Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 zAsanaprabhAvaka gujarAtI bhASAmAM vizALa, bedhaka, bhAvavAhI ane lokapriya padyasAhityanA sarjaka upAdhyAya zrI udayaratna gaNivara kavivara upAdhyAya zrI udayaratna gaNi tapAnazAkhAnA zrI hIraratnasUrinA ziSya upA labdhiratnanA praziSya upATa zivaratna gaNinA ziSya hatA. temane janma vikramanI aDhAramI sadImAM kheDAmAM thayuM hatuM. temanA pitAnuM nAma vardhamAna ane mAtAnuM nAma mAnabAI hatuM. temanuM pitAnuM janmanAma uttamacaMda hatuM. temanA moTA baMdhu harakhacaMde paNa dIkSA lIdhI hatI. temanuM dIkSita nAma upATa harSaratna hatuM. teo mahAna tyAgI, tapasvI ane saMyamI hatA. muni udayaratnane mahopAdhyAya siddhiratna gaNie bhaNuvyA hatA ane pitAnI pATe mahopAdhyAya banAvyA hatA. upAra udayaratna siddha kavi hatA. temaNe aneka rasa, stavane, sakjhA, salokA, chaMda, prabhAtiyAM vagere rahyAM hatAM. temanA jIvanamAM keTalIka camatkArI ghaTanA paNa banI hatI. eka vAra zaMkhezvara pArzvanAthanA darzana pachI ja anna-jaLa levAnA niyamapUrvaka teo jyAre zaMkhezvara padhAryA tyAre jinAlayanA baMdha dvAra pUrIe nahI khelatAM, temaNe ghaNuM Artasvare stutigAna karyuM ane dvAra ApoApa khUlI gayAM. bIjA eka prasaMgamAM, kheDA pAsenI meza, vAtraka ane khArIe traNa nadIonA saMgamasthAne temaNe cAra mahinA dhyAna dharyuM hatuM, tenA pariNAme e sthAne beTa jevuM banI gayuM hatuM. A camatkAra joI kheDAnA bhAvasAra, vaiSNava vagere pa00 gharoe "jainadharma apanAvyuM hatuM. vi. saM. 1759mAM, unAmAM zrI udayaratna gaNie "sthUlibhadra-navase " nAme kAvya rayuM, temAM zaMgArarasa hatA, je temanA gurune ucita na lAgyuM ane tevAM kALe na racavA gurue temane samajAvyuM, athavA ema paNa kahevAya che ke temane e kAraNe samudAya bahAra mUkavAmAM AvyA. tyArapachIthI temaNe leke pakAraka kAvya racavAno nirNaya karyo, je vi. saM. 1763mAM, khaMbhAtamAM, temaNe racelI "brahmacaryanI nava vADa"nI sajajhAya e vAtanI zAkha pUre che. kahevAya che ke, tyArathI temane samudAyamAM punaH praveza maLyuM hatuM. graMthasarjanaH upAdhyAya udayaratna gaNie vikramanI aDhAramI sadInA uttarArdhamAM gujarAtI bhASAmAM vipula pramANamAM sAhitya racyuM, jenI vigata nIce mujaba che : (1) zrI jabUsvAmI rAsa, DhALa: 6, (2) aSTaprakArI pUjA, (3) sthUlibhadrarAsanavarasa, (4) zakhezvara pArzvanAtha saleke, (5) rAjA mahIpati - maMtrI matisAgara rAsa, (6) rAjasiMha (navakAra) rAsa, (7) brahAcaryanI nava vADa-sajjAya, DhALa : 10, (8) bAra vratane rAsa, (9) malayAsuMdarI rAsa (vinedavilAsa ), DhALa : 13, (10) yazodhara rAsa, DhALa : 81, (11) lIlAvatI - sumativilAsa rAsa, DhALa : 21, (12) dharmabuddhi-pApabuddhi rAsa, (13) bhuvanabhAnu kevalI (rasalaharI) rasa, DhALa : 97 (14) suvidhinAtha stavana, gAthA : 30, 2010_04
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNabhagavate 347 (15) neminAtha saleke, (16) zAlIbhadra saleke, (17) bharata-bAhubali saleke, (18) zatruMjaya -maMDana zrI RSabhadeva stavana, DhALa : 10, (19) bhaTTArika bhAvaratnasUri paraMparA rAsa, (20) stavana-cevazI, (21) DhaDhaNamuninI sajhAya, (22) bhAbhA pArzvanAtha stavana, (23) rAja sUryAyazA (bharataputra)ne rAsa, (24) varadatta-guNamaMjarI rAsa, (25) dAmannaka-rAsa, (26) sudarzana zeThane rAsa, (27) gadhAramaMDana mahAvIra stavana, (28) vimala mahetAne saleke, (29) neminAtharAimatI bAramAsA, (30) harivaMza (ratnAkara) rAsa, (31) zrI harSaratna gaNi sajajhAya, kaDI : 92. A uparAMta, temaNe zatruMjaya tIrthanAM aneka stavane, prabhAtiyAM, chaMda ane chUTaka rAse, stavano, sajhAya-ema vividha prakAranuM sAhitya racyuM. teozrInI kAvyakRtio suMdara, bedhaka, bhAvavAhI ane lokapriya banI che. (jena paraMparAne itihAsa" bhAga : 4mAMthI sAbhAra.) mahA tyAgI--vairAgI ane vidvarya upAdhyAya zrI dhanavijayajI mahArAja upAdhyAya zrI dhanavijyajInuM saMsArI nAma dhanajI hatuM. temaNe pitAnA traNe putrogaNajI, kamala ane vimala tathA svapatnI sahita zrI vijayahIrasUrinA ziSya zrI kalyANavijayajInA ziSya banIne dhanavijya tarIke tathA traNa putrone guNavijaya, kuMvaravijaya ane vimalavijayanA nAme pitAnA ziSya banAvavApUrvaka vi. saM. 1931mAM dIkSA grahaNa karI hatI. temaNe vi. saM. 1954nA vaizAkha vada 13nA dine pitAnA ziSya guNavijayanA vAcana mATe amadAvAdamAM "hemavyAkaraNabrahavRttidIpikA' lakhI hatI. saM. 1950mAM "hariNazrISaNa rAsa" racyuM hatuM. zrI vijayasenasUrinA ziSya zrI aMdhavijya gaNie saM. 1974mAM kapasUtra para dIpikA racI, te teoe saM. 1981mAM zodhI hatI. saM. 1981mAM lekanAlikAsUtra para bhASyavRtti racI. muni suMdarasUrinA "adhyAtma kalpakama nI adhihiNI TIkA racI. saM. 16nnA piSa mAsamAM rAjanagaranI samIpamAM AvelA usmAnapurAmAM AeNamAlikA-AbhArazataka amaranAma dharmopadezalezanI 108 pramANa racanA karI hatI. saM. 1700mAM saptatikA nAmanA karmagraMtha para bAlAvabodha racela hate. zrI vijayahIrasUrine akabara bAdazAhe "jagataguru'birUda Apyu (saM. 1640), te vakhate baMdIvAnene choDI mUkaDyA ane sUrisahita dhanavijayane sAthe laI kamara taLAve jaI tyAMnA pAMjarAmAM pUrelAM pakSIone mukta karyA. A dhanavijaye sUri sAthe rahIne meDatAmAM jainavihArene svecchakarathI mukta karAvyA ane vAjA vagADavAM baMdhI thaI hatI te cAlu karAvI. zrI dhanavijyajI upAdhyAya mahA tyAgI-vairAgI ane vidvadarya hatA. (jainasAhityane itihAsane AdhAre saMkalanakartA : karamazI khetazI banA.) che. 43 2010_04