Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdhi divALInA divase mahAvIra svAmI nirvANa pAmyA ane kArtika suda pratipadAne divase, nUtana varSanA prabhAte gautamasvAmIne kevaLajJAna thayuM. eTalA mATe divALInA zAradApUjananI vidhimAM jena vepArIo pUjananA pAnAmAM je zubhAkAMkSAo darzAve che temAM "guru gautamasvAmInI labdhi hojo" ema paNa lakhe che. gautamasvAmIne labdhinA bhaMDAra tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. anaMtalablinidhAna' jevuM biruda paNa emane mATe vaparAya che. gautamasvAmI aSTApada parvata upara jaMghAcaraNa labdhi vaDe sUryanAM kiraNo pakaDIne caDI gayA hatA. tyAMthI pAchA pharyA pachI eka pAtramAM rahelI khIra vaDe paMdaraso traNa tApasIne emaNe pAraNuM karAvyuM hatuM. e pAtramAM jamaNA hAthano aMgUTho rAkhavAthI emAMnI khIra khUTI nahotI. potAnI alINa - mahAnasI labdhi vaDe teo tema karI zakyA hatA. gautamasvAmInA jIvanamAM labdhinA camatkAranI AvI keTalIka ghaTanAo banI hatI evuM vAMcavA maLe che. lokone Azcaryamugdha karI nAkhe evA camatkArabharyA zaktivizeSane ApaNe "labdhi" tarIke oLakhIe chIe. labdhi zabda saMskRta 'nama dhAtu parathI Avyo che. "tama' eTale meLavavuM, prApta karavuM. "labdhi" eTale "lAbha" athavA "prApti." je asAmAnya viziSTa koTinI zakti vaDe icchita vastuonI camatkArabharI rIte anAyAsa prApti thAya te zaktine "labdhi' tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. AtmA uparanAM karmanAM gADha AvaraNo jema jema dUra thAya tema tema AtmAmAM AvI zaktio, labdhio pragaTa thatI jAya che ema jaina dharma mAne che. labdhi" zabda jaina zAstragranthomAM "ahiMsA'nA arthamAM paNa vaparAyo che. vaLI vIyatarAya karmanA kSaya ke kSayopazamathI prApta thatI zaktinA arthamAM
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 jinatattva "labdhi' zabda vaparAyo che, ane jJAnAvaraNIya karmanA kSaya ke kSayopazama mATe paNa "labdhi' zabda vaparAyo che. labdhinI zAstrakAroe nIce pramANe judI judI vyAkhyA ApI che : labhbhanaM lbdhiH| kA punrsau| jnyaanaavrnnkrmkssyopshmvishessH| (labdhi eTale prApta thayuM. jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI pragaTa thatA zaktivizeSane labdhi kahevAmAM Ave che.) indriyanivRttihetuH kSayopazamavizeSe labdhiH / yatsaMnidhAnAdAtmA dravyendrirayanivRttiM prati vyApriyate sa jJAnAvaraNa kSayopazama vizeSo vijnyaayte| (indriyanI nivRttinA kAraNabhUta evo viziSTa kSayopazama te labdhi. jenA saMnidhAnathI AtmA dravyendriyonA vyApAramAM pravRtta thAya che evA jJAnAvaraNanA kSayopazamano vizeSa tene labdhi kahevAmAM Ave che.). matijJAnAvaraNakSayopazamotthA vizuddhajIvasyArthagrahaNazaktilakSaNalabdhiH / (matijJAnAvaraNanA kSayopazamathI utpanna thayelI vizuddhithI jIvamAM padArthone grahaNa karavAnI je viziSTa zakti utpanna thAya che te labdhi.). tpovishssaatRddhipraaptirlbdhiH| (tapavizeSathI prApta thatI Rddhi te labdhi.) sammadasaNa - NANa - caraNesu jIvassa samAgamo lddhinnaam| (labdhi eTale samyagadarzana, samyagujJAna ane samyagucAritra sAthe jIvano samAgama.) vikaraNA aNimAdayo muktiparyantA iSuvastUpalambhA labdhyaH / (mukti sudhInI iSTa vastuonI prApti karAvI ApanAra aNimAdi vikriyAo te labdhi.) guNapratyayo hi sAmarthyavizeSo labdhiriti prsiddhiH| (guNono sAmarthavizeSa labdhi tarIke oLakhAya che.) AtmanaH zubhabhAvAvaraNa kSayopazaye labdhiH / (AtmAnA zubha bhAva uparanA AvaraNanA kSayopazamathI prApta thAya te labdhi .)
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdhi 1pa7 Ama, bAhya ane AtyaMtara tapa dvArA jJAnAvaraNIya, aMtarAya vagere karmonA kSayopazamathI AtmA nirmaLa thatAM je guNasamUha pragaTa thAya che te dvArA sarjAtA sAmarthyayukta camatkAravizeSane labdhi tarIke oLakhavAmAM Ave che. manuSyamAM vividha prakAranI zArIrika ane mAnasika zaktio rahelI che. jyAre koIka vyaktimAM asAdhAraNa evI zakti jovA maLe to lokone Azcarya thAya che. emAM keTalIka zaktio to evI hoya che ke jeno prabhAva najare na joyo hoya to mAnyAmAM na Ave. sAmAnya lokone evI vAta camatkArayukta lAge ane tenA tarapha zraddhA ke aMdhazraddhAno bhAva dhAraNa kare. evI zaktionI vAta sAMbhaLIne bauddhika lokone te apratItikara, dhatiMga ke gappAM jevI lAge, paraMtu jo teone najare jovAnI taka maLe ane jAte khAtarI kare to teo paNa te mAnavA taiyAra thAya. keTalAka nAstika mANaso najare AvI ghaTanA joyA pachI Astika ke zraddhAvAna banI jAya che. eka zabda sAMbhaLatAM AkhI vAta samajAI javI, dUra kyAMka banatI ghaTanAne jANe najare nihALatAM hoIe tema jovI ane tenuM varNana karavuM, bIjAnA manamAM UThatA vicAro ane bhAvo barAbara samajI levA ane te pramANe kahevA, eka indriya dvArA bIjI indriyanA viSayane jANI levo (jama ke sugaMdha parathI padArthano raMga kevo haze te kahI ApavuM), jamInathI adhdhara rahevuM, AkAzamAM gamana karavuM, hAthamAMthI ke vANImAMthI amRta jharatuM hoya tevo anubhava thavo, pAtramAM paDeluM anna khUTe nahi evo camatkAra thavo, tejolezyAnI prApti thavI (je vaDe kazuMka bALI zakAya ke ThaMDuM karI zakAya), potAnA zarIrane mela ke parasevA dvArA bIjAnA roga maTADI zakAya, zarIranA nakha, vALa, dAMta vagere dvArA bIjAnA rogo maTADI zakAya, potAnI zaktithI DuMgarane kaMpAyamAna karI zakAya, upadrava ke saMkaTane tatkSaNa zAMta karI zakAya, vIMchI ke sarpanA jherane utArI zakAya, potAnAM vacana anusAra ghaTanA karI zakAya, vazIkaraNa, staMbhana ke mocana vagerene bIjAne anubhava karAvI zakAya, parakAyApraveza karI zakAya, zarIrane nAnuM ke moTuM karI zakAya - AvI AvI ghaTanAo jemanA jIvanamAM thatI hoya tevI vyaktioe koIka vizeSa zakti prApta karI che ema kahI zakAya, AvI zakti tapanA prabhAve ke jJAnanA vikAsathI ke amuka karmanA kSayopazamathI prApta thAya che. ene labdhi tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. vartamAna dezakALa anusAra ghaNI labdhio kSINa thaI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 jinatattva gaI che athavA evI labdhio dharAvanAra mahAtmAo virala thaI gayA che, ane teo paNa ochAmAM ocho janasaMparka rAkhatA hoya che. vaidika darzanamAM viziSTa prakAranI camatkArika zaktine mATe "vibhUti' zabda vaparAyo che. vedo, upaniSado, pAtaMjala yogasUtra, bhagavadgItA, purANo vageremAM vividha prakAranI vibhUtionuM varNana jovA maLe che. yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna, samAdhi e dareka prakAranA yogAga dvArA athavA ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya, svAdhyAya, tapa, IzvarapraNidhAna vagere dvArA AvI vividha vibhUtio pragaTa thAya che ema upaniSado, yogasUtra, yogadarzana, bhagavadgItA ityAdi graMthomAM kahevAmAM AvyuM che. bauddha paraMparAnA sAhityamAM paNa labdhirUpI vividha camatkArika zaktionA ullekho maLe che. AvI labdhine bauddha paribhASA pramANe abhijJA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. "vizaddhimAgo" nAmanA graMthamAM batAvyuM che ke abhijJAo be prakAranI che : (1) laukika ane (2) lokottara. AkAzagamana (Rddhividha), pazu-pakSIonI bolInuM jJAna (divya strota), paracitta vijJAnatA, pUrvajanmanuM jJAna (pUrvanivAsAnusmRti), dUra rahelI vastuonuM darzana vagere abhijJAo laukika prakAranI che. sAdhaka jyAre ahaMtu avasthAnI prApti kare che ane lokone nirvANamArga samAvavAne samartha bane che tyAre tenI te zaktine lokottara abhijJA kahevAmAM Ave che. labdhio keTalI che ? Ama jo jovA jaIe to AtmAne jeTalI zakti teTalI labdhio che ema kahI zakAya. arthAt anaMta zaktimAna evA AtmAmAMthI anaMta prakAranI labdhio pragaTa thaI zake. eTalA mATe gautamasvAmIne "anaMta lablinidhAna " arthAta anaMta labdhionA bhaMDAra tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. paraMtu keTalIka mahattvanI viziSTa labdhionA je ullekho judAM judAM dRSTibiMduthI judA judA zAstragraMthomAM jovA maLe che emAM pAMca, dasa, aThThAvIsa, aDatAlIsa, pacAsa ke cosaTha prakAranI vibhinna labdhionAM nAmo maLe che. labdhinA prakAro bhinna bhinna dRSTibiMduthI bhinna bhinna darzAvavAmAM AvyA che. AdhyAtmika vizuddha daSTi lakSamAM rAkhIne AtmAnI avasthA anusAra pAMca prakAranI labdhi gaNAvAya che : (1) kSayopazama labdhi, (2) vizuddha labdhi, (3) dezanA labdhi, (4) prAyogyatA labdhi, (5) karaNa labdhi
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdhi 159 - ema mukhya pAMca prakAranI labdhimAM prathama cAra labdhi bhavya ke abhavya baMne prakAranA jIvone prApta thAya che, paraMtu karaNa labdhi to phakta bhavya jIvone ja prApta thAya che ane te paNa samyaktvanI prApti pachI. kSayopazamane kAraNe je jJAna utpanna thAya che tene kSayopazamI labdhi kahevAmAM Ave che. pratisamaya zubha karmonA baMdhamAM nimittabhUta ane azubha karmonA baMdhanI virodhI evI labdhine vizuddhi labdhi kahevAmAM Ave che. paDadravya ane navatattvanA upadezarUpI upadeza ApavAnI zaktine dezanA labdhi kahevAmAM Ave che. samyagdaSTi mahAtmAo ja AvI dezanA labdhi dharAve che. karmonI utkRSTa sthiti ane utkRSTa anubhAgano ghAta karIne aMta: koDAkoDI sthitimAM ane dvisthAnIya anubhAgamAM avasthAna karavuM tene prAyogya labdhi kahevAmAM Ave che. darzanamohanIya ane cAritramohanIyanA kSayopazama sAthe je bhavyAtmA apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa kare che tenI labdhi karaNa labdhi kahevAya che. kAla, karaNa, upadeza, upazama ane prAyogyatArUpa pAMca bhedone kAraNe paNa labdhinA pAMca prakAra batAvavAmAM Ave che. dAna, lAbha, bhoga, paribhoga ane varya ema pAMca prakAranI labdhi paNa gaNAvavAmAM Ave che. juo : laddhI paMca: viyappA daann-laah-bhogupbhog-viiriymidi| dAna, lAbha, bhoga, paribhoga, vIrya, samyaktva, darzana, jJAna ane cAritra ema nava prakAranI kevaLa labdhi batAvavAmAM Ave che. dANe-lAbhe-bhoge-paribhoge vIriya smmte| Nava kevalI laddhIo dasaNa-NANaM carite y|| bhagavatIsUtramAM bhagavAna mahAvIre gautamasvAmIne dasa prakAranI labdhi batAvI che. juo - goyamA! dasavihA laddhI paNNattA taM jahA nANaladdhI, saNaladdhI, caritaladdhI caritAcaritaladdhI, dANaladdhI, lAbhaladdhI, bhogaladdhI, uvabhogaladdhI, vIrayaladdhI, iNdiylddhii|
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 jinatattva hi gautama ! dasa prakAranI labdhi che, jema ke (1) jJAnalabdhi, (2) darzanalabdhi, (3) cAritralabdhi, (4) cAritrAcAritra labdhi, (5) dAnalabdhi, (6) lAbhalabdhi, (7) bhogalabdhi, (8) upabhogalabdhi, (9) vIryalabdhi ane (10) indriyalabdhi.] A labdhiomAM jJAnalabdhinA pAMca, darzanalabdhinA traNa, cAritralabdhinA pAMca ema darekanA peTAprakAra paNa bhagavatIsUtramAM darzAvavAmAM AvyA che. Avazyaka niryukti', "pravacana sAroddhAra vagere graMthomAM aThThAvIsa prakAranI labdhi batAvavAmAM AvI che; digambara paraMparAnA grantha "SaTakhaMDAgamamAM 44 prakAranI, vidyAnuzAsana'mAM 48 prakAranI, "maMtrarAja rahasya'mAM tathA "sUrimaMtrabRhakalpa vivaraNamAM 50 prakAranI ane "tiloya pattimAM 64 prakAranI labdhi batAvavAmAM AvI che. koI koI granthomAM koIka labdhinAM nAmomAM athavA enA peTAvibhAgomAM pharaka jovA maLe che. siddhacakranI ArAdhanAmAM paNa labdhiono mahattvano ullekha che. emAM labdhidhArakone namaskAra karavAmAM Ave che. siddhacakramAM, enA yaMtramAM eka AvartanamAM soLa labdhi pada hoya che. e rIte traNa AvartanamAM suprasiddha evA 48 labdhipada Ave che. che hai mo - e maMtrapada sahita labdhidhArakone pratyekane namaskAra karavAmAM Ave che. pravacana sAroddhAra mAM batAvyA pramANe aThThAvIsa labdhio tapanA pariNAmathI pragaTa thAya che. jayazekharasUrie "upadeza ciMtAmaNimAM lakhyuM che te pramANe pariNamatavevasenuM mAruM hRti dina ! (tayanA pariNAmanA vazathI A labdhio prApta thAya che.) A aThThAvIsa labdhio nIce pramANe che : (1) kAma. 3Sadhi (mori) "AkarSa" eTale sparza, je sparza roganuM nivAraNa karanAra hovAthI auSadhirUpa hoya emane "AmarSa auSadhi labdhi' kahevAmAM Ave che. je sAdhako potAnA sparza mAtrathI roganuM nivAraNa karavAnI zakti dharAvatA hoya teo AvI labdhivALA kahevAya che. (2) vipRthi (viSpori) vipRSa" eTale viSTA ane mUtra, je yogIonAM maLa-mUtra auSadhi tarIke
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdhi kAma lAge ane rogonuM nivAraNa karI zake tevA yogIo vipuSa labdhivALA kahevAya che. (2) ghenobaMdha (ghenosaMda) 'khela' eTale zleSma athavA baLakho, je sAdhakonA khela emanI labdhinA kAraNe sugaMdhita thaI jAya che ane te vaDe teo bIjAnA roganuM nivAraNa karavAne mATe samartha bane che te khelauSadhi labdhivALA kahevAya che. 191 (4) nanodhi (nannosaMda) 'jalla' eTale mela, A labdhivALA sAdhakono zarIrano mela labdhinA kAraNe sugaMdhita thaI jAya che ane bIjAnA rogonuM nivAraNa karavAne mATe samartha bane che. teo jallauSadhi labdhivALA kahevAya che. (5) sarvorvAdha (sosadi) je sAdhakonAM maLa-mUtra-zleSma, mela, nakha ane vALa sugaMdhavALAM ane vyAdhino nAza karavA mATe samartha hoya temanI labdhi sarvoSadhi tarIke oLakhAya che. (6) saMbhinnazrotI 'saMbhinna'eTale pratyeka, A prakAranI labdhivALA yogIo mAtra kAnathI ja nahi, zarIranA koI paNa aMga dvArA sAMbhaLavAne samartha hoya che. emanI judI judI indriyo ekabIjInuM kArya karavAne zaktimAna hoya che. (7) adhijJAna je mahAtmAone potapotAnA jJAnanI maryAdA anusAra vartamAna, bhUta tathA bhaviSyanA rUpI padArthonuM darzana thAya che ane upayoga mUkIne te pramANe kathana karavAne samartha hoya che teonI labdhine 'avadhijJAna labdhi' kahevAmAM Ave che. (8) khuti 'Rju' eTale sAmAnyathI. Ama, A labdhi mana:paryava jJAnavALA munione prApta thAya che. e dvArA teo saMzI jIvonA manogata bhAvone sAmAnya rUpathI jANI zake che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16ra jinatattva (2) vipumati vipula' eTale vistArathI. mana:paryava jJAnavALA munio A labdhi dvArA ghaTapaTa vagere vastunA dhoLA, rAtA vagere samasta paryAyone grahaNa karI zake che. (10) cAraNa thyi (-vidyAra) A labdhivALA sAdhako AkAzamAM AvavA-javAnI viziSTa zakti dharAve che. je munio sUryanAM kiraNo pakaDIne eka pagaluM upADIne teramAM rucaka dvIpe jAya che ane tyAMthI pAchA pharatAM paheluM pagaluM upADIne naMdIzvara dviIpe ane bIjuM pagaluM upADIne potAnA sthAne pAchA Ave che teo jaMghAcaraNa labdhivALA kahevAya che. AvI labdhivALA UrdhvagatimAM eka pagaluM upADIne pAMDuka vanamAM jAya che ane tyAMthI pAchA pharatAM paheluM pagaluM upADIne naMdanavanamAM jAya che, ane bIjuM pagaluM upADIne potAnA sthAnamAM pAchA Ave che. je munio potAnI labdhithI paheluM pagaluM upADIne naMdIzvara dvIpe jAya che ane tyAMthI pAchA pharatAM eka pagaluM upADIne potAnA sthAnake pAchA AvI jAya che teo vidyAcaraNa labdhivALA kahevAya che. A labdhivALA munio UrdhvagatimAM paheluM pagaluM upADIne naMdanavanamAM ane bIjuM pagaluM upADIne pAMDukavanamAM jAya che. tyAMthI pAchA pharatAM eka ja pagaluM upADIne potAnA sthAne AvI jAya che. (11) AzIviSa A labdhivALA yogIo phakta eka ja vacana bolIne te dvArA zApa (athavA AzIrvAda) ApavAnI zakti dharAve che. (12) vatnI jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya ane aMtarAya e cAra ghAtI karmonA kSayathI kevaLajJAnarUpI labdhi pragaTa thAya che. (13) gaNadhara A labdhi prApta karanAra tIrthakara bhagavAnanA gaNadharanuM pada meLavavAne samartha bane che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdhi (14) pUrvaghara A labdhi meLavanAra mahAtmAo aMtarmuhUrtamAM cauda pUrvanuM jJAna meLavI zake che. (15) arihaMta A labdhi dvArA arihaMta bhagavAnanuM pada meLavI zakAya che. (16) yavartI A labdhi dvArA cakravartInuM pada meLavI zakAya che. cakravartI eTale cha khaMDa dharatInA svAmI ane cauda ratnanA dhAraka kahevAya che. 113 (17) vanavena A labdhi dvArA baladevanA padanI prApti thAya che. (18) vAsuDeva A labdhi dvArA vAsudevanA padanI prApti thAya che. (19) kSIramadhusarpirAstraba 'kSIra' eTale cakravartInI gAyanuM dUdha, 'madhu' eTale sAkara vagere padArtho, 'sarpi' eTale atizaya sugaMdhavALuM ghI. AvI labdhivALA mahAtmAonI vANI sAMbhaLanArA mANasone te sAMbhaLatAM dUdha, madha tathA ghInI madhuratA jevo anubhava thAya che. (20) koSThakabuddhi 'koSTaka' eTale koThAra. koThAramAM rAkheluM dhAnya ghaNA lAMbA samaya sudhI evuM ne evuM sAruM rahe che ane bagaDI jatuM nathI. tevI rIte gurunA mukhathI eka vakhata zravaNa karelAM vacano smRtimAM evAM ne evAM haMmezane mATe sacavAI rahe tene koSThakabuddhi labdhi kahevAmAM Ave che. (21) pAnunraLI zlokanA koI paNa eka padane sAMbhaLavAthI AkhA zrlokanAM badhAM po samajAI jAya tene padAnusAriNI labdhi kahevAmAM Ave che.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 (22) vInavRddhi eka artha 52thI ghaNA arthone dhAraNa karanArI buddhi te bIjabuddhi labdhi kahevAya che. jinatattva (22) tenatI (tenobhezyA) krodhe bharAyelA sAdhu jenA upara krodha karyo hoya tevA mANasone athavA sthULa ke sUkSma padArthone, parvata ke moTAM nagarone potAnA mukhamAMthI nIkaLelI jvALA vaDe bALI nAkhavAne samartha hoya te tejI labdhivALA (tejolezyAvALA) kahevAya che. (24) bahArava zarIranA prakAromAM eka prakAra te AhAraka zarIrano che. AhAraka labdhivALA mahAtmAo potAnA saMzayanuM nivAraNa karavAne mATe athavA tIrthaMkara bhagavAnanuM sAkSAt darzana karavAne mATe potAnA zarIramAMthI viziSTa zubha pudgala paramANuo AhAra karI eTale ke ekatra karI eka hAtha jeTaluM potAnI AkRtinuM zveta pUtaLuM potAnA mastakamAMthI bahAra kADhI tIrthaMkara bhagavAna pAse mokale ane saMzayanuM samAdhAna karI, darzana karI pAchuM AvI e pUtaLuM potAnA zarIramAM dAkhala thaI jAya che. AvI labdhi AhAraka labdhi tarIke oLakhAya che. (25) zItalezyA tejolezyAthI rakSaNa karavA mATe prApta thayelI zakti te zItalezyA kahevAya che. e jyAre choDavAmAM Ave che tyAre zItaLatA prasare che. ethI uSNa tejolezyA khAsa asara karI zakatI nathI. (26) vaikriya dehadhArI A labdhithI zarIrane nAnuM, moTuM, halakuM ke bhAre karI zakAya che ane zarIranuM rUpa paNa badalI zakAya che. (27) akSIna mahAnasI mahAnasa eTale rasoDuM - rasoI. akSINa eTale khUTe nahi tevuM. A prakAranI labdhithI nipajAveluM bhojana pote khAya te ja ochuM thAya, paraMtu bIjA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdhi 165 aneka mANaso khAya to paNa khUTe nahi. arthAt labdhidhArI yogI pote jyAM sudhI AhAra na kare tyAM sudhI khAvAnuM khUTatuM nathI. (28) puttArU A labdhi dvArA sAdhaka evI zakti prApta kare che ke potAnA daMDamAMthI pUtaLuM kADhIne zatrunI senAne parAjita karI zake che. cakravartIno paNa nAza karavAne te samartha thAya che. Ama, mukhya ane mahattvanI aThThAvIsa labdhio ahIM samajAvI che. zrI jinaprabhasUri-kRta 'sUrimaMtrabRhatkalpa-vivaraNamAM nIce pramANe pacAsa labdhino ullekha che : . 1. pravanamoyulina, 2. avadha rU. paramAdhi, 4. Unanta, dh anantAnta, 6. sarvAdhi, 7. cIna, 8. oSThavuddhi, 1. pAnusArI, 10. mitra, 11. hIra, 12, mahuJA, 12. amayAsava 14. azvIna, 6. Amota, 16. vighno, 17. zvetta, 18. khatta, 11. sodi, 20. ve'vyaya, 26. savvuddhi, 22. 3SNuma', 23. viTanama6, 24. baMdhA, 26. viSnA, 26. pakSamaLa, 27. vikhtasiddha, 28. 35sAma, 27. tattattesa, 20. sInesa, rU. tenesa, 22. vayavasa, 22. savisa, 34. vivisa, rU1. cAraLa, rU6. mahAmumiLa, rU7. te nizA, 38. vADu, rU1. sa Mnimitta, 40. himADivanta, nippa kivana, 42. misiddha, 42. sAmana, 44. mavartya, 46. amavatthavatti, 46. 3tava, 47, vittatava, 48. radda:puthvI, 46. vasaputhvI, 10. pArasanI 41. A pacAsa labdhi nIce pramANe che : (1) jina labdhi, (2) avidha labdhi, (3) paramAdhi labdhi, (4) anaMtAdhi labdhi, (5) anantAntAdhi labdhi, (6) sarvAdhi labdhi, (7) bIjabuddhi labdhi, (8) koSThabuddhi labdhi, (9) pAnusArI labdhi, (10) saMbhinnazrota labdhi, (11) kSIrAsava labdhi, (12) madhyAsava labdhi, (13) amRtAsava labdhi, (14) akSINa mahAnasI labdhi, (15) AmarSAdhi labdhi, (16) viSNuauSadhi labdhi, (17) zleSmISadhi labdhi, (18) jalloSadhi labdhi, (19) sarvoSadhi labdhi, (20) vaikriya labdhi, (21) sarva labdhi, (22) Rjumati labdhi, (23) vipulamati labdhi, (24) jaMdhAcaraNa labdhi, (25) vidyAcaraNa labdhi, (26) prajJAkSamaNa labdhi, (27) vidyAsiddha labdhi, (28) AkAzagAminI labdhi, (29)
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 jinatattva takhalezyA labdhi, (30) zItalezyA labdhi, (31) tejovezyA labdhi, (32) vAviSa labdhi, (33) AzIviSa labdhi, (34) dRSTiviSa labdhi, (35) cAraNa labdhi, (36) mahAsvapna labdhi. (37) tejaninisarga labdhi, (38) vAdi labdhi, (39) aSTAMga nimitta kuzala labdhi, (40) pratimApratipanna labdhi. (41) jinakalpa-pratipanna labdhi, (42) aNimAdi siddhi labdhi, (43) sAmAnya kevali labdhi, (44) bhavattha kevali labdhi; (45) abhAvasthA kevali labdhi, (46) ugratA labdhi, (47) dIpta tapa labdhi, (48) caturdazapUrva labdhi, (49) dazapUrva labdhi, (50) ekAdazAMga (zrata) labdhi.] jaina dharmamAM Ama pacAsa prakAranI labdhino mahimA bahu varNavAyo che. ugra tapazcaryAthI pragaTa thatI A viziSTa labdhio che. ApaNA dhArmika sAhityamAM nIceno duho pracalita che : 'karma khapAve cakaNAM, bhAva maMgala tapa jANa, pacAza labdhi Upaje, namo namo tapa guNa khANa (tapane bhAva maMgala jANavuM, kAraNa ke te game tevAM cIkaNAM ka khapAvI de che ane pacAsa labdhione utpanna kare che. AvA mahAna guNanA sthAnarUpa tapane vAraMvAra namaskAra ho.). A badhI vividha prakAranI labdhiomAMthI zvetAmbara paraMparAnI mAnyatAnusAra arihaMta labdhi, cakrI labdhi, vAsudeva labdhi, baladeva labdhi, saMbhinna labdhi, cAraNa labdhi, pUrva labdhi, gaNadhara labdhi, pulAka labdhi ane AhAraka labdhi abhavya puruSone, abhavya strIone ane bhavasiddhika strIone prApta thatI nathI. vaLA abhavya puruSo ane abhavya strIone kevalI labdhi, Rjumati labdhi ane vipulamati labdhi paNa prApta thatI nathI. jo Ama hoya to mallinAtha strI tarIke tIrthakara kevI rIte thayA evo prazna thAya. enA javAbamAM zvetAmbara paraMparAnA zAstrakAro kahe che ke e apavAdarUpa che ane eTalA mATe e ghaTanAnI gaNanA accherAmAM (AzcaryakAraka ghaTanAmAM) thAya che. (digambara paraMparAmAM mallinAtha strI tarIke tIrthaMkara thayA ema manAtuM nathI. mallinAtha puruSa tarIke tIrthaMkara thayA ema manAya che. digambara paraMparA pramANe strIne kevaLajJAna, mokSa ke tIrthaMkarapaNuM prApta thaI zakatuM nathI.)
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdhi 177 labdhi vividha prakAranI ugra tapazcaryAo dvArA prApta thAya che. labdhinI prApti mATe 'ladhividhAna'nA prakAranI eka tapazcaryAno ullekha paNa zAstragraMthomAM maLe che. emAM vizeSata: bhAdrapada, mahA ane caitra mahinAnI amuka nizcita tithie eka upavAsa ane pAraNuM athavA traNa upavAsa ane pAraNuM athavA eka upavAsa ane ekAsaNuM athavA eka ke be upavAsa ane ekAsaNuM ema vividha rIte tapa karavAnuM hoya che. AvI rIte cha varSa sudhI saLaMga tapazcaryA karavAmAM Ave ane divasamAM traNa vakhata 'OM maiM mahAvIrAya namaH' e maMtrano jApa karavAmAM Ave to e prakAranA tapa athavA vratane 'labdhividhAna' tapa tarIke oLakhavAmAM Ave che. * aThThAvIsa labdhitapamAM aThThAvIsa divasa sudhI saLaMga ekAsaNAM athavA ekAsaNuM ane upavAsa karavAmAM Ave che. emAM dararoja judI judI labdhinA nAmapUrvaka gaNaNuM, kAusagga, sAthiyA, khamAsamaNAM ityAdi kriyA karavAmAM Ave che ane nIceno duho bolAya che H 'labdhi aThThAvIza dharI, guru goyama gaNeza; dhyAvo bhAvi zubha karI, tyAgI rAga ane rIza.' tejolezyAnI labdhinI prApti mATe brahmacaryavrata sahita chaThThane pAraNe chaThTha karavAmAM Ave ane pAraNAmAM eka mUThI bAphelA aDada ane eka aMjila jeTaluM pANI levAmAM Ave che. e prakAranI 'apAnakena' nAmanI tapazcaryA karavA mATe joItuM zarIrabaLa vartamAna samayamAM rahyuM nathI ema manAya che. labdhi meLavavAnI lAlasAthI ugra tapazcaryA karavAmAM Ave e eka sthiti che ane karmakSayanA AzayathI, mokSaprAptinA dhyeyathI bAhya ane AtyaMtara ubhaya prakAranI ugra tapazcaryA karavAmAM Ave ane ema karavA jatAM, AtmA nirmaLa thatAM sahaja rIte labdhio pragaTa thavA lAge e bIjI sthiti che. AtmAne mATe A bIjI sthiti ja vizeSa hitakara che. viziSTa prakAranI camatkArika zakti mATe labdhi uparAMta 'vidyA' zabda paNa jaina graMrthomAM vaparAyelo jovA maLe che. tyAM vidyAno artha che ekasarakhA viSayanI judI judI labdhiono samUha. Ama 'vidyA' zabdamAM labdhino artha samAviSTa che. ATha judA judA prakAranI vidyA mATe kaI kaI labdhio pragaTa thayelI hovI joIe te mATe nIce pramANe ullekha maLe che :
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinatattva (1) baMdhamokSiNI vidyA (baMdhanamAMthI choDAvavAnI vidhA) mATe jina labdhi, avadhi labdhi, paramAdhi labdhi, anantAvadhi labdhi, anantAntAvadhi labdhi, svayaMbuddha labdhi, pratyekabuddha labdhi ane buddhabodhita labdhi e ATha labdhio joIe. 168 (2) pavidyocchedanI (bIjAonI vidyAono uccheda karanArI) vidyA mATe ugratapa labdhi, cAraNa labdhi, dIptatapa labdhi ane pratimApratipatna labdhi e cAra labdhio joIe. (3) sarasvatI (jJAna vadhAranArI) vidyA mATe caturdazapUrva labdhi, dazapUrva labdhi, ekAdazAMga labdhi, padAnusArI labdhi, Rjumati labdhi ane vipulamati labdhi e cha labdhio joIe. (4) rogApahAriNI (roga maTADanArI) vidyA mATe zleSmaauSadhi labdhi, vipuSauSadhi labdhi, jallauSadhi labdhi, AmarSoSadhi labdhi, sarvoSadhi labdhi, e pAMca labdhio joIe. (5) viSApahAriNI (vizva utAranArI) vidyA mATe vidyAsiddha labdhi, kSIrAsava labdhi, madhvAsa labdhi ane amRtAsrava labdhi e cAra labdhio joIe. (6) zrI-saMpAdinI (lakSmI vadhAranArI) vidyA mATe bIjabuddhi labdhi, koSTabuddhi labdhi, saMbhinnazrota, labdhi, akSINa mahAnasI labdhi ane sarvoSadhi labdhi e pAMca labdhi hovI joIe. (7) doSa ninAMzinI (bhUtapretAdinA doSa nivAranArI) vidyA mATe vaikriya labdhi, AkAzagamana labdhi, jaMghAcaraNa labdhi ane vidyAcaraNa labdhi e cAra labdhio joIe. (8) AzivoghazamanI (upasargo zAMta karanArI) vidyA mATe tejolezyA labdhi, zItalezyA labdhi, taptalezyA labdhi, dRSTiviSa labdhi, AzIviSa labdhi, vAgviSa labdhi, cAraNa labdhi, mahAsvapna labdhi ane tejAiinasarga labdhi e nava labdhio joIe. labdhi zabdanI sAthe siddhi zabda paNa vaparAya che. vastuta: labdhi e ja siddhi che. labdhinI siddhi athavA labdhinI prApti e labdhisiddhi tarIke gaNavAmAM Ave che. Ama chatAM ATha prakAranI mahAsiddhio nIce pramANe
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdhi 169 darzAvavAmAM Ave che, jeno samAveza eka athavA bIjI labdhimAM thaI zake che : aNu jeTalA thaI javAnI zakti. halakA thaI javAnI zakti. 1. aNimA parvata jeTalA moTA thaI javAnI zakti. dUranI vastune pAse lAvavAnI zakti. icchA avazya pAra paDe ja evI zakti. vaza karavAnI zakti. bIjA upara sattA calAvavAnI zakti. 2. ladhimA 3. mahimA 4. prApti 5. prAkAmya -- 6. vazitva 7. Izitva 8. patrakAmAvasAvitva badhA saMkalpo pAra pADavAnI zakti. - labdhiomAM keTalIka AdhyAtmika prakAranI che ane keTalIka bhautika prakAranI che. arihaMta labdhi, kevalI labdhi, gaNadhara labdhi, pUrvadhara labdhi vagere labdhio uccatama prakAranI AdhyAtmika labdhio che. khelauSadhi, sarvoSadhi, akSINa mahAnasI vagere prakAranI bhautika labdhio che. bhaitika karatAM AdhyAtmika labdhionuM mUlya vizeSa che ane e ArAdhya che e to spaSTa che. eka vakhata bhautika labdhio pragaTa thaI eTale te kAyamane mATe rahe ja evuM haMmezAM banatuM nathI. mana, vacana ane kAyAnA azubha - azuddha yogane kAraNe AtmA jyAre pharI pAcho milana thavA lAge che tyAre labdhionuM baLa ghaTavA lAge che. eTale ke camatkArika zaktio osaravA lAge che. eka vakhata labdhi pragaTa thAya ane mANasane potAne enI khAtarI thAya te pachI AtmAne saMyamamAM rAkhavAnuM kAma ghaNuM aruM che. jeo 52kalyANa arthe gupta rIte labdhino upayoga kare che ane rAgadveSarahita evI potAnI dazAne TakAvI rAkhe che teonI labdhi jhAjho samaya athavA kAyamane mATe sacavAI rahe che. paraMtu jeo lokeSaNA pAchaLa paDI jAya che, vAraMvAra potAnI tevI zaktino ullekha karavA lAgI jAya che, te mATe yaza le che athavA abhimAna karavA lAge che, te vaDe bIjAne DarAvavA ke vaza karavA lAge che, jAheramAM tenA prayogo karavA lalacAya che, tevA prayogo karI batAvI badalAmAM dhana, strI ityAdi bhogopabhoganI sAmagrI meLavavA prayatna kare che tyAre teonI tevI labdhizakti kSINa thavA lAge che. eka vakhata pragaTelI labdhi lupta thaI gayA pachI pharI tevI labdhi te ja janmamAM meLavavAnuM kArya durlabha banI jAya che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170. jinatattva guNasthAnakanI dRSTie vicArIe to AtmA jema jema nirmaLa thato jAya tema tema uparanA guNasthAnake caDato jAya che. emAM dasamAM guNasthAnake pahoMcelA AtmAne jAtajAtanI labdhio pragaTa thavA lAge che. paraMtu A labdhi pratye jo te AkarSAya to pharI pAcho te nIce paDavA lAge che. mohanIya karmano sadaMtara kSaya thayo hoto nathI, eTale jIva potAnAmAM pragaTa thayelI AvI adabhuta zaktio joIne rAjI thAya che, temAM rAce che ane tenA prayogo karavA mATe lalacAya che. eTale ke A labdhione vAparavA mATe sUkSma lobha-kapAya haju gayo nathI hoto. mATe A guNasthAnakane sUkSma saMparAya tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. labdhi-siddhionI daSTie bhavyAtmAonI kasoTI karanAruM A mahattvanuM guNasthAnaka che. potAnAmAM pragaTa thayelI labdhio pratye anAsakta rahevuM te sAdhaka mATe atyaMta mahattvanuM che. sAmAnya rIte sAcA sAdhako potAnAmAM pragaTa thayelI labdhionuM gopana kare che. parahita mATe, yuddha, dukALa ke anya prakAranI Apatti AvI paDe tyAre AvI labdhino teo upayoga kare che. paraMtu e labdhiono potAnA svArtha mATe ke vAsanAonA saMtoSa mATe kyAreya upayoga karatA nathI. sanatakumAra cakravartInI jema labdhio pratye paNa teo nispRha rahe che. dasamA guNasthAnakamAM A labdhio jyAre pragaTa thaI hoya tyAre te mATe manathI paNa rAjI na thavAno bhAva rAkhavAno hoya che, kAraNa ke evI labdhizakti mATeno sUkSma lobha paNa AtmAne nIco pADe che. jeo A kasoTImAMthI pAra Utare che, teo uparanA guNasthAnake caDI zake che. eTalA mATe UMcI AdhyAtmika sAdhanAnA viSayamAM arthAt mokSaprApti mATenA puruSArthamAM bhautika camatkAra karanArI labdhionuM bahu mUlya nathI.