Book Title: Sadhna ka Sartattva Samta
Author(s): 
Publisher: Z_Kusumvati_Sadhvi_Abhinandan_Granth_012032.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/212187/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 1. sAdhanA kA sAra tatva - samatA madhyAhna kA samaya thA / cilacilAtI dhUpa cAroM ora phailI huI thI / jamIna Aga ugala rahI thI / garma-garma havA cala rahI thI / eka zreSThI ke dvAra para eka bhikSuka jAkara khar3A huA / bhikSuka kI zAma vezabhUSA ko dekhakara zra eSThI vismaya-vimugdha mudrA meM bolA- Apane ye zyAma vastra kyoM dhAraNa kiye haiM ? zyAma vastra zoka ke pratIka hote haiM isI lie rAjasthAna ke kinhIM - kinhIM prAntoM meM vidhavA bahaneM ye vastra dhAraNa karatI / kyA ApakA bhI koI snehI mara gayA ? jisa kAraNa Apane yaha anokhI vezabhUSA dhAraNa kI hai / saMnyAsI ne madhura muskAna bikherate hue kahA--zreSThI pravara ! mere atyanta snehI mitroM kI mRtyu ho gayI hai, jinake sAtha maiM dIrghakAla taka rhaa| zreSThI ne sAzcarya pUchA- Apake kina mitroM 'mRtyu ho gayI ? Apa to santa haiM / santa ke to saMsAra ke sabhI prANI mitra hote haiM / ve vizeSa mitra kauna the Apake ? saMnyAsI ne gambhIra mudrA meM kahA- mere cira sAthI the-- krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga-dveSa | jinake sAtha meM ananta kAla taka rahA / pratyeka jIvayoni meM ve mitra mere sAtha rahe / para aba unakI mRtyu ho jAne se maiMne ye zyAma vastra dhAraNa kiye haiM / ye zyAma vastra unake viyoga ke pratIka haiN| seTha ne sunA, use Azcarya huA ki saMnyAsI apanI prazaMsA kara rahA hai / yaha atizayoktipUrNa bAta hai / kAma, krodha, mada, moha, lobha kI mRtyu honA kabhI sambhava nahIM / jaba taka parIkSaNa prastara para ise kasA na jAye, taba taka kaise patA laga sakatA hai ki kAma, krodha, mada, moha kI mRtyu ho gaI hai / zreSThI ne krodha kI mudrA banAte hue kahA - are saptama khaNDa : vicAra manthana bhikhamaMge ! tU isa samaya kahA~ se calA AyA ? haTTekaTTe ho to bhI tumheM bhIkha mA~gate hue zarma nahIM AtI ? cale jAo yahA~ se / seTha kI phaTakAra ko sunakara saMnyAsI ne zAntamudrA meM deharI se bAhara kadama bar3hAyA ki zreSThI ne punaH AvAja dI / bAbA kahA~ jAte ho ? Ao baiTho, kucha bAta kareMge / saMnyAsI prasanna mudrA meM lauTa AyA aura jyoM hI lauTakara vaha AyA tyoM hI seTha ne kahA- nirlajja ! zarma nahIM AtI tujhe ? punaH calA AyA, calA jA yahA~ se / saMnyAsI punaH ulaTe pairoM lauTa gyaa| do kadama Age bar3hA hI thA ki punaH seTha ne AvAja dii| are! binA bhikSA liye kahA~ jA rahA hai ? A, bhikSA lekara ke jAnA / saMnyAsI punaH calA AyA / seTha ne apane naukara ko AvAja dI / yaha bhikhamaMgA mAna nahIM rahA hai / subaha se hI isane merA mUDa bigAr3a diyA / Ao, dhakkA dekara ise makAna ke bAhara nikAla do| seTha kI AvAja sunate hI naukara AyA aura saMnyAsI ko dhakkA dekara aura ghasITa kA bAhara nikAlA / saMnyAsI girate-girate bcaa| zreSThI ne saMnyAsI ke cehare ko dekhA vahI prasannatA, vahI madhura muskAna usakI mukhamudrA para aThakheliyA~ kara rahI hai / zreSThI apane sthAna se uThA aura saMnyAsI ke caraNoM meM gira par3A / usane nivedana kiyA- mere aparAdha ko kSamA kareM / maiMne parIkSA ke lie ApakA aneka bAra apamAna kiyA / kaThora zabdoM meM pratAr3anA dI, para Apa binA kisI pratikriyA ke ghara meM Aye aura binA kisI pratikriyA ke lauTa gaye / Apake cehare para eka kSaNa bhI krodha kI rekhA ubharI nahIM aura na mAna kA sarpa hI phuphakAreM mArane lagA / Apane 475 usAdhvIratna kusumavatI abhinandana grantha Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo bAta kahI ki mere mitra mara gaye haiN| bilkula jaina sAhitya meM varNana hai ki aDhAI dvIpa ke sahI hai / dhanya haiM ApakI sahiSNutA ko, kSamA ko| bAhara eka aSTApada nAma kA pakSI hotA hai / anya Apa parIkSA kI kasauTI para khare utare haiN| pakSiyoM kI taraha vaha jamIna para yA vRkSa para kisI saMnyAsI ne muskarAte hue kahA-seTha ! Apa ghoMsale meM baccA nahIM detaa| ananta AkAza meM nirarthaka prazaMsA ke pula bA~dha rahe haiN| maiMne koI bar3I uDAna bharate samaya hI bhAraNDa pakSI kI mAdA baccA bAta nahIM kI hai / yaha bAta to eka kuttA bhI karatA detI hai aura vaha baccA jaba jamIna para giratA hai GAL hai| use ghara se nikAlo, vaha nikala jAyegA aura to cumbaka kI taraha jaMgala meM rahe hue bAraha hAthiyoM / tU-tU kara use bulAo to vaha punaH calA aayegaa| ko apanI ora khIMca letA hai aura bAraha hAthiyoM maiM kutte se to gayA gujarA nahIM huuN| Apane nikala ko lekara AkAza meM ur3a jAtA hai aisA vIra hotA 5 jAne ke lie kahA, maiM calA gayA aura Apane punaH hai vaha aSTApada pkssii| janmate hue bAlaka meM jaba bulAyA to A gyaa| itanI apAra zakti hotI hai to yuvAvasthA meM usameM / prastuta prasaMga hameM cintana karane ke lie kitanI zakti ho sakatI hai| yaha hama sahaja kalpanA hai ki kSamA kI bAta karanA sarala kara sakate haiN| aise vIra aSTApada pakSI yadi dasa lAkha hai, para samaya para yadi koI hamArA tiraskAra karatA ekatrita kiye jAya~ utanI zakti hotI hai baladeva meM hai usa samaya krodha na Aye yaha sabase bar3I bAta hai| aura bIsa lAkha aSTApada pakSI kI zakti hotI hai krodha aura mAna donoM sahacara haiN| jarA sA apamAna vAsadeva meM aura cAlIsa lAkha aSTApada pakSI kI hone para insAna apane Apa para niyantraNa nahIM rakha zakti hotI hai eka cakravartI meN| tInoM kAloM ke sakatA / usakA ahaMkAra garaja uThatA hai ki maiM kauna cakravatiyoM ko milAne para jitanI zakti hotI hai hU~? kyA tuma mujhe nahIM jAnate ? maiM tumheM aisA chaThI utanI zakti eka deva meM hotI hai aura tInoM kAla kA dUdha pilAU~gA ki tuma jIvana bhara yAda kroge| ke devoM kI zakti milAne para jo zakti hotI hai jainadharma ne dharma ke dasa prakAra batAye haiM / ThANAMga utanI zakti hotI hai eka indra meM aura tInoM kAloM sUtra ke dasaveM sthAna meM una dasa dharmoM kA ullekha ke indroM kI zakti milAne para usase bhI adhika huA hai| dvAdaza anuprekSA meM AcArya kundakunda ne zakti tIrthaMkara arihaMta kI eka aMgulI meM hotI hai| bhI una dasa dharmoM kA varNana kiyA hai| AcArya arihaMta 'kSamAzUra' hote haiM / isalie zAstrakAra ne umAsvAti ne tattvArtha sUtra meM, AcArya vaTTakera ne sthAnAMga sUtra meM 'khaMtisUrA arihaMtA' kahA hai| da mUlAcAra meM, nemicandra sUri ne pravacanasAroddhAra uttarAdhyayana sUtra meM bhagavAna ne spaSTa udghoSaNA / meM, jinadAsagaNi mahattara ne AvazyakacUNi meM una kI hai ki jo medhAvI paNDita haiM, ve kSamA ko dhAraNa dasa dharmoM kA ullekha kiyA hai| kucha krama bheda rahA karate haiN| kurAnazarIpha meM bhI likhAhaijo gussA hai varNana karane meM, para sabhI meM eka svara se kSamA pI jAte haiM aura logoM ko mApha kara dete haiM, allAko prathama dharma mAnA hai| tAlA aisI nekI karane vAloM ko pyAra karate haiN| kSamA dharma kA praveza dvAra hai| kisI vyakti ko mohammada sAhaba ne apanI talavAra kI mUTha para kisI makAna meM praveza karanA hai to mukhya dvAra se ye cAra svarNa vAkya khudavAye the ki 1. tere sAtha yadi praveza karatA hai| vaise hI kSamA dharma kA praveza dvAra koI anyAya kare, to tu use kSamA kara deN| 2. kATahai binA kSamA ke dharma meM praveza nahIM hotaa| kSamA kara jo alaga kara detA hai, usake sAtha mela kr| karanA kAyaroM kA kAma nahIM, jo vIra hote haiM ve hI 3. burAI karane vAle ke sAtha bhalAI kara, aura 4. kSamA kara sakate haiN| sadA saccI bAta kaha, tere khilApha bhI kyoM na ho? 476 saptama khaNDa : vicAra-manthana | 100 sAdhvIratna kusumavatI abhinandana grantha Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hindI sAhitya ke suprasiddha kavi dinakara ne kI taraha hama bhI ananta kAla ke una mitroM ko, bahuta hI mahatvapUrNa bAta likhI hai jo hamAre sAtha atyanta avikasita avasthA nigoda kSamA zobhatI usa bhujaMga ko meM bhI rahe haiM aura naraka meM bhI unhoMne hamArA sAtha jisake pAsa garala ho, nahIM chor3A, na devaloka meM hI, ve hamAre se bichur3e / usako kyA jo daMtahIna mitra vanakara rahe, para unhoMne sadA duzmanoM kA pArTa viSahIna vinIta sarala ho| adA kiyaa| lekina hama bhUla se unheM mitra mAnate IIKE jahA~ nahIM sAmarthya zodha kI, kSamA vahA~ niSphala hai| rahe / garala cUMTa pI jAne kA viSa hai vANI kA chala hai / jaina Agama sAhitya meM aise saikar3oM prasaMga haiM jo eka bAra mullA nasIruddIna mArga meM baiThe hue the / eka vyakti ne nasIruddIna ko pUchA ki amuka 8 kSamA ke mahatva ko ujAgara karate haiN| gajasukumAla gA~va kitanA dUra hai ? nasIruddIna ne kahA-najadIka muni jo ekAnta zAnta sthAna para dhyAnamudrA meM bhI hai aura dUra bhI hai| usane kahA-tuma to pahelI khar3e the| somila ne unheM dekhA aura vaha krodha se bujhA rahe ho| najadIka bhI batA rahe ho aura dUra ra tilamilA utthaa| isa duSTa ne merI putrI ke sAtha bhii| nasIruddIna ne kahA--tama jisa gA~va kI bAta vivAha karane kA socA thA para yaha sAdhU bana gayA __ kara rahe ho, vaha gA~va to pIche chUTa gayA hai yadi hai / isane merI putrI ke sAtha chala kiyA hai / aba maiM pIche loToge to gA~va najadIka hai aura Age bar3hoge ise dikhAtA hU~ isa chala kA camatkAra / krodha se to gA~va dUra hotA calA jaayegaa| hama bhI yadi andhe banakara usane gIlI miTTI kI sira para pAla kaSAya ke kSetra meM pIche haTeMge to mokSa dUra nahIM hai bA~dhI aura usameM khaira ke aMgAre rakha diye / yadi gajasakamAla mani A~kha uThAkara bhI dekha lete to aura yadi Age bar3hate cale gaye to mokSa dara hotA ra calA jAyegA / isalie hama kaSAya se pIche haTeMge to vaha vahIM para jalakara bhasma ho jAtA, para usa kSamA mokSa prApta ho jAyegA / yadi hama kaSAya ke kSetra meM ke devatA ne kSamA kA jo jvalanta Adarza upasthita Age bar3hate cale gaye to mokSa dUra hotA calA jaayegaa| REE kiyA vaha kisase chipA huA hai ? metArya muni kI Apako yaha smaraNa hogA ki namaskAra mahAmantra ke ho kahAnI, Arya skandaka muni kA pAvana prasaMga sabhI ke pAMca pada haiN| una padoM kA AcAryoM ne raMga batAyA lie praraNA srAta ha jaba hama una pAvana prasagA kA hai| namo arihaMtANaM kA raMga zveta hai / siddhANaM kA par3hate haiM taba hamArA hRdaya zraddhA se nata ho jAtA hai| raMga rakta hai| AcArya kA raMga pIta hai| upAdhyAya kA kA Oil hamAre zraddhaya sadguruNIjI zrI sohanakuMvarajI raMga nIlA hai aura sAdhu kA raMga zyAma hai / raMgoM kI mahArAja kSamA kI sAkSAtmUrti the| maiMne anekoM bAra apanI duniyA hai| zveta raMga pavitratA kA pratIka hai, dekhA ki kaisA bhI kaTu se kaTu prasaMga Ane para bhI rakta raMga apramattatA kA dyotaka hai| yaha raMga atIunakA ceharA gulAba ke phUla kI taraha sadA khilA ndriyatA kI ora le jAtA hai| pIlA raMga mana ko rahatA thA / kaTu bAta kA bhI madhura zabdoM meM uttara sakriya banAtA hai| nIlA raMga zAnti pradAna karatA hai / ta detI thiiN| unakI sahiSNutA, namratA, saralatA kA tathA zyAma raMga dRr3hatA kA pratIka hai / vaha avazoSaka 10 jaba bhI smaraNa AtA hai taba merA hRdaya zraddhA se hai| isIlie zveta vastradhArI zramaNoM kA raMga zyAma nata ho jAtA hai| batAyA hai / kyoMki vaha kaSAya ke mitroM ko sadA ke hameM jainadharma jaisA pavitra dharma milA hai isa dharma lie miTAne ke lie udyata rahatA hai aura isIlie kA yahI pAvana sandeza hai ki hama kaSAya ko kama vaha prabala puruSArtha karatA hai| hama sAdhanA ke kSetra meM kreN| kaSAya bhava bhramaNa kA kAraNa hai| saMnyAsI tabhI Age bar3heMge jaba kaSAya naSTa hogaa| 477 saptama khaNDa : vicAra-manthana sAdhvIratna kusumavatI abhinandana grantha Ma( www.janeley.org