Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nemicandrajI mahArAja 605 . sthAnakavAsI paramparA ke eka adhyAtmakavi zrI nemicandrajI mahArAja 001 0 0 * zrI devendra muni zAstrI santa sAhitya bhAratIya sAhitya kA jIvanasatva hai / sAdhanA ke amara-patha para nirantara pragati karate hue Atmabala ke dhanI saMtoM ne jisa satya ke darzana kiye use sahaja, sarala evaM bodhagamya vANI dvArA 'sarvajana sukhAya, sarvajana hitAya' abhivyakta kiyaa| jIvana kAvya ke racayitA, AtmasaMgIta ke udgAtA, saMtoM ne apanI vimala vANI meM jo anamola vicAra ratna prastuta kiye haiM, ve yuga-yuga taka mAnavoM ko antaszreyasa kI ora pratipala-pratikSaNa bar3hane kI pavitra preraNA dete raheMge / saMtoM ke vicAroM kI vaha amara jyoti jo hRdayasparzI padoM meM vyakta huI hai, vaha kabhI bhI bujha nahIM sakatI, usakA zAzvata prakAza sadA jagamagAtA rahegA / unakI kAvya surasari kA pravAha kabhI sUkhegA nahIM kintu bahatA hI rahegA jisakA sevana kara mAnava amaratva ko upalabdha kara sakatA hai| kavivarya nemIcandra jI mahArAja eka krAntadraSTA, vicAraka saMta the / ve vikAroM va rUr3hiyoM se lar3e aura sthitipAlakoM ke viruddha unhoMne krAnti kA zaMkha phUMkA, viparIta paristhitiyA~ unheM DigA nahIM sakI aura virodha unheM apane lakSya se hilA nahIM skaa| ve meru aura himAdri kI taraha sadA sthira rahe, jo unake jIvana kI adbhuta sahiSNutA, nirbhIkatA aura spaSTavAditA kA pratIka hai / ve satya ko kaTu rUpa meM kahane meM bhI nahIM hicake / yahI kAraNa hai ki unakI kavitA meM kabIra kA phakkar3apana hai aura Anandadhana kI mastI hai aura samayasundara kI svAbhAvikatA hai| sAtha hI unameM oja, teja aura saMvega hai| kavi banAye nahIM jAte kintu ve utpanna hote haiM / yadyapi kavivara nemIcanda mahArAja ne alaMkAra zAstra, rItiprantha aura kavitva kA vidhivata zikSaNa prApta kiyA ho aisA jJAta nahIM hotaa| jaba hRdaya meM bhAvoM kI bAr3ha AyI aura ve bAhara nikalane ke lie chaTapaTAne lage taba sArapUrNa zabdoM kA sambala pAkara kavitA bana gyii| kavi para kAvya nahIM kintu kAvya para kavi chAyA hai| unake kavitva meM vyaktitva aura vyaktitva meM kavitva isa taraha samAhita ho gayA hai jaise jala aura taraMga / unakI apanI zailI hai, laya hai, kaMpana hai aura saMgIta hai / unakI kavitAoM meM kahIM kamanIya kalpanA kI UMcI ur3Ana hai, kahIM prakRti naTI kA sundara citraNa hai to kahIM zabdoM kI sukumAra lar3iyA~ aura kar3iyA~ haiM, bhakti va zAntarasa ke sAtha-sAtha kahIM para vIrarasa aura kahIM para karuNarasa pravAhita huA hai| yaha satya hai ki kavi kI sUkSma kalpanA prakRti-citraNa karane kI apekSA mAnavIya bhAvoM kA Alekhana karane meM adhika sakSama rahI hai / kavi ke jIvana meM adhyAtma kA alaukika teja nikhara rahA hai, usakI vANI tapaHpUta hai aura usameM saMgIta kI madhuratA bhI hai| kavivarya nemIcanda jI mahArAja eka vilakSaNa pratibhAsampanna saMta the| ve Azukavi the, prakhara pravaktA the, . Agama sAhitya dharma aura darzana ke marmajJa vidvAn the aura sarala, sarasa lokapriya kAvya ke nirmAtA the| nemIcanda jI mahArAja kA lambA kada, zyAma varNa, vizAla bhavya mAla, tejasvI netra, prasanna vadana aura zveta paridhAna se Dhake hue rUpa ko dekhakara darzaka prathama darzana meM hI prabhAvita ho jAtA thaa| vaha jyoM-jyoM adhikAdhika munizrI ke samparka meM AtA tyoM-tyoM use sahajatA, saralatA, niSkapaTatA, snehI svabhAva, udAtta cintana va AtmIyatA kI sahaja anubhUti hone lagatI hai|
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ O 0 O 606 zrI puSkaramuni abhinandana grantha : SaSThama khaNDa AdhI kA janma vikrama saMvat 1325 meM Azvina zuklA caturdazI ko udayapura rAjya ke bagagudA (mevAr3a) meM huaa| Apake pUjya pitAzrI kA nAma devIlAla jI lor3hA aura mAtA kA nAma kamalAdevI thA / bacapana se hI ApakA jhukAva santa satiyoM kI ora thaa| prakRti kI unmukta goda meM khelanA jahA~ unheM pasanda thA vahA~ unheM santa satiyoM ke pAvana upadeza ko sunanA bhI bahuta hI pasanda thA / AcAryasamrAT pUjya zrI amarasiMha jI mahArAja ke chaThe paTTadhara AcArya zrI pUnamacandajI mahArAja eka bAra vihAra karate hue babundA pacAre pUjyathI ke syAga-cairAgyayukta pravacanoM ko sunakara ApakSI ke mana meM vairAgya bhAvanA ubuddha huI aura Apane dIkSA lene kI utkaTa bhAvanA apane parijanoM ke samakSa vyakta kii| kintu putra-prema ke kAraNa unakI A~khoM se azra chalaka par3e / unhoMne aneka anukUla aura pratikUla parISaha dekara unake vairAgya kA parIkSaNa kiyA, kintu, jaba vairAgya kA raMga dhuMdhalA na par3A taba vikrama saMvat 1640 meM phAlguna zukla chaTha ko bagaDundA grAma meM AcArya pravara pUnamacandajI mahArAja ke pAsa ArhatI dIkSA grahaNa kii| Apa meM asAdhAraNa medhA thii| apane vidyArthI jIvana meM ikatIsa hajAra padyoM ko kaNThastha kara apUrva pratibhA kA paricaya diyaa| AcArAGga, dazarvakAlika, uttarAdhyayana, jambUdvIpaprajJapti, vipAka Adi aneka zAstra Apane kucha hI dinoM meM kaNThastha kara liye aura saikar3oM (stoka ) thokar3e bhI kaMThastha kie| Apane aThANu bola kA bAsaThiyA eka muhUrta meM yAda kara sabhI ko vismita kara diyA / Apa Azukavi the / calate-phirate vArtAlApa karate yA pravacana dete samaya jaba bhI icchA hotI taba Apa kavitA banA dete the / eka bAra Apa samadar3I gA~va meM virAja rahe the| poSa kA mahInA thA / bahuta hI teja sardI par3a rahI thI / rAtri meM sone ke lie eka choTA-sA kamarA milaa| chaha sAdhu usa kamare meM soye / asAvadhAnI se rajoharaNa kI daNDI para paira laga gayA jisase vaha DaNDI TUTa gayI / Apane usI samaya nimna dohA kahA : orI mila gayI sAMkar3I, sAdhU sUtA khaTTa / nemIcandarI DAMDI mAgI, baTAka detA baTTa // ApazrI ne rAmAyaNa, mahAbhArata, gaNadhara caritra, rukmiNI maMgala, bhagavAna RSabhadeva, bhagavAn mahAvIra Adi banAye the kintu ApazrI unheM likhate nahIM the jisake kAraNa svayaM likhate yA anyoM se likhavAte to vaha bahumUlya sAhitya para aneka khaNDakAvya aura mahAkAvya vibhinna chandoM meM Aja ve anupalabdha haiN| kyA hI acchA hotA yadi ve sAmagrI naSTa nahIM hotI / Apa pratyutpanna medhAvI the / jaTila se jaTila praznoM kA samAdhAna bhI zIghrAtizIghra kara dete the / ApazrI ke samAdhAna Agama va tarkasammata hote the / yahI kAraNa hai ki gogundA, paMcabhadrA, pAralU Adi aneka sthaloM para dayA dAna ke virodhI sampradAyavAle Apa se zAstrArtha meM parAsta hote rahe / eka bAra AcArya pravara zrI pUnamacandajI mahArAja gogundA virAja rahe the| usasamaya eka anya jaina sampradAya ke AcArya bhI yahA~ para Aye hue the / mArga meM donoM AcAryoM kA milApa ho gyaa| una AcArya ke eka ziSya ne AcArya zrI pUnamacandajI mahArAja ke lie pUchA - "thAMne mekha peharayoM ne kitarAka barasa huA hai / " kavivarya nemIcanda jI mahArAja ne usa sAdhu ko bhASA samiti kA parijJAna karAne ke lie unake AcArya ke sambandha meM pUchA / "thAne hIMga peharU ne kitarAka barasa huA hai / " yaha sunate hI vaha sAdhu cauMka par3A aura bolA- 'yoM kAMI bolo ho ?' Apane kahA 'hama to sadA dUsare ke prati pUjya zabdoM kA hI prayoga karate haiM, kintu Apane hamAre AcArya ke lie jina nikRSTa zabdoM kA prayoga kiyA, usI kA Apako parijJAna karAne hetu maiMne ina zabdoM kA prayoga kiyA hai|' sAdhu kA sira lajjA se jhuka gayA aura bhaviSya meM isa prakAra ke zabdoM kA hama prayoga nahIM kareMge kahakara usane kSamAyAcanA kI / ApazrI ke bar3e gurubhrAtA zrI jyeSThamalajI mahArAja the jo eka adhyAtmayogI santa the / rAtri bhara khar3e rahakara dhyAna yoga kI sAdhanA karate the jisase unakI vAcA siddha ho gayI thii| aura ve paMcama Are ke kevalI ke rUpa meM vizruta the| unake divya prabhAva se prabhAvita hokara ApazrI bhI dhyAna yoga kI sAdhanA kiyA karate the| dhyAnayoga kI sAdhanA se ApakA Atmateja itanA adhika bar3ha gayA thA ki bhayaprada sthAna meM bhI Apa pUrNa nirbhaya hokara sAdhanA karate the /
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nemicandrajI mahArAja 607 . + ++ + + + + + +++ + +++ ++ +++ +++++ +++++ + +++++++ + + +++++ ++ + + ++ + + + + +++ + + +++ eka bAra ApazrI kA cAturmAsa niMbAher3A (mevAr3a) meM thA / vahA~ para sAhaDoM kI chaha maMjila kI eka bhavya bilDiga thI / usa havelI meM koI bhI nahIM rahatA thaa| mahArAjazrI ne logoM se pUchA-yaha havelI khAlI kyoM par3I hai ? isameM loga kyoM nahIM rahate haiM jabaki gAMva meM yaha sabase bar3hiyA havelI hai ? logoM ne bhaya se kAMpate hue kahA-mahArAja zrI ! isa havelI meM bhUta kA nivAsa hai jo kisI ko bhI zAMti se rahane nahIM detaa| mahArAjazrI ne kahA- yaha sthAna bahuta hI sAtAkArI hai / hama isI sthAna para varSAvAsa kreNge| logoM ne mahArAjazrI ko bhayabhIta karane ke lie aneka bAteM kahIM, kintu mahArAjazrI ne unakI bAtoM para dhyAna na dekara vahIM cAturmAsa kiyaa| cAra mAha taka kisI ko kucha bhI nahIM huA / AdhyAtmika sAdhanA se bhUta kA bhaya miTa gayA / isI taraha kambola gAMva meM seTha manarUpajI lakSmIlAlajI solaMkI kA makAna bhayaprada mAnA jAtA thaa| vahA~ para bhI cAturmAsa kara usa sthAna ko bhayamukta kara diyA / vi. saM. 1956 meM nemIcanda jI mahArAja tirapAla padhAre aura ApazrI ke upadeza se zrI pyAracandajI aura bhairUlAla jI donoM bhrAtAoM ne bhAgavatI dIkSA grahaNa kI aura mAtA tIjabAI ne tathA sohanakuvarajI ne bhI mahAsatI rAmakuvaMrajI mahArAja ke pAsa dIkSA grahaNa bhii| mahAsatI sohanakuvara jI mahArAja bahuta hI bhAgyazAlI, pratibhA sampanna cAritraniSThA satI thiiN| ApazrI kI pravacana zailI atyadhika cittAkarSaka thii| Agama ke gahana rahasyoM ko jaba loka bhASA meM prastuta karate the taba janatA jhUma uThatI thI / ApakI megha gambhIra garjanA ko sunakara zrotAgaNa cakita ho jAte the| rAtri ke pravacana kI AvAja zAnta vAtAvaraNa meM do mIla se adhika dUra taka pahu~catI thii| aura jaba zrIkRSNa ke pavitra caritra kA varNana karate usa samaya kA dRzya apUrva hotA thaa| kavivarya nemIcandajI mahArAja zreSTha kavi the / unakA udaya hamAre sAhityAkAza meM zAradIya candramA kI taraha huA / unhoMne apane nirmala vyaktitva aura kRtitva kI zAradIya snigdha jyotsnA se sAhitya saMsAra ko Alokita kiyA tathA didiganta meM zubhra zItala prabhAva ko vikIrNa karate rhe| ve eka aise virale rasa-siddha kaviyoM meM se the jinhoMne eka hI sAtha ajJa aura vijJa, sAkSara-nirakSara sabhI ko samAna rUpa se prabhAvita kiyaa| unakI racanAoM meM jahA~ para Atma-jAgaraNa kI svara laharI jhanajhanA rahI hai, vahA~ para mAnavatA kA nAda bhI mukharita hai| jana-jana ke mana meM adhyAtmavAda ke nAma para nirAzA kA saMcAra karanA kavi ko iSTa nahIM hai, kintu vaha AzA aura ullAsa se karmaripu ko parAsta karane kI prabala preraNA detA hai / parAjitoM ko vijaya ke lie utprerita karatA hai| ___ munizrI kI upalabdha sabhI racanAoM kA saMkalana 'nemavANI' ke rUpa meM maiMne kiyA hai / nemavANI kA pArAyaNa karate samaya pAThaka ko aisA anubhava hotA hai ki vaha eka aise vidya t jyotita ucca aTTAlikA ke banda kamare meM baiThA huA hai, dama ghuTa rahA hai, ki sahasA usakA dvAra khula gayA hai aura puSpodyAna kA zItala manda samIra kA jhoMkA usameM A rahA hai, jisase usakA dila va dimAga taro-tAjA bana rahA hai| kabhI use gulAba kI mahaka kA anubhava hotA hai to kabhI campA kI sugandha kaa| kabhI ketakI kevar3e kI saurabha kA parijJAna hotA hai to kabhI jAI juhI kI mAdaka gandha kaa| prastuta kRti kA nirmANa kAla, saMvata 1940 se 1675 ke madhya kA hai| usa yuga meM nirmita racanAoM ke sAtha Apake padyoM kI tulanA kI jAya to jJAta hogA ki Apake padyoM meM navInatA hai, maMjulatA hai aura sAtha hI nayA zabda-vinyAsa bho / mukhyata: rAjasthAnI bhASA kA prayoga karane para bhI yatra-tatra vizuddha hindI va urdU zabdoM kA prayoga bhI huA hai| santa kavi hone ke nAte bhASA ke gaja se kavitA ko nApane kI apekSA bhAva se nApanA adhika upayukta hai| nemavANI kI racanAe~ do khaNDoM meM vibhakta hai| prathama khaNDa meM vividha viSayoM para racita pada haiM, to dvitIya khaNDa meM caritra hai| prathama khaNDa meM jo gItikAeM gaI haiM unameM kitanI hI gItikAe~ stutiparaka haiN| kavi kA bhAvuka bhakta hRdaya prabhu ke guNoM kA utkIrtana karatA huA aghAtA nahIM hai / vaha svayaM to jhUma-jhUma kara prabhu ke guNoM ko gA hI rahA hai sAtha hI anya bhaktoM ko preraNA de rahA hai ki tuma bhI prabhu ke guNoM ko gaao| "nava pada ko bhaviyaNa dhyAna dharo / yo panariyA yaMtra to zuddha bharo....." kavi santa haiM, saMsAra kI mohamAyA meM bhUle-bhaTake prANiyoM kA patha-pradarzana karanA unakA kArya hai / vaha
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ -O *O 608 zrI puSkaramuni abhinandana grantha : SaSThama khaNDa jAgRti ko sandeza detA hai meM hI dekhie-jAgRti kA ki kyoM soye par3e ho ! uTho ! jAgo ! aura apane karttavya ko pahacAno | kavi ke zabdoM deza "kuNa jANe kAla kA dina kI yA dina kI, tana kI, dhana kI re..... eka dina meM deva nipajAI yA dvArApurI kaMcana kI re........." abhimAna kA kAlA nAga jise Dasa jAtA hai, vaha sva-rUpa ko bhUla jAtA hai aura para-rUpa meM ramaNa karane lagatA hai, kavi use phaTakAratA huA kaha rahA hai "mijAjI DholA, Ter3hA kyoM cAlo chakiyA mAna meM madirA kA jholA, jaise tU AyI re tophAna meM // Ter3hI pagar3I baMTa ke jakar3I Dhake kAna eka A~kha / paTA baMka sA bicchu DaGka sA meM rakhA hai + rahA darpaNa meM mukha jhA~ka // Agamika tAttvika bAtoM ko bhI kavi ne atyadhika sarala bhASA meM saMgIta ke rUpa meM prastuta kiyA hai / kavi guNasthAnoM kI mArgaNA ke sambandha meM cintana karatA huA kahatA hai " iNa para jIvaDo re guNaThANe phire // prathama guNasthAne re mAraga cAra kahyA, tIna cAra paMca sAto re / guNa ThANe je re mAra dUje eka che, paDatAM paile mithyAto re // " dravya-naukarI kI taraha kavi bhAva- naukarI kA varNana karatA hai-- samyaSTi jIva se lekara jinezvaradeva taka naukarI kA citraNa karate hue kavi likhatA hai "kAla anantA ho gayA sare, karjA bar3hA apAra / kharcA ko lekho nahIM sare, naphA na dIse lagAra re // ati meMgAI ghara meM taMgAI, arja karU tuma sAtha / darabAra suM kuNa milaNa deve, bAta musuddI hAtha // " laukika tyohAra, zItalA kA kavi AdhyAtmika dRSTi se sundara vizleSaNa karatA hai| zItalA kA zItala padArthoM se pUjana hotA hai to kavi kSamA rUpI mAtA zItalA kA pUjana isa prakAra karatA hai 'samyakta raMga kI meMhadI hai rAcI, thArA rUpa taNo nahIM pAra / maddava rUpa khara kI asavArI, khUba kiyA siNagAra hai // mhArI bhAva bhavAnI kSamyA mAtA e pUjUM zItalA / dAna zIyala tapa bhAvanA sare, deva guru ne dharma // zIla sAtama ye sAtoM pujiyA, tUThe AThoM hI karma hai| mhArI bhAva bhavAnI kSamyA mAtA e pUjUM zItalA || sthAnAGgasUtra meM vairAgya utpatti ke dasa kAraNa batAye haiM / kavi ne usI bAta ko kavitA kI bhASA meM isa rUpa jIva ne daza parakAra / jyAMro hai bahu vistAra // darzana ho lIjojI joya | 'suNo suNo nara nAra, vairAga upaje jyAro ghaNo adhikAra, zAstra meM pahale bole sAdhujI mRgAputra nI pare isI taraha jambUdvIpaprajJapti ke AdhAra se Apane 'marata paccIsI' kA nirmANa kiyA jisameM saMkSepa meM samrAT bharata ke SaTkhaNDa ke digvijaya kA varNana hai /
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nemicandrajI mahArAja 606 . eka kathA dI bar3e hI sundara ne rAvaNa ke ? daulata muni aura haMsa muni kI kambala taskara le jAne para ApazrI ne bhajana nirmANa kiyA jisameM kavi kI sahaja pratimA kA camatkAra dekhA jA sakatA hai| pUjyazrI pUnamacandajI mahArAja ke jIvana kA saMkSepa meM paricaya bhI diyA hai jo aitihAsika dRSTi se atyadhika mahattvapUrNa hai| nihnava saptaDhAliyA kA aitihAsika dRSTi se atyadhika mahattva hai| kavi mAnavatA kA pujArI hai, mAnavatA ke virodhiyoM para usakI vANI aMgAra banakara barasatI hai, anAcAra kI dhurI kI tor3ane ke lie aura yuga kI taha meM chipI huI burAiyoM ko naSTa karane ke lie unakA dila krAMti se udvelita ho uThA hai / ve vidroha ke svara meM bole haiM, unakI kamajoriyoM para tIkhe bANa kase haiM aura sAtha hI ahiMsA kI gambhIra mImAMsA prastuta kI hai| pakkhI kI caubIsI meM aneka aitihAsika, paurANika aura Agamika kathAeM dI gayI haiM aura kSamA kA mahattva pratipAdana kiyA gayA hai / loka-kathAe~ bhI isameM AyI haiN| nema-vANI ke uttarArddha meM caritra kathAe~ haiN| kSamA ke sambandha meM gajasukumAra, rAjA pradezI, skandaka muni, aura AcArya amarasiMhajI mahArAja Adi ke cAra udAharaNa dekara viSaya kA pratipAdana kiyA hai / dAna, zIla, tapa aura bhAvanA ke caritra meM eka-eka viSaya para eka-eka kathA dI gayA hai / namaskAra mahAmantra para tIna kathAe~ dI gaI haiN| mahAvrata kI surakSA ke lie jJAtAdharma kathA kI kathA ko kavi ne bar3e hI sundara rUpa se citrita kiyA hai| laMkApati rAvaNa kI preraNA se utprerita hokara mahArAnI mandodarI sItA ke sannikaTa phuNcii| usane rAvaNa ke guNoM kA utkIrtana kiyA, kintu jaba sItA vicalita na huI aura vaha ulTe pairoM lauTane lagI taba sItA ne use phaTakArate hue kahA "pAchI jAvaNa lAgI bola vacana suNa aba ko| ubhI rahe mandodarI nAra letI jA laba ko / / aba suNa le merI bAta rAma jo rUTho / thAne lAmbI paharAsI hAtha hiyo kyoM phuutto| thAro alpa dinoM ko sukha jANaje khuutto| yo satiyoM kero mukha vacana nahIM jhUTho / mo vacana jo jhUTho hoya jagat hoya Daba ko // " jaba lakSmaNa ne rAvaNa para cakra kA prayoga kiyA usa samaya kA sajIva citraNa kavi ne isa prakAra prastuta kiyA hai ki par3hate hI pAThaka kI bhujAe~ phar3aphar3Ane lagatI haiM / raNabherI kI gUMja, vIra hRdaya kI kar3aka aura kAyara-jana kI dhar3aka spaSTa sunAyI detI hai| dekhie "lakSmaNa kalakalyo kopa meM parajalyo, kar3akar3I bhIr3a ne cakra vAve / AkAze mamAviyo saNaNa calAviyo, jAya vairI no ziraccheda laave|| hari re kopAviyo cakra calAviyo / / jodhapura ke rAjA kI lAvaNI meM Rra kAla kI chAyA kA sajIva citraNa kiyA gayA hai| mAnava mana meM vividha kalpanAe~ karatA hai aura bhAvI ke garbha meM kyA hone vAlA hai usakA use patA nahIM hotA / cetana caritra meM bhAvanA pradhAna citra huA hai / vastutaH isa caritra meM kavi kI pratimA kA pUrNarUpa se nikhAra huA hai| isameM zAntarasa kI pradhAnatA hai / kavi kI varNana zailI AkarSaka hai|| isa prakAra kavivarya nemIcandajI mahArAja kI kavitA kA bhAva aura kalApakSa atyanta ujjvala va udAtta hai / jaina zramaNa hone ke nAte unakI kavitA meM upadeza kI bhI pradhAnatA hai / sAtha hI mAnava-jIvana kA caramotkarSa hI unakI kavitA kA saMlakSya hai| kavivarya kA jIvana sAdhanAmaya jIvana thA aura 1985 vi0 saM0 meM chIpA kA AkolA gAMva meM ApakA cAturmAsa thA / zarIra meM vyAdhi hone para saMllekhanApUrvaka saMthArA kara kArtika zuklA paMcamI ko Apa svargastha hue / ApakA vihArasthala mevAr3a, mAravAr3a, mAlavA, DhUMDhAra, pramRti rahA hai| ApazrI apane yuga ke eka tejasvI santa the / Apane virATa kavitA sAhitya kA sRjana kiyA / ApakI kavitA svAntaHsukhAya hotI thii| Apane apane vyaktitva ke dvArA jainadharma kI prabala prabhAvanA kii| Apa dArzanika the, vaktA the, kavi the aura ina sabase bar3hakara santa the| ApakA vyaktitva aura kRtitva dila ko lubhAne vAlA aura mana ko mohane vAlA thaa|