Book Title: Samadhi Shatakma Mokshmarga
Author(s): Jayendra M Shah
Publisher: Z_Vijyanandsuri_Swargarohan_Shatabdi_Granth_012023.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/230254/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi zatakamAM mokSamArga jayendra ema. zAha digaMbara AcArya zrI pUjyapAda svAmI racita 'samAdhizataka' saMskRta graMthanA zlokonA bhAvo hiMdI bhASAnA dohAnA rUpamAM gUMthIne mahopAdhyAya zrI yazovijayajIe mULagraMthamAM AlekhAyelA viSayane sAmAnya loko mATe sugama banAvI mahad upakAra karyo che. ahIM A racanAno abhyAsa prastuta che. zrI pUjyapAda svAmInA samAdhizataka para AcArya zrI prabhAcaMdre saMskRta TIkA lakhI che. te TIkAnuM tathA mULanuM prathama gujarAtI bhASAMtara sAkSara zrI maNilAla nabhubhAI dvivedIe karyuM che. zrI pUjyapAda svAmI viSe prApta thatI mAhitI anusAra temano janma vi.saM. 281 mAM thayo hato. temaNe 15 varSanI vaye digaMbara jaina dIkSA lIdhI hatI ane sAdhupaNAmAM kaThina tapazcaryA karI hatI. temanuM AyuSya 71 varSanuM hatuM. teozrIe racelA samAdhizatakamAM paramAtmadazAnI prAptino zuddha mArga che. kRtie AraMbhamAM mUkelA eka zlokamAM 'jayanti yasyAvadato'pi bhAratI'' e paMktimAM bhagavAnanI vANIne anakSararUpa gaNavAnI digaMbara mAnyatAno nirdeza che. te sivAya samagra graMthamAM kyAMya zvetAmbaradigaMbara no mAnyatAbheda dekhAto nathI. 'samAdhi zataka' mAM AtmasvarUpanuM varNana mukhya che. A svarUpa AtmAnI pariNati anusAra traNa prakAranuM che ane te bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA tarIke oLakhAya che. mahAyogI zrI AnaMdaghanajIe zrI sumatinAtha bhagavAnanI stavanamAM AtmAnA trividha svarUpanuM varNana karyuM che. samAdhi zataka mAM mokSamArga trividha sakala tanudhara gata AtamAM bahirAtama dhuri bheda, sugyAnI bIjo aMtara AtamA, tIsaro paramAtama aviccheda sugyAnI - 2 . Atamabuddhe kAyAdika grahyo bahirAtama agharUpa suggAnI kAyAdikano sAkhIdhara rahyo aMtaraAtamarUpa sugyAnI - 3 jJAnAnaMde pUraNapAvano vajita sakala upAdhi sugyAnI atIndriya guNagaNamaNi Agaru Ima paramAtama sAdha sugyAnI-4 195 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maharSi pataMjalie yogadarzanamAM samAdhinI vyAkhyA ApI che; dhyAna, dhyAtA ane dhyeyanI ekatA thAya ane potAnuM svarUpa zUnya jevuM thaI jAya tene samAdhi kahe che. zrI dazavaikAlika sUtramAM vinaya-samAdhi, vyuta-samAdhi, tapa-samAdhi ane AcAra-samAdhi nuM varNana che. zrI jaya vIyarAya sUtramAM "samAhi maraNaM ca e zabda dvArA samAdhimaraNanI prArthanA karavAmAM AvI che. AtmAnI svabhAvamAM sthiratA te samAdhi evo artha ahIM thAya che. prastuta graMthamAM paNa samAdhi no A ja artha abhipreta che. zrI pUjyapAda svAmI zrI siddha bhagavaMtone namaskAra karI, maMgaLAcaraNa karI, viSayanirdeza kare che. zuddha AtmAnuM svarUpa e A graMthano viSaya che. upAdhyAyajI zrI yazovijayajI sarasvatInuM smaraNa karIne jagatanAbaMdhu jinezvarane praNAma karI viSayano paricaya karAvatAM kahe che "kevala Atamabodha hai paramAratha zivapaMtha' AtmasvarUpa ane AtmajJAna e A kRtimAM mukhya viSaya che. upAdhyAyajI AtmajJAnInuM varNana kare che. rAce sAce dhyAnameM jAe viSaya na koI nAce mAce mugatirasa. AtmAnI traNa prakAranI avasthAnuM varNana karatAM kahe che, bAhira aMtara parama e, Atama pariNati tIna, dehAdika Atamabharama bahira Atama bahu dIna dehAdi padArthomAM Atmabuddhi e bahirAtmAnuM lakSaNa che. te ajJAnathI duHkha pAme che tethI dIna che. citta doSa, Atamabharama, aMtara Atama khela atinirmala paramAtamA, nahi karmano bhela. 8 citta tathA rAgAdi doSomAMthI AtmabhrAMtino nAza thAya te aMtarAtmA ane karmamalarahita te paramAtmA. paramAtmadazA pAmavAno upAya batAvatAM kahe che cuM bahirAtama chAMDike aMtara Atama hoI paramAtama mati bhAvie jahAM vikalpa na koI-26 IlikA-bhamarI dhyAnagata, jinamati jinapada deta-27 bahirAtma pariNatine tyAga karI aMtara Atma pariNati dvArA paramAtmabhAva bhAvavAthI paramAtma dazA pragaTe che. IyaLa ane bhamarInA daSTAMtathI A vAta vadhu spaSTa karI che. zrI vijayAnaMdasUri svargArohaNa zatAbdI graMtha Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa Idriya vRtti rokIne bAhyabhAvathI para thaI, je kSaNe aMtarAtmA sthira thAya che, te kSaNe paramAtma anubhava thAya che, ema kahyuM che. IdriyavRtti nirodha karI, jo khinu galita vibhAva, dekhe aMtaraAtamA, so paramAtama bhAva-29 zrI pUjyapAda svAmIno mULa zloka A pramANe che. sarvendriyANi saMyamya stimitenAntarAtmA yatkSaNaM pazyato mAti tattattvaM paramAtmanaH // 30 // zarIrathI AtmAne bhinna mAnavo te bhedajJAna. A bhedajJAna na hoya to kriyAko karavAthI bhavano aMta thato nathI. jaDa padArthamAM rAga-dveSanI buddhi e ajJAna che, ema jaNAvatAM kahyuM che : dikhe so cetana nahiM, cetana nahi dikhAya roSatoSa kinasuM kare, Apahi Apa bujhAya-47 zrI pUjyapAda svAmIe zloka 13, 64, 65 ane 66 mAM vastra jADuM, pAtaLuM, jUnuM ke raMgIna hoya tethI zarIra tevuM manAtuM nathI ane vastranA nAzathI zarIrano nAza manAto nathI te rIte deha paNa jaDa, pAtaLo, jUno ke raMgIna hovAthI AtmA tevo manAto nathI ane dehanA nAzathI AtmAno nAza thato nathI, ema kahyuM che. jJAnArNava graMthamAM zrI zubhacaMdrAcArye vastra ane dehanA saMbaMdha dvArA deha ane AtmAnA saMbaMdhanuM A ja prakAre varNana karyuM che. jJAnIne jagata sAthe kevo saMbaMdha hoya che te darzAvatAM kahyuM che : jaga jAge unmatta o, o jANe jaga aMdha jJAnIkuM jagameM rahyo dhuM nahi koI saMbaMdha-24 bhAse AtamajJAne dhuri, jaga unmatta samAna. Age daDha abhyAsa te patthara tRNa anumAna-65 jJAnI jagatane kATha-pASANanA rUpamAM jue che. mokSArthIe avatanI jema vratane paNa tajavAno che. paraMtu paramabhAvanI prApti sudhI vatanuM avalaMbana jarUrI che, ema A dohAmAM kahyuM che. paramabhAva prApti lage, vrata dhari avrata choDI paramabhAva rati pAyake vratabhI InameM joDI-68 mokSaprAptimAM liMga eTale bAhya cihna ke veSa ane jAti ekAMte sAdhaka ke bAdhaka hotAM nathI. teno Agraha rAkhanArAo bhavano aMta karI zakatA nathI. strI mukti niSedhanI ane nagnatvanA AgrahanI 197 samAdhi zataka mAM mokSamArga Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara mAnyatAthI evuM vidhAna zrI pUjyapAdasvAmInA A zlokamAM jovA che. jAtiliMga vikalpena yeSAM ca samayAgraha : te'pi na prApnuvantyeva prmNpdmaatmnH||89|| upAdhyAyajI dohAmAM kahe che H che: jAtiliMga ke pakSame jitakuM hai ddaDharAga, mohajAlame so pare na lahe zivasukhabhAga-73 mokSaprAptimAM dravyaliMganI amukhyatA ane bhAvaliMganI mukhyatA che te darzAvatAM AgaLa kahyuM paMdara bhede siddha thAya che te bhAvilaMganA AzrayathI tenI spaSTatA zrI pUjyavAda svAmInA uparokta zloka no vistAra karatAM karavAmAM AvI che. bhAvaliMga jAte bhaye siddha pannarasa bheda, tAte AtamakuM nahi liMga, na jAti, na veda-75 zuSkajJAnanI nirarthakatA darzAvatAM kahe che ... ghANIno baLada Akho divasa hajAro gAu cAle che chatAM te gharamAM ne gharamAMja pharyAM kare che. te rIte mananA saMkalpa-vikalpa TaLe nahi to jJAna niSphaLa che . paDhI pAra kahAM pAvano, miTyo na manako mAra, jyuM koke bailakuM, ghara hI kosa hajAra-79 paramAtmAnA dhyAnathI paramAtma svarUpa pragaTe che, ema jaNAvatAM kahyuM che sevata para paramAtamA, lahe bhavika tasarUpa, batiyAM sevata jyotiyuM, hovata jyoti svarUpa-81 jema dIvAnI vATa jyotine grahaNa karI pote jyoti svarUpa thAya che te ja rIte paramAtmA dhyAna karavAthI paramAtmA thavAya che. je rIte svapnadazAmAM sukhanA nAzathI loko duHkha anubhavatA nathI te rIte jAgRtadazAmAM sukhanA nAzathI jJAnIne zoka thato nathI. - ema kahIne paramArtha mArgamAM duHkhanI upakArakatA darzAvavAmAM AvI che. jema raNamAM laDato yodhdho bANanA prahArane gaNato nathI. vyApArI vyApAramAM kaSTone kaSTarUpa mAnato nathI. tema muni paNa paramArthamArgamAM duHkhane duHkha mAnatA nathI. duHkha sahana karavAthI jJAna ane cAritrano dRDhabhAva thAya che. juo zrI vijayAnaMdari svargArohAga zatAbdI graMtha Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA te duHkhanuM bhAviye, Apa zakita anusAra, to daDhatara huI ullaze, jJAna-caraNa AcAra-88 paramArthamArgamAM jJAna ane kriyA baMnenI AvazyakatA. bemAMthI ekeya no anAdara thaI zake nahi te darzAvatAM kahyuM che : kriyA yoga abhyAsa hai, phala hai jJAna abaMdha, do-ke jJAnI bhaje, eka mati mati aMdha-91 upAdhyAyajI yoganA traNa prakAra IcchAyoga, zAstra yoga ane sAmarthyayoga nI vyAkhyA kare che. IcchA, zAstra, samarthatA trividha yoga hai sAra IcchA nija zakita karI, vikala yoga vyavahAra-92 zAstrayoga guNaThANako, pUrana vidhi AcAra pada atIta anubhava kahyo, yoga tRtIya vicAra-93 jemAM strArthanuM IcchakapaNuM hoya, paraMtu pramAda thI dharmapravRttinA kSatiyukata hoya te IcchAyoga. AgamanA bodha anusAra akhaMDa sAdhanA karatA yathAyogya guNaThANe vartatA sAdhakane zAstrayoga hoya che zAsayogamAM pragaTa thatA AtmavIrya karatAM viziSTa koTinuM AtmavIrya jemAM pragaTe che te sAmarthyayoga che. A traNe prakAra vize AcAryazrI haribhadrasUrie yogadaSTi samuccaya graMthamAM vistRta carcA karI che. bhAvajonatAnI vyAkhyA karatAM upAdhyAyajI kahe che : zakita pramANe yogabalamAM rahI badhA nayono sAra grahaNa karanArane bhAva jenapaNuM prApta thAya che. temAM mithyAcAra hoto nathI. kriyAnuM mahattva svIkAratAM kahyuM che, mAraga anusArI kriyA, chede so matihIna kapaTa kriyA-bala jaga Thage, so bhI bhavajala-mIna-95 mokSamArgane anusaratI kriyAno je virodha kare che te matihIna che ane je kriyAmAM daMbhanuM sevana kare che te saMsAramAM ja rahe che. te ja rIte nayavAdI paNa bhavano aMta pAmato nathI. jJAnI sarva no pratye udAsInatA rAkhe che. udAsInatA jJAnarUpI parapravRtti hai moha zubha jAno so Adaze udita viveka praroha-99 udAsInatA ane para pravRtti e bemAMthI vivekanA prakAza vaDe je zubha jaNAya te AdaravA kahe samAdhi zataka mAM mokSamArga 199 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtamAM kahe che, dodhaka zatake udhdharyuM taMtra samAdhi-vicAra dharo eha budha kaMThameM bhAva ratanako hAra-100 samAdhino mArga darzAvatuM A zAstra bhAvaratnano hAra che eTale ke temAM AtmAnA zuddha bhAvo bharyA che. munine IndranI upamA ApatAM kahe che, jJAna vimAna, cAritra pavi, naMdana sahaja samAdhi, muni surapati, samatA zacI, raMge rame agAdhi-101 aMtima dohAmAM eha bhAva jo mana dhare, so pA kalyANa evI A zAstranI phaLazruti kahI che. zrI pUjyapAda svAmI aMtima gAthAmAM A graMtha dvArA mokSamArga darzAvyo che tema kahe che, muktvA paratra parabuddhimahaMdhiyaM ca saMsAra duHkhajananI jananAdvimukta H / jyotirmayaM sukhamupaiti parAtmaniSThaH stanmArgametadadhigamya samAdhitaMtram // 105 / / jyAM para nathI tyAM paranI mAnyatA karavI, jyAM pote nathI tyAM huM chuM, ema mAnavuM enuM nAma avidyA che. saMsAradu:khajananI A avidyAno tyAga karI jIva janmamaraNathI mukata thAya che. te paramAtmapadamAM sthiratA karanAra mahAtmA Atmasukhane pAme che. te mokSamArga darzAvanAra A samAdhi zataka graMtha che. mULa graMthanA 105 zlokonA bhAvo yathAtathya jhIlIne upAdhyAyajIe 102 dohAonI racanA karI che. pArzvanAtha upAzrayanA jJAna bhaMDAramAMnI eka pratamAM 44 ane 57 kramAMkanA be vadhu dohAo che te gaNIe to 104 nI saMkhyA thAya. koIka sthaLe lAghavathI to koIka sthaLe vistArathI mULa viSayane spaSTa karavAmAM upAdhyAyajIe dohAnA mAdhyamano saphaLa upayoga karyo che. saMskRtathI anabhinna lokone paramArtha mArganuM rahasya A racanAmAMthI prApta thAya che tathA mULa graMthanA bhAvone avalokavAnI preraNA maLe che. mahApuruSo guNagrAhaka hovAthI sAMpradAyika saMkucitatAthI para hoya che evI pratIti upAdhyAyajInI A racanAthI thAya che. 200 zrI vijayAnaMdasUri svargArohaNa zatAbdI graMtha