALA levA paNa siddha na levA, kemake saMsArI jIvanI vyAkhyA che.) ATha prakAre : aMDaja, potaja, jarAyuja, svedana, rasaja, saMmUIna, ubhija ane upapAda. nava prakAre : pAMca sthAvara, traNa vikasendriya ane paMceMdriya. daza prakAre : pAMca sthAvara, traNa vikasendriya, saMjJI ane asaMjJI paMceMdriya. agiyAra prakAre: sukSma, bAdara, traNa vikasendriya ane paMceMdriyamAM jalacara, sthalacara, nabhazcara, manuSya, devatA, nAraka. bAra prakAre : chakAyanA paryApta tathA aparyApta. tera prakAre : upalA bAra bheda saMvyavahArika tathA eka asaMvyavahArika (sUkSma nigodano). cauda prakAre : guNasthAnakaAzrayI, athavA sUkSma, bAdara, traNa vikasendriya tathA saMjJI, asaMjJI e sAtanA paryApta ane aparyApta.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. ema buddhimAna puruSoe siddhAMtane anusarI jIvanA aneka bheda (chatA bhAvanA bheda) kahyA che. 6 morabI, aSADa suda 9, zuka, 1956 1 'jAtismaraNajJAna' viSe je zaMkA rahe che tenuM samAdhAna A uparathI thaze . jema bAlyAvasthAne viSe je kAMI joyuM hoya athavA anubhavyuM hoya tenuM smaraNa vRddhAvasthAmAM keTalAkane thAya ne keTalAkane na thAya, tema pUrvabhavanuM bhAna keTalAkane rahe, ne keTalAkane na rahe. na rahevAnuM kAraNa e che ke pUrvadeha choDatAM bAhya padArthone viSe jIva vaLagI rahI maraNa kare che ane navo deha pAmI temAM ja Asakta rahe che, tene pUrvaparyAyanuM bhAna rahe nahIM, AthI UlaTI rIte pravartanArane eTale avakAza rAkhyo hoya tene pUrvano bhava anubhavavAmAM Ave 2 eka suMdara vanamAM tamArA AtmAmAM zuM nirmaLapaNuM che, je tapAsatAM tamone vadhAre vadhAre smRti thAya che ke nahIM ? tamArI zakti paNa amArI zaktinI peThe skurAyamAna kema na thAya ? tenAM kAraNo vidyamAna che. prakRtibaMdhamAM tenAM kAraNo batAvyAM che. 'jAtismaraNajJAna' e matijJAnano bheda che. eka mANasa vIza varSano ane bIjo mANasa so varSano thaI marI jAya te beu jaNe pAMca varSanI uMmare je joyuM athavA anubhavyuM hoya te jo amuka varSa sudhI smRtimAM rahe, evI sthiti hoya to vIza varSe marI jAya tene ekavIsame varSe pharIthI jamyA pachI smRti thAya, paNa tema thatuM nathI. kAraNa ke pUrvaparyAyamAM tene pUratAM smRtinAM sAdhano nahIM hovAthI pUrvaparyAya choDatAM mRtyu Adi vedanAnA kAraNane laIne, navo deha dhAraNa karatAM garbhAvAsane laIne, bAlapaNAmAM mUDhapaNAne laIne, ane vartamAna dehamAM ati lInatAne laIne pUrvaparyAyanI smRti karavAno avakAza ja maLato nathI; tathApi jema garbhavAsa tathA bAlapaNuM smRtimAM rahe nahIM tethI karI te nahotAM ema nathI, tema uparanAM kAraNone laIne pUrvaparyAya smRtimAM rahe nahIM tethI karI te nahotA ema kahevAya nahIM. jevI rIte AMbA Adi vRkSonI kalama karavAmAM Ave che temAM sAnukULatA hoya to thAya che, tema jo pUrvaparyAyanI smRti karavAne kSayopazamAdi sAnukULatA (yogyatA) hoya to 'jAtismaraNajJAna' thAya. pUrvasaMjJA kAyama hovI joIe. asaMjJIno bhava AvavAthI 'jAtismaraNajJAna' na thAya. kadApi smRtino kALa thoDo kaho to so varSano thaIne marI jAya teNe pAMca varSe je joyuM athavA anubhavyuM te paMcANuM varSe smRtimAM rahevuM na joIe, paNa jo pUrvasaMjJA kAyama hoya to smRtimAM rahe. 3 AtmA che. AtmA nitya che. pramANo :
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. (1) bAlakane dhAvatAM khaTakhaTAvavAnuM koI zIkhave che ? te pUrvAbhyAsa che. (2) sarpa ane morane; hAthI ane siMhane; uMdara ane bilADIne svAbhAvika vaira che. te koI zikhavADatuM nathI. pUrvabhavanA vairanI svAbhAvika saMjJA che, pUrvajJAna che. 4 niHsaMgapaNuM e vanavAsIno viSaya che ema jJAnIoe kahela che te satya che. jenAmAM be vyavahAra, sAMsArika ane asAMsArika hoya tenAthI niHsaMgapaNuM thAya nahIM. 5 saMsAra choDyA vinA apramatta guNasthAnaka nathI. apramatta guNasthAnakanI sthiti aMtarmuhurtanI che. 6 'ame samajyA chIe', 'zAMta chIe', ema kahe che te to ThagAyA che. 7 saMsAramAM rahI sAtamA guNasthAnanI upara vadhI zakAtuM nathI, AthI saMsArIne nirAza thavAnuM nathI, paNa te dhyAnamAM rAkhavAnuM che. 8 pUrve smRtimAM AvelI vastu pharI zAMtapaNe saMbhAre to yathAsthita sAMbhare, potAnuM draSTAMta ApatAM jaNAvyuM ke potAne IDara ane vasonI zAMta jagyAo saMbhAravAthI tadrupa yAda Ave che. temaja khaMbhAta pAse vaDavA gAme sthiti thaI hatI, tyAM vAva pachI tyAM thoDI UMcI bhekhaDa pAse vADathI AgaLa cAlatAM rasto, pachI zAMta ane zItaLa avakAzanI jagyA hatI. te jagyAe pote zAMta samAdhistha dazAmAM beThelA te sthiti Aje potAne pAMcaso vAra smRtimAM AvI che. bIjAo paNa te samaye tyAM hatA. paNa badhAne tevI rIte yAda na Ave. kAraNa ke te kSayopazamane AdhIna che. sthaLa paNa nimitta kAraNa che. 9 'graMthinA be bheda che - eka dravya, bAhyagraMthi (catuSpada, dvipada, apada i0); bIjI bhAva, abhyantara graMthi (ATha karma i0). samyaphaprakAre banne graMthithI nivarse te 'nirgatha." 10 mithyAtva, ajJAna, avirati Adi bhAva jene choDavA ja nathI tene vastrano tyAga hoya, topaNa te pAralaukika kalyANa zuM kare ? 11 sakriya jIvane abaMdhanuM anuSThAna hoya ema bane ja nahIM. kriyA chatAM abaMdha guNasthAnaka hotuM nathI. 12 rAgAdi doSono kSaya thavAthI tenA sahAyakArI kAraNono kSaya thAya che. jyAM sudhI kSaya saMpUrNapaNe thato nathI, tyAM sudhI mumukSu jIva saMtoSa mAnI besatA nathI. 13 rAgAdi doSa ane tenAM sahAyakArI kAraNonA abhAve baMdha thato nathI. rAgAdinA prayoga karI karma hoya che. tenA abhAve karmano abhAva sarva sthaLe jANavo. 1 dharmasaMgrahaNI graMtha, gAthA 1070, 1071, 1074, 1075.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 14 AyuHkarma saMbaMdhI :- (karmagraMtha) (a) apavartana vizeSakALanuM hoya te karma thoDA kALamAM vedI zakAya. tenuM kAraNa pUrvano tevo baMdha hovAthI te prakAre udayamAM Ave, bhogavAya. (A) 'traTya' zabdano artha 'be bhAga thavA' ema keTalAka kare che; paNa tema nathI. jevI rIte "devuM tracyuM' zabda 'devAno nikAla thayo, devuM daI dIdhuM'nA arthamAM vaparAya che, tevI rIte "AyuSa tUTya zabdono Azaya jANavo. (i) "sopakrama' = zithila, ekadama bhogavI levAya te. (I) nirupama nikAcita. deva, nAraka, jugaliyAM, tresaTha zalAkA puruSa ne caramazarIrIne te hoya che. (u) pradezodaya= pradezane moDhA AgaLa laI vedavuM te 'pradezodaya'. pradezodayathI jJAnIo karmano kSaya aMtarmuhUrtamAM kare che. (9) 'anapavartana' ane 'anudIraNA' e beno artha maLato che; tathApi taphAvata e che ke 'udIraNA'mAM AtmAnI zakti che, ane 'apavartanamAM karmanI zakti che. (e) AyuSa ghaTe che, eTale thoDA kALamAM bhogavAya che. 15 azAtAnA udayamAM jJAnanI kasoTI thAya che. 16 pariNAmanI dhArA e 'tharamaoNmiTara' samAna che. morabI, aSADa suda 10, zani, 1956 1 mokSamALAmAMthI : asamaMjasatA =amaLatApaNuM, aspaSTatA. viSama=jematema. Arya = uttama. 'Arya' zabda zrI jinezvarane, mumukSane tathA AryadezanA rahenArane mATe vaparAya. nikSepa-prakAra, bheda, vibhAga. bhayaMtrANa bhayathI tAranAra, zaraNa ApanAra.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 2 hemacaMdrAcArya e dhaMdhukAnA moDha vANiyA hatA. te mahAtmAe kumArapAla rAjA pAse potAnA kuTuMbane mATe eka kSetra paNa mAgyuM nahotuM. tema pote paNa rAjaannano koLiyo lIdho nahoto ema zrI kumArapAle te mahAtmAnA agnidAha vakhate kahyuM hatuM. teonA gurU devacaMdrasUri hatA. morabI, aSADa suda 11, ravi, 1956 8 1 sarasvatI jinavANInI dhArA. 2 (1) bAMdhanAra, (2) bAMdhavAnA hetu, (3) baMdhana ane (4) baMdhananA phaLathI AkhA saMsArano prapaMca rahyo che ema zrI jinetre kahyuM che. 9 morabI, aSADa suda 12, soma, 1956 1 zrI yazovijayajIe 'yogadraSTi' graMthamAM chaThThI kAMtAdraSTi ne viSe batAvyuM che ke vItarAga svarUpa sivAya bIje kyAMya sthiratA thaI zake nahIM; vItarAgasukha sivAya bIjuM sukha niHsatva lAge che, ADaMbararUpa lAge che. pAMcamI 'sthirAdraSTimAM batAvyuM che ke vItarAgasukha priyakArI lAge. AThamI 'parAdraSTi'mAM batAvyuM che ke 'paramAvagADha samyakatva' saMbhave, jyAM kevaLajJAna hoya. 2 'pAtaMjala yoga'nA kartAne samyakatva prApta thayuM nahotuM, paNa haribhadrasUrie temane mArgAnusArI gaNela che. 3 haribhadrasUrie te draSTio adhyAtmapaNe saMskRtamAM varNavI che, ane te uparathI yazovijayajI mahArAje DhALarUpe gujarAtImAM karela che. 4 'yogadraSTi'mAM chaye bhAva- audayika, aupazamika, kSAyopathamika, kSAyika, pAriNAmika, ane sAnnipAtika-no samAveza thAya che. e cha bhAva jIvanA svatatvabhUta che. 5 jyAM sudhI yathArtha jJAna thAya nahIM tyAM sudhI mauna rahevuM ThIka che. nahIM to anAcAra doSa lAge che. A viSaya paratve 'uttarAdhyayanasUtra'mAM 'anAcAra' nAme adhikAra che. (adhyayana 6 ThuM) 6 jJAnInA siddhAMtamAM phera hoI zake nahIM. 7 sUtro AtmAno svadharma prApta karavA mATe karavAmAM AvyAM che, paNa tenuM rahasya, yathArtha samajavAmAM AvatuM nathI tethI phera lAge che. 8 digaMbaranAM tIvra vacanone lIdhe kaMI rahasya samajI zakAya che. zvetAMbaranI moLAzane lIdhe rasa ThaMDAto gayo.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 9 'zAlmali vRkSa' narakane viSe nitya azAtArUpe che. khIjaDAne maLatuM te vRkSa thAya che. bhAvathI saMsArI AtmA te vRkSarUpa che. AtmA paramArthe, te adhyavasAya varjatAM, naMdanavana samAna che. 10 jinamudrA be prakAre che :- kAyotsarga ane padmAsana, pramAda TALavAne bIjAM ghaNAM Asano karyA che, paNa mukhyatve A be Asano che. 11 prazamarasanimagnaM dRSTiyugmaM prasannaM, vadanakamalamaMkaH kaaminiisNgshuunyH| karayugamapi yatte zastrasaMbaMdhavaMdhyaM, tadasi jagati devo viitraagstvmev|| 12 caitanyano lakSa karanAranI balihArI che ! 13 tIrtha taravAno mArga. 14 aranAtha prabhunI stuti mahAtmA AnaMdaghanajIe karela che. zrI AnaMdaghanajInuM bIju nAma 'lAbhAnaMdajI' hatuM. teo tapagacchamAM thayA che. 15 vartamAnamAM lokone jJAna tathA zAMti sAthe saMbaMdha rahyo nathI; matAcArye mArI nAkhyA che. 16 "Azaya AnaMdaghana taNo, ati gaMbhIra udAra; bAlaka bAMya pasArIne, kahe udadhivistAra." 17 traNa prakAre IzvarapaNuM jaNAya che:- (1) jaDa te jaDAtmakapaNe varte che. (2) caitanya- saMsArI jIvo vibhAvAtmakapaNe varte che. (3) siddha- zuddha caitanyAtmakapaNe varte che. 10 morabI, aSADa suda 13, bhoma, 1956 1 'bhagavatI ArAdhanA' jevAM pustako madhyama ane utkRSTabhAvanA mahAtmAone tathA munirAjone ja yogya che. evA graMtho tethI ochI padavI, yogyatAvALA sAdhu, zrAvakane ApavAthI teo kRtaghnI thAya che; teone tethI UlaTo alAbha thAya che, kharA mumukSaone ja e lAbhakArI che. 2 mokSamArga e agamya tema ja saraLa che. agamya :- mAtra vibhAvadazAne lIdhe matabhedo paDavAthI koI paNa sthaLe mokSamArga samajAya tevuM rahyuM nathI, ane tene lIdhe vartamAnamAM agamya che. mANasa marI gayA pachI ajJAna vaDe nADa jhAlIne vaidAM karavAnAM phaLanI barAbara matabheda paDavAnuM phaLa thayuM che, ane tethI mokSamArga samajAya tema nathI.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. saraLa :- matabhedanI kaDAkUTa javA daI, AtmA ane pugala vacce vaheMcaNI karI, zAMtapaNe AtmA anubhavavAmAM Ave to mokSamArga saraLa che; ane dUra nathI. jema ke eka graMtha vAMcatAM keTaloka vakhata jAya ne tene samajatAM vadhAre vakhata javo joIe; te pramANe aneka zAstro che, te ekeka vAMcyA pachI teno nirNaya karavA mATe besavAmAM Ave to te hisAbe pUrvAdikanuM jJAna ane kevaLajJAna keme prApta thAya nahIM, arthAta tema bhaNavAmAM AvatAM hoya to koI divasa pAra Ave nahIM, paNa tenI saMkalanA che, ne te zrI gurUdeva batAve che ke aMtarmuhurtamAM mahAtmAo te prApta kare che. 3 A jIve navapUrva sudhI jJAna meLavyuM topaNa kAMI siddhi thaI nahIM, tenuM kAraNa vimukhadazAe pariNamavAnuM che. jo sanmukhadazAe pariNamyA hoya to tallaNa mukta thAya. 4 paramazAMta rasamaya 'bhagavatI ArAdhanA' jevA eka ja zAstranuM sArI rIte pariNamana thayuM hoya to basa che. kAraNa ke A ArA, kALamAM te saheluM, sarala che. 5 A ArA(kALa)mAM saMghayaNa sArAM nahIM, AyuSa ochAM, durbhikSa, marakI jevA saMjogo vAraMvAra bane, tethI AyuSanI kAMI nizcayapUrvaka sthiti nathI, mATe jema bane tema AtmahitanI vAta tarata ja karavI. mulatavI rAkhavAthI bhUlathApa khAI besAya che. AvA sAMkaDA samayamAM to cheka ja sAMkaDo mArga, paramazAMta thavuM te grahaNa karavo. tethI ja upazama, kSayopazama ane kSAyikabhAva thAya che. 6 kAmAdi koIka ja vAra ApaNAthI hArI jAya che, nahIM to ghaNI vAra ApaNane thApa mArI de che. eTalA mATe banatAM sudhI jema bane tema tvarAthI tene tajavAne apramAdI thavuM, jema vaheluM thavAya tema thavuM. zUravIrapaNAthI tema tarata thavAya che. 7 vartamAnamAM draSTirAgAnusArI mANaso vizeSapaNe che. 8 jo kharA vaidyanI prApti thAya to dehano vidharma saheje auSadhi vaDe vidharmamAMthI nIkaLI svadharma pakaDe che. tevI rIte jo kharA gurUnI prApti thAya, to AtmAnI zAMti ghaNI ja sugamatAthI ane sahejamAM thAya che. tethI tevI kriyA karavAmAM pote tatpara eTale apramAdI thavuM, pramAda karIne UlaTA kAyara thavuM nahIM. 9 sAmAyika-saMyama. 10 pratikramaNa =AtmAnI kSamApanA, ArAdhanA. 11 pUjA = bhakti. 12 jinapUjA, sAmAyika, pratikramaNa Adi kevA anukrame karavAM te kahetAM eka pachI eka prazna UThe, ane teno keme pAra Ave tema nathI. paNa jo jJAnInI AjJAthI te jIva game tema (jJAnIe batAvyA pramANe) varte topaNa te mokSanA mArgamAM che.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 14 Error! Reference source not found. 13 amArI AjJAe vartatAM jo pApa lAge to te ame amAre zira oDhI laIe chIe; kAraNa ke jema rastA upara kAMTA paDyA hoya te koIne vAgaze ema jANI mArge cAlatAM tyAMthI upADI laI koIne jyAM na lAge tevI bIjI ekAMta jagoe koI mUke to kAMI teNe rAjyano guno karyo kahevAya nahIM; tema rAjA teno daMDa kare nahIM, tema mokSano zAMta mArga batAvatAM pApa kema saMbhave ? 14 jJAnInI AjJAe cAlatAM jJAnIgurUe kriyAAzrayI yogyatAnusAra koIne kAMI batAvyuM hoya ane koIne kAMI batAvyuM hoya tethI mokSa(zAMti)no mArga aTakato nathI. 15 yathArtha svarUpa samajyA vinA athavA pote je bole che te paramArthe yathArtha che ke kema te jANyA vinA, samajyA vinA, je vaktA thAya che te anaMta saMsArane vadhAre che. mATe jyAM sudhI A samajavAnI zakti thAya nahIM tyAM sudhI mauna rahevuM sAruM che. 16 vaktA thaI eka paNa jIvane yathArtha mArga pamADavAthI tIrthakaragotra baMdhAya che ane tethI UlaTuM karavAthI mahAmohanIya karma baMdhAya che. 17 joke hamaNAM ja tamo sarvane mArge caDhAvIe, paNa bhAjananA pramANamAM vastu mukAya che. nahIM to jema halakA vAsaNamAM bhAre vastu mUkavAthI vAsaNano nAza thAya, tema thAya. kSayopazama pramANe samajI zakAya che. 18 tamAre koI prakAre DaravA jevuM nathI, kAraNa ke tamAre mAthe amArA jevA che; to have tamArA puruSArthane AdhIna che. jo tame puruSArtha karazo to mokSa thavo dUra nathI. mokSa prApta karyo te badhA mahAtmA prathama ApaNA jevA manuSya hatA; ane kevaLajJAna pAmyA pachI paNa (siddha thayA pahelAM) deha to te ne te ja rahe che. to pachI have te dehamAMthI te mahAtmAoe zuM kADhI nAkhyuM te samajIne kADhI nAkhavAnuM karavAnuM che. temAM Dara zAno ? vAdavivAda ke matabheda zAno ? mAtra zAMtapaNe te ja upAsavA yogya che. 11 morabI, aSADa suda 14, budha, 1956 1 prathamathI Ayudha bAMdhatAM, ne vAparatAM zIkhyA hoIe to laDAI vakhate te kAma Ave che; tema prathamathI vairAgyadazA prApta karI hoya to avasara AvyuM kAma Ave che; ArAdhanA thaI zake che. 2 yazovijayajIe graMtho racatAM eTalo upayoga rAkhyo hato ke te prAyaH koI ThekANe cUkyA nahotA. topaNa chadmastha avasthAne lIdhe doDhaso gAthAnA stavana madhye sAtamAM ThANAMgasUtranI zAkha ApI che te maLatI nathI. te zrI bhagavatIjInA pAMcamA zatakanA uddeze mAlUma paDe che. A ThekANe artha-kartAe 'rAsabhavRtti' eTale pazatulya gaNela che, paNa teno artha tema nathI. 'rAsabhavRtti' eTale gadheDAne sArI keLavaNI ApI hoya
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. topaNa jAtisvabhAvane lIdhe rakhyA dekhIne loTI javAnuM tene mana thAya che, tema vartamAna kALe bolatAM bhaviSya kALamAM kahevAnuM bolI javAya che. 3 'bhagavatI ArAdhanA' madhye lezyAnA adhikAre darekanI sthiti vagere sArI rIte batAvela che. 4 pariNAma traNa prakAranAM che : hIyamAna, vardhamAna ane samavasthita. prathamanAM be chadmasthane hoya che, ane chelluM samavasthita (acala akaMpa zailezIkaraNa) kevaLajJAnIne hoya che. 5 terame guNasthAnake leyA tathA yoganuM calAcalapaNuM che, to samavasthita pariNAma kema saMbhave teno Azaya: sakriya jIvane abaMdha anuSThAna hotuM nathI. teramA guNasthAnake kevaLIne paNa yogane lIdhe sakriyatA che, ane tethI baMdha che; paNa baMdha, abaMdhabaMdha gaNAya che. caudamAM guNasthAnake AtmAnA pradeza acala thAya che. pAMjarAmAMhenA siMhanA draSTAMte : jema pAMjarAmAM siMha jALIne aDato nathI, ane sthira thaI besI rahe che ne kAMI kriyA karato nathI, tema akriya che. jyAM pradezanuM acalapaNuM che tyAM akriyatA gaNAya. 6 'calaI so baMdha', yoganuM calAyamAna thavuM te 'baMdha'; yoganuM sthira thavuM te abaMdha. 7 jyAre abaMdha thAya tyAre mukta thayA kahevAya. 8 utsarga eTale Ama hovuM joIe athavA sAmAnya. apavAda eTale Ama hovuM joIe paNa tema na bane to Ama, apavAda mATe chIMDI zabdane vAparavo bahu ja halako che. mATe te vAparavo nahIM. 9 utsargamArga eTale yathAkhyAtacAritra, je niraticAravALuM che. utsargamAM traNa gupti samAya che, apavAdamAM pAMca samiti samAya che. utsarga akriya che. apavAda sakriya che. uttama utsargamArga che; ne tethI je Utarato te apavAda che. caudamuM guNasthAnaka utsarga che, tethI nIcenAM guNasthAnako ekabIjAnI apekSAe apavAda che. 10 mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ne yogathI eka pachI eka anukrame baMdha paDe che. 11 mithyAtva eTale yathArtha na samajAya te. mithyAtvathI viratipaNuM na thAya, viratine abhAve kaSAya thAya, kaSAyathI yoganuM calAyamAnapaNuM thAya che. yoganuM calAyamAnapaNuM te 'Asava', ane tethI UlaTuM te 'saMvara'. 12 darzanamAM bhUla thavAthI jJAnamAM bhUla thAya che. jevA rasathI jJAnamAM bhUla thAya tevI rIte AtmAnuM vIrya skurAya, ane te pramANe paramANu grahaNa kare ne tevo ja baMdha paDe; ane te pramANe vipAka udayamAM Ave. be AMgaLInA AMkaDiyA pADyA te rUpa udaya, ne te maraDavA te rUpa bhUla, te bhUlathI du:kha thAya che eTale baMdha baMdhAya che. paNa maraDavArUpa bhUla javAthI AMkaDA saheja ja judA paDe tema darzanamAMnI bhUla javAthI karmaudaya saheje ja vipAka ApI nijere che ane navo baMdha thato nathI.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 13 darzanamAM bhUla thAya tenuM udAharaNa : jema dIkaro bApanA jJAnamAM tema ja bIjAnA jJAnamAM dehaapekSAe eka ja che, bIjI rIte nathI, paraMtu bApa tene potAno dIkaro karI mAne che, te ja bhUla che. te ja darzanamAM bhUla ane tethI joke jJAnamAM phera nathI topaNa bhUla kare che; ne tethI upara pramANe baMdha paDe che. 14 jo udayamAM AvyA pahelAM rasamAM moLAza karI nAkhavAmAM Ave to AtmapradezathI karma kharI jaI nirjarA thAya, athavA maMda rase udaya Ave. 15 jJAnIo navI bhUla karatA nathI, mATe te abaMdha thaI zake che. 16 jJAnIoe mAneluM che ke A deha potAno nathI; te rahevAno paNa nathI; jyAre tyAre paNa teno viyoga thavAno che. e bhedavijJAnane laIne hamezAM nagArAM vAgatAM hoya tevI rIte tenA kAne paDe che, ane ajJAnInA kAna baherA hoya che eTale te jANato nathI. 17 jJAnI deha javAno che ema samajI teno viyoga thAya temAM kheda karatA nathI. paNa jevI rIte koInI vastu lIdhI hoya ne tene pAchI ApavI paDe tema dehane ullAsathI pAcho soMpe che; arthAt dehamAM pariNamatA nathI. 18 deha ane AtmAno bheda pADavo te 'bhedajJAna', jJAnIno te jAya che. te jApathI deha ane AtmA judA pADI zake che. te bhedavijJAna thavA mATe mahAtmAoe sakaLa zAstro racyAM che. jema tejAbathI sonuM tathA kathIra judAM paDe che, tema jJAnInA bhedavijJAnanA jAparUpa tejAbathI svAbhAvika Atmadravya agurulaghu svabhAvavALuM hoIne prayogI dravyathI juduM paDI svadharmamAM Ave che. 19 bIjAM udayamAM AvelAM karmonuM AtmA game tema samAdhAna karI zake, paNa vedanIya karmamAM tema thaI zake nahIM, ne te Atmapradeze vedavuM ja joIe; ne te vedatAM mukelIno pUrNa anubhava thAya che. tyAM jo bhedajJAna saMpUrNa pragaTa thayuM na hoya to AtmA dehAkAre pariName, eTale deha potAno mAnI laI vede che, ane tene laIne AtmAnI zAMtino bhaMga thAya che. AvA prasaMge jemane bhedajJAna saMpUrNa thayuM che evA jJAnIone azAtAvedanI vedatAM nirjarA thAya che, ne tyAM jJAnInI kasoTI thAya che. eTale bIjAM darzanovALA tyAM te pramANe TakI zakatA nathI, ne jJAnI evI rIte mAnIne TakI zake che. 20 pagaladravyanI darakAra rAkhavAmAM Ave topaNa te jyAre tyAre cAlyuM javAnuM che, ane je potAnuM nathI te potAnuM thavAnuM nathI, mATe lAcAra thaI dIna banavuM te zA kAmanuM ? 21 'jogA payaDiyadesA' yogathI prakRti ne pradezabaMdha thAya che. 22 sthiti tathA anubhAga kaSAyathI baMdhAya che. 23 AThavidha, sAtavidha, chavidha, ne ekavidha e pramANe baMdha baMdhAya che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 17 Error! Reference source not found. 12 morabI, aSADa suda 15, gurU, 1956 1 jJAnadarzananuM phaLa yathAkhyAtacAritra, ane tenuM phaLa nirvANa; tenuM phaLa avyAbAdha sukha. 13 morabI, aSADa vada 1, zukra, 1956 1 'devAgamastotra' je mahAtmA samaMtabhadrAcArye (jenA nAmano zabdArtha 'kalyANa jene mAnya che,' evo thAya che) banAvela che, ane tenA upara digaMbara tathA zvetAMbara AcAryoe TIkA karI che. e mahAtmA digaMbara AcArya chatAM teonuM kareluM uparanuM stotra zvetAMbara AcAryone paNa mAnya che. te stotramAM prathama nIceno sloka che: 'devAgamanabhoyAnacAmarAdivibhUtayaH mAyAviSvapi dRzyaMte, nAtastvamasi no mahAn.' A zlokano bhAvArtha evo che ke devAgama (devatAonuM AvavuM thatuM hoya), AkAzagamana (AkAzagamana thaI zakatuM hoya), cAmarAdi vibhUti (cAmara vagere vibhUti hoya-samavasaraNa thatuM hoya e Adi) e badhAM to mAyAvIonAmAM paNa jaNAya che, (mAyAthI arthAt yuktithI paNa thaI zake) eTale teTalAthI ja Apa amArA mahattama nathI. (teTalA uparathI kAMI tIrthakara vA jinendradevanuM astitva mAnI zakAya nahIM. evI vibhUti AdinuM kAMI amAre kAma nathI. ame to teno tyAga karyo che.) A AcArye kema jANe guphAmAMthI nIkaLatA tIrthakaranuM kAMDuM pakaDI upara pramANe nirapekSapaNe vacano kahyAM hoya evo Azaya A sthaLe batAvavAmAM Avyo che. 2 AptanAM athavA paramezvaranAM lakSaNo kevAM hovAM joIe te saMbaMdhI 'tatvArthasUtra'nI TIkAmAM (sarvArthasiddhimAM) pahelI gAthA nIce pramANe cheH 'mokSamArgasya netAraM, bhettAraM karmabhUbhRtAm, jJAtAraM vizvatattvAnAM, vaMde tadguNalabdhaye.' sArabhUta arthaH- "mokSamArgamya netAraM', (mokSamArge laI janAra netA) ema kahevAthI "mokSanuM 'astitva', mArga', ane 'laI janAra' e traNa vAta svIkArI. jo mokSa che to teno mArga paNa joIe ane jo mArga che to teno draSTA paNa joIe, ane je draSTA hoya te ja mArge laI jaI zake. mArge laI javAnuM kArya nirAkAra na karI zake, paNa sAkAra karI zake, arthAt mokSamArgano upadeza sAkAra upadeSTA eTale dehasthitie jeNe mokSa anubhavyo che evA karI zake. 'bhestAra karmabhUbhutA' (karmarUpa parvatane bhedavAvALA) arthAta karmarUpI parvato toDyAthI mokSa hoI zake, eTale jeNe dehasthitie karmarUpI parvato toDyA che te sAkAra upadeSTA che. tevA
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. koNa ? vartamAna dehe je jIvanmukta che te. je karmarUpI parvato toDI mukta thayA che tene pharI karmanuM hovApaNuM na hoya; mATe keTalAka mAne che tema mukta thayA pachI deha dhAraNa kare evA jIvanmukta na joIe. 'jJAtAra vizvatattvAnAM' (vizvatatvanA jANanAra) ema kahevAthI ema darzAvyuM ke Apta kevA joIe ke je samasta vizvanA jJAyaka hoya. 'vaMde taguNalabdhaye' (tenA guNanI prAptine arthe tene vaMdanA karuM chuM), arthAta AvA guNavALA puruSa hoya te ja Apta che ane te ja vaMdana yogya che. 3 mokSapada badhA caitanyane sAmAnya joIe, eka jIvaAzrayI nahIM, eTale e caitanyano sAmAnya dharma che. eka jIvane hoya ane bIjA jIvane na hoya ema bane nahIM. 4 'bhagavatI ArAdhanA' upara zvetAMbara AcAryoe TIkA karela che te paNa te ja nAme kahevAya che. 5 karaNAnuyoga ke dravyAnuyogamAM digaMbara ane zvetAMbara vacce taphAvata nathI. mAtra bAhya vyavahAramAM taphAvata che. 6 karaNAnuyogamAM gaNitAkAre siddhAMto meLavelA che. temAM taphAvata hovAno saMbhava nathI. 7 karmagraMtha mukhyapaNe karaNAnuyogamAM samAya. 8 'paramAtmaprakAza' digaMbara AcAryano banAvelo che. te upara TIkA thaI che. 9 nirAkuLatA e sukha che. saMkalpa e duHkha che. 10 kAyakleza tapa karatAM chatAM mahAmunine nirAkuLatA arthAt svasthatA jovAmAM Ave che. matalaba jene tapAdikanI AvazyaktA che ane tethI tapAdika kAyakleza kare che, chatAM svAdhyadazA anubhave che, to pachI kAyakleza karavAnuM rahyuM nathI evA siddhabhagavAnane nirAkuLatA kema na saMbhave ? 11 deha karatAM caitanya sAva spaSTa che. dehaguNadharma jema jovAmAM Ave che, tema AtmaguNadharma jovAmAM Ave to deha uparano rAga naSTa thaI jAya. AtmavRtti vizuddha thatAM bIjA dravyane saMyoge AtmA dehapaNe, vibhAve pariNamyAnuM jaNAI rahe. 12 atyaMta caitanyanuM sthira thavuM te "mukti'. 13 mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga enA abhAve anukrame yoga sthira thAya che. 14 pUrvanA abhyAsane lIdhe je jhokuM AvI jAya che te 'pramAda." 15 yogane AkarSaNa karanAra nahIM hovAthI enI meLe sthira thAya che. 16 rAga ane dveSa e AkarSaNa.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 19 Error! Reference source not found. 17 saMkSepamAM jJAnInuM ema kahevuM che ke pugalathI caitanyano viyoga karAvavo che, eTale ke rAgadveSathI AkarSaNa maTADavuM che. 18 apramatta thavAya tyAM sudhI jAgRta ja rahevAnuM che. 19 jinapUjAdi apavAdamArga che. 20 mohanIya karma manathI jitAya, paNa vedanIyakarma manathI jitAya nahIM, tIrthakara Adine paNa vedavuM paDe; ne bIjAnA jevuM vasamuM paNa lAge. paraMtu temAM (AtmadharmamAM) temanA upayoganI sthiratA hoIne nirjarA thAya che, ane bIjAne (ajJAnIne) baMdha paDe che. sudhA, tRSA e mohanIya nahIM paNa vedanIyakarma che. 21 "je pumAna paradhana hare, so aparAdhI anna : je apano dhana vivahare, so dhanapati dharmajJa." - zrI banArasIdAsa zrI banArasIdAsa e AgrAnA dazAzrImAlI vANiyA hatA. 22 "pravacanasAroddhAra' graMthanA trIjA bhAgamAM jinakalpanuM varNana karyuM che. e graMtha zvetAMbarI che. temAM kahyuM che ke e kalpa sAdhanAra nIcenA guNovALo mahAtmA hovo joIe : 1. saMghayaNa. 2. dhIraja. 3. zrata. 4. vIrya. 5. asaMgatA. 23 digaMbaradraSTimAM A dazA sAtamA guNasthAnakavartInI che. digaMbaradraSTi pramANe sthavirakalpI ane jinakalpI e nagna hoya; ane zvetAMbara pramANe pahelA eTale sthavira nagna na hoya. e kalpa sAdhanArane zrutajJAna eTaluM badhuM baLavAna hovuM joIe ke vRtti zrutajJAnAkAre hovI joIe, viSayAkAre vRtti thavI na joIe. digaMbara kahe che ke nAgAno eTale nagna sthitivALAno mokSamArga che, bAkI to unmattamArga che. 'no vimokSamALo, sesa 2 mmatathI save.' vaLI 'nAgo e bAdazAhathI Agho eTale tethI vadhAre caDhiyAto e kahevata pramANe e sthiti bAdazAhane pUjya che. 24 cetanA traNa prakAranI cheH- (1) karmaphaLacetanA- ekeMdriya jIva anubhave che. (2) karmacetanA vikasendriya tathA paMcendriya anubhave che. (3) jJAnacetanA- siddhaparyAya anubhave che. 25 munionI vRtti alaukika hovI joIe; tene badale hAla laukika jovAmAM Ave che. 1 paradhana=jaDa, parasamaya. apano dhana=potAnuM dhana, cetana, svasamaya. vivAhara=vyavahAra kare, vaheMcaNa kare, viveka kare.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 14 morabI, aSADa vada 2, zani, 1956 1 paryAyAlocana= eka vastune bIjI rIte vicAravI te. 2 AtmAnI pratIti mATe saMkalanA pratye draSTAMta : cha iMdriyomAM mana adhiSThAtA che, ane bAkInI pAMca iMdriyo tenI AjJA pramANe vartanAra che; ane tenI saMkalanA karanAra paNa eka mana ja che. mana jo na hota to koI kArya banata nahIM. vAstavika rIte koI iMdriyanuM kAMI vaLatuM nathI. mananuM samAdhAna thAya che, te e pramANe ke, eka cIja AMkhe joI, te levA page cAlavA mAMDyuM, tyAM jaI hAthe lIdhI, ne khAdhI ityAdi. te saghaLI kriyAnuM samAdhAna mane karyuM chatAM e saghaLAno AdhAra AtmA upara che. 3 je pradeze vedanA vadhAre hoya te mukhyapaNe vede che, ane bAkInA gauNapaNe vede che. 4 jagatamAM abhavya jIva anaMtA che. tethI anaMtaguNA paramANu eka samaye eka jIva grahaNa kare che, ane mUke 5 dravya, kSetra, kALa ane bhAve bAhya ane atyaMtara pariNamatAM paramANu je kSetre vedanArUpe udayamAM Ave tyAM ekaThAM thaI tyAM te rUpe pariName, ane tyAM jevA prakArano baMdha hoya te udayamAM Ave. paramANuo mAthAmAM ekaThAM thAya to tyAM mAthAnA duHkhAvAne AkAre pariName che, AMkhamAM AMkhanI vedanAnA AkAre pariName che. 6 enuM e ja caitanya strIne strIrUpe che ane puruSane puruSarUpe pariName che; ane khorAka paNa tathA prakAranA ja AkAre pariNamI puSTi Ape che. 7 paramANu paramANune zarIramAM laDatAM koIe joyAM nathI, paNa tenuM pariNAmavizeSa jANavAmAM Ave che. tAvanI davA tAva aTakAve che e jANI zakIe chIe, paNa aMdara zuM kriyA thaI te jANI zakatA nathI, e draSTAMte karmabaMdha thato jovAmAM Avato nathI, paNa vipAka jovAmAM Ave che. 8 anAgAra jene vratane viSe apavAda nahIM te. 9 aNagAra= ghara vinAnA. 10 samiti= samyaka prakAre jenI maryAdA rahI che te maryAdAsahita, yathAsthitapaNe pravartavAno jJAnIoe je mArga kahyo che te mArga pramANe mApasahita pravartavuM te. 11 sattAgata-upazama. 12 zramaNa bhagavAna sAdhu bhagavAna athavA muni bhagavAna. 13 apekSA =jarUriyAta, icchA. 14 sApekSa = bIjA kAraNa, hetunI jarUriyAta icche che te.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 15 sApekSatva athavA apekSAe ekabIjAne laIne. 15 morabI, asADa vada 3, ravi, 1956 1 anupapanna nahIM saMbhavita; nahIM siddha thavA yogya. rAtre 16 zrAvakaAzrayI, parastrItyAga tathA bIjA aNuvrata viSe. 1 jyAM sudhI mRSA ane parastrIno tyAga karavAmAM Ave nahIM tyAM sudhI sarva kriyA niSphaLa che, tyAM sudhI AtmAmAM chaLakapaTa hovAthI dharma pariNamato nathI. 2 dharma pAmavAnI A prathama bhUmikA che. 3 jyAM sudhI mRSAtyAga ane parastrItyAga e guNo na hoya tyAM sudhI vaktA tathA zrotA hoI zake nahIM. 4 mRSA javAthI ghaNI asatya pravRtti ochI thaI nivRttino prasaMga Ave che. sahaja vAtacIta karatAM paNa vicAra karavo paDe. 5 mRSA bolavAthI ja lAbha thAya evo kAMI niyama nathI. jo tema hoya to sAcA bolanArA karatAM jagatamAM asatya bolanArA ghaNA hoya che, to teone ghaNo lAbha thavo joIe; tema kAMI jovAmAM AvatuM nathI, tema asatya bolavAthI lAbha thato hoya to karma sAva rada thaI jAya, ane zAstra paNa khoTAM paDe. 6 satyano jaya che. prathama muzkelI jaNAya, paNa pAchaLathI satyano prabhAva thAya ne tenI asara sAmA mANasa tathA saMbaMdhamAM AvanAra upara thAya. 7 satyathI manuSyano AtmA sphaTika jevo jaNAya che. 17 morabI, asADa vada 4, soma, 1956 1 digaMbarasaMpradAya ema kahe che ke AtmAmAM 'kevaLajJAna' zaktirUpe rahyuM che. 2 zvetAMbarasaMpradAya kevaLajJAna sattArUpe rahyAnuM kahe che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 3 'zakti' zabdano artha 'sattA'thI vadhAre gauNa thAya che. 4 zaktirUpe che eTale AvaraNathI rokAyuM nathI, jema jema zakti vadhatI jAya eTale tenA upara jema jema prayoga thatA jAya, tema tema jJAna vizuddha thatuM jaI kevaLajJAna pragaTa thAya. pa sattAmAM eTale AvaraNamAM rahyuM che ema kahevAya. 6 sattAmAM karmaprakRti hoya te udayamAM Ave e zaktirUpe na kahevAya. 7 sattAmAM kevaLajJAna hoya ane AvaraNamAM na hoya ema na bane. 'bhagavatI ArAdhanA' jozo. 8 kAMti, dIpti, zarIranuM vaLavuM, khorAkanuM pAcana thavuM, lohInuM pharavuM, uparanA pradezonuM nIce AvavuM, nIcenAnuM upara javuM (vizeSa kAraNathI samudyAtAdi), ratAza, tAva Avavo e badhI tejas paramANunI kriyAo che. temaja sAmAnya rIte AtmAnA pradezo UMcAnIcA thayA kare eTale kaMpAyamAna rahe te paNa tejasa paramANuthI. 9 kArmaNazarIra te ja sthaLe Atmapradezone potAnA AvaraNanA svabhAva batAve. 10 AtmAnA ATha rucaka pradeza potAnuM sthAna na badale. sAmAnya rIte sthUla nayathI e ATha pradeza nAbhinA kahevAya; sUkSmapaNe tyAM asaMkhyAta pradeza kahevAya. 11 eka paramANu ekapradezI chatAM cha dizAne sparze. cAra dizA tathA eka Urdhva ane bIjI adho e maLI che dizA. 12 niyANuM eTale nidAna. 13 ATha karma badhAM vedanIya che; kAraNa ke badhAM vecAya che; paraMtu lokaprasiddha vedavuM thatuM nahIM hovAthI lokaprasiddha vedanIya karma juduM gayuM che. 14 kArmaNa, taijasa, AhAraka, vaikriya ane audArika e pAMca zarIranAM paramANu ekanA eka eTale sarakhAM che; paraMtu te AtmAnA prayoga pramANe pariName che. 15 amuka amuka magajamAMnI naso dAbavAthI krodha, hAsya, ghelachA utpanna thAya che. zarIramAM mukhya mukhya sthaLo jIbha, nAsikA ityAdi pragaTa jaNAya che tethI mAnIe chIe, paNa AvA sUkSma sthAno pragaTa jaNAtAM nathI eTale mAnatA nathI, paNa te jarUra che. 16 vedanIya karma e nirjarArUpe che, paNa davA ityAdi temAMthI bhAga paDAvI jAya. 17 jJAnIe ema kahyuM che ke AhAra letAMya duHkha thatuM hoya ane choDatAMya duHkha thatuM hoya tyAM saMlekhanA karavI. temAM paNa apavAda hoya che. jJAnIe kAMI AtmaghAta karavAnI bhalAmaNa karI nathI.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 18 jJAnIe anaMta auSadhi anaMtA guNosaMyukta joI che, paraMtu mota maTADI zake evI auSadhi koI jovAmAM AvI nahIM ! vaidya ane auSadhi e nimittarUpa che. 19 buddhadevane roga, daridratA, vRddhAvasthA ane mota e cAra bAbata uparathI vairAgya utpanna thayo hato. 18 morabI, aSADa vada 5, bhoma, 1956 1 cakravartIne upadeza karavAmAM Ave to te ghaDIkamAM rAjyano tyAga kare. paNa bhikSakane anaMta tRSNA hovAthI te prakArano upadeza tene asara kare nahIM. 2 jo eka vakhata AtmAmAM aMtavRtti sparzI jAya, to ardha pugala parAvartana rahe ema tIrthaMkarAdie kahyuM che. aMtavRtti jJAnathI thAya che. aMtavRtti thayAno AbhAsa enI meLe (svabhAve ja) AtmAmAM thAya che, ane tema thayAnI khAtarI paNa svAbhAvika thAya che. arthAta AtmA 'tharamaoNmiTara' samAna che. tAva hovAnI tema tAva UtarI javAnI khAtarI tharamaoNmiTara Ape che. joke tharamaoNmiTara' tAvanI AkRti batAvatuM nathI, chatAM tethI pratIti thAya che. tema aMtavRtti thayAnI AkRti jaNAtI nathI, chatAM aMtavRtti thaI che ema AtmAne pratIti thAya che. auSadha kevI rIte tAva utAre che te kAMI batAvatuM nathI, chatAM auSadhathI tAva khasI jAya che, ema pratIti thAya che. e ja rIte aMtavRtti thayAnI enI meLe ja pratIti thAya che. A pratIti te 'pariNAmapratIti che. 3 vedanIya karma 1 4 nirjarAno asaMkhyAtagaNo uttarottara krama che, samyakdarzana pAmela nathI evA mithyAdraSTi jIva karatAM samyakadraSTi asaMkhyAtaguNI nirjarA kare che.? 5 tIrthakarAdine gRhasthAzramamAM vartatAM chatAM 'gADha athavA 'avagADha samyakatva hoya che. 6 'gADha' athavA "avagADha' eka ja kahevAya. 8 cothe guNasthAnake gADha athavA avagADha samyakatva hoya che. 1 zrotAnI noMdhaH- vedanIya karmanI udayamAna prakRtimAM AtmA harSa dhare che, to kevA bhAvamAM AtmA bhAvita rahevAthI tema thAya che e viSe svAtmAzrayI vicAravA zrImade kahyuM. 2 ema asaMkhyAtaguNa nirjarAno caDhiyAto krama caudamAM guNasthAnaka sudhI zrImade batAvyo ane svAmI kArtikanI zAkha ApI.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 24 Error! Reference source not found. 9 kSAyika samyakatva athavA gADha-avagADha samyakatva ekasarakhuM che. 10 deva, gurU, tatva athavA dharma athavA paramArthane tapAsavAnA traNa prakAra cheH- (1) kasa, (2) che, ane (3) tApa. ema traNa prakAre kasoTI thAya che. sonAnI kasoTIne draSTAMte. (dharmabiMdu graMthamAM che.) pahelA ane bIjA prakAre koImAM maLatApaNuM Ave, paraMtu tApanI vizuddha kasoTIe zuddha jaNAya to te deva, gurU ane dharma kharA gaNAya. 11 ziSyanI je khAmIo hoya che te je upadezakanA dhyAnamAM AvatI nathI te upadezakartA na samajavo. AcAryo evA joIe ke ziSyano alpa doSa paNa jANI zake ane teno yathAsamaye bodha paNa ApI zake. 12 samyaphadraSTi gRhastha evA hovA joIe ke jenI pratIti duzamano paNa kare, ema jJAnIoe kahyuM che. tAtparya ke evA niSkalaMka dharma pALanArA hovA joIe. 191 rAtre 1 avadhijJAna ane mana:paryavajJAna vacce taphAvata. 2 paramAvadhijJAna mana:paryavajJAnathI paNa caDhI jAya che, ane te eka apavAdarUpe che. 20 morabI, asADa vada 7, budha, 1956 1 ArAdhanA thavA mATe saghaLAM zrutajJAna che, ane te ArAdhanAnuM varNana karavA zrutakevaLI paNa azakya che. 2 jJAna, labdhi, dhyAna ane samasta ArAdhanAno prakAra paNa evo ja che. 3 guNanuM atizayapaNuM ja pUjya che, ane tene AdhIna labdhi, siddhi ityAdi che, ane cAritra svaccha karavuM e teno vidhi che. 4 dazavaikAlikamAM pahelI gAthA : dhammo maMgalamukkiDaM, ahiMsA saMjamo tavo; 1 avadhijJAna ane manaHparyavajJAna saMbaMdhI 'naMdIsUtra" mAM je vAMcavAmAM Avela tethI judA thayela abhiprAya pramANe 'bhagavatI ArAdhanA' mAM vAMcavAmAM AvyAnuM zrImade jaNAvyuM. pahelA (avadhi) jJAnanA kaTakA thAya che; hIyamAna ityAdi cothe guNasthAnake paNa hoI zake; sthaLa che; eTale mananA sthaLa paryAya jANI zake; ane bIjuM mana:paryava) jJAna svataMtra, khAsa mananA paryAya saMbaMdhI zaktivizeSane laIne eka judA tAlukAnI mAphaka che; te akhaMDa che; apramattane ja thaI zake, ityAdi mukhya mukhya taphAvata kahI batAvyo.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. devA vi taM namasaMti, jassa dhamme sayA maNo. emAM sarva vidhi samAI jAya che. paNa amuka vidhi ema kahevAmAM Avela nathI tethI ema samajavAmAM Ave che ke spaSTapaNe vidhi batAvyo nathI. 5 (AtmAnA) guNAtizayamAM ja camatkAra che. 6 sarvotkRSTa zAMta svabhAva karavAthI paraspara vairavALAM prANIo potAno vairabhAva choDI daI zAMta thaI bese che, evo zrI tIrthakarano atizaya che. 7 je kAMI siddhi, labdhi ityAdi che te AtmAnA jAgRtapaNAmAM eTale AtmAnA apramatta svabhAvamAM che. te badhI zaktio AtmAne AdhIna che. AtmA vinA kAMI nathI. e sarvanuM mULa samyaka jJAna, darzana ane cAritra che. 8 atyaMta leyAzuddhi hovAne lIdhe paramANu paNa zuddha hoya che, sAtvika jhADa nIce besavAthI jaNAtI asaranA draSTAMte. 9 labdhi, siddhi sAcI che, ane te apekSA vagaranA mahAtmAne prApta thAya che; jogI, vairAgI evA mithyAtvIne prApta thatI nathI. temAM paNa anaMta prakAra hoIne saheja apavAda che. evI zaktiovALA mahAtmA jAheramAM AvatA nathI, tema batAvatA paNa nathI. je kahe che tenI pAse tevuM hotuM nathI. 10 labdhi kSobhakArI ane cAritrane zithila karanArI che. labdhi Adi, mArgethI paDavAnAM kAraNo che. tethI karI jJAnIne teno tiraskAra hoya che. jJAnIne jyAM labdhi, siddhi AdithI paDavAno saMbhava utpanna thAya che tyAM te potAthI vizeSa jJAnIno Azraya zodhe che. 11 AtmAnI yogyatA vagara e zakti AvatI nathI. AtmAe potAno adhikAra vadhAravAthI te Ave che. 12 deha chUTe che te paryAya chUTe che; paNa AtmA AtmAkAre akhaMDa Ubho rahe che; potAnuM kAMI jatuM nathI; je jAya che te potAnuM nathI ema pratyakSa jJAna thAya nahIM tyAM sudhI mRtyuno bhaya lAge che. 13 "gurU gaNadhara guNadhara adhika (sakala), pracura paraMpara aura; vratatapadhara, tanu naganatara, vaMdau vRSa siramaura." - svAmI kArtikeyAnuprekSA-TIkA-doharo 3 gaNadhara=gaNa-samudAyanA dharavAvALA. guNadhara=guNanA dharavAvALA. pracura ghaNA; vRSa= dharma. siramaura=mAthAnA mukuTa.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 14 avagADha=majabUta. paramAvagADha utkRSTapaNe majabUta. avagAha eka paramANupradeza roke te, vyApavuM. zrAvaka jJAnInA vacananA zrotA; jJAnInuM vacana zravaNa karanAra. darzanajJAna vagara, kriyA karatAM chatAM, zrutajJAna vAMcatAM chatAM zrAvaka ke sAdhu hoI zake nahIM. audayika bhAve te zrAvaka, sAdhu kahevAya; pAriNAmika bhAve kahevAya nahIM. sthavira sthira, jAmela. 15 sthavirakalpa je sAdhu vRddha thayela che teone zAstramaryAdAe vartavAno, cAlavAno jJAnIoe mukarara karelo, bAMdhelo, nakkI karelo mArga, niyama. 16 jinakalpa =ekAkI vicaranArA sAdhuone mATe kalpelo arthAta bAMdhelo, mukarara karelo jinamArga vA niyama. 21 morabI, aSADa vada 8, gurU, 1956 1 sarva dharma karatAM jainadharma utkRSTa dayApraNIta che. dayAnuM sthApana jevuM temAM karavAmAM AvyuM che, tevuM bIjA koImAM nathI. 'mAra' e zabda ja "mArI' nAkhavAnI sajjaDa chApa tIrthakaroe AtmAmAM mArI che. e jagoe upadezanAM vacano paNa AtmAmAM sarvotkRSTa asara kare che. zrI jinanI chAtImAM jIvahiMsAnA paramANu ja na hoya evo ahiMsAdharma zrI jinano che. jenAmAM dayA na hoya te jina na hoya. jainane hAthe khUna thavAnA banAvo pramANamAM alpa haze. jaina hoya te asatya bole nahIM. 2 jaina sivAya bIjA dharmone mukAbale ahiMsAmAM bauddha paNa caDhI jAya che. brAhmaNonI yajJAdi hiMsaka kriyAno nAza paNa zrI jine ane buddha karyo che, je haju sudhI kAyama che. 3 brAhmaNo yajJAdi hiMsaka dharmavALA hovAthI zrI jine tathA buddhe sakhata zabdo vAparI dhikkAryA che, te yathArtha 4 brAhmaNoe svArthabuddhithI e hiMsaka kriyA dAkhala karI che. zrI jine tema ja zrI buddhe jAte vaibhavatyAga karelo hovAthI teoe niHsvArtha buddhie dayAdharmano upadeza karI hiMsaka kriyAno viccheda karyo. jagatasukhamAM teonI spRhA nahotI. 5 hiMdustAnanA loko eka vakhata eka vidyAno abhyAsa evI rIte choDI de che ke pharIne te grahaNa karatAM teone kaMTALo Ave che. yuropiyana prajAmAM tethI UlaTuM che, teo taddana choDI detA nathI, paNa cAlu ja rAkhe che. pravRttinA kAraNane laIne vattAocho abhyAsa thaI zake e vAta judI.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 22 rAtre 1 vedanIya karmanI sthiti jaghanya bAra muhartanI che, tethI ochI sthitino baMdha paNa kaSAya vagara eka samayano paDe, bIje samaye veda, trIje samaye nirjare. 2 IryApathikI kriyA cAlavAnI kriyA. 3 eka samaye sAta, athavA ATha prakRtino baMdha thAya che. tenI vaheMcaNI dareka prakRti kevI rIte karI le che tenA saMbaMdhamAM khorAka tathA viSanAM draSTAMto; jema khorAka eka jagAethI levAmAM Ave che paNa teno rasa dareka iMdriyane pahoMce che, ne dareka iMdriyo ja pote potAnI zakti pramANe grahI te rUpe pariName che, temAM taphAvata paDato nathI. tevI ja rIte viSa levAmAM Ave, athavA sarpadaMza thAya to te kriyA to eka ja ThekANe thAya che, paraMtu tenI asara jherarUpe dareka iMdriyane jude jude prakAre Akhe zarIre thAya che. A ja rIte karma bAMdhatI vakhata mukhya upayoga eka prakRtino hoya che, paraMtu tenI asara arthAta vaheMcaNa bIjI sarva prakRtione anyonyanA saMbaMdhane laIne maLe che. jevo rasa tevuM grahaNa karavuM thAya. je bhAgamAM sarpadaMza thAya te bhAga kApI nAkhavAmAM Ave, to jhera caDhatuM nathI; te ja pramANe prakRtino kSaya karavAmAM Ave to baMdha paDato aTake che. ane tene lIdhe bIjI pravRtiomAM vaheMcaNa thatI aTake che. bIjA prayogathI jema caDheluM jhera pAchuM Utare che, tema prakRtino rasa maMda karI nAkhavAmAM Ave to tenuM baLa ochuM thAya che. eka prakRti baMdha kare ke bIjI prakRtio temAMthI bhAga le; evo temAM svabhAva rahelo che. 4 mULa karmaprakRtino kSaya thayo na hoya tyAM sudhI uttara karmaprakRtino baMdha viccheda thayo hoya topaNa teno baMdha mULa prakRtimAM rahelA rasane lIdhe paDI zake che, te Azcarya jevuM che. jema darzanAvaraNIyamAM nidrA-nidrA Adi. 5 anaMtAnubaMdhI karmaprakRtinI sthiti cALIsa koDAkoDInI, ane mohanIya(darzana mohanIya)nI sittera koDAkoDInI che. 23 morabI, aSADa vada 9, zukra, 1956 1 Ayuno baMdha eka AvatA bhavano AtmA karI zake. tethI vadhAre bhavano na karI zake. 2 karmagraMthanA baMdha cakramAM AThe karmaprakRti je batAvI che tenI uttara pravRtio eka jIvaAzrayI apavAda sAthe baMdha udayAdimAM che, paraMtu temAM Ayu apavAdarUpe che. te evI rIte ke mithyAtvaguNasthAnakavartI jIvane baMdhamAM cAra AyunI prakRtino (apavAda) jaNAvyo che. temAM ema samajavAnuM nathI ke cAlatA paryAyamAM cAre gatinA Ayuno baMdha kare; paraMtu Ayuno baMdha karavA mATe vartamAnaparyAyamAM e guNasthAnakavartI jIvane cAra gati khullI che. temAM cAramAMthI eka eka gatino baMdha karI zake. te ja pramANe je paryAyamAM jIva hoya tene te
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 28 Error! Reference source not found. Ayuno udaya hoya. matalaba ke cAra gatimAMthI vartamAna eka gatino udaya hoI zake; ne udIraNA paNa tenI ja hoI zake. 3 sittera koDAkoDIno moTAmAM moTo sthitibaMdha che. temAM asaMkhyAtA bhava thAya. vaLI pAcho tevo ne tevo krame krame baMdha paDato jAya. evA anaMta baMdhanI apekSAe anaMtA bhava kahevAya; paNa agAu kahyA pramANe ja bhavano baMdha paDe. 24 morabI, aSADa vada 10, zani, 1956 1 viziSTa-mukhyapaNe-mukhyapaNAvAcaka zabda che. 2 jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya e traNa prakRti upazamabhAvamAM hoI zake ja nahIM, kSayopazamabhAve ja hoya. e prakRti jo upazamabhAve hoya to AtmA jaDavata thaI jAya; ane kriyA paNa karI zake nahIM; athavA to tenAthI pravartana paNa thaI zake nahIM. jJAnanuM kAma jANavAnuM che, darzananuM kAma dekhavAnuM che ane vIryanuM kAma pravartavAnuM che. vIrya be prakAre pravartI zake cheH- (1) abhisaMdhi (2) anabhisaMdhi. abhisaMdhi AtmAnI preraNAthI vIryanuM pravartavuM thAya che. anabhisaMdhi kaSAyathI vIryanuM pravartavuM thAya te. jJAnadarzanamAM bhUla thatI nathI. paraMtu udayabhAve rahelA darzanamohane lIdhe bhUla thavAthI eTale auranuM taura jaNAvAthI vIryanI pravRtti viparItapaNe thAya che, jo samyakapaNe thAya to siddhaparyAya pAme. AtmA koI paNa vakhate kriyA vagarano hoI zakato nathI. jyAM sudhI yogo che tyAM sudhI kriyA kare che, te potAnI vIryazaktithI kare che. te kriyA jovAmAM AvatI nathI, paNa pariNAma uparathI jANavAmAM Ave che. khAdhelo khorAka nidrAmAM pacI jAya che ema savAre UThatAM jaNAya che. nidrA sArI AvI hatI ityAdika bolIe chIe te thayelI kriyA samajAyAthI bolavAmAM Ave che. cALIsa varSanI uMmare AMkaDA gaNatAM AvaDe to zuM te pahelAM AMkaDA nahotA ema kAMI kahI zakAze ? nahIM ja. potAne tenuM jJAna nahotuM tethI ema kahe. A ja pramANe jJAna-darzananuM samajavAnuM che. AtmAnAM jJAna, darzana ane vIrya thoDAMghaNAM paNa khullAM rahetAM hovAthI AtmA kriyAmAM pravartI zake. vIrya caLAcaLa hamezAM rahyA kare che. karmagraMtha vAMcavAthI vizeSa spaSTa thaze. ATalA khulAsAthI bahu lAbha thaze. 3 pAriNAmikabhAve hamezAM jIvatvapaNuM che, eTale jIva jIvapaNe pariName, ane siddhatva kSAyikabhAve hoya, kAraNa ke prakRtiono kSaya karavAthI siddhaparyAya pamAya che. 4 mohanIyakarma audayikabhAve hoya.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 5 vANiyA akSara boDA lakhe che, paNa AMkaDA boDA lakhatA nathI. tyAM to bahu spaSTapaNe lakhe che. tevI rIte kathAnuyogamAM jJAnIoe vakhate boDuM lakhyuM hoya to bhale. bAkI karmaprakRtimAM to cokkasa AMkaDA lakhyA che. temAM jarA taphAvata AvavA nathI dIdho. 25 morabI, aSADa vada 11, ravi, 1956 1 jJAna e doro parovela soya jevuM che, ema 'uttarAdhyayanasUtramAM kaheluM che. doro parovela soya khovAtI nathI tema jJAna hovAthI saMsAramAM bhUluM paDAtuM nathI. 26 morabI, aSADa vada 12, soma, 1956 1 pratihAra tIrthakaranuM dharmarAjyapaNuM batAvanAra. pratihAra=daravAna. 2 zULa, alpa-sthULa, tethI paNa sthaLa, dUra, dUramAM dUra, tethI paNa dUra; ema jaNAya che; ane te uparathI sUkSma, sUkSmamAM sUkSma AdinuM jJAna koIkane paNa hovAnuM siddha thaI zake che. 3 'nagna' e "Atmamagna." 4 upahata haNAyelA. anupahata nahIM haNAyelA. upaSTabhajanya AdhArabhUta. abhidheyaka vastudharma kahI zakAya evo. pAThAMtara =eka pAThanI jagoe bIjo pATha Ave che. arthAtara kahevAno hetu badalAI jAya che. viSamayathAyogya nahIM, pheraphAravALuM, vatteochuM. Atmadravya e sAmAnya, vizeSa ubhayAtmaka sattAvALuM che. sAmAnya cetanasattA e darzana. savizeSa cetanasattA e jJAna. 5 sattA samudabhUta=samyaphaprakAre sattAnuM udayabhUta thavuM, prakAzavuM, spharavuM, jaNAvuM te. 6 darzana = jagatanA koI paNa padArthanuM bhedarUpa rasagaMdharahita nirAkAra pratibiMbita thavuM, tenuM astitva jaNAvuM; nirvikalpapaNe kAMI che ema ArasInA jhaLakArAnI peThe sAmA padArthano bhAsa thavo e 'darzana.' vikalpa thAya tyAM "jJAna" thAya. 7 darzanAvaraNIya karmanA AvaraNane laIne darzana avagADhapaNe avarAyuM hovAthI, cetanamAM mUDhatA thaI gaI, ane tyAMthI zUnyavAda zarU thayo. 8 darzana rokAya tyAM jJAna paNa rokAya.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 20 Error! Reference source not found. 9 darzana ane jJAnanI vaheMcaNa karavAmAM AvI che. jJAna, darzanamAM kAMI kaTakA thaI judA paDI zake ema nathI. e AtmAnA guNo che. rUpiyAnA be ardhA te ja rIte ATha AnA darzana ane ATha AnA jJAna che. 10 tIrthakarane eka samaye darzana ane te ja samaye jJAna ema be upayoga digaMbaramata pramANe che, zvetAMbaramata pramANe nathI. bAramA guNasthAnake jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, ane aMtarAya ema traNa prakRtino kSaya eka sAthe thAya che; ane utpanna thatI labdhi paNa sAthe thAya che. jo eka samaye na thatuM hoya to ekabIjI prakRtie khamavuM joIe. zvetAMbara kahe che ke jJAna sattAmAM rahevuM joIe, kAraNa eka samaye be upayoga na hoya; paNa digaMbaranI tethI judI mAnyatA che. 11 zUnyavAdaH kAMI nathI ema mAnanAra; e bauddha dharmano eka phAMTo che. Ayatana koI paNa padArthanuM sthaLa, pAtra. phUTastha acaLa, na khasI zake evo. taTastha = kAMThe; te sthaLe. madhyastha = vacamAM. 27 morabI, aSADa vada 13, bhoma, 1956 1 cayApacaya =javuMjavuM, paNa prasaMgavazAta AvavuMjavuM, gamanAgamana. mANasanA javAAvavAne lAgu paDe nahIM. zvAsocchavAsa ityAdi sUkSma kriyAne lAgu paDe. cayavicaya = javuMAvavuM. 2 AtmAnuM jJAna jyAre ciMtAmAM rokAya che tyAre navA paramANu grahaNa thaI zakatA nathI; ne je hoya che tenuM javuM thAya che tethI zarIranuM vajana ghaTI jAya che. 3 zrI 'AcArAMgasUtra'nA pahelA adhyayana zastraparijJAmAM ane zrI SadanasamuccayamAM manuSya ane vanaspatinA dharmanI tulanA karI vanaspatimAM AtmA hovAnuM siddha karI batAvyuM che, te evI rIte ke banne janma che, vadhe che, AhAra le che, paramANu le che, mUke che, mare che, ityAdi. 28 morabI, zrAvaNa suda 3, ravi, 1956 1 sAdhu sAmAnyapaNe gRhavAsa tyAgI, mULaguNanA dhAraka te. yati dhyAnamAM sthira thaI zreNi mAMDanAra. muni =jene avadhi, mana:paryava jJAna hoya tathA kevaLajJAna hoya te. RSi bahu RddhidhArI hoya te. RSinA cAra bhedaH (1) rAja0 (2) brahma0 (3) deva0 (4) parama0 rAjarSi RddhivALA. brahmarSika akSINa mahAna RddhivALA. devarSi AkAzagAmI munideva, paramarSi kevaLajJAnI.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 29 zrAvaNa suda 10, soma, 1956 1 abhavya jIva eTale je jIva utkaTa rase pariName ane tethI karmo bAMdhyA kare, ane tene lIdhe teno mokSa na thAya. bhavya eTale je jIvanuM vIrya zAMtarase pariName ne tethI navo karmabaMdha na thatAM mokSa thAya. je jIvano vaLAMka utkaTa rase pariNamavAno hoya tenuM vIrya te pramANe pariName tethI jJAnInA jJAnamAM abhavya lAgyA. AtmAnI paramazAMta dazAe "mokSa', ane utkaTa dazAe 'amokSa'. jJAnIe dravyanA svabhAvanI apekSAe bhavya, abhavya kahyA che. jIvanuM vIrya utkaTa rase pariNamatAM siddhaparyAya pAmI zake nahIM ema jJAnIe kaheluM che. bhajanA= aMze; hoya vA na hoya. vaMcaka= (mana, vacana, kAyAe) chetaranAra. 30 morabI, zrAvaNa vada 8, zani, 1956 'kammadavvehiM saMmaM, saMjogo hoI jo u jIvassa; so bandho nAyavvo, tassa viogo bhave mukkho.' artha :- karmadravyanI eTale pugaladravyanI sAthe jIvano saMbaMdha thavo te baMdha. teno viyoga thavo te mokSa. saMmama=sArI rIte saMbaMdha thavo, kharekharI rIte saMbaMdha thavo, jema tema kalpanA karI saMbaMdha thayAnuM mAnI levuM tema nahIM. 2 pradeza ane prakRtibaMdha mana-vacana-kAyAnA yoga vaDe thAya. sthiti ane anubhAgabaMdha kaSAya vaDe thAya. 3 vipAka eTale anubhAga vaDe phaLaparipakvatA thAya che te. sarva karmanuM mULa anubhAga che, temAM jevo rasa tIvra, tIvratara, maMda, maMdatara paDyo, tevo udayamAM Ave che. temAM pheraphAra ke bhUla thatI nathI. kulaDImAM paisA, rUpiyA, sonAmahora, Adine draSTAMte. jema eka kulaDImAM ghaNA vakhata pahelAM rUpiyA, paisA, sonAmahora nAkhI hoya te jyAre kADho tyAre te ne te ThekANe te ja dhAturUpe nIkaLe che temAM jagonI tema ja tenI sthitino pheraphAra thato nathI, eTale ke paisA rUpiyA thatA nathI, tema rUpiyA paisA thaI jatA nathI, te ja pramANe bAMdheluM karma dravya, kSetra, kALa, bhAva pramANe udayamAM Ave che. 4 AtmAnA hovApaNA viSe jene zaMkA paDe te 'cArvAka' kahevAya. 5 terame guNasthAnake tIrthaMkarAdine eka samayano baMdha hoya. mukhyatve karI vakhate agiyArame guNasthAnake akaSAyIne paNa eka samayano baMdha hoI zake.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 6 pavana pANInI nirmaLatAno bhaMga karI zakato nathI, paNa tene calAyamAna karI zake che. tema AtmAnA jJAnamAM kAMI nirmaLatA ochI thatI nathI, paNa yoganuM calAyamAnapaNuM che tethI rasa vinA eka samayano baMdha kahyo. 7 joke kaSAyano rasa puNya tathA pAparUpa che topaNa teno svabhAva kaDavo che. 8 putha paNa khArAzamAMthI thAya che. puthano coThANiyo rasa nathI, kAraNa ke ekAMta zAtAno udaya nathI. kaSAyanA bheda be : (1) prazastarAga. (2) aprazastarAga. kaSAya vagara baMdha nathI. 9 ArtadhyAnano samAveza mukhya karIne kaSAyamAM thaI zake. 'pramAda'no 'cAritramohamAM ane 'yoga'no 'nAmakarma'mAM thaI zake. 10 zravaNa e pavananI lahera mAphaka che. te Ave che, ane cAlyuM jAya che. 11 manana karavAthI chApa bese che, ane nididhyAsana karavAthI grahaNa thAya che. 12 vadhAre zravaNa karavAthI mananazakti maMda thatI jovAmAM Ave che. 13 prAkRtajanya eTale lokamAM kahevAtuM vAkya, jJAnInuM vAkya nahIM. 14 AtmA samaya samaya upayogI chatAM avakAzanI khAmI athavA kAmanA bojAne laIne tene AtmA saMbaMdhI vicAra karavAno vakhata maLI zakato nathI ema kahevuM e prAkRtajanya 'laukika' vacana che. jo khAvAno pIvAno UMghavA ityAdino vakhata maLyo ne kAma karyuM te paNa AtmAnA upayoga vinA nathI thayuM, to pachI khAsa je sukhanI AvazyakatA che, ne je manuSyajanmanuM kartavya che temAM vakhata na maLyo e vacana jJAnI koI kALe sAcuM mAnI zake nahIM. eno artha eTalo ja che ke bIjAM iMdriyAdika sukhanAM kAmo jarUranAM lAgyAM che, ane te vinA duHkhI thavAnA DaranI kalpanA che. Atmika sukhanA vicAranuM kAma karyA vinA anaMto kALa duHkha bhogavavuM paDaze, ane anaMta saMsAra bhramaNa karavo paDaze e vAta jarUranI nathI lAgatI ! matalaba A caitanya kRtrima mAnyuM che. sAcuM mAnyuM nathI. 15 samyaphadraSTi puruSo, karyA vinA cAle nahIM evA udayane lIdhe lokavyavahAra nirdoSapaNe lajjAyamAnapaNe kare che. pravRtti karavI joIe tethI zubhAzubha jema banavAnuM haze tema banaze evI draDha mAnyatAnI sAthe upalaka pravRtti kare che. 16 bIjA padArtho upara upayoga ApIe to AtmAnI zakti AvirbhAva thAya che, to siddhi labdhi Adi zaMkAne pAtra nathI. te prApta thatI nathI tenuM kAraNa AtmA nirAvaraNa nathI karI zakAto e che. e zakti badhI sAcI che. caitanyamAM camatkAra joIe, teno zuddha rasa pragaTavo joIe. evI siddhivALA puruSo azAtAnI zAtA karI zake che, tema chatAM tenI apekSA karatA nathI; te vecavAmAM ja nirjarA samaje che.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 17 tamo jIvomAM ullAsamAna vIrya ke puruSArtha nathI. vIrya maMda paDyuM tyAM upAya nathI. 18 azAtAno udaya na hoya tyAre kAma karI levuM ema jJAnI puruSoe jIvanuM asAmarthyavAnapaNuM joIne kaheluM che, ke jethI teno udaya Avye caLe nahIM. 19 samyakudraSTi puruSane nAkhudAnI mAphaka pavana viruddha hovAthI vahANa maraDI rasto badalavo paDe che. tethI teo pote lIdhelo rasto kharo nathI ema samaje che; tema jJAnI puruSo udayavizeSane laIne vyavahAramAM paNa aMtarAtmadraSTi cUkatA nathI. 20 upAdhimAM upAdhi rAkhavI. samAdhimAM samAdhi rAkhavI. aMgrejonI mAphaka kAmaTANe kAma ane ArAmaTANe ArAma. ekabIjAne seLabheLa karI devo na joIe. 21 vyavahAramAM Atmakartavya karatA rahevuM. sukhaduHkha, dhanaprApti aprApti - e zubhAzubha tathA lAbhAMtarAyanA udaya upara AdhAra rAkhe che. zubhanA udayanI sAthe agAuthI azubhanA udayanuM pustaka vAMcyuM hoya to zoka na thAya. zubhanA udaya vakhate zatru mitra thaI jAya che, ane azubhanA udaya vakhate mitra zatru thaI jAya che. sukhaduHkhanuM kharuM kAraNa karma ja che. 'kArtikeyAnuprekSA'mAM kahyuM che ke koI mANasa karaja levA Ave tene karaja cakavI ApyAthI mAthA uparathI bojo ocho thatAM kevo harSa thAya che ? te pramANe pugala dravyarUpa zubhAzubha karaja je kALe udayamAM Ave te kALe samyaphaprakAre vedI cUkavI devAthI nirjarA thAya che ane navuM karaja thatuM nathI; to jJAnIpuruSe karmarUpI karajamAMthI mukta thavAne harSAyamAnapaNe taiyAra thaI rahevuM joIe, kAraNa ke dIdhA vagara chUTako thavAno nathI. 22 sukhadu:kha je dravya, kSetra, kALa, bhAve udaya AvavAnuM hoya temAM iMdrAdi paNa pheraphAra karavAne zaktivAna nathI. 23 caraNAnuyogamAM jJAnIe aMtarmuharta AtmAno apramatta upayoga mAnyo che. 24 karaNAnuyogamAM siddhAMtano samAveza thAya che. 25 caraNAnuyogamAM vyavahAramAM AcarI zake teno samAveza karyo che. 26 sarvavirati munine brahmacaryavratanI pratijJA jJAnI Ape che, te caraNAnuyoganI apekSAe; paNa karaNAnuyoganI apekSAe nahIM, kAraNa ke karaNAnuyoga pramANe navamA guNasthAnake vedodayano kSaya thaI zake che, tyAM sudhI thaI zakato nathI.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 34 Error! Reference source not found.