Book Title: Mahavire Chauthelo Mul Marg
Author(s): Amrendravijay
Publisher: Z_Rajendrasuri_Janma_Sardh_Shatabdi_Granth_012039.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/230183/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIre cIdhelo maLa mArga | _ lekhaka: pU. munizrI amarendra vijayajI ma. sukhapura, (tA. bhUja, kaccha) Aje TocanA manovaijJAniko A vAta uccArI rahyA che. AjanI samasyAone ukela - dhyAna ? ke saMvAdI ane surilA mAnavajIvana mATe roTalA ane eTalA prasanna, madhura ane saMvAdI jIvanane AdhAra zo che ? jeTalI ja dharmanI paNa AvazyakatA che. paNa sAmAnyata: ApaNA bhautika samRddhi sAthe ene kaMI saMbaMdha nathI e Aje puravAra kAne e phariyAda vAraMvAra athaDAya che ke Aje mAnavIne dharma thaI cUkeluM tathya che. pazcimamAM Aje bhautika aizvarya ane sukha joIto nathI. Ama kema? dharmanatAoe saMzodhana karIne sagavaDanI vipula sAmagrI vacce paNa mAnavIne cena nathI, tenuM citta azAMta che. apAra samRddhi vacce paNa jIvana tene nirarthaka AnuM kAraNa zodhavuM joIe. nirasa ane asurakSita lAge che. nita navA manaraMjananA sAdhane AjanI mAga: prayoga dvArA pratIti ane mAdaka dravyo paNa enI e azAMti ane ajaMpe dUra karavAmAM viphaLa gayAM. tyAre Aje enI mITa lega tarapha maMDAyelI che. thava dAyakAo pUrve jenI saMbhAvanA paNa hasI kADhavAmAM yogasAdhanAmAM ene AzAnAM kiraNo dekhAyAM che. AvatI evA Teliphona, reDiye, Telivijhana, Tepa rekeDara vagere yunivarsiTI kakSAe thaI rahelAM saMzodhanoe zArIrika anekAneka AviSkAro Aje prajAjIvanamAM vaNAI gayA che. svAthya mATe yogAsananI ane citta zAMti arthe dhyAnanI upaenI pAchaLa kayuM tathya kAma karI rahyuM che? vaijJAniko potAnI yogitA svIkArI che, jenA pariNAme amerikAnI skUlo ane sAme Avela koI navI vAtane prayoga zALAmAM prayoganA AdhAre kaeNlejomAM yogAsananA ane dayAnanA zikSaNane abhyAsakramamAM cakAse che ane pachI eno upayoga vyavahAramAM karI dekhADe che. sthAna apAyuM che. tyAMnA Arogya, zikSaNa ane samAjakalyANa pariNAme keTalAMye, upekSita ke ajJAta tathyo pratiSThA prApta kare khAtA heThaLanI 'nezanala insTiTayuTa opha menTala heltha" taraphathI che, tema Aje "dharmajIvana'nA rahasyone vaijJAnika Dhabe chatAM dhyAna zIkhavatI hAIskUlane grAMTa (Arthika madada ) maLe che. karavAmAM Ave te, IlekiTrasiTI, reDiyo, Telivijhana Adi vaijJAnika dhyAnanI saiddhAMtika bhUmikA viSayaka abhyAsakramane (korsa) ne zodho ane AviSkAronI jema, AdhyAtmika mArganA upekSita sAyansa opha krIeTiva InTelijansa' e nAma heThaLa sTenapharDa, to paNa samAjamAM zIdhra pratiSThA prApta karI zakaze. AjanA hArvarDa, vela, yorka ane keliphorniyA tathA kolereDonAM vizva vidyAyugamAM ane vizeSa karIne navI peDhIne dharmanuM ane saMyamI jIva layomAM sthAna maLyuM che. amerikAnA nakALamAM mAnane khAsa nanuM mahAmya mAtra zAstra-vacane TAMkIne ke pAribhASika zabdonI korsa dAkhala karavAmAM Avyo che ane amerikana era phorsanA zAstrIya vyAkhyAo ApIne nahi ThasAvI zakAya, zramaNoe pitAnA bajeTamAM paNa dhyAnanA korsa mATe vArSika aDhAra lAkhanI jogavAi jIvana dvArA e pratIti karAvavI rahI. che. tyAMnI rAjya sarakAro dvArA paNa e pravRttine protsAhana vyavahAranI kasoTIe na caDelo upadeza vijJAnanI bela maLyuM che. bAlAmAM ucharelI yuvA peDhInA mAnasamAM zraddhAnuM nirmANa karavAmAM mAtra amerikAmAM ja nahi paNa vizvabharamAM pacAsa jeTalI viphaLa rahe che. AjanI buddhipradhAna yuvA peDhIne dharmanI ruci vaijJAnika saMsthAomAM dhyAnanA prAge thaI rahyA che, ane temAM ke bhUkha nathI evuM nathI. paNa gokhelo upadeza, ahaM-mama prerita jarmanInI vikhyAta yunivarsiTI opha kolona ane IMglAMDanI phullaka vAda - vivAdo ane cittazuddhi ke vyavahArazuddhimAM na yunivarsiTI opha saseka sano paNa samAveza thAya che. mAnava pariNamatAM prANahIna kriyAkAMDomAM ene rasa rahyo nathI. enAthI zarIra ane mana upara dhyAnanI kevI adabhuta asara thAya che te enA mAnasanuM samAdhAna nathI thatuM, tyAre e AdhyAtmika zAMti A saMzodhanoe puravAra karI ApyuM che. samatva sAthe thAna ane mATenI potAnI bhUkha saMtoSavA phAMphA mAre che. te jAte cittA kAnsargane je saMbaMdha che te prayoga vaDe prasthApita thAya e AjanA zuddhine ane samatAne anubhava karI zake evI prakriyA te zodhe yuganI mAga che. samabhAvanI vRddhi thatI rahe evI sAmAyikanI ke che. te ene maLaze to enI jhaMkhanA saMtoSAze ne e dharma-mArga kAusagganI - kAyotsarganI prakriyA Aje jena kAmaNo batAvI tarapha te svayaM kheMcAze. Atma-tattvano sparza karAvI ApatI zakaze to Ajane azAMtigrasta mAnava e dharmane zaraNe doDayo sAdhanA - prakriyA prayogAtmaka rIte enI sAme ApaNe dharIzuM to Avaze. te utsAhabhera ene apanAvaze. eka varSane cAritrya paryAya thatAM muni uccatama devonA bhagavAna mahAvIranI sAdhanAnuM kendra parama sukhane paNa TapI jAya che' evuM zAstravacana sAMbhaLIne jagatane sudhAravAne koI prayAsa na karatAM, pahelAM sADA bAra AjanA buddhijIvI mAnasane saMtoSa ke pratIti thatI nathI. enI varSa sudhI mauna rahI, ekAMtamAM dhyAna ane kAyotsarganI sAdhanA AgaLa e zAstra vacane raye rAkhavAthI koI artha sarato nathI dvArA potAnI jAtane pUrNa zuddha karavAnA prayAsamAM DUbI janAra e to prazna kare che : "Aje sthiti zI che? cAritrya-paryAya bhagavAna mahAvIranI sAdhanA mAtra tyAga, titikSA ane upasAthe prathama sukhane koI anupAta ratio vartamAna muni jIvana vAsamAM sImita nahotI rahI. jJAnathI rasAyela tyAga, titi kSA mATe ApI zakAya tevuM Aje rahyuM nathI enI sakheda noMdha laI, upavAsa uparAMta ekAMta, mauna, dhyAna ane kAusaga - kAyotyAgI vargo ane saMghanAyakoe cArivya-paryAya sAthe prazama- sarga bhagavAnanI sAdhanAnAM mukhya aMge hatAM. kAnsarga eTale sukhanI vRddhi lAvanAra kayuM tattva vartamAna muni jIvanamAM khUTe che kAyAne utsarga - tyAga; arthAta dhyAnAdi dvArA dahAtma-bhAvathI te zodhI kADhavA taTastha AtmanirIkSaNa tathA te tatvanI pUrti para thavuM ke dehAtma-bhAvathI para rahevuM e bhagavAnanI sAdhanAnuM kaI rIte zakya che te aMge saMzodhana karavuM joIe. kendra hatuM. 22 nA rAjendra jAti Jain Education Intemational Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sADAbAra varSanI ugra sAdhanAmAM e apramatta sAdhake keTaluM ane kayuM bAhya tapa karyuM tenI vAta hoMze hoMze karanArAo paNa, e samaya daramyAna, divase, 5khavADiyAM ane mahinAo sudhI AhArane tyAga karIne bhagavAne apramatta bhAve aMtaramAM je DUbakI lagAvI tenI vAta karatA nathI - koI vAra kadAca kare che te paNa zunyamanaskapaNe. eTale bhagavAne ghora upasargo sahana karyA enI vAta kare tyAre paNa bhagavAnanI prabaLa IcchA zakita ke sahanazakita ja emanI AMkha sAme taravare che, bhagavAnanI UMDI aMtarmukhatA - AtmalInatA nahi paraMtu hakIkata e che ke pariSaha, upasarnAdi bAhya viSama paristhiti, UMDI aMtarmukhatA ke AtmalIna vRttinA baLe, sahaja rIte, samabhAve pAra karI zakAya che. ApaNA saune anubhava che ke ApaNe koInI sAthe rasamaya vAtacItamAM tallIna hoIe chIe tyAre Aju bAju cAlI rahela anya pravRtti ke vAtacIta pratye ApaNe sAva badhira banI jaIe chIe. ApaNA mAthA upara ja TIMgAtA ghaDiyALanA TakorA paNa ApaNane te samaye saMbhaLAtA nathI ! e ja rIte zarIramAM kaMI pIDA hoya te paNa AvI ja koI rasamaya pravRttimAM ApaNe parovAIe chIe tyAre visAre paDI jAya che evuM ghaNI vAra nathI banatuM? tema "dhyAnAdi aMtaraMga sAdhanAnA baLe jyAre citta AtmAmAM lIna thAya che tyAre bahAra zarIrane zuM thaI rahyuM che ene bodha AtmalIna sAdhakane hoto nathI." A rIte ja pUrva mahApuruSoe samabhAve upasargo pAra karyA che. (juo adhyAtmasAra, samatAdhikAra zleka 9-10). mahAvIra prabhue dArUNa upasargo samabhAve pAra karyA enI pAchaLa paNa dhyAnAdi aMtaraMga sAdhanA vaDe emane prApta thayela samatva ane aMtarmukhatAne mukhya phALe hato - A vAta je upadezakonA hai dhyAna bahAra rahetI hoya te rotAjane sudhI te e pahoMce ja zI rIte? AnA phaLasvarUpe jena saMdhanA sAmAnya janasamUhanuM ane ArAdhaka varganA paNa moTA bhAganuM lakSa mAtra bAhya tapa, tyAga ane titikSA upara ja kendrita rahe che, enA aMtaramAM bhagavAnanI jema ugra tapazcaryA ane pariSaha - upasarga sahana karavAnA manero jAge che; kiMtu, kevaLa sahanazakita ane IcchAzakitanA jore ja nahi paNa UMDI aMtarmukhatAnA kAraNe ja upasargo ane pariSahIne samabhAve pAra karI javAya e tathyathI ajANa hovAnA kAraNe, paranI citA mUkI daI prabhunI jema dhyAnAdi aMtaraMga sAdhanAmAM DUbakI lagAvavAnA koDa ene thatA nathI. paNa have, e vAta pratye enuM lakSa kheMcyA vinA cAlaze nahi. tyAgI varge paNa Aje mAtra zAstrAdhyayana, ciMtana - manana ane sAhitya sarjana ke upadezathI saMtoSa mAnavo paravaDe tema nathI. sAdhanAne have prAyogika rUpa apAvuM joIe. zrama e e bhUlavuM na joIe ke jaina dharma nirdiSTa saghaLIe bAhya- vI. ni. saM. 2503 carcAnuM lakSa citta zuddhi, samatvane vikAsa tathA dhyAnamAM pravRtti ane pragati dvArA Atmadarzana ane aMte svarUpa ramaNatA che. "AtmazAna arthe dhyAna Avazyaka che ane dhyAnanI pUrva taiyArI rUpe bAkInuM badhuM, vrata, niyama, tapa, saMyama, bhAvanA, svAdhyAya, japa vagere che. (upamiti, prastAva 8, zloka 725-726) pUrva taiyArI : svArtha visarjana ane citta zuddhi prAraMbhika kakSAmAM nItimaya jIvana tathA dAnAdino abhyAsa ane pachIthI emanI sAthe umerAtAM vrata - niyama ane dhArmika anuSThAne vyakitanA jIvanamAMthI vicAra vartana ne sthUla azudriene dUra karIne kramaza: svArthavRtti, vAsanAo ane vikArone kSINa karI tenA cittane nirmaLa, zAMta ane dharmadhyAnane yogya banAvavA mATe che. arthAta dhyAna sulabha bane evI manebhUmikA ghaDAya e A samagra caryAne udeza che. vrata, niyama ane dhArmika anuSThAne pAchaLa rahela A hetu khyAlamAM rahe, 'te ja', tenuM hArda hAthamAM Ave. vyavahArazuddhi ane cittazuddhimAM na pariNamatAM prANahIna kriyAkAMDa pUrAM karavAthI ke zAstrokata arthAta potAnA saMpradAyane mAnya dArzanika si vAtanI mAnyatAne manamAM kaTTaratAthI ThAMsI levA mAtra jana thaI javAtuM nathI. e jaina che. ke je kaMdamULa nahi khAya'nI jema "e" beTuM nahi bole, e anyAya - anIti nahi Acare e jaina che." evI chApa paNa upasavI joIe. mahAvIra prabhunA mArgane anusaravA IcchatI vyakita mATe sauthI pahelo niyama e che ke teNe nyAya, nIti ane prAmANika vyavasAyathI AjIvikA raLavI. zreyAthI arthAta mArgAnusArI mATenA niyamamAM A prathama niyama che ane, zrAvakanA AgavratamAM pahelA ahiMsA vratamAM eTale ja niyama che ke niraparAdha trasa jIvane IrAdApUrvaka na mAra. upalaka daSTithI sAmAnya lAgatA A niyamamAM mane vaijJAnika daSTie UMDuM rahasya chupAyeluM che. vyakitanI, samAjanI, dezanI ane vizvanI zAMti, unnati, suvyavasthA, ane AbAdInuM bIja temAM raheluM che. kauTuMbika, sAmAjika, rASTrIya ane AMtararASTrIya saMgharSo ane azAMtine ugama vyakitagata svArthamAMthI che. vyakitane svArthanI pakaDamAMthI mukata karI tenA aMtaramAM ni:svArtha vRttine ughADa karavAnI yojanA rUpa A ane te pachInA anya aNuvrata che. jenI svArthavRtti prabaLa hoya te vyakita ahiMsaka na rahI zake. ahiMsAne mULa srota prema che. svArtha Ave tyAM nirmaLa prema pAMgarI na zake. koI vyakita dekhItI rIte kaMI hiMsA karatI na hoya paNa tenuM citta svArthathI atidUSita hoya te te svArthapUrNa ati malina "vicArathI khadabadatuM rahevAnuM. jJAnIo AvI vyakitanI bAhya ahiMsAnuM bahu mUlya AMkatA nathI, azuddha bhAva e ja pAramArthika daSTie hiMsA che, hiMsA ahiMsAne AdhAre mAtra sthULa karma nathI paNa AMtarika viveka che. ahiMsAnuM lakSa te nirvika95 upa 23 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagamAM sthIra karavAnuM che. pAramArthika daSTie bhAvanI azuddhi e ja hiMsA che, AthI, dharma mArge pragati IcchanAre e barAbara samajI levuM joIe ke dharma e che ke je svArthathI para thavAmAM sahAyaka hoya. nItina pAyo svArthathI para thavAmAM rahelo che. ati svArthI vyakita nItinA pAlanamAM TakI na zake. eTale dharma mArge Daga mUkanAra mATe - jaina paribhASAmAM kahIe to mArgAnusArI mATe - e prathama zarata che ke tenI AjIvikA bIjAnA zeSaNa upara nirbhara na hovI joIe. ' Ama, nyAya nItipUrvaka AjIvikA raLavAnI TekathI zarU thatI dharmayAtrA, vizvane AliMgatA ni:svArtha- nirvyAja premanI akhaMDa anubhUti svarUpa pUrNa ahiMsAnA rAjamArge thaIne AtmajJAnAdi ucca AdhyAtmika bhUmikAono sparza karatI aMte AtmaramaNatAmAM virame che. ahiMsAne mULa cheta: prema-AtmiyatA mahAvIrane anusaravA utsuka vyakitane mahAvIranI ahiMsAnuM jJAna hovuM Avazyaka che, evo zrI mahAnizItha sUtra aMtargata, paDhamaM nANuM tao dayA' sUtrono bulaMda ughoSa che. bIjA jIvamAM pitA tulya AtmA vilasI rahyA che e bhAnapUrvakanI AtmIyatA - vAtsalya - prema ahiMsAne mULa strota che. e prema hoya tyAM, koIne paNa leza mAtra du:kha na pahoMce e rIte jIvavAnI kALajI svAbhAvika rahe, eTaluM ja nahi, sahAnubhUti, sahakAra ane sahiSaSNutA arthAta sAmAnA hita - sukha arthe jAte thoDI agavaDa ke kaSTa veThI levAnI vRttipUrvakano jIvana vyavahAra paNa enI sahaja phalazruti hoya; eTale, mahAvIrane anuyAyI nyAya, nItine aDaga nizcayapUrvakanA ughamathI prApta dravyane paNa kevaLa potAnAM sukha-sagavaDamAM ja vyaya na karI nAkhatAM, jarUra riyAtavALA anya jIvone sahAyabhuta thavA ullAsapUrvaka prayatnazIla rahe - atithi saMvibhAga kare; eTaluM ja nahi, parigrahaparimANa vrata dvArA saMcayavRttine paNa te aMkuzamAM laI le. A "pAsA ne gaMbhIratAthI vicAra karavo anivArya che. Ama AcaraNamAM AtmiyatA mUlaka ahiMsA ane vicAramAM anekAMtadaSTi prerita parama sahiSNutA mahAvIranA anuyAyInuM jIvanasUtra heya. 'bIjAno mata khoTo che, paNa huM nabhAvI lauM chuM.' evI gurutA granthi prerita- ahaM prerita parama sahibaSNutA nahi, paNa vastunA anaMta dharmo che arthAta satyane anaMta pAsAM che. che, potAne e badhAM pAsAnuM jJAna na hoI zake. koI pAsAnuM jJAna bIjAnI pAse hovuM saMbhave - e rIte, pitAnI apUrNatAnA bhAjanita parama-sahiSNutA rojiMdA jIvanavyavahAramAM ota-preta na thaI hoya te mahAvIranA anuyAyI hovAno dAvo thaI zake kharo? anekAMtavAdanA udghaSaka bhagavAna mahAvIrane anuyAyI ahaM - mama prerita kSullaka Agraha ane vivAdomAM jIvana pUruM kare - -veDaphe kharo? aMtarmukha sAdhananI pUrva taiyArI ane pAyArUpe citta zuddhi, ane citta zuddhi arthe saMyama, ahiMsA, prema, karuNA aparigrahavRtti ane anekAMta dRSTi upara AdhArita jIvanapaddhati bhagavAna mahAvIre cIMdhI che. A jIvanamUlyone rojiMdA jIvanane vyavahAramAM vaNavAnA niSThAbharyA prayatna vinA jAtane "jaina" kahevaDAvI zakAya, 'zrAvaka' ke muni' nuM biruda paNa meLavI zakAya. paNa sAcA arthamAM "jaina' - jinanA anuyAyI (anu + thAyI = pAchaLa pAchaLa cAlanAra) banI zakAtuM nathI, ethI poSAya che kevaLa bhrAMti. A bhrAMtimAM jIvana vitAvavuM e, dharma na pAmyA sevA karatAM ye vadhAre khataranAka che. ""huM deha' e bhAnamAM jIvanAra vyakita cAhe te jena hoya ke ajaina, gRhastha hoya ke sAdhu-mithyA daSTi che. mukitanI vATe te caDI ja nathI. prAkRtithI para arthAta karmakRta deha, mana, buddhi, ahaMkAra Adi sarva avasthAo ane AbhAsethI para-huM vizuddha caitanya chuM,' e bhAvamAM jIvanAro jaina hoya ke ajaina e samyaga dariTa che. e 'viratadhara na hoya te ke mukita pathane gatizIla pravAsI che." lekhaka kRta: "Atma jJAna ane sAdhanA patha "mAMthI udhUta 24 rAjendra jyoti Jain Education Intemational