Book Title: Sahityakar Jaybhikkhu
Author(s): Atmanandji
Publisher: Z_Arvachin_Jain_Jyotirdharo_001288.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249035/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35. viziSTa sAhityakAra zrI jayabhikhkhu janma ane bAlyakALa : zrI. jayabhikhkhuno janma vi. saM. 1964nA jeTha vada 13 ne zukravAra tA. 26 jUna 1908 nA roja savAranA sAta vAge temanA mosALa vIMchiyA(saurASTra)mAM thayo hato. temanA pitAzrInuM nAma vIracaMda hemacaMda desAI ane mAtAnuM nAma pArvatIbAI hatuM. cAra varSanI uMmare temanI mAtAnuM avasAna thayuM hatuM. bALapaNamAM ja mAtA gujarI javAthI zrI. jayabhikhkhunuM bALapaNa temanA mosALa vIMchiyAmAM vItyuM hatuM. zrI. jayabhikhkhunuM mULa vatana saurASTranuM sAyalA (lAlA bhagatanuM) gAma hatuM. temanAM traNa nAma hatAM : kuTuMbamAM teo 'bhIkhAbhAI"nA hulAmaNA nAmathI oLakhAtA, snehIomAM teo 'bAlAbhAI' tarIke jANItA hatA ane sAhityakAra tarIke janatA temane 'jayabhikhkhu'nA takhallusathI oLakhe che. zrI. jayabhikhkhue prAthamika abhyAsa vIjApura pAse AvelA varasoDAmAM ane aMgrejI traNa dhoraNa sudhIno mAdhyamika abhyAsa amadAvAdanI TayuToriyala hAIskUlamAM karelo. pachI teo muMbaI khAte sva. AcAryazrI vijayadharmasUrijIe sthApela saMsthA zrI. vIra tattva prakAzaka maMDaLamAM dAkhala thayA hatA. kAzI, AgrA ane chevaTe gvAliyara 242 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa sAhityakAra zrI jayabhikhu 243 rAjyamAMnA vanazrIthI bharapUra zivapurImAM emaNe ATha-nava varSa sudhI saMskRta, hiMdI, gujarAtI ane aMgrejI bhASAno abhyAsa karyo. lagna tathA sAhityakAra tarIkenI kArakirdIno prAraMbha : temanAM lagna tA. 13-1-1930nA roja zrI. vijayAbahena sAthe thayAM hatAM. temanuM takhallusa temanA ane temanI patnInA nAmanA sumeLathI banyuM che. vijyAbahenamAMthI "jaya" zabda ane bhIkhAlAlamAMthI " bhikhu' zabda, ema baMne zabdo maLIne "jayabhikhkhuM" zabda banyo che. zrI. jayabhikhunA jIvanamAM eka prakAranI mastI ane sAhasikatA dekhAya che. potAnA ghaDatara viSe teo mAnatA hatA ke bhaNatara karatAM gurujanonI sevAnA badalAmAM maLelI premAziSa, vAcana karatAM vizALa duniyA sAtheno jIvaMta paricaya ane pustaka karatAM prakRti dvArA maLelI preraNA vadhu kAryakSama nIvaDI che. jayabhikhune "sarasvatIcaMdra' graMtha priya hato. sAhityakAra banavAnI preraNA temaNe mukhyapaNe zrI. govardhanarAma tripAThI pAsethI lIdhI hatI. sane 1933mAM lekhaka tarIkeno vyavasAya zarU karyo tyArathI zrI jayabhikhkha amadAvAdamAM rahetA hatA. temanA vyavasAyI jIvanane ghATa ApavAmAM nIce jaNAvelI bAbate agatyano bhAga bhajavyo che : teo "nyAyatIrthanI parIkSA ApavA kalakattA gayA hatA ane keniga sTrITamAM UtaryA hatA. abhyAsa pUro thato hovAthI bhAvi jIvanano vicAra karavAno samaya AvI pahoMcyo hato. temaNe A traNa nirNayo lIdhA : (1) nokarI karavI nahIM. (2) paitRka saMpatti levI nahIM. (3) kalamanA Azare jIvavuM sarasvatIne khoLe mAthuM mUkanAra je thoDoka saMtoSI ane sahanazIla hoya to mAtA sarasvatI enI pUrepUrI bhALa rAkhyA vinA rahetI nathI." zrI. jayabhikhunI AvI daDha zraddhA hatI ane temanuM potAnuM jIvana e vAtanI sAkSI pUre che. zrI. jayabhikhunuM prAraMbhika jIvana patrakAra tarIke pasAra thayuM. varSo lagI emanI vedhaka kalame "jena jyoti" tathA "vidyArthI nAmanAM sAmayikomAM lekho lakhAtA rahyA. uparAMta gujarAtanA dainika gujarAta samAcAramAM khUba khyAti pAmela "ITa ane ImArata', bAla sAptAhika 'jhagamaga' temaja akhaMDa AnaMda, janakalyANa, gujarAta, TAimsa vageremAM paNa teo yathAvakAza lakhatA. zrI. jayabhikhkhanI lekhanazailI sAva anokhI hatI. kathAprasaMga nAno ke najIvo hoya, paNa je emAM mAnavatAnuM tattva hoya to teo sahaja rIte temAMthI virATa sarjana karI zakatA. zrI jayabhikhu emanI AgavI zailI mATe jANItA hatA. temanI navalakathAo jaino ane janetaromAM pUrato Adara pAmI cUkI hatI. temanI eka navalakathA paMdara ke vIsa vakhata vAMcanArA paNa Aje maLI Ave che. temanI vArtAo kannaDa ane telugumAM paNa anUdita thaI hatI. emanAM tera pustakone to bhArata sarakAra ane gujarAta sarakAranAM pAritoSiko paNa maLyAM che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 arvAcIna jaina jyotirdharo teozrIne gujarAtI bALasAhityakAromAM eka agraNI gaNI zakAya, kAraNa ke teoe te sAhityane taddana anokhI, alabhya ane pUrve nahIM prApta karelI evI dRSTi ane dizA ApyAM. A kArya karavAmAM teone naisargika kaLAkAranI bakSisa che, jemAM teo potAnA puruSArthathI cokasAI, sAvadhAnI ane anubhava umere che. pariNAma e Ave che ke bALakonA jIvananA ghaDatara mATe Avazyaka jJAnanI sAthe sAthe masta ane nirdoSa gammata paNa temAM umerAtAM sonAmAM jANe sugaMdha bhaLe che! - zrI. jayabhikhkhuM jAte kalamanI kamANI upara jIvyA che. emaNe bIjA kalAkArone te upara jIvatA karyA che. sAhityamAM paNa koI sAMkaDA vADAmAM purAvAne badale teo potAnI AgavI mastIthI rahyA. emane potAnA mRtyuno saMketa sAMpaDayo hato. chelle potAnA parivArane temaNe A saMdezo Apyo hato : sahue agarabattI jevuM jIvana jIvavuM." zrI. jayabhikhkhanuM avasAna 1969nI 24mI Disembare thayuM. gujarAtanA saMskArajagatano eka AdhArastaMbha tUTI gayo. "dIve dIvo peTAya' e kahevata anusAra zrI. jayabhikhkhanA suputra DaoN. kumArapALa desAIe ghaNI nAnI uMmare lekhaka, prAdhyApaka, patrakAra ane vaktA tarIke moTI nAmanA meLavI che. kI. jayabhikhkhanA hRdayamAM zIla ane Adarza caritra mATenI tamannA hatI. temanuM sAhitya paNa e ja bhAvanAonuM poSaka che. jayabhikhkhanA avasAna pachI jayabhikhu sAhitya TrasTa dvArA emanAM pustako pragaTa thatAM rahyAM che. sAhityaracanA : AjIvana sarasvatInA upAsaka rahIne bhikhue mA gurjarI nAM caraNomAM nAnAmoTA lagabhaga 300 graMtha samarpita karyA che, jemAM nIce jaNAvelA graMtho mukhya che : (1) jena bAla graMthAvalI zreNI 1-2 (2) mahApuruSonAM caritro-bhagavAna mahAvIra, AcArya buddhisAgarasUri, upAdhyAya zrI premavijayajI tathA zrI rAjendrasUri smAraka graMtha. bIjA aneka dharmAmAo ane saMtonAM caritro temaNe bALa-vRddha saune vAMcavA game tevI rocaka zailImAM lakhyAM che. pahelAM ema mAnavAmAM AvatuM ke jaina kathAomAM mAtra zuSka tyAga-vairAgya athavA mAtra kAlpanika paurANika hakIkatonuM ja nirUpaNa hoya che. zrI. jayabhikhunI kalamanA kasaba gujarAtabharamAM A mAnyatAne pheravI nAMkhI ane jaina kathAsAhitya gujarAtanI samasta janatA have hoMzathI vAMcavA lAgI. Ama jayabhikhue kathAsAhityanA mAdhyama dvArA jaina dharmanI prabhAvanAnuM prazaMsanIya kArya karyuM che. chellAM thoDAM varSothI temanA suputra DaoN. kumArapALa desAIe jayabhikhkha TrasTanA mAdhyamathI surucipUrNa ane saMskArapreraka sAhityanA pracAra-prasAranuM kArya cAlu rAkhyuM che.