Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsiddhAcalatIrtha-caityaparipATI saM. vijayazIlacandrasUri zrIsiddhAcala-siddhakSetra tIrtha yugayugAntarothI jainonuM zreSTha ane pavitra zraddhAkendra tathA yAtrAdhAma rahyaM che. A tIrtha pratye gamana karavU, ahIM Avaq, parvata caDavo, A bhUminI sparzanA tathA pUjA karavI, ahIM nAnakaDI paNa pratimA besADavI, ahIM rahela pratimAonAM darzana-pUjana karavAM, A badhuM ja atyaMta lAbhadAyaka ane Atmahitakara manAyuM che. e ja kAraNe A tIrtha vize aneka grantho, prakaraNo, stotro, rAsa-prabaMdho,stavano tathA caityaparipATIo racAyela maLe che. A racanAo bhaktipradhAna to hoya ja che, uparAMta temA ghaNIvAra aitihAsika tathyo paNa vaNAI gayelAM jovA maLe che. ahIM AvI ja eka gadyAtmaka kRti rajU thAya che. kartAeM A racanAne koI vizeSa nAma nathI ApyuM, temaNe to Ane 'pharamo' tarIke ja varNavI che (pero. 145), paraMtu, A samagra racanAmAM pAlItANA tathA zatrujaya tIrthamAMnAM derAsara-derIo tathA jinabiMbonu savigata varNana je prakAre thayuM che te jotAM tene 'caityaparipATI' gaNavAnuM saheje mana thaI jAya tema che. tethI ja atrezIrSakamAM 'caityaparipATI' evaM nAma ApyuM che. alabatta, mAMgarolanA. bhaMDAranI TIpamAM A pratane "siddhAcalajI, varNana" e nAme noMdhelI che. ___ AnA kartA temaja lekhaka 'zA. mAlajI nAgajI kacchI' kacchapradezanA vatanI haze, paraMtu kayA gAmanA haze teno nirdeza temaNe Apyo nathI. paNa teo atyaMta zraddhAsaMpanna, itihAsanI zodhakhoLa tathA noMdha karavAnI dRSTi tema ja AvaDatavALA haze, te nakkI. te vinA, ATalI badhI dhIrajathI, ekeeka derI tathA biMba vize tathA tenA nirmAtA vagere vize, ATalI badhI mAhitI ekatra karavI, dizAonI atyaMta cokasAI rAkhavI vagere zakya ja na bane. vaLI, zilAlekhonI lipi ukelavAnA paNa teo mAhera haze. A pharamo temaNe 1908 vi.saM. mAM lakhyo hovAnu temaNe ja (pero0 145) noMdhyuM che. paraMtu ema lAge che ke teo zatrujayanA sAMnidhyamAM lAMbo
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 vakhata rahyA haze, athavA vAraMvAra AvyA haze; aneka vAra DuMgara para teo caDyA haze, ane kAcI noMdho karatA rahIne pachIthI A pharamo (kharaDo) taiyAra karyo haze. A pharamAnI kartAe jAte lakhelI ekamAtra prati, jUnAgar3ha jillAnA mAMgarola gAmamAM jJAnabhaMDAramA upalabdha hatI. keTalAka vakhata pUrve te pradezanA vihAra daramiyAna, A. prati jovAmAM AvI. 100 pRSThonI A prati ekadama jarjarita thaI gaelI, ane naSTa thavAnI taiyArImA hatI. tethI tenI te divasomAM ja nakala karAvI lIdhI. tenA AdhAre vAcanA saMpAdita karI, navesarathI lakhI, te atre prastuta che. vAcakone saMdarbho zodhavAnI sugamatA rahe te AzayathI perA0 naMbara ApI dIdhA che. A caityaparipATInA kartAno mukhya Azaya to derI-derAMnI tathA pratimAonI saMkhyA, tenA nirmAtA/sthApakanI noMdha, varSa ane tithinI yAdI A badhuM varNavavAno jaNAya che. paraMtu tema karavA jatAM aneka aitihAsika ane vaLI mUlyavAna tathA atyupayogI nIvaDe tevI vigato paNa temaNe noMdhI ApI che, je khUba mahattva- che. AvAM keTalAMka sthAna joIe : (1) zeTha motIzAhe DhUMka baMdhAvI ane temanA putre bhavya pratiSThA karI, te to sarvavidita che. te mahAna dharmaprasaMganI smRtimAM temaNe eka cotaro banAvI te para moTI dhvajA (vAvaTo) pharakAvI hatI (perA. 6), temaja je bhUmi para aMjanavidhAnano maMDapa racelo, tyAM eka pIThikA baMdhAvI hatI (perA. 11). (prAyaH A vAtano ullekha 'zeTha motIzAha' e graMthamAM (2) nagarazeTha hemAbhAIe karAvela sarasa vIsAmA vize (perA.13) tathA te vIsAmA para birAjIne munizrIkalyANavimalajI dvArA thatA bhavyopakAranuM varNana paNa (perA.14) majAnu - pratyakSa hevAlarUpa karyu che. koI nUtana dIkSArthIne dIkSA levAnI hoya to te mATenI khAsa jagyA paNa. AmAM darzAvela che (perA. 8) (4) Aje sarasvatI devInI guphA te asalamAM kalyANavimalajInI guphA (3)
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) (8) 119 tarIke oLakhAtI hovAno ullekha bahu mahattvapUrNa lAge che (perA. 16) sAlAkuMDa (chAlAkuMDa)najIkanI guphAno ane muni kalyANavimalajI nAnI vayamAM rAtrivAso tyAM karIne dhyAna dharatA hovAno ullekha paNa khUba rasaprada che. zatrujaya upara prabhujInA namaNanA pANInA akhUTa TAMkAno ullekha (perA. 34) paNa thayo che. zvetAmbaronI sahiSNutA ane udAratAnI pratIti karAvato, huMbhaDa (digambara) maMdirano tathA tene praNAma karavAno ullekha AnaMda upajAve tevo cha (perA. 41) perA.45mAM zA. goDIdAsa tathA tenA bhAI zA. jIvanadAsano nirdeza thayo che, te zaMkhezvara mahAtIrthanI vahIvaTI saMsthA 'jIvaNadAsa goDIdAsanI peDhI' sAthe joDAyela nAmo ja haze ? (9) perA. 48mAM saM. 1791nA pUrva-arasAmA thayelA zrAvaka bhaMDArI garadharadAsajInA nAma sAthe joDelAM birudo "mahAmaMtrIpadadhAraka gurjaradesAdhipati zrIgurjaradesamAhA amArI ghoSaNAkAraka" khAsa dhyAna kheMce che. aitihAsika sAdhano dvArA A birudo thakI phalita thatI vigatanI tathyAtathyatA cakAsavI jarUrI gaNAya. (10) mUlanAyakanI moTI DhUMkanI traNa pradakSiNAnuM atyanta vistRta temaja vizada bayAna A zrAvake adbhuta rIte-guMcavAyA vagara karyu che. (11) vastupAlanA derAsara (perA. 73) uparAMta tejapAlanA derAsarano paNa nirdeza prApta thAya che (perA. 66) (12) saMvata ane tithi-vAranI noMdhamAM lekhake bahu ja cIvaTa rAkhI che. zakya eTalI vadhu mAhitI temaNe noMdhI lIdhI che. AmAM sauthI vadhu purANI saMvatano ullekha perA.70mAM che, saM. 1330. (13) rAyapapagalAnI derI eka nahi, be hatI, tevI noMdha paNa AmAM maLe che (perA. 71)
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 (14) tIrthanA rakhopAnI bAbate te kALano saMgha AjanA jeTalo bedarakAra nahoto, te vAtanI pratIti, mukhya DhUMkamAM cokkasa sthAno para rAkhelI toponA ullekhathI samajAya che (perA. 75). (15) rAyaNapagalAnI DAbI tarapha, trIjI pradakSiNAmAM Ave che te nami-vinami tathA bharata-bAhubalinI pratimAonI pratiSThA saM. 1430mAM thaI hovAno ullekha, eka aitihAsika mAhitI pUrI pADe che (perA. 85) perA. 107mAM addhanAthajI (adbhutanAtha, adabadajI)nI vigatamAM "adabudhanAthajInA bona (bahena) bAI mAkalabAI beThA"no nirdeza bahu rocaka che. mAkalabAInuM pAchaLthI mANekabAI paNa thayAnuM jANavA maLe (17) eka rasaprada mAhitI AmAM e maLI Ave che ke zatrujaya para (modInI TuMkamAM) eka derI eka gusAMI bAvA bhImagare baMdhAvI che ane temAM prabhu-pratiSThA paNa karI che (perA. 111) (18) sAkaravasaI-TuMkamAM mUlanAyaka pArzvanAtha hoI, te mukhya maMdiranI sAme banAvela derAmAM puMDarIkasvAmIne sthAne pArzvanAthajI ja padharAyela hovAno nirdeza karIne lekhake UMDI samajazakti dAkhavI che (perA. 124). vaLI, e ja perAmAM muni rUpavijayajI amadAvAdavAlAnI pagalAMderInI paNa noMdha thaI che. DahelAvALA upAzrayanA paM. rUpavijayajInI ja A derI hovI joIe. (19) sulatAna jahAMgIra tathA zAhajAdA khuzaruno ullekha perA. 128mAM thayo che. perA. 136mAM paNa jahAMgIranuM nAma che... (20) gaumukhayakSanA caraNa (pAdukA)nI derIno ullekha paNa che (perA. 129). sAmAnyata: deva-devInAM caraNa kyAMya jovA nathI maLatAM. (21) caumukhajI-TuMkanI bAjumAM ugamaNe marudevI mAtAnI TuMkano tathA temAM mukhya tarIke hAthI para beThela mAtAjI hovAno tathA tyAMnuM anya eka derAsara saMprati rAjAnu hovAno nirdeza dhyAnArha cha (perA. 136).
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 (22) vi.saM. 1908mAM pAlItANAmAM nAnI-moTI kula maLIne 21 dharmazAlAo hovAnI mAhitI ullekhanIya cha (perA. 141). (23) perA. 144mAM, zatrujaya para tathA pAlItANA zaheramAM thaIne kula derA derI 900, kula jinapratimA 10500, tathA pagalAMnI joDa 8000, che, tevI spaSTa mAhitI maLe che. bIjI paNa aneka rasapradane aitihAsika gaNAya tevI vigato A 'pharamA'mAM che ja. keTalAka sarasa zabdo paNa AmAM che. AzA che ke vidvAna saMzodhakone mATe A racanA upayogI puravAra thaze.