Book Title: Shadbhashamay Rushabhprabhu Stava ke Karta Jinprabhsuri Hai Author(s): Vinaysagar Publisher: ZZ_Anusandhan Catalog link: https://jainqq.org/explore/229606/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI- 2007 SaDbhASAmaya zrIRSabhaprabhastava ke karttA zrI jinaprabhasUri haiM ma0 vinayasAgara anusandhAna aMka 39 pRSTha 9 se 19 meM prakAzita SaDbhASAmaya / aSTabhASAmaya zrIRSabhaprabhustava avacUri ke sAtha prakAzita huA hai / isake sampAdaka muni zrI kalyANakIrtivijayajI haiM / saMzodhana aura zuddha pATha dete hue isa stava ko prakAzita kara anusandhitsuoM ke lie prazastatama kArya kiyA hai, isake lie ve dhanyavAda ke pAtra haiM / isake karttA ke sambandha meM (pRSTha 10) sampAdaka ne anumAna kiyA hai ki isake karttA jJAnaratna hone cAhie, jo ki samyak pratIta nahIM hotA 1 isa stotra kA 39 vA~ padya "kavinAmagarbhaM cakram" arthAt cakrabaddha citrakAvya meM karttA ne apanA nAma gumphita kiyA hai| jo ki cakrakAvya ke niyamAnusAra isa prakAra hai : raM ci su vi nyA yAM 3 5. Ja na FAKE NGE ra dA 7, bha la Ft = Shang baja la jJAna Shi ? zubhatilakaklRpto'sau bhASAstavaH 83 ramA prAM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 anusandhAna - 40 arthAt isa zloka ke prathama dvitIya tRtIya caraNa ke chaThThA akSara grahaNa karane se 'zu', 'bha', 'ti' kramazaH caudavA~ akSara grahaNa karane se 'la', 'ka' 'klR', punaH ina tInoM caraNoM ke prArambha ke tIsarA akSara grahaNa karane para 'pto', 'sau', 'bhA' aura sataravAM akSara grahaNa karane se 'SA', 'sta', 'vaH' arthAt zubhatilakaklRpto'sau bhASAstavaH grahaNa kiyA jAtA hai / isa zabdavinyAsa se zubhatilakaklRpta yaha bhASAstava hai / isI prakAra zubhatilaka (AcArya banane para jinaprabhasUri) ne gAyatrI vivaraNa likhA hai / isameM bhI zubhatilakopAdhyAya racita likhA hai / abhaya jaina granthAlaya kI prati meM isa prakAra ullekha milatA hai : cakre zrIzubhatilakopAdhyAyaiH svamatizilpakalpAn / vyAkhyAnaM gAyatryAH krIDAmAtropayogamidam || iti zrIjinaprabhasUri viracitaM gAyatrIvivaraNaM samAptaM / gAyatrI - vivaraNa pro. hIrAlAla rasikadAsa kApar3iyA sampAdita artharatnAvalI pustaka meM pRSTha 71 se 82 taka meM prakAzita ho cukA hai / usameM puSpikA nahIM hai / paravartI granthakAroM ne zubhatilakopAdhyAya praNIta ina donoM kRtiyoM ko jinaprabhasUri racita hI svIkAra kiyA hai / yahI kAraNa hai ki maiMne bhI " zAsana prabhAvaka AcArya jinaprabha aura unakA sAhitya" pustaka ke pRSTha 34 para likhA hai ki jinaprabhasUri kA dIkSA nAma zubhatilaka hI thA, aura AcArya banane para jinaprabhasUri bane / prakaraNa ratnAkara bhAga - 2 sA bhImasiMha mANaka ne ( prakAzana san 1933) pRSTha naM. 263 se 265 niravadhirucirajJAnaM prakAzita huA hai / jisakI puSpikA meM likhA hai : iti zrIjinaprabhasUriviracitaM aSTabhASAtmakaM zrIRSabhadevastavanaM samAptam / isI prakAra lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRta vidyAmandira, ahamadAbAda se prakAzita saMskRta-prAkRta bhASAnibaddhAnAM granthAnAM sUcI bhAga - 1 ( munirAja zrI puNyavijayajI saMgraha) ke kramAGka 1363 parigrahaNa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI-2007 85 paJjikA naM. 6754/1, pRSTha 176-177, lekhana saMvat 1583, dayAkIrtimuni dvArA likhita aura paNDita siMharAja paThanArtha kI avacUri sahita isi prati meM bhI jinaprabhasUrijI kI kRti mAnA hai| isa avacUri kI puSpikA meM likhA hai :- "iti zubhatilaka iti prAktananAma zrIjinaprabhasUriviracita bhASASTaka saMyutastavAvacUriH / " isa prati kI avacUri aura prakAzita avacUri pRthakpRthak dRSTigata hotI hai| isI prakAra zrI agaracandajI bhaMvaralAlajI nAhaTa ne bhI vidhimArgaprapA zAsana prabhAvaka jinaprabhasUri nibandha meM aura maiMne bhI zAsana prabhAvaka AcArya jinaprabha aura unakA sAhitya meM isa kRti ko jinaprabhasUri kRta hI mAnA hai| zrI jinaprabhasUri racita SaDbhASAmaya candraprabha stotra prApta hotA hai / ata: zubhatilaka racita isa stotra ko bhI jinaprabhasUri kA mAnanA hI adhika yuktisaMgata hai| laghu kharatarazAkhIya AcArya zrIjinasiMhasUri ke paTTadhara AcArya jinaprabha 14vIM sadI ke prabhAvaka AcAryoM meM se the / muhammada tugalaka ko inhoMne pratibodha diyA thA / inake dvArA nirmita vividha tIrtha kalpa, vidhimArgaprapA, zreNika caritra (dvisandhAna kAvya) Adi mahattvapUrNa kRtiyA~ prApta haiM / somadharmagaNi aura zubhazIlagaNi Adi ne apane granthoM ke kathAnakoM meM bhI inako mahattvapUrNa sthAna diyA hai / inakA anumAnita janmakAla 1318, dIkSA 1326, AcArya pada 1341 aura svargavAsa saMvat anumAnataH 1390 ke Asa-pAsa hai| 30-5-07 prAkRta bhAratI akAdamI 13-e, mena mAlavIya nagara, jayapura