Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapTembara 2009 115 traNa laghuracanAo saM. vijayazIlacandrasUri prathama racanA zrI raivatakagirimaNDana zrIneminAtha bhagavAnanI yamakAlaGkArabaddha upajAtichandobaddha saMskRti stuti che. zrI RSivardhanasUri nAmanA jaina AcArye racelI A racanA 16mA zatakanI hoya tema sambhavita jaNAya che. kRtimAM kyAMya saMvatano ullekha nathI. A stuti sAdhvI divyaguNAzrIjIe jUnA DIsAnA granthabhaNDAramAMnI 'vizeSaNavatI' granthanI pratimAMthI utAro karI mokalI che. bIjI racanA muni vinayasAgara racita 'silokAnandakavitva' nAme che. AmAM kavie potAnI kAvyacAturI supere pradarzita karI che. priyatamanA virahathI vyAkula nArInI ukti che ke "mAro kaMta (priyatama) cAlI gayo che, ane tenA virahanI aganajvAlAmAM saLagI rahelI mArA mATe zItala nIra, (zItala) pavana, candramA - A badhAM vAnAM duHkhadAyI nIvaDI rahyAM che. candanano lepa zarIre lagADaM to te aMgArAnA dajhADatA sparza samo anubhavAya che." kavi sAgare AvI upamA racI che." A eka ja uktine kavie judA judA chandomAM, judI judI bhaGgimAothI AlekhI che : 6 dohA, 6 soraThA, 1 paddhaDI chanda, 1 kuMDaliyA, 1 aDilla, 1 zloka (saMskRta) ane 1 kavitta, Ama kula 17 padyomAM A ekaja vAta ke ukti kavie varNavI che. kAvyanI AvI camatkRtinI moja madhyakAlanA jaina kavioe khUba lUMTI che, te AvI racanAo jotAM jaNAI Ave che. kartA potAne 'kavi sAgara' tarIke oLakhAve che. temanA samaya viSe koI saMketa nathI, paNa 18mo zataka hovAnuM anumAna karIe to khoTA paDavAnI jhAjhI dahezata nathI. A racanA paNa sAdhvI zrI divyaguNAzrIjI taraphathI maLelI che. thoDIka azuddha racanA. trIjI racanA gautamagaNadharano rAsa che. saM. 1834mAM bIkAneramAM jemalajI RSinA ziSya (?) RSi rAyacaMde A rAsa racyo che tevU tenI 12-13 kaDIo parathI nakkI thAya che. mAravADImizrita gujarAtI racanA.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 anusandhAna 49 (1) A. RSivardhanasUrikRta zrIraivatakamaNDana nemijinastuti samullasadbhaktisurAH surAsurAdhirAjapUjyaM jagadaMgadaM gadam / harantamIhArahitaM hi taM hitaM, nemi stuve raivatake taketake // 1 // bibharti yasya stavane'vane'vanerIze rasaM yadrasanA sa nA sanA / siddherbhavannanvavaro'varo varaH, nemi stuve raivatake taketake // 2 // yaza:paTasya prabhave bhave bhave'bhavan svabhAvapraguNA guNA guNAH / yasyAtiharSaM sujanaM janaM janaM, nemi stuve raivatake taketake // 3|| jigAya kheliM tarasA rasA rasAtirekajAgranmadanandanandanam / yo bAhudaNDaM vinayaM nayaM nayaM, nemi stuve raivatake taketake ||4|| yenAGgarAjI bhayato yato yato'vagatya tattvaM duritAritAritA / sa kasya neSTaH sadayo dayodayo, nemi stuve raivatake taketake ||5|| surA api pronnatayA tayA tayA, rUpasya yasyA mumuhurmuhurmuhuH / yasyograjAtApyajanIjanI janI, nemi stuve raivatake taketake // 6 // bhave'tra nAbhA navame'vamevame, jahAsi tat kiMvadAmAda mA'damA / yaM smeti bhojyA sahasAhasAha sA, nemi stuve raivatake takatake 7 // vane'tra dIkSA jagRhe gRhe gRhe, sthitvA'tha dalA kanakaM na kaM na kam ? saMtoSya yenA'mamatA'matA'matA, nemi stuve raivatake taketake ||8|| dharmasya tattve bhavato'vato batodyamo vidheyo jagade'gade gade : yenAGginAM saMyaminAminAminA, nemi stuve raivatake taketake // 9 // zarIrazobhA'tighanA ghanA ghanA, pratApadIptistaruNAruNAruNA / vANI ca yasyollasitA sitA sitA, nemi stuve raivatake taketa ke / / 10 / / tarkavyAkaraNAgamAdicaturasphUrjatsudhAsAravAk pUjyazrIyazakIrti sUri? ] guruNA dhyAnaikatAnAtmanA ! sUrizrI RSivardhanena racitA, trailovacintAmaNe: zrInemeryamakojjvalA stutiriyaM deyAtsadA maGgalam // 11 / /
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapTembara 2009 117 (2) zrIvinayasAgara kRta silokAnanda kavitva vinayasAgarakRta dohA : zItalanIra samIra sasicchavi Aja bhaje saba mo duHkhadAI lAgata aMgi aMgAra siuM caMdana ho, virahAnala jhAla jarAi kaMta cale thai Alii chaI upamA kavisAgara aisI banAi jANata iha saMsAra matu manamattha, huve naI horI lagAi. (1) dohA : zItala nIra samIra, sahita lAgata aMgi aMgAI / ___ kaMta cale thai Aliiva jANata iha saMsAra. (1) soraThA : ho virahAnala jhAli mo duHkhadAI saba bhale kaMta cale thai Ali, zItalanIra samIra sasi. (1) dohA : caMdana hauM virahAnalaI lAgata hai aMgi jhAla zItalanIra samIra sasi, kaMta cale tai Ali (1) soraThA : lAgata aMgi aMgAra, caMdana hauM virahAnalaI jANata iha saMsAra, kaMta cale thai Aliia (1) dohA : manamatha horI lagAinaiM, upamA isI banAi zItala nIra samIra sasi, kaMta calai duHkhadAI. (1) soraThA : jANata iha saMsAra kaMta cale thai Alii. lAgata aMgi aMgAra, zItala nIra samIra sasi. (1) dohA : mo duHkhadAi saba bhale, kaMta cale thai Ali zItalanIra samIra sasi, hoM virahAnala jhAli. (1) soraThA : kaMta cale thai Ali jANata iha saMsAra mo / lAgata aMgi aMgAra caMdana hau virahAnalai. (1) dohA : lAgata aMgi aMgAra siuM, caMdana huM duHkhadAi __ kaMta cale thai upamA aisI Ali banAi. (1) soraThA : aisI Ali banAi, kaMta bale thai upamA caMdana hI duHkhadAi. virahAnala aMgArasiuM. (1)
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 anusandhAna 49 dohA : Aja sasicchavi mo bho, caMdana zItalanIra virahAnala horI, nanuM(Urnu?) lAgata aMgi samIra. (1) soraThA : caMdana zItalanIra Aja, sasicchavi mo bho __ lAgata aMgi samIra virahAnala horI marnu (1) padhdhaDI chanda : saba Aja bho bho duHkhadAi virahAnala caMdana hauM jarAi, sasi lAgata aMgi mAnuM aMgAra upamA kavi jANata iha saMsAra (1) chanda pAThAvAdhUA(?) : hauM jhali virahAnali jarAi, ali kaMta vale havai saMsAra jANata iha matuM mana aisi, hori lagAi naI aMgAra lAgata aMgi caMdana upamA ja banAi thaI. (1) kuMDaliyA (chanda) : zItalanIra samIra sasi, lAgata aMgi aMgAra kaMta vale thai Aliiba jANata iha saMsAra jANata iha saMsAra, Aja saba mo duHkhadAi upamA aisi banAi, beDu sAgara thai nai kavi zItalanIra samIra rAjasiuM iba sasicchavi- (1) 'gAthA (chanda) : zItalanIra samIra sasicchavi mo duHkhadAI Aja tI savi caMdana aMgi aMgAra su lAgata hau virahAnala jhAra jarAvata- (1) zloka (chanda) : zItaM nIraM samIraM va mAlAMva samIraMtaM zazicchavi aho rAjanna vedAGga, duHkhadA virahAnala (1) (?) atha zRGgArakavitvaM : zItalanIra samIrasasicchavi Aja bhale vada mo sukhadAi, lAgata aMgi siMgAra jiuM caMdanau
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapTembara 2009 119 virahAnala jhAla harAi, kaMta mile thai Alii chaiM, kavisAgara aisI upa[mA] banAi, tArUNai manamatha huvenaiM hauri jagAi- (1) (cha dohA, cha soraThA, paddhaDiyA chanda, kuMDalIyA, gAhA, aDDila, kavita silokAnaMda) iti zrI vinayasAgaramuniviracitaM[si] lokAnanda kavitvaM sampUrNa / (3) zrI gautama rAsa namaH siddhaM / dUhA || guNa gAu gotamataNA labadhitaNA bhaMDAra / vaDA sikha bhagavaMtarA jAMNe jaga saMsAra // 1 // pratIbodhyA prabhU kane gaNadhara gautamasAMma / saMjama pAlI sidha hUyA lije nita prate nAma // 2 // DhAlaH tirathanAtha tribhovanadhaNI prabhUsAsaNarA siradAra / bhagati kiyA bhagavaMtarI manavaMchitaphala-dAtArajI samarAM paNa sivasukhakArajI, sadA varate jayajayakArajI, prabhU pohatA mukti majhAra jI, prabhu thApyA tIratha cyAra jI, cyAra saMgha meM siradArajI, gautama nAme gaNadhAra jI, jyAne ho jo mAro namaskAra jI, dihADAmAMhe dasa vAra jI, zrI gautamasAMmimAM guNa ghaNA // 1 // sIlamA sonA sArIkhA jI, suMdara rUpa sarIra / kanaka kasoTI caDhAviyo bhagavatime bhAMSyo vIra jI, dIThA harakhe haiyAro hIrajI, sAmi sAyara jema gaMbhIra jI, vali kSamadamaupasama dhIra jI, jyArI vAMNi miThI jANo khirajI, mITho khirasamUdraro nIra jI, SaTakAya jIvArA pIra jI, vIrarA hUyA tana vajIra jI, zrI gautamasAMmimAM guNa ghaNA // 2 //
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 anusandhAna 49 gaurA ne ghaNu phuTarA jI, kaMcana komala gAtta / / dehI jyArI dipe atighaNi, kahI jAya ketarIka vAta jI, devatA paNa koNa mAta jI, rogarahita kAyA hAtha sAta jI, sevA kIdhI dina ne rAta jI, pUchA kIdhI joDI donu hAtha jI, kahI jAya kaThA lage vAta jI, jyAre vIre mAthe dIdho hAtha jI, zrI0 // 3 // prathama saMgheNa saMhANa che jI, sAMmI ghoraguNe bharapUra ghora brahmacarye bharyA, valI tapasI ghora karUra jI, kAyara pUruSa kaMpa jAya dUra jI, dIpati tapasyA kare karama cUra jI vIrarA hUyA hakamI hajUrajI, mAharI vaMdaNA ugamate sUra jI, zrI0 // 4 // abhigraha kIdhA AkarA, ji vistAra bhagavatI mAMya / cAra jJAna cauda pUravI jI, vali tejulesA rahI piMDamAya jI, dapaTa rAkhI kSimA mana lAya jI, ukaDu beThA sIsa namAya jI, vIra su neDA alagA na thAya jI, jyAri karaNime kamIya na kAMyajI, zrI0 // 5 // pUchA jyA kIdhI ghaNI jI, AMNI mana ANaMda / zraddhA sAMso upano jI, katohala che ucharaMga jI, vAMdyA zrIvIrajiNaMdajI, pUchA desa pradesa ne khaMdha jI, anaMtadarsana trasalAnaMdajI, melyA sutrame saMdhosaMdha jI, jyAne seve sura nara vRMdajI, jima sobhe tArAmeM caMdajI, zrI0 // 6 // sutra bhagavatimAM pUchIo jI, praSNa chatrIsa hajAra / aMga upAMgame vali puchIyA jI, praSNa aneka prakArajI, tIrathanAthe kADha diyA lAra jI, gotame liyA radiyame dhArajI, jArI budhiro nahi pAra jI, bhavajIvAMrA tAraNahAra jI, dhaNA jIvAsu kIyo upagAra jI, jAu pUruSAri balIhAri jI, zrI0 ||7|| iMdrabhUti mana ciMtavejI, mone kyU nahi upaje gyAna / kheda pAyA prabhU dekhane jI, bolAyo zrIvaraddhamAna jI, manavaMchita phala cai dAna jI, gautama ubho sanamUkha AMNa jI, cita niramala jyArau dhyAna jI, zrI0 // 8 //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapTembara 2009 121 thAre ne mAre che gauyamAjI, ghaNA kAlarI prIta / / Age Ape bhelA rahyA jI, rahi loDha-va(ka?)DAinI rIta jI, the moha karma lIyo jIta jI, A kevala ADI bhIta jI, ciMtA ma karo ekasIta jo, the sadA raho narcita jI, zrI0 / / 9 / / aba kyU iNa bhava AMtaro jI, Ape donu barobara hoya / vIravacana zravaNe suNI jI, tava haraSa ghaNo hoya jI, guru moTA malIyA moya jI, mAhare kamIya na rahi koya jI, kheda paro dIyo che khoya jI, rayA vIrane sAMhamo joya jI, zrI0 // 10 // sayamukha vIre vakhAMNIo jI, zrI gautamane teNI vAra / mAhare tU sarIkho bIjo nahI jI, pAkhaMDIyAro jItaNahAra jI, carcA vAdI tarata tayAra jI, heta jukti aneka prakAra jI, cauda sahasa sAdhu majhArajI, bIjA sAdhU sahu thArI lAra jI, hIyaDe hUyo harakha apArajI, zrI0 // 11|| kAtI vadi amAvasyA jI, mukti gayA zrIvaradhamAMna / iMdrabhutIne tava upano jI, niramala kevalajJAna jI, dharama dIyo nagara pUra gAMmajI, pache pohatA sIvapUra ThAMma jI, sIdha kIdhAM AtamakAMma jI, RSi rAyacaMda kIyA guNagrAma jI, zrI0 // 12 // jemalajIrA prasAdasuM jI, kIdho e jJAna abhyAsa / saMvata aDhAra cotIsame jI, navamI suda bhAdravA mAsa jI, e kIdho gotamano rAsa jI, suNajo sahU mana ullAsa jI, pAMmyo avIcala lIlavilAsa jI, sehera vikAnera comAsa jI, zrI0 // 13 //