Book Title: Sadhak Jano mate Vivikta Sthanni Aavashyakta
Author(s): Punyavijay
Publisher: Z_Parmarthik_Lekhsangraha_005006_HR.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249609/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAramArthika lekhasaMgraha [ 57 sAdhaka jene mATe vivikta sthAnanI AvazyakatA ekAnta nirupAdhika-nirjana sthAna ja sAdhakajane mATe adhika upayegI che. sahu ke zreyasAdhaka janene zarIrabaLa, manabaLa ane hRdayabaLanuM piSaNa ApanAra ekAntavAsa che. jyAM citta-samAdhimAM khalela paDe, jyAM aneka prakAranA saMkalpa-vikapa UbhA thAya ane jyAM vasavAthI saMyama gamAM hAni pahoMce, evA sthaLamAM nivAsa kare-evA upAdhimaya sthaLa samIpe vAsa kare e sAdhaka jane mATe hitakara nathI. samAdhizatakamAM vAcakavara pU. . zrI yazovijayajI kahe che ke - " heta vacana mana capaLatA, jana ke saMga nimitta; - jana saMgI have nahi, tAte muni jagamitta.) manuSyonA saMsargathI vANInI pravRtti thAya che, ane tethI mananI capalatA thAya che ane tethI cittavibhrama thAya che-nAnA prakAranA vikalpanI pravRtti thAya che, mATe munie-- gIe ajJAnI manuSyane saMsarga taja. je gImuni manuSyanA saMsargamAM Ave che, te mAyAnA prapaMcamAM phasAya che, ane mAyAnA prapaMcamAM phasAyAthI rAgadveSanI utpatti thAya che ane rAgadveSa bhavanuM mULa che, mATe manuSyone saMsarga taja. je munirAja manuSyasaMsarga Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ]. zrI jI. e. jaina granthamAlA rahita che, te muni jagatanA mitra che ane te muni pitAnuM hita sAdhI zake che. prAyaH manuSyanA saMsargathI upAdhinI prApti thAya che, mATe munirAja manuSyone saMsarga tyAgI ekAMta sthAnamAM vase che. kAraNa vinA vizeSa prakAre keInI sAthe bhASaNa paNa karatA nathI. je manuSyanA pari. cayathI AtmAnuM hita nathI thatuM temane paricaya kema kare? vyAkhyAna-zikSAdi kAraNe manuSyanA saMbaMdhamAM Ave, te paNa aMtarathI nyArA vate che. evA munirAja upAdhirahita hoya te anupama AnaMdanA bhegI bane che. lekaparicaya-gRhastha leke sAthe nikaTa saMbaMdha joDI rAkhatA svahitasAdhaka sAdhujanene saMyamamArgamAM ghaNuM ADakhIlI naDe che-UbhI thAya che. gRhasthajanene-strIpuruSane adhika paricaya karavAthI sAdhu yogya samabhAva-samatA TakI zakatI nathI, eTale rAga-dveSa-mahAdi doSa Upaje che, viSayavAsanA paNa kavacit jAge che ane jJAna, dhyAna, brahmacarya vigere aneka amUlya guNaratnane lepa thAya che. eTale sAdhu saheje satvahIna-zithilAcArI thaI jAya che. "mULa muni je AtmaveSI, na kare gRhasthane saMga, jIhAM paricaya tihAM avajJA, thAye samakita bhaMga. (kumArapALa rAsa-aSabhadAsa kavi) brahmacaryavaMta sAdhujanone bhagavaMte je nava vADo brahmacaryanI rakSA mATe pALavA pharamAvyuM che, te nava vAomAM mukhya vAta e che keniravadya-nirdoSa-nirupAdhika (strI, pazu, paMDaka, napuMsaka vigere viSayavAsanAne jagADanArA kAraNe vagaranA) sthaLamAM ja vivekasara nivAsa kare, jene Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArasAzika lekhasa graha 1 59 'vivikta zayyA' kahevAmAM Ave che. pUrvakALanA mahApuruSA evA ja sthaLane pasaMda karI tyAM ja jJAna-dhyAnamAM peAtAnA samaya pasAra karatA. vartamAnamAM meTA bhAganI sthiti gRhasthAnA gADha paricayavALI upAdhi saddeza hAI prabhUta sudhAranI vicAraNA mAgI le che. saMyamavaMta sAdhujanAe prathama AtmasaMyamanI rakSA tathA puSTi nimitte ukta doSa vagaranInirdoSa ane nirupAdhika ekAnta vasati-nivAsasthAna pasaMda karavA ceAgya che. ethI sthira-zAnta cittathI jJAna, dhyAna vigere sa'camakaraNImAM ghaNI anukULatA thAya che. te karatAM anyathA vavAthI, tathAprakAranA upAdhi DhoSavALA sthAnamAM vasavAthI mana-vacanAdika ceAganI skhalanA thaI Ave che. eTale ke gRhasthaleAkeAnA gADha paricayathI temanI sAthe nakAmI aneka prakAranI vAtacItamAM bhAga levAthI Atmahita nahi thatAM sAdhujanone saMyamamAnI rakSA thatI nathI. sacamamAnI rakSA ane puSTi karavAnI prabaLa IcchAnA ceAge vikti-ekAnta sthAnamAM vasavAthI te aTakI zake che. A madhI sAdhadazAnI vAta thai. khAkI jemaNe mana, vacana ane kAyAnuM samyag niya-traNa karI dIdhuM che ane jemane svarUparamaNatA ja thaI rahI che evA sthirayAgi adhikArInI vAta judI che. temane teA vana ane ghara satra samabhAvaja pravarte che. kahyuM che ke " sthiratA vAgamana: jAnai-caiAmakAzitAM thatA | yoginaH samazIlAste grAme'raNye divA nizi // " (jJAnasAra aSTaka) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] - zrI jI. a. jaina mAlA AvA sthira gine ja grAma ane araNya sarakhuM che. have ApaNe nirjana-anirjana sthAnasevananA guNadeSane vivecanamAM daSTAMtapUrvaka jarA joI laIe. buddhimAna sAdhaka puruSa sukhadAyI nirjana sthAnane seve che. te dhyAnamAM ane saMyamAbhyAsamAM sAdhanarUpa che tathA rAga, dveSa ane mohane zAnta karanAra che. jene AtmAnuM sAdhana karavAnuM che, dharmazAstrone abhyAsa karavAnuM che tathA dhyAna karavAnuM che, teone manudhyAdi saMsarga vinAnuM sthAna ghaNuM upagI che. saMsAraparibhramaNa karavAthI jeo thAkayA che, kaMTALyA che, AtmAnuM bhAna gurukRpAthI meLavyuM che, manane nirmaLa tathA sthira karavAnA sAdhane jANuM lIdhA che ane te pramANe vartana karavA taiyAra thayela che, tevA AtmAone manuSya, pazu, strI, napuMsakadi vinAnuM sthAna sukhadAyI che. - manuSya uparathI badhI vastune tyAga karyo hoya che, brahmacarya pALavAne tathA krodhAdi kaSA na karavAne niyama lIdhe hoya che, chatAM sattAmAM te te karmo rahelAM te hoya che. kAMI niyama levAthI karmo cAlyA jatAM nathI, paNa niyama pramANe vartana karavAthI dhIme dhIme te te karmane thato udaya niSphala karavAmAM Ave che ane te dvArA kamane kSaya thAya che. paraMtu nimitto baLavAna che. nimittone laIne sattAmAM paDelA karmo udIraNArUpe thaIne je moDA udaya AvavAnA hoya te vahelA bahAra Ave che. A vakhate sAdhakanI je pUrepUrI taiyArI na hoya-udaya Avela karmane niSphaLa karavA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- -- - pAramArthika lekhasaMgraha [ 61 jeTaluM baLa tenI pAse na hoya, te udaya AvelA karmo jIvane tenA mArgathI bhraSTa kare che. eTalA khAtara AvAM nimittothI dUra rahevAnI jarUra che. jema ghAsa vinAnAM sthAnamAM paDelo agni bALavAnuM kAMI na hovAthI pitAnI meLe bUjhAI jAya che, tema nimittonA abhAve sattAmAM raheluM karma dabAI rahe che ane dhIme dhIme AtmabaLa vadhatAM jIvane tenA mArgathI patita karavAnuM baLa ochuM thaI jAya che ane AtmajAgRti vakhate udaya Avela karma AtmasattA sAme pitAnuM jora vAparI zakatuM nathI. jema keI baLavAna chatAM gaphalatamAM rahelA rAjAnA zahera upara bIje rAjA caDhI Ave, e vakhate rAjAnI pAse laDavAnI sAmagrInI taiyArI na hovAthI, potAne bacAva karavA khAtara te rAjA potAnA zaheranA daravAjA baMdha kare che ane aMdarakhAnethI teTalA vakhatamAM badhI taiyArI kare che ane zatrune haThAvavAnI zakti meLavIne pachI te rAjA pitAnA zatru upara ekI vakhate hallo kare che ane zatrune harAve che, tema AtmAnI AgaLa upazamabhAvanuM ke karmakSaya karavAnuM baLa nathI hatuM. tevA prasaMge mehazatru tenA para caDhAI kare che, te vakhate A jIva amuka amuka jAtanA vrata, japa, tapa, niyama, jJAna, dhyAnAdinA vrata grahaNa karIne ekAMta sthAnamAM jAya che ke jyAM rAga-dveSamohAdine pragaTa thavAnA kAraNe hatAM nathI. A nimittonA abhAve sattAmAM paDelA karmone upazama ke kSayopazama thAya che ane teTalA vakhatamAM nirmaLatArUpa AtmabaLa vadhAre Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phara 2. " zrI jI. a. jaina granthamAlA che. A vratAdi levAM te mehazatrunI sAme killo baMdha karavA jevuM che. kille baMdha karyAthI kAMI zatru cAle jAte nathI ke zatrune nAza thato nathI. tenI sAme khUllI laDAI te karavI ja paDavAnI che. paNa teTalA vakhatamAM azubha nimittonA abhAve mohane upadrava jIvane ocho hoya che ane te vakhatamAM rAjA jema laDAInI sAmagrI meLavI le che, tema A jIva upazamabhAvanuM baLa vrata, tapa, japa, dhyAnAdithI meLave che. A ekaThuM kareluM baLa jyAre jyAre sattAmAM paDela karma udayamAM Ave che, tyAre tyAre tenA upara vApare che ane tethI karmane udaya niSphaLa karIne karmanI nirja kare che. navA karmo na bAMdhavA ane junA sattAgata udaya Avela karmo samabhAve bhegavI levAM, te karmanA udayane niSphaLa karavA barAbara che. bhagavAna zrI mahAvIradevanI mAphaka keI AtmA vizeSa baLavAna hoya te te udaya AvelA karmone bhegavI niSphaLa kare, paNa te sAthe sattAmAM paDelA karmonI udIraNA karIne je meDA udaya AvavAnA hoya tene te te nimittovaDe bahAra lAvI samabhAve nirjarI nAMkhe che. AvA samartha AtmAo mATe nirjana pradezamAM rahevAne hetu karmathI DaravAne ke te haThAvavAnA sAdhane pitAnI pAse ochAM che te meLavavA mATe nathI, paNa pitAnA karmakSaya karavAnA AtmadhyAnAdi sAdhanAmAM manuSya vijJarUpa na thAya-vikSepa karanAra na thAya te heAya che, ane teTalA mATe paNa nirjanasthAna tevA mahAtmAone vizeSa upayogI che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 63 pAramArthika lekhasaMgraha pitAnA kAryanI siddhi mATe zrI zatruMjaya parvatanI guphAmAM zuka rAjA cha mahinA sudhI paramAtmAnA jApa ane dhyAnamAM nirjana sthAnamAM rahyA hatA. zrI neminAtha prabhu AtmadhyAna mATe gIranArajInA pradezamAM rahyA hatA. prabhu zrI mahAvIradeva paNa AtmadhyAna mATe zUnya ghare, smazAne, pahADe, guphAo ane nirjana pradezavALA vanAdimAM rahyA hatA. mahAtmA anAthI muni vRkSonI gIca jhADImAM dhyAnastha rahyA hatA. kSatriya muni ane gardabhAlI muni paNa vananA zAta pradezamAM dhyAnastha rahyA hatA. A zAnta pradezanA abhAve mahAtmA prasannacaMdra rAjaSie zreNika rAjAnA sumukha ane durmukha nAmanA dUtanA mukhathI pitAnI prazaMsA ane niMdAnA vacane sAMbhaLIne raudradhyAne sAtamI narakanAM dalIyAM ekaThAM karyAM hatAM. emanA dhyAnanI dhArA dharma ane zukla dhyAnane badale Arta ane raudra dhyAnanA rUpamAM badalAI gaI hatI. chevaTe pAchI anya nimittonA cage temanI dhyAnanI dhArA badalAI tyAre ja teo kevaLajJAna pAmyA hatA. gIranAranI guphAmAM dhyAna dharatAM zrI ranemi muninA dhyAnanI dhArA paNa zrI rAjImatInA nimittathI badalAI hatI, paraMtu zrI rAjumatInI AtmajAgRtie pAchA temane sthira karyA hatA. mahAtmA zrI naMdInI dhama dhyAnanI dhArA vezyAnA nimitte badalAI hatI, mahAtmA damasAra muninI AtmadhArA brAhmaNe gAmanAM gharanI bhIMtevALo pAchale tapelo mArga batAvavAthI krodhanA rUpamAM badalAI hatI. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64] zrI jI. e. jaina granthamAlA AvA AvA seMkaDe dRSTAMte sArA nimittothI AtmabaLa jAgRta thavAnA ane kharAba nimittothI AtmamArgamAMthI patita thavAnA zAstromAMthI maLI Ave che, temaja ApaNe paNa pratyakSa anubhavIe chIe, mATe sAdhaka AtmAne-AtmaciMtana karanArane nirjanasthAnanI bahu jarUra che e nirvivAda vAta che. saddabuddhi, samabhAva, tattvArthanuM grahaNa, mana-vacanakAyAno nirodha, virodhI nimittone abhAva, sArA nimitonI hayAti, rAgadveSAdine tyAga ane AtmajAgRti, e sarva AtmAnI vizuddhinA jema prabaLa nimittakAraNe che, tema AtmaciMtana mATe nirjana sthAna e paNa eka uttama nimittakAraNa che. jema caMdrane dekhIne samudramAM veLAvRddhi pAme che, meghanI vRSTithI nadIomAM pANIne vadhAre thAya che, mohathI kamamAM vadhAre thAya che, aniyamita bhajana karanAramAM roga vadhe che ane IndriyonA viSayomAM vizeSa pravRtti karanAramAM duHkhane vadhAre thAya che, tema manuSyanA saMsargathI vikane, AzravavALA vacanane tathA pravRttine vadhAre thAya che. jema lAkaDAMthI agni vadhe che, tApathI tRSA ane ukaLATa vadhe che, regathI pIDA vadhe che, tema manuSyanI sobatathI vicAre ane ciMtA vadhe che. viSane tyAga, nirjana sthAna, tattvajJAna, ciMtArahita mana, nigI zarIra ane mana-vacana-kAyAne niredha-e sava munione mokSane arthe dhyAnanA prabaLa nimitta che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAramArthika lekhasaMgraha [ 65 vikalpa dUra karavA saMgatyAganI jarUra che. manuSyanI sebata kAMIne kAMI samaraNa karAvyA vagara rahetI nathI. ekI sAthe vaLagelA vIMchIo jema manuSyane pIDA utpanna kare che, tema vikalpa AtmAne pIDA karanArA che. A vikalpa jyAM sudhI hoya tyAM sudhI AtmAne zAMti kyAMthI hoya? je bAhya saMganA tyAgathI A jIvane ATaluM sukha thAya che, te pachI AtmAnA saMgathI kharuM sukha teNe zA mATe na bhegavavuM? ajJAnI che bAhya vastunA saMgathI sukha mAne che, tyAre jJAnIe tene tyAgamAM ja sukha anubhave che. jeo nirjana pradezanA sevanathI vizeSa prakAre sAdhya thatA adhyayana ane sadhyAnarUpa atyaMtara ane bAhya tapa kare che, te mumukSuone dhanya che ! teo guNI che, vaMdanIya che ane vidvAnomAM mukhya che, ke jeo niraMtara zuddha AtmajJAnamAM magna thaI nirjanapradeza seve che. jJAnadhyAnamAM vigharUpana hoya evA nirjanasthAnane satyarUSe amRta kahe che. te mahAtmAone dhanya che, ke jeo bhoMyarAmAM, guphAomAM, samudra yA saritAnA kinAre, samazAnamAM, vanamAM ane tevA ja zAMta pradezamAM zuddha AtmadhyAnanI siddhine mATe vase che. AvA zAMta pradezanA abhAve gIone manuSyone samAgama thAya che. temane jevAvaDe ane vacanathI belavAvaDe mananuM halanacalana thAya che. temAMthI rAgadveSAdi pragaTe che, kaleza thAya che ane chevaTe vizuddhine nAza thAya che. vizuddhi vinA zuddha cidrapanuM ciMtana barAbara thatuM nathI ane Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 3. zrI cha. a. jaina granthamAlA tenA vinA karmonA nAzathI pragaTa thatI AtmAnI anaMta zaktio bahAra AvatI nathI. mATe ja vivikta sthAna kalezanuM nAza karanAra ane mumukSu yogIone parama zAMtinuM kAraNa che, ema mahAtmAoe svIkAreluM che. padravyasvarUpa vicArakartavya padravyanuM svarUpa vicAravAthI vRtti bahAra na jatAM aMtaraMgane viSe rahe che, ane svarUpa samajyA pachI tenA thayelA jJAnathI te tene viSaya thaI rahetAM athavA amuka aMze samajavAthI eTale tene viSaya thaI rahetAM vRtti pAdharI bahAra nIkaLI parapadArtho viSe ramaNa karavA doDe che. tyAre pAradravya ke jenuM jJAna thayuM che, tene sUmabhAve pharI samajavA mAMDatAM vRttine pAchI aMtaramAM lAvavI paDe che ane tema lAvyA pachI vizeSapaNe svarUpa samajAyAthI jJAne karI teTalo tene viSaya thaI rahetAM vaLI vRtti bahAra deDavA mAMDe che, tyAre jokhyuM hoya tethI vizeSa sUkSmabhAve pharI vicAravA mAMDatAM vaLI paNa vRtti pAchI aMtaraMgane viSe prerAya che. ema karatAM karatAM vRttine aMtaraMga bhAvamAM lAvI zAMta karavAmAM Ave che, ane e pramANe vRttine aMtaraMgamAM lAvatAM lAvatAM AtmAne anubhava vakhate thaI jAya che. jyAre e pramANe thAya che tyAre vRtti bahAra jatI nathI, paraMtu AtmAne viSe zuddha pariNatirUpa thaI pariName che ane te pramANe pariNamavAthI bAhya padArthanuM darzana sahaja thAya che. A kAraNathI paradravyanuM vivecana kAmanuM athavA heturUpa thAya che.