Book Title: Prabhavana
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Z_Jintattva_Granth_1_002039.pdf and Jintattva_Granth_2_002040.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249483/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAvanA prabhAvanA" zabda jainomAM vizeSa pracalita che. maMdiromAM-upAzrayomAM keTalIka vAra "prabhAvanA vahecavAmAM Ave che. derAsaramAM snAtra pUjA ke koI moTI pUjA pachI ke anya koI dhArmika anuSThAnaprasaMge emAM bhAga lenAra ke upasthita rahenArAM sau koIne patAsAM, zrIphaLa, lADu, rokaDa nANuM, sikkA ke evI koI cIjavastuo bheTa tarIke ApavAmAM Ave che. upAzrayamAM vyAkhyAna pachI, jApa pachI, pratikramaNa pachI ke evI koI sAmudAyika dhArmika vidhi pachI keTalIka vAra saukoIne koI cIjavastunI bheTa ApavAmAM Ave che. koI gRhasthanA ghare tapazcaryA vagerenA koI maMgala prasaMge ke bhaktisaMgItanA prasaMge paNa bheTa apAya che. dharmanA kSetre, dharmanA prasaMge, dharmanA nimitte apAtI bheTa ke lhANI mATe jainomAM "prabhAvanA' zabda supracalita che. dharmano prabhAva jenAthI vadhe, arthAt jenAthI dharma pratye AkarSaNa thAya evA nimittane mATe apAtI vastu mATe "prabhAvanA' zabda pUla arthamAM rUDha thaI gayo che. bAlAjIvone lakSamAM rAkhI Avo zabda prayojAyelo che. paNa "prabhAvanAno A to mAtra sthUla artha che. eno sUkSma artha ethI paNa vadhu mahattvano che. prabhAvanA zabda "pra + bhAvanA" e rIte Avela che. pra" eTale vizeSa, prabhAvanA eTale vizeSapaNe pravartatI bhAvanA. vyavahArathI keTalAka evo artha kare che ke bhAvanA eTale potAnAmAM rahelI zubha bhAvanA ane prabhAvanA eTale potAnAmAM tathA anyamAM pravartAvavAmAM AvatI zubha bhAvanA prabhAvanA" zabda anyane lakSIne vizeSa prayojAya che. prabhAvanA zabda "prabhA' uparathI Avelo paNa manAya che. "prabhA" eTale viziSTa teja athavA prakAza. prabhAva eTale viziSTa asara. je kyiAthI AtmAnuM teja vadhe te kriyAne "prabhAvanA" kahI zakAya. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 jinatattva prabhAvanAnA "nizcaya prabhAvanA" ane "vyavahAra prabhAvanA" evA be prakAra batAvavAmAM Ave che. nizcaya prabhAvanAnI samajaNa ApatAM kahevAyuM che; samyagdarzanajJAnacAritraratnatrayaprabhAvena AtmanaH prakAzana prbhaavnm| (samyag darzana, samyam jJAna ane saman cAritrarUpI ratnatrayanA prabhAvathI AtmAne prakAzamAna karavo enuM nAma prabhAvanA che.) vijjArahamArUDho maNorahapaesu mamaI jo cedaa| so jiNaNANapahAvI sammadiTThA munneybbo|| (je AtmavidyArUpI ratha upara ArUDha thaIne jJAnarUpI rathanA mArgamAM bhramaNa kare che te jinezvara bhagavAnanA jJAnanI prabhAvanA karanAra samyagdaSTi jIva che ema kahevAya che.) mohAratikSateH zuddhaH zuddhAcchuddhatarastataH / jIvaH zuddhatamaH kshcidystiityaatmprbhaavnaa|| (moharUpI zatruno nAza karatAM jaI zuddhamAMthI zuddhatara ane zuddhataramAMthI zuddhatama bhUmikA upara pahoMcavAno puruSArtha te AtmaprabhAvanA che.) vaLI kahevAyuM che ke vyavahArarUpa prabhAvanAnA guNathI mithyAtva tathA viSaya-kaSAya vagerenA vibhAvano nAza karIne zuddhopayoga dvArA potAnA zuddhAtmAne prakAzamAna karavo enuM nAma prabhAvanA che. Ama, prabhAvanA eTale pragaTa karavuM, prakAzita karavuM, ughAta karavuM. A pramANe potAnA jJAnane niraMtara vadhAratA javuM ane nizciyaSTie prabhAvanA kahevAmAM Ave che. vyavahAra prabhAvanA eTale evI dharmakriyA ke jenAthI dharmano prabhAva vadhe eTale ke ghaNAM loko dharma pratye AkarSAya. gharmano prabhAva ghaNI judI judI rIte thaI zake che. eTale prabhAvanAnA judA judA prakAra darzAvavAmAM Ave che. saMsAramAM taraNatAraNanI dRSTie cAra prakAranA jIvo batAvavAmAM Ave che. keTalAka evA jIvo hoya che ke je potAnA AtmAnuM kalyANa karI zake Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAvanA che, paNa bIjA koInuM kalyANa karatA nathI. jinakalpI sAdhuo e prakAranA hoya che. keTalAka evA jIvo hoya che je bIjAnuM kalyANa karI zake che, paraMtu khuda potAnuM AtmakalyANa karI zakatA nathI, kAraNa ke pote je upadeza Ape che te upadezamAM potAne ja zraddhA hotI nathI. abhavya jIvo A prakAranA hoya che. keTalAka jIvo evA hoya che ke je bIjA aneka jIvone dharmanA kalyANapaMthe vALe che, ane potAnuM paNa AtmakalyANa barAbara kare che. tIrthaMkaronA jIvo A prakAranA hoya che. taduparAMta keTalAka samyagdaSTi AcArya, upAdhyAya, sAdhuo vagere A prakAranA hoya che. keTalAka jIvo evA hoya che je potAnuM ke bIjA koInuM kalyANa karavAne samartha nathI hotA. mithyASTi sAmAnya jIvo A prakAranA hoya che. 115 je jIvo svakalyANa sAdhavA sAthe aneka jIvone dharmanA paMthe vALI zake teo dharmanI prabhAvanA vizeSapaNe karI zake che. je vyaktine dharmatattvamAM ruci ane zraddhA hoya ane tenI sahaja sAcI pratIti anubhavI hoya te ja vyakti potAnI viziSTa zakti vaDe bIjAnI pAse dharmanI vAta vadhu asarakAraka rIte rajU karI zake. jene potAne ja dharmamAM zraddhA na hoya tevI vyakti bIjAnI pAse dharmanI vAta asarakAraka rIte mUkI na zake; potAnI vAcALa zaktithI kadAca mUke to paNa enI asara jhAjho samaya Take nahi. Ama, dharmanI prabhAvanA karavA mATe dharmamAM sAcI samajaNapUrvakanI UMDI zraddhAnI prathama AvazyakatA che. samyagdaSTi vyakti ja dharmanI sArI prabhAvanA karI zake. ethI ja prabhAvanAne samyagdarzana sAthe gADha saMbaMdha che. eTalA mATe prabhAvanA e darzanAcArano viSaya che. jaina dharma AcArapradhAna dharma che. darekedareka viSayamAM zuM zuM karavA yogya che ane zuM zuM na karavA jevuM che tenI vigate chaNAvaTa jaina dharmamAM karavAmAM AvI che. mokSamArgamAM sahAyarUpa traNa mukhya tattva che : samyagdarzana, sabhyajJAna ane samyacAritra. e traNene puSTi ApavA mATe tapa ane vIrya upara paNa eTalo ja bhAra mUkavAmAM Avyo che. jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra e paMcAcAranI niraticAra zuddhivRddhi mATe keTalAka AcAro darzAvavAmAM AvyA che. (1)vidhipUrvaka doSarahita thaIne jJAna grahaNa karavuM te jJAnAcA2 che. (2) zaMkA vagere doSono tyAga karIne zuddha samyakatvanI sAcI ArAdhanA karavI te darzanAcAra che. (3) pAMca prakAranI Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 jinatattva samiti ane traNa prakAranI guptinuM zuddha pAlana karavuM te cAritrAcAra che. (4) AtmakalyANane mATe bAra prakAranuM tapa yathAzakti karatAM rahIne karmanI nirjarA karavI te tapAcAra che. (5) dharmakaraNImAM zakya teTalI zakti khurAvavI te vicAra che. darzanAcAranA ATha prakAra zAstrakAroe nIce pramANe batAvyA che : "nissaMkia nikkaMkhia nivvatigicchA amUDha diai; upavuha thirIkaraNe, rachana mAvaLe karu." (1) niHzakti - jinavacanamAM saMzaya na rAkhavo. (2) niHkAMkSita - anya mithyA darzanonI AkAMkSA na karavI. (3) nirvicikitsA -- sAdhuonAM malina vastrAdi joI durgachA na karavI, juguNA na karavI athavA dharmanA phaLa vize saMzaya na karavo. (4) amUDhatA - vidyAvaMta kutIrthikanI Rddhi ke ThAThamATha dekhIne calita na thaI javuM. (5) upabuhaNA - sAdharmika jIvonA dAnazIlAdi saguNonI prazaMsA, anumodanA karavI ane tenA sadgaNonI vRddhi thAya tema karavuM. (6) sthirIkaraNa - dharmamAMthI calita thavA jatA jIvone dharmamArgamAM punaH sthira karavA. (7) vAtsalya - sAdharmikonI bhojanavastrAdi dvArA bahumAnapUrvaka bhakti karavI ane temanuM vatsalatAthI hita citavavuM. (8) prabhAvanA - pravacana, dharmakathA, vAdavijaya, duSkara tapa vagere karavA dvArA dharmano prabhAva vadhAravo. evA kAryo karavAM ke jethI anya loko paNa dharmanI prazaMsA, anumodanA kare ane dharmanuM AlaMbana svIkAravA prerAya. dharmanI prabhAvanA sarvottama rIte to tIrthaMkara paramAtmA ja karatA hoya che. emanI anupasthitimAM prabhAvaka AcArya bhagavaMto, prabhAvaka upAdhyAya bhagavaMto, prabhAvaka sAdhu bhagavaMto vagere dharmano ghaNo sAro prabhAva kare che. prabhAvanAno samyakatva sAthe saMbaMdha che. samakitanA saDasaTha bolamAM prabhAvanAno nirdeza be vakhata karavAmAM Avyo che. samakitanA pAMca bhUSaNamAMnuM eka bhUSaNa te prabhAvanA che. A darzAve che ke sva-para upakAraka evI prabhAvanAnuM mahattva keTaluM badhuM che. prabhAvanA eTalA mATe tIrthaMkara nAmakarmanA kAraNarUpa manAya che. jo ho muja zakti IsI, savi jIva karuM zAsanarasI." Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAvano 117 evI bhAvadayA dvArA tIrthakara nAmakarmanI nikAcanA thAya che, je dharmaprabhAvanAnA mULamAM rahelI che. potapotAnA dharmano pracAra karavAnuM sau koIne game. potAnA dharmamAM anya lokone rasa letA joIne athavA potAno dharma svIkAratA ane AcaratA joIne sau koIne AnaMda thAya e svAbhAvika che. duniyAmAM badhA ja dharmo samAna, ekasarakhA che, ema kahevuM tattvanI dRSTie yogya nathI. dareka dharmane potAnI kaMIka vizeSatA haze, topaNa mAtra vyAvahArika sadAcAranI bhUmikAthI mAMDIne AtmahattvanI UMDI vicAraNA sudhI janArA dharmo ghaNA ochA che. temAM paNa samagra jIvanasRSTine AvarI lenAra, saMsAranI samagra ghaTanAono sakAraNa pratItikara khulAso ApanAra, AtmatattvanI gahana vicAraNA karanAra dharma virala che. dharmano pracAra thAya e gamatI vAta che, paraMtu "pracAra" zabda bIjA vizvayuddha pachI vartamAna samayamAM kaMIka vagovAyelo che. asatyanuM vAraMvAra punaruccAraNa karavAthI te satya jevuM bhAse che evI pracAranI yuddhanIti jANItI che. jagatamAM keTalAka dharmono phelAvo talavAranA jore ke baMdUkanI aNIe thayo che. baLajabarIthI thayelI dharmanI vaTALapravRtti itihAse joI che. anya dharmIonI jyAre sAmudAyika katala karavAmAM AvI che tyAre potAnA prANa bacAvavAne mATe mANase dharmAntara karyuM che. kyAreka rAjAno dharma prajAe svIkAryo che ane rAjA dharmAntara kare tyAre prajA paNa dharmAntara kare evI ghaTanAo paNa banI che. garIba, ajJAna lokone paisA ane cIjavastuo dvArA lalacAvIne temanI pAse dharmAntara karAvavAmAM AvyuM hoya evA ghaNA dhakhalA che. dharmapracAramAM asatyano, anItino, lAlacano, chetarapiMDIno, trAsavAdano Azraya paNa keTalIka vAra levAyo che. AvI rIte thato dharmapracAra vyApaka bhale game teTalo thAya, paraMtu temAM UMDANa nathI hotuM. e AcaranArA loko paNa sapATI paranuM dharmAcaraNa karatA hoya che. potAnA dharmano pracAra prAmANikatAthI karavAmAM Ave ene mATe "pracAra" zabda karatAM "prasAra' zabda vadhu yogya che. paraMtu kyAreka emAM saMkhyA vadhAravAnI lAlacamAM dharmanA mULabhUta siddhAMtono bhoga apAya che. aneka loko premathI dharma svIkAre che, paraMtu enA hArda sudhI ochA loko pahoMce che. rAjyasattAnA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatattva Azraye athavA puSkaLa nANAM kharcIne, bhADUtI dharmapracArako rokIne dharmano pracAra karAvAya che. evA pracAramAM loko dharma tarapha Ave che ema kahevA karatAM dharmane loko tarapha laI javAmAM Ave che ema kahevuM vadhu yogya gaNAya. 112 'pracAra' ke 'prasAra' karatAM 'prabhAvanA' zabda caDhiyAto che. prabhAvanAmAM uttama dharmanI pratIti thatAM loko pote ja svecchAe e dharma prati AkarSAya che, ethI AnaMdita thAya che ane jIvanamAM te dharma utAravA mATe pravRtta bane che. prabhAvanAmAM asatya, anIti, chetarapiMDI, lAlaca, kRtrima prayAsa ityAdino Azraya levAmAM Avato nathI. prabhAvanAnA pAyAmAM satya, nyAya, nIti, prAmANikatA, anukaMpA, lokahitanI sAcI bhAvanA ityAdi rahelAM hoya che. jIvamAtranA aihika tathA pAralaukika kalyANano parama saMdeza prabhAvanAmAM sahaja rIte anusmRta rahelo che. jaina dharmamAM potapotAnI viziSTa zakti vaDe dharmano prabhAva vadhAranArI mahAna vyaktionA ATha judA judA prakAra A pramANe darzAvavAmAM AvyA che H (1) pravacana prabhAvaka, (2) dharmakathaka prabhAvaka, (3) vAdI prabhAvaka (athavA ni25vAda prabhAvaka), (4) nimittavettA prabhAvaka (athavA trikAlajJa prabhAvaka), (5) tapasvI prabhAvaka, (6) vidyA prabhAvaka, (7) siddha prabhAvaka (athavA vratAcaraNa prabhAvaka), (8) kavi prabhAvaka. zAstragranthomAM kahyuM che : pAvayaNI dhammakahI, bAI nimittio tavassI ya / vijjA siddho ya kavi, aTTheva pabhAvagA bhaNiyA / / (pAvayaNI eTale ke pravacana karanAra, dharmakathI eTale dharmakathA karanAra, vAdI, nimittaka, tapasvI, vidyAnA jANakAra, siddha ane kavi ema ATha prakAranA prabhAvaka kahevAmAM AvyA che.. anya matAnusAra ATha prakAranA prabhAvakomAM 'atizeSaddhi prabhAvaka' ane 'rAjagaNasaMmata prabhAvaka' evA be prakAro paNa gaNavAmAM AvyA che. 'pravacana-sArodvAra mAM kahyuM che H Aisesa iDDhi dhammakahI, vAI Ayariya khavaga namitI / Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAvanA 119 vijjA rAyagaNasammayA, 2 tIthaeN mAtA atizeSa eTale avadhijJAna ane mana:paryavajJAna dharAvanAra tathA AmarSa auSadhi Adi atizaya samRddhi dharAvanAra prabhAvaka. rAjasaMmata eTale rAjAnI prItivALA ane gaNasaMmata eTale mahAjananA bahumAnavALA prabhAvaka. vartamAna samayamAM atizeSAddhinA prakAranA prabhAvako jovA maLatA nathI. A judA judA prakAranA prabhAvakomAM vartamAna samayamAM tevA prakAranI zakti vizeSa na hovAne kAraNe athavA tevA prakAranAM prayojano ke prasaMgo na hovAne kAraNe nimitta prabhAvaka, vidyA prabhAvaka, siddha prabhAvaka jevA prakAranA prabhAvako have jovA maLatA nathI. A badhA prabhAvakomAM pravacana prabhAvakanuM mahattva ghaNuM moTuM che, kAraNa ke anya keTalAka prabhAvakothI bAlajIvo AkarSAya che, paraMtu bAla jIvo sahita buddhizALI jIvo to pravacana prabhAvakathI ja vadhu AkarSAya. sAcI vyaktinA aMtaramAM vismaya ke camatkArathI nahi, paraMtu buddhipUrvakanI tarkasaMgata AMtarapratIti dvArA pravacana prabhAvako dharmanAM bIja-mULa UMDA vAvI zake che. jema pravacana prabhAvakonI saMkhyA moTI tema dharmano pracAra ane prabhAva vizeSa thaI zake; parata pravacana prabhAvaka banavA mATe dezaviratimaya ke sarvaviratimaya niraticAra saMyamI jIvana ane darzanavizuddhinI sAthe sAthe pravacananA marmane jANavAnI viziSTa zaktinI apekSA rahe che. je badhAmAM hoI na zake. pravacana eTale dvAdazAMgI. jinezvara bhagavAnanI dezanAne gaNadharo dvAdazAMgImAM gUMthI le che. A AgamonA artha ane gUDha rahasyane jANanArA yugapradhAna AcAryo potAnAM vyAkhyAno dvArA aneka jIvone bodha pamADe che. - pravacana prabhAvanAno darzanavizuddhi sAthe avinAbhAva saMbaMdha che. eTale ke eka na hoya to bIjuM paNa na hoya. darzanavizuddhi na hoya to pravacana prabhAvanA paNa na ja hoya. keTalAka mahAtmAo pAse evI upadezalabdhi hoya che ke emano upadeza sAMbhaLatAM ja bIjAnAM jIvana upara ghaNI UMDI asara paDe che. vajasvAmI pAse ane bIjA paNa aneka mahAtmAo pAse evI upadezalabdhi hatI. jeo dharmakathA dvArA zrotAne dharmanA raMge raMgI dharmazraddhA upajAve ane dharmabodhamAM sthira karI zake teo dharmakathaka nAmanA prabhAvaka kahevAya. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 jinatattva sarva kaLAmAM dharmakaLA zreSTha kaLA che. udAharaNo sahita ane yuktipUrvaka zAstranI vAto sAMbhaLIne jaDa mANaso paNa komaLa ane saraLa banI jAya che. kahevAtA nAstika mANaso paNa dharmakathA sAMbhaLI Astika banI jAya che. uttama dharmakathA evI hoya ke je sAMbhaLatAM ja zrotAnA manamAM atizaya AnaMda thAya ane sAthe sAthe dharmabodha paNa thAya. jaina zAstragraMthomAM dharmakathA cAra prakAranI batAvavAmAM AvI che : (1) AkSepaNI, (2) vikSepaNI, (3) saMveganI ane (4) nirvedanI. ApaNI kathAnA cAra peTA prakAra che : (1) AcAra vagerene varNavanArI te AcArApaNI kathA, (2) pramAdathI lAgelAM dUSaNo dUra karavA mATe prAyazcita levA rUpI kathA te vyavahAropaNI kathA, (3) zrotAnA mananA saMzayane madhura vacana vaDe dUra karanArI te prajJayApaNI kathA ane (4) sAMbhaLanArane gamI jAya evA nayathI, dRSTikoNathI tattvanuM nirUpaNa karanArI te dRSTivAdApaNI kathA. vikSepaNI kathAnA cAra peTA prakAra che: (1) potAno siddhAMta kahetAM, samajAvatAM, parasiddhAMta samajAvavo, (2) parasiddhAMta samajAvatAM samajAvatAM svasiddhAMta sthApavo, (3) samavAda kahetAM mithyAvAda paNa samajAvavo ane (4) mithyAvAda samajAvatAM samavAda samajAvavo. saMveganI kathA saMsAranI asAratA samajAvI tyAga-vairAgya utpanna kare che. tenA cAra peTA prakAra che : (1) A loka saMbaMdhI, (2) paraloka saMbaMdhI, (3) parazarIra saMbaMdhI ane (4) svazarIra saMbaMdhI. nirvedanI kathA kAmabhoganA padArtho tarapha aruci pedA karI saMsAra pratye nirveda, virakti utpanna kare che. tenA cAra peTA prakAra che : (1) A lokamAM karelAM zubhAzubha karmonuM phaLa A lokamAM maLe che evuM nirUpatI kathA, (2) A lokamAM karelAM zubhAzubha karmonuM phaLa paralokamAM maLe che evuM varNavatI kathA, (3) paralokamAM karelAM zubhAzubha karmonuM phaLa A lokamAM maLe che evuM batAvatI kathA, ane (4) paralokamAM karelAM zubhAzubha karmonuM phaLa paralokamAM paNa maLe che evuM darzAvatI kathA. dharmakathAno lAbha bahu moTo che. gautamasvAmIe mahAvIra bhagavAnane Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAvanA pUchyuM, "he bhagavaMta ! dharmakathA sAMbhaLanArane ane saMbhaLAvanArane zo lAbha thAya che ? - bhagavAne kahyuM, "dharmakathA sAMbhaLavAthI ke saMbhaLAvavAthI jIva saubhAgyazALI bane che ane karmanI nirjarA kare che." dharmakathA dvArA upadeza ApanAranA upadezano prabhAva to ja paDe che jo enA potAnA jIvanamAM potAno upadeza barAbara Utaryo hoya. tarkayukta dalIlothI, naya ane nikSepathI, pratyakSa ane parokSa pramANathI zAstrArtha karavAmAM keTalAka mahAtmAo ghaNA nipuNa hoya che. emaNe dareka vizvanuM pUrvapakSa ane uttarapakSanI dRSTie evuM ciMtana karyuM hoya che ke emanI pAse koInI dalIla cAlatI nathI. prAmANika jijJAsa mANasanI pAse jyAre dalIla na rahe ane potAnA ajJAnanI pratIti thAya tyAre te utsAhapUrvaka sAcA dilathI bIjAno mata svIkAravA taiyAra thAya che. keTalAka mahAtmAo pAse vAdavivAdanI evI sarasa labdhi hoya che ke aneka lokonA moTA samudAya vacce kuzaLatApUrvaka sarasa vAda karI zake che. prAcIna samayamAM rAjyanA Azraye, rAjanI ane vidvAnonI upasthitimAM AvI vAdasabhAo yojavAmAM AvatI ane jeno mata jIte teno prabhAva lokomAM vadhato. je hAre te vijetAnA ziSya banI jAya evI paraMparA paNa hatI. mallavAdIsUri, vRddhavAdIsUri, vAdidevasUri, vAdI vetAla zAMtisUri vagere vAdavidyAmAM nipuNa hatA ane emaNe vAda dvArA dharmanI sArI prabhAvanA karI hatI. naimittika eTale kALa, coghaDiyuM, pazupakSIonA avAjo, svapno ityAdi. vividha prakAranAM lakSaNo dvArA trikALa saMbaMdhI lAbhAlAbha vize AgAhI karI zakanAra jJAnI mahAtmAo. bhadrabAhusvAmI zrutakevalI hatA ane mahAna naimittika paNa hatA. naimittika prabhAvaka prasaMgAnusAra potAnA nimittanA jJAnano upayoga karI dharmanI prabhAvanA kare che. jaina dharmamAM tapazcaryA upara gaNo bhAra mUkavAmAM Avyo che. vaLI jainonI tapazcaryA ghaNI AkarI gaNAya che. upavAsa, AyaMbila vagere kaThina tapazcaryAo jainomAM jANItI che. keTalIka vyaktio ATha, soLa, ekavIsa, trIsa, pistAlIsa ema lagabhaga savAso divasa sudhInA AhAra vagaranA upavAsa kare che. akabara bAdazAhanA samayamAM caMpA avikAe cha mahinAnA upavAsa karyAnuM kahevAya che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 jinatattva tapathI roga dUra thAya che, indriyo saMyamamAM rahe che; labdhi pragaTa thAya che; Atmazakti khIle che ane karmanI nirjarA thAya che. tapano mahimA na dharmamAM bahu moTo che. tapanI prabhAvanAthI dharmanI vRddhi thAya che. keTalAka mANasonAM hRdayamAM tapa pratye svAbhAvika rIte ja udAsInatA ke aruci hoya che. evA mANasone tapanuM mAhAsya samajAya ane svAnubhavathI pratIti thAya to teo uttarottara adhika tapa karavA lAge che. ugra tapazcaryAnI bAbatamAM badhA dharmomAM jaina dharma sarvaprathama che. bhagavAna mahAvIra "dIrdha tapasvI' tarIke suprasiddha che. tapathI dharmanI anerI prabhAvanA thaI zake che. vidyA-prabhAvaka mahAtmAo prajJapti vagere vividha prakAranI vidyAonA jANakAra hoya che. vaLI teone zAsanadevInI sahAya che. potAnI vidyAo vaDe teo camatkAra bharelI ghaTanA karI zake che. vajasvAmI, hemacandrAcArya vagere mahAtmAo evI vidyAo dharAvanAra hatA. jarUra paDe to potAnI vidyAnA prabhAvathI teo rAja ke lokone dharma pamADatA. aMjana, cUrNa, lepa, guTikA vagerenA vividha yoganI siddhi dharAvanAra tathI vaikriya vagere labdhi dharAvanAra, siddha yogIo potAnA tevA adbhuta prayogothI dharmanI ananya prabhAvanA karI zake che. pAdaliptasUri vagere mahAna AcAryoe evI dharmaprabhAvanA karI hatI. jemanI pAse bIjAne pratibodha pamADe evI kAvyaracanAnI adbhuta zakti hoya evA mahApuruSone kavi-prabhAvaka tarIke oLakhavAmAM Ave che. sAmAnya mANasa karatAM kavinI vANI viziSTa prakAranI hoya che. aneka lokone teo mugdha kare che. kavitA vAMcatAM vAcakone atizaya AnaMda thAya che. kavitvazakti naisargika che. badhAMmAM e nathI hotI. eTale jenI pAse A viziSTa zakti hoya tene sAMbhaLavA mATe aneka loko utsuka hoya che. siddhasena divAkara, mAnatuMgasUri, haribhadrasUri, hemacaMdrAcArya, upAdhyAya yazovijayajI, AnaMdaghanajI, devacaMdrajI vagerenI katio saikAo thayAM haju vaMcAya che. anekanA jIvana upara e kRtioe asara karI che. zrImad rAjacaMdranAM keTalAMka padoe keTalAMyanAM jIvanamAM parivartana ApyuM che. keTalAkanI pAse evI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAvanA 123 kavitvazakti hoya che ke teo prasaMgAnusAra tarata racanA karI zake. evA kavione zIghra kavi ke Aza kavi kahevAmAM Ave che. teo paNa potAnI viziSTa kavitvazakti dvArA dharmano sAro prabhAva karI zake che. vartamAna samayamAM pracAranAM mAdhyamo vadhyAM che. chApAM, sAmayika, reDiyo, calacitra, TI.vI., viDiyo philma vagere prakAranAM mAdhyamo dvArA koI eka vAta alpa samayamAM lAkho ke karoDo mANaso sudhI pahoMcI jaI zake che. AvAM mAdhyamo dvArA paNa dharmanI sarasa prabhAvanA thaI zake che. jenI pAse AvAM mAdhyamanA upayoganI AvaData ke zakti sArA pramANamAM hoya che teo dharmano sAro pracAra karI zake che. alabatta jo sAtatya na hoya to Avo pracAra paNa alpajIvI banI jAya che. vaLI pracArakanI potAnI pAtratA barAbara na hoya to dharmanA nAme jANatAM-ajANatAM khoTo pracAra thavAno saMbhava paNa rahe che. vaLI moTo pracAra-mAdhyamo mATe niraMtara pracAra-sAmagrI ane bahusaMkhyA pracArakonI apekSA rahe che. pariNAme aneka sAcA-khoTA mANaso AvAM kSetromAM ghUse che. eTale keTalIka vAra pracAra karatAM pracArano AbhAsa ja mAtra rahe che. moTAM pracAra--mAdhyamonI zakti jema moTI che tema enI maryAdAo paNa moTI che. sAcavIne vAparavA jevAM e mAdhyamo che. enAM pralobhanomAM utAvaLe paDavA jevuM nathI. pracAra-mAdhyamo game teTalA vadhe to paNa jenA jIvanamAM dharma caritArtha thayo che evI vyakti dvArA dharmanI jeTalI saMgIna prabhAvanA thaI zake teTalI anyathI na thaI zake. je mahAna dharmaprabhAvakomAM samyagadarzananI jyoti anerI jhagamage che teonuM kartavya che ke potAnI e jyotine prakAzita rAkhavA ane anyamAM e jyotine pragaTAvavA mATe darzanAcAranAM lakSaNo potAnA jIvanamAM sArI rIte utAre. evA mahAna prabhAvako dvArA dharmanI ghaNI moTI prabhAvanA thaI zake che. evI prabhAvanA ja cirakALa TakI zake che.