Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 zrIvAcaka sakalacandragaNi-viracita sattarabhedI pUjA sastabaka : avalokana vijayazIlacandrasUri zrIsakalacandrajI upAdhyAya tathA temanI sattarabhedI pUjA na saMgha mATe atyanta jANItI bAbato che. 16mA zatakano pazcArdha ane sattaramA zatakano pUrvArdha e temanI vidyamAnatAno samaya che. temanA viSe ghaNuM lakhAyuM che. temanI prAkRta, saMskRta tathA gurjara racanAo aneka che, jemAM temaNe dharma, jJAna, vairAgya, hitazikSA, bhakti, vidhi, vagere tattvo nirUpyAM che, anusandhAna 39 sattarabhedI pUjA e temanI prabhubhaktipradhAna, saMgItabaddha evI gambhIra zAstrIya racanA che. A racanAe temane vyApaka tathA jvalanta kIrti ApI che. seMkaDo varSothI jaina devAlayomAM A pUjA rAga-rAgiNI sAdhe, ThAThathI bhaNAvavAmAM Ave che. jina bhagavAnanI 5, 8, 17, 21, 108 ema vividha prakAre pUjA racAtI hoya che, temAM A 17 prakAranI pUjA che, judAM judAM 17 vAnAM kramaza: bhagavAna sanmukha dharavAnAM, ane pratyeka padArtha dharavAnI sAthe alaga alaga pUjA gAI javAnI hoya; tene pUjA bhaNAvI- ema kahevAya; dareka pUjA gavAyA pachI te padArtha bhagavAna samakSa mUkavAmAM Ave te 17 padArtha kayA, te viSe prArambhanI traNeka prAkRta gAthAomAM vigate vAta thaI che. zrIsakalacandra gaNi khUba jJAnI, dhyAnI, vairAgI, bhaktakavi hatA. temane jAtajAtanA abhigraho levAnoM khUba zokha hato. abhigraha eTale pratijJA. teo evA prakhara tapasvI hatA ke vAraMvAra judA judA abhigraha letAM, ane te pUrNa na thAya tyAM sudhI AhAra- pANIno tyAga karatA. ekavAra temaNe evI pratijJA lodhI ke gadheDAM bhUMke nahi tyAM sudhI kAyotsargadhyAnamAM UbhA rahevuM ! A pratijJA 72 kalAke pUrNa zraI teTalo samaya akhaNDa UbhA rahyA, te samayamAM temaNe 108 gAthApramANa A sattarabhedI pUjAnI racanA karI. A ghaTanAno nirdeza pUjAnA cheDe Avela kalazanI DhALanI chellI kaDInA TabArthamAM paNa jovA maLe che.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ aprila-2007 25 A pUjA-upara racAyelA be stabaka-TabArtha jovAmAM AvyA che, ane te banenI eka eka hAthapothI prApta thaI che. 'a.' saMjJaka pratigata TabArthanA kartA paM. sukhasAgara gaNi che; temaNe vi.saM. 1800mAM stambhatIrtha (khambhAta) mAM Tabo lakhyo che. tenAM patra 10 che. te prati kaccha-navAvAsa gAmanA upAzrayamA granthasaMgrahanI prati parathI thayela jeroksa pratirUpa che. bIjI 'ba-' saMjJaka pratigata TabArthanA kartA paM. jIvavijaya gaNi che. temaNe saM. 1854 mAM ANaMdapuramAM A TabArtha lakhela che. patra 12 che. A prati kaccha-koDAyanA jaina mahAjana bhaNDAranI kra. 81/914 nI nakalarUpa prati che. A banne TabArthonuM saMkalana karIne prastuta vAcanA taiyAra thaI che. jyA ba. prati judI paDI hoya tyAM pAdanoMdha rUpe tenA pAThAMza noMdhI mUkela che, ane upara a. pratinA pATha lIdhela che. A TabArthanA AdhAre tathA A beu pratiomAM AlekhAyela pUjAnA mULa pAThomAM jyAM jyAM je kAI vizeSatA ke taphAvata jaNAya che, tenI noMdha A pramANe che : 1. pracalita vAcanAmAM, anya pUjAonA ArambhamAM jema 'dUhA' hoya che tema, ahIM 'vastu' chanda jovA maLe che. 17 pUjA, to 17 vastu chanda. amAM je te pUjAnA varNya viSaya- apabhraMza bhASAmAM, paNa saghana, chaTAdAra ane arthagambhIra varNana thayuM che. A vastu chando, ahIM ApavAmAM Avela sampAdanamA che nahi. arthAt TabArthanI banne pratiomAM A chando paNa nathI, tenA vivaraNa rUpa Tabo paNa nathI, ke chando viSe koI noMdha-nirdeza paNa nathI. e ja rIte, pUjAonA ante kAvya-mantrano pATha thAya che. ahIM 17 pUjAnAM 17 kAvyo, pracalita vAcanAmAM prApta che. kAvyo saMskRtamA che, ane mukhyatve upajAti vRttamAM che. racanA paNa zuddha, madhura, prAsAdika che. te kAvyo ke te parano Tabo, banne pratomA adRzya che. Ama kema haze ? pUjAnI vartamAne pracalita-mudrita vAcanA paNa mULe to koI hAthapothInA AdhAre ja pracAra pAmI hoya che. to te (mudrita)
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 anusandhAna 39 vAcanAmAM je be mahattvapUrNa ghaTako che, te A be sastabaka pratomAM gerahAjara zAthI ? Avo prazna saheje thAya. AtA samAdhAnamAM be kalpanA karI zakAya tema che. (1) A banne ghaTako anyakartRka hoya ane prakSipta hoya. eTale ke pUjA bhaNAvavAnA samaye udbhavelI kazIka AvazyakatAnI pUrti mATe koI vidvajjano A be cIjo pAchaLathI joDI hoya. (2) athavA, A banne cIjo, 17 chanda paNa ane 17 kAvyo paNa, zrIsakalacandragaNie ja racI hoya, paNa te temanI svatantra-alaga ja racanAo hoya; jene pAchaLanA samayamA pUjA bhaNAvatI vakhate, pUjAnI sAthe saMyojI devAmAM AvI hoya. mane bIjI kalpanA vAstavanI vadhu najIkanI lAge che. kemake AvI arthasabhara kAvyamaya racanAo bIjA koInI hoya evaM mAnavAnuM mana nA paDe che; sAthe ja, ATalI sarasa racanAo, jo mULa pUjAnA ja aMgabhUta hoya to, te para Tabo racavAnuM TALavArnu jIvavijayagaNi ke sukhasAgaragaNine koI ja kAraNa na hatuM. balke te para Tabo lakhavAnI kSamatA te beumA hatI ja, hoya ja. eTale ema kalpI zakAya ke TabAkAronA samaya sudhI eTale ke 1854 sudhI to, A chando tathA kAvyo pUjAnAM aMga tarIke pracalita nahi thayAM hoya; paNa sakalacandragaNinI svatantra racanAo lekhe ja te jANItAM haze; tethI ja banne TabAkAronI kalama te viSe pravartI nahi hoya. 2. A pUjAonaM je svarUpa madrita che. te karatAM keTaleka sthaLe A vAcanAmAM judA pATha jovA maLe che; jemAM keTalAka pATha vadhu sArA, sAcA ane mahatvapUrNa jaNAya che. te pAThonI noMdha A pramANe che : (1) prArambhika gAthA kra. 2ha. nhavaNa vilevaNa aMgamI(mi) / nhavaNa vilevaNa aMgameM / prAkRta gAthA hovAnuM joIe to ha. pATha vadhu ThIka jaNAya. (2) gA. 3ha. AharaNArohaNaM ceva /
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ aprila 2007 bhu. dhayArohaNaM AbharaNArohaNaM ceva / ahIM paNa prA. gAthAbandhanI rIte ha. pATha vadhu bese che. 17 no krama to A rIte paNa bese ja che. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. (3) gA. 4 DhoyaNayA / mu. DhoyaNayaM / (4) pUjA 1, vizadagaMdhodakaM / (5) kaDI 2 -- mu. vizuddha gaMdhodakeM / yatheMdrAdikA tIrthagaMdhodakaM / mu. yatheMdrAdikastIrthagaMdhodakaiH / kaDI 1 (6) gIta 1, kaDI 3viratAviratI / (7) pUjA 2, kaDI 1 mu. viratAviratIkI / bhAjanAM surabhirasa pUriyAM / mu. bhAjanaM surabhirasapUriyaM / (8) kaDI 2 kara aMsa sira bhAli gali kaMThi hRdi udare jinaneM / duti kahI / (9) gIta 2, kaDI 3 ha. to hI bhAva / (10) pUjA 3, ka. 1 hoya e deva Apo / (11) gIta 3, ka. 1 ha. hoya mANika lekeM / ha. mere jinamukha / ha. kRpA karI prasAda kIjai / (12) ka. 2 ha. dekhi dekhi jinamukha | (13) pUjA 3, ka. 2 27 / mu. kare aMsa sira bhAlasthaLe | mu. kaMTha hRdaya udara jina / mu. durita karI / mu. to bhI bhAva / mu. doya ama deva Apo / mu. doya cakSuvara mANika leke / mu. mere prabhubhukha / mu. kRpA karI prabhu dIje / mu. dekhi dekhi prabhumukha |
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ o anusandhAna 39 ho ho ho ho ho ho ho ho ro cothIya pUjamAM / mu. cothIya pUjAmA / je jina sura0 / mu. jima jina sura0 / (14) gIta 4, ka. 2 pUjati tima bhavi0 / mu. pUjati bhavi0 / (15) ka. 3cUraNavAsaM mu. cUraNavAse mocati / mu. muMcatI / (16) pUjA 5, ka. 1 zuci melI / mu. zuci bhelI / (17) gIta 5, ka. 1 paMkajopari / mu. paMkaja para / oranakuM / mu. ora devanakuM / tuma sama / mu. tuja samo / (18) pUjA 6, ka. 1vAsaMti e| mu. vAsaMtikA / (19) ka. 2 pADalAMkola / mu. pADalaMkola (20) gIta-6, ka. 1prabhu mere / mu. prabhu hamere / jAi jana tanu tApa / mu. jAye jAya tanu tApa / galai ThavI / mu. kaMTha Thave / (21) ka. 2 caDaI dasadisa vAsatI / mu. caDhe disi vAsaMtI / (22) pUjA 7, ka. 1 jAsUlasyuM cItarioe / mu. jAsudazuM citta dharee / (22) ka. 2-3, "paMcavaraNa aMgI prabhu0 cakki nAmA re" ema pATha cha / jyAre mu. mAM ahIM "sUryAbhAdi karata0 sura gAti re" ema pATha che / e ja pramANe ho vAsAta ho ho ho he ho ho ha.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ aprila-2007 29 no ho no no no ka. 3mAM, ha. mAM "caMpakasyu damaNo0 sura gAtaI re" pATha che, jyAre mu. mAM 'caMpakasyuM damaNo0 cakki nAmA re" ema pATha che / AmAM mu. no krama vadhu baMdhabesato lAge cha / (23) kaDI-2, aMgI prabhu aMgaI / viracayati jima / mu. AMgI jina aMge / viracati jima / (24) pUjA 8, ka. 1ha. aMgasu pUjatA / mu. aMga supUjatAM / jinapada karai bhavi baMdha / mu. jinapada bhavi kare baMdha / (25) ka. 2 pUjA jina0 / mu0 pUjo jina0 / (26) gIta 8, ka. 1 ANaMda pUro re mAI / mu. AnaMda pUre, pUro re0 / (27) ka. 2 karata mana jANatI / mu. karata tima bhavijana / (28) pUjA 9, ka. 1 ati tuMga / mu. ati uttuMga / ... raNaraNati / mu. raNajhaNaMtI / (29) pUjA 10, ka. 1 mAM paMkti 3-4 che, te mu. pramANe 4-3 ema che / pAchi pIrojaDA / mu. pAMca pIrojaDA / tihAM jaDyA / mu. jihAM jaDyA / kAne ravimaMDala sama jinakuMDala dIjIi e / kAne do kuMDala zazIravimaMDala sama jinavarane dIjIe e / (30) gIta 10, ka. 1ha. jinavara sIsi / mu. jinavara sIsa caDyo / ha. bahu bhUSaNa / mu. vara bhUSaNa / ha. dUSaNa haro / mu. dUSaNahara / no no no no no no no I
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 ha. ha. ha. he he ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. h ha. ha. ha. ha. (31) ka. 2 pAci moti / rayaNe jaDe / lio deu re AkhaMDala | (32) pUjA 11, ka. 1 racyo / sama bhAvasyuM / (33) ka. 2 kusumanI jAtisyuM / vRMdane gholatUM e / (34) gIta 11, ka. 1merA mana ramo / kanakapUrIsa / (38) gIta 12, ka. 1 mu. kusumanI bhAti zuM / mu. vRMdane thobhatuM / mu. mero mana ramyo / (35) ka. 2 kusuma caMdrodaya jhUmaka toraNa | mu. kusuma jhuMmaka caMdrodaya toraNa | (36) pUjA 12, ka. 1 - vibudha jima / (37) ka. 2 dvAdazamI pUjA / tima janamana / (39) ka. 2kahAvata jati / tANa adho0 / jo hamu pari / kusumapUjA kahai / (40) pUjA 23, ka. 1 - mu. pAMca motinaiM / mu. rayaNe jaDyo / mu, diyo pada lio AkhaMDala / mu. khacyuM / mu. sama bhAgasyuM / anusandhAna 39 mu. vividha jima | mu. kanakapUrase / mu. dvAdazamI prabhupUjA karatAM / mu. janamana / mu. kahAvatI ur3ate / mu. tAku adho0 / mu. jo hama pare / mu. kusumapUjA karI /
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ aprila 2007 ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. sAravara taMdulA / 13, ka. 1 ( 41 ) gIta yuM re dekha | (42) ka. 2 aSTamaMgala valI / tu ghariM hoI / (46) gIta 15, ka. 1sUNI / (43) pUjA 14, ka. 1 aMbara tuMbarasyuM melIo re / mu. aMbara tagarasyuM bholiuM e / (44) gIta 14, ka. 1 atI e dhUpI / karaMtA | (47) ka. 2 mu. ANI dhUpI / mu. karaMtI / mu. mAM cothI eka paMkti adhikaH "bhavi kugati zucati bAlI" / (45) pUjA 15, ka. 2 tAlamuvagaI / jayatamAna paDatAla ekatAluM / gAlo | taMti vINAM / vAjati tUra jalada jima guhiraM / mu. zAli vara taMdulA / mu. jyuM re dekhata / (48) pUjA 16, ka. 2 abhinaya / devarAjA yathA / (49) gIta 16, ka. 2kusumabaMdhI / mu. aSTamaMgalAvalI / mu. tuma ghara phirI hoi / mu. tAla uvaMge / mu. jayati mAna paDatAlikatAlUM / mu. gAluM ! mu. sayaNo / mu. taMti vayaNo / mu. vAjati tAna mAna kari gItaM / 31 mu. abhinava / mu. devarAjI yathA / mu. veMNI kusuma guMthI 1
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22232 ha. ha. (51) ha. bhaMti vAjai / ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. ha. (50) ka. 3 naTTakuTTikaM uhu uhu vica / mu. naTakaTikaTa uha uha vica / hastakoM mu. hastakI / ka. 4 mu. taMti vAje / (52) pUjA 17, ka. 1 kAlo / (53) ka. 2 saratI navi / veNI vaMza / ( 54 ) gIta 17, ka. 1 jIve ghaNuM / saraNAI bolai / (56) ka. 3pUjA karo / tUM prabhu / pUjA karo / (57) kalazagIta, ka. 1 thuNio re prabhu | tIna bhuvana jana mohana tUM jina / (55) ka. 2 sakala bhavikuM prabho ! bhava na pherI / mu. sakala bhavikuM bhavobhava na pherI / (58) ka. 2 -- mu. raNakAra ! mu. suratI navi / mu. vINAvaMza / anusandhAna 39 mu. jIvo ghaNuM / mu. saraNAI vArjitra bole / 8 mu. pUjA karI / mu. tuMhi jina / mu. pUjA karuM / kavita nitu / mu. kavita karI / 2nA tathA 3 nAM uttarArdhono ha mAM vyatyaya che / mu. thuNio thuNio re prabhu / mu. tIna bhuvana manamohana locana / ka. eTale mu. pramANe 2mAM che te ha. mAM 3mAM che, ane mu. 3mAM che te ha.mAM 2 mAM che. temAM pAThabheda
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ aprila-2007 - ro ho re ka. 2mithyAmata / mu. mithyAmati / ka. 3kara pasarI / mu. kara pharasI / durita timira / mu. kumati timira / (59) ka. 4ha, ciMtavi tasa phala / mu. ciMtavitta tasa phala / 3. AmAMnAM keTalAka pAThAntaro mahattvanAM che. dA.ta. 1. sAtamI pUjAnI DhALanI prathama kaDImAM pracalita pATha 'citta dhare e' bhale baMdhabesato jaNAya, paNa tyAM TabA pramANe tathA ha.prato pramANe 'cItaryo e' evo pATha vadhu sArthaka bane che. 2. dazamI pUjAmAM prasiddha pATha "pA~ca pIrojaDA" evo che. teno artha paNa spaSTa che ke lAla hIrA ane temAM pharatA pAMca pIrojA vidhivat jaDyA che.' te sAme ha.pra.no pATha Avo che "pAchi pIrojar3A". arthAt, pAchi eTale pAchaLa-pRSThabhUmAM pIrojA ratna (bhUro raMga), te upara lAla hIrA (pravAla vagere) vidhivat jaDelA che. ahIM lAla-vAdaLI raMgono je eka raMgameLa (Contrast) racAya che, tene kavi zabdacitra dvArA dekhADI rahyA che. 3. 12mI pUjAmAM AvatuM padaguccha "jima mile kanakapUrase" - A prasiddha pAThano artha 'kanaka-suvarNanA pUra sAthe maLavU' evo ja sau vicAre. ahIM ha.pra.mAM TabAkAre tene sphuTa karI Apyo che : "jima milaI kanaka-pUrIsaiM" arthAt 'jema kanaka-suvarNano puruSa (suvarNa-puruSa) maLe ne harSa thAya tevo harSa A pUjAmAM che ! A artha jotAM A pATha keTalo arthapUrNa lAge ! 4. A ja DhALamAM kaDI 2mAM "bhamara paI kahAvatI uDateM" Avo mudrita pATha che. 'bhramara' sAthe 'uDate' besI paNa jAya. ha.pra.no pATha Avo cha : "bhramara paI kahAvati jaDa ti", arthAt 'te jaDa evI kusuma-mAlA (guMjArava karatAM) bhamarAnA moMe jANe kahAve che ke.' A artha keTalo kAvyamaya ane susaMgata bane che ! 5. 13mI pUjAmAM "zAli varataMdulA" pATha jANIto che. 'zAli' paNa ne 'taMdulA'
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 anusandhAna 39 paNa ? jarA vicitra lAge. ha.pra. samAdhAna Ama Ape che : "sAra vara taMdulA". keTalo sundara pATha !. 6. 14mI pUjAnA gItanuM mukha-vAkya "ANIe dhUpI dhUmAlI" evaM gavAyA kare che. dhUpadhANAmAM devatA jage che, temAM dhUpa nAkhatAM ja dhUmAvalI prasarI gaI che, have tene 'ANavAnI' kyAMthI? kevI rIte ? jAmataM nathI. ha.pra.no pATha maMjhavaNa dara karI Ape che : "atI e dhUpI dhUmAlI" - 'A dhUpa bharI dhUmAvalI kevI atizAyI che !' ahIM 'atI'mAM lekhana ke vAcananA doSe 'anI' dhayu haze; artha saMgati mATe lekhanadoSa kalpIne tene 'AnI' tarIke svIkAryu haze; ane pachI dUra rahelA 'e'ne 'Ano' sAthe joDI daI 'AnI(NI)e' evo meLa pADyo haze ! adbhuta ! 7. 16mI pUjA nRtya-nATyapUjA ja che ane temAM "abhinaya"nI hAjarI anivAryapaNe hoya-hovI ja ghaTe, paNa ApaNe tene "abhinava" banAvIne cAlyA choe. 8. sattaramI pUjAmAM paNa badhAM ja vAjiMtro jyAre prabhupUjAmA lAgI jatAM hoya tyAre 'raNavAdya' zA mATe alipta rahe ? kavie teno nirdeza "saraNAI raNakAlo" ema Apyo ja che. paNa ApaNe 'raNakAla eTale raNatUraraNavAdya' e palle nA paDyu, eTale ApaNe kayaM "raNakAro" ! saraNAIno paNa raNakAra hoya ke ? to Ama ha.pra. dvArA keTalIka sarasa pAThazuddhi thaI zake che. 4. A samagra pUjA zuddha zAstrIya saMgItanA rAgomAM guMthAI che. mudrita vAcanAmAM nirdezAela tathA ha.pra.mAM noMdhela rAgo mahadaMze samAna che. parantu keTaleka sthAne taphAvata paNa jovA maLe che. jemake- DhAla 1, rAga-dezAkha. gIta 1, aDANo, malAra-kedAro mizrita. gIta 2, toDI ke vairADI. ahIM gItane 'duAluM' e nAme oLakhAvela che, jeno marma pakaDAto nathI. gIta 3, rAga-adharasa. gIta 4, ToDI ke rAmagirI, DhAla 5, AsAurI sAdo. A 'sAdo' eTale zuM ? jANakAro kahe che ke cAlu gavAto te sAdo, ane komala riSabha AzAvarI te vizeSa. A pRthakkaraNa anya rIte paNa hoI zake. gIta 6no rAga sabAba ke zabAba te ha. pramANe 'sabApha' che. A rAga hAla calaNamAM ke jANIto nathI evaM sAMbhaLeluM che. DhAla 7, goDI sAdo. AmAM paNa ekAdhika prakArane
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ aprila 2007 5. lIdhe 'sAdo' zabda mUkela haze mudrita pramANe A 'goDI siMdhuo' che. DhAla 9, rAga to goDI ja che, paNa A DhAla 'vastu' chandamAM che, ane teno tAla 'jApharatAla' che, ema ha. noMdhe che. DhAla 10, 'dhavalanI dezI 'mAM (paNa) gavAya. dhavala eTale 'ghoLa', 'dhavala - maMgala' ja samajIe, gIta 10, mu. mAM goDI, ha. mAM toDI, te paNa tritAlI - tritAlamAM DhAla 11, kedArI tathA gauDI. gIta 13, mu. pramANe 'mahAvasaMta', ha. mAM 'vasaMta' ja. DhAla 14 AnA goDI rAgane ha. mAM 'goDo' ke gauDa' nAme noMdhela che. DhAla 15, 'triveNI goDI'. mu. mAM zrIrAga che. DhAla 16, soraThI ne madhumAdana. A bIjo rAga hAle pracAramAM haze ? sAMbhaLayuM nathI. uparokta 'triveNI' ne 'adharasa' nuM paNa ema ja hoya tema lAge che. DhAla 17mAM rAga to 'sAmerI' che ja, paNa tenI dezInuM paNa nAma ahIM maLe che : 'tripadI thoyanI dezI' gIta 17, mu. pramANe rAga- gUrjarI to ha. mAM 'kaDakhau' (kaDakhAnI dezI). kalazagItane 'dhanyAsI-mizra' gaNAvela che. 4 TabAmAM keTalAka muddA paratve noMdha vA chaNAvaTa maLe che te dhyAnAha lAgavAthI atre te viSe noMdha ApavAmAM Ave che 35 -: (1) prArambhika dUhAtmaka gAthA 4 nA TabArUpe tathA 13 mI pUjAnI pachI ema be bakhata AratI- maMgaladIvo kyAre karavA, te mudde carcA che. TabAkAra ema sUcave che ke dhUpa, akSata, naivedya vagere rUpa pUjA karavA pUrve ja AratI- maMgaladIvo karavAM joIe. te pachI ukta pUjAo, ne chelle 8 maMgala Alekhana hoya. koI mata evo paNa che ke pUjAnI pahelAM snAtra kare tyAre snAtra bAda turta AratI maMgaladIvo karI levAya, eTale ahIM 13mI pUjArUpe 8 maMgala racavAno bAdha nathI raheto. ahIM tarka evo Apela che ke nitya pUjAne cheDe paNa jo AratI va thatAM hoya to snAtra pachI to khAsa karavAM ja rahe; bhale pachI moTI pUjA thavAnI hoya. A badhuM jaNAvyA pachI paNa lekhaka kazo Agraha rAkhavAnI nA pADe che, ne bahuzrutanI AjJA pramANe tathA vItarAganI bhakti yogya rIte thAya tema vartavAnuM sUcavIne potAnI vAta pUrI kare che.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 anusandhAna 39 snAtra pachI kalaza, pachI AratI - dIvo, pachI 8 maMgalane sthAne svastika, ane naivedyapUjAne sthAne 'akSata-triNa pUjA' arthAt akSatanI 3 DhagalIo (jene vartamAnamAM jJAna - darzana- cAritranI DhagalIo gaNavAmAM Ave che te) karavAno nirdeza paNa ahIM sAMpaDe che; tene ja naivedyapUjA gaNavAnuM kahe che. A pachI mUla vidhino nirdeza detAM kahe che ke 'paNa naivedyapUjA to 4 prakAranA AhAra ( azana-pAna khAdika - svAdima) thakI ja karavI joIe ! ATaluM kahIne paNa chevaTe 'koI haTha nathI', 'yathAzakti karavuM ' emato kahI ja de che. TraMkamAM, A beU noMdho mananIya che. (2) prathama DhAla (pUjA) nA TabAmAM 'nhavaNa' (jala) pUjAnA vidhAnamAM zrAvakane AbhUSaNothI alaGkRta thavAno nirdeza thayo che; temAMye hAthamAM veda-veMTI (vIMTI) paheravAnuM khAsa sUcana karela che. kalaza kula pAMca sUcavyA che, temAM 1 kalaza dUdhano ane 4 zuddha (aboTa) jalanA levAnuM jaNAvyuM che. vartamAna pUjApaddhatimAM AthI viparIta rIte 4 dUdhanA ne 1 jalano levAmAM Ave che. A prathAnA aucitya sAme prastuta nirdeza mArgadarzaka bane tema che. (3) nava aMge tilaka prabhune zA mATe ? tenAM tAttvika kAraNonI carcA dvitIya pUjAnA TabAmAM maLe che : nava vADanI vizuddhi arthe, nava niyANAM TALavA mATe nava aMge pUjA che. A pUjA paNa sRSTikrame karavAnI che, saMhArakrame nahi, teno saMketa paNa te ja DhAlamAM jar3e che. (4) bIjI pUjAnA gItamAM kezara, candana, ghanasAra ( barAsa ) - e traNa vAnAMnuM mizraNa karI pUjA karavAnI vAta karatAM kahyuM ke A 3 no ghola karavAnuM rahasya e che ke A 3mAM varNa, gaMdha, zItalatA - e 3 guNo hovAthI te 3no ghola levAno che. kesarano varNa (raMga), candanano gandha (suvAsa) ane ghanasAramAM ThaMDaka e traNenI ahIM yuti thAya che. sarasa vAta thaI che A. (5) to eka viziSTa vAta A ja gItamAM e paNa thaI che ke, pUjya evA --
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ aprila-2007 37 jinabimbane to 9 aMge tilaka karavAnAM ja, parantu te karatAM agAU, pUjake potAnA aMga para paNa 4 tilaka karavAnAM che, te A pramANe - "aho bhAlathala, kaMTha, ridaya, udari cyAra, sayaM pUjAkAra" arthAt pUjA karanAre, potAnA lalATe - bhagavAnanI AjJA mAthe caDAvavAnI bhAvanA sAthe 1, kaMThe - prabhunA guNa gAvAnI bhAvanApUrvaka 2, hRdaye - prabhunA guNonA cintananI bhAvanAthI 3, udare - prabhugaNagAnanI atRpti : hajI ye peTa bharAyuM nathI - evA bhAva sAthe 4, Ama 4 tilaka karavAnAM che; te mATeno drava kapUra, agaru, kastUrI, candana e 4 thakI nIpajAvavAno che. (6) kumArapAle pAMca koDInA phUle pUjA karyAnI vArtA jANItI che. ahIM 12mI pUjA (gIta)mAM sAta koDInAM 18 phUla vaDe pUjA karavAthI 18 dezano rAjA thavAnI vAta jovA maLe che. to teramI pUjAmA 'naMdAvartaka' no paricaya 'navakhUNAlo sAthIo' evo Apela che. AvI bIjI paNa aneka vAto, viSayo, jijJAsune AmAMthI jaDI zake. ahIM to mAtra dizAnirdeza karyoM che. be hastapratone AdhAre sAdhvI zrI dIptiprajJAzrIjIe A vAcanA yathAmati taiyAra karI che; bannenA pAThonuM saMkalana temaNe ja kayuM che. pAThAntaro paNa ghaNI cIvaTapUrvaka temaNe ja lIdhAM-noMdhyA che. Ama chatAM temAM koI kSati jaNAya to sudhArI levAno anurodha che. temane A zramasAdhya kAma kuzalatApUrvaka karavA mATe dhanyavAda ghaTe che. ___ A bane pratonI jheroksa ApavA mATe te te jJAnabhaNDAronA kAryavAhakono AbhAra mAnavo ja joIe. . thoDAka zabdo cUlAtalA (?) (pUjAprArambhanI trIjI gAthAmAM) Dhaukana (arpaNa, dharavA) yogya padArtha-(phala-naivedyAdi) upAyalo 'UcATa'nA arthamAM, paryAya tarIke prayukta Dhoj
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 anusandhAna 39 ToDara jAsyUM ghaMmaMDa masamasATa madhamaghATa mahamahATa madhamaghATa cApA caMpA phUla jAsuda Ananda grahaNA-garahaNA ghareNAM vAlaNI A banne zabdo pUjAnI te paMktinA valaNa Avartana (gAtI veLA)no saMketa kare che. rAjevA rAjA jevAM zobhAva svabhAva mAvaradI dhUpajAtino koI prakAra gIyataI gIyate (gavAya) (?) AstA AsthA gohireM gaMbhIra mahamUra (?) (8mI pUjAnA gItamAM) gopa gopha-gumpha (phUlanA) bIjI pUjAnI ka. 1nA TabAmAM "kRSNavADInuM khATI kuMkUzabda kaSNo chaI / " evaM vAkya che, je samajAtuM nathI.