Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIjinakRpAcandrasUrijI aura unakA sAdhu samudAya [bhaMvaralAla nAhaTA] bIsavIM zatAbdI ke cAritraniSTha prabhAvaka mahApuruSoM mandira, nAla ko dharmazAlA Adi lAkhoM kI sampattimeM zrI jinakRpAcandrasUrijI kA sthAna atyanta mahattvapUrNa parigraha kA tyAga kara kriyoddhAra kiyaa| indaura meM paiNtaahai| unhoMne apane jIvana meM jaina zAsana kI ullekhanIya lIsa Agama vaaNce| Apane battIsa varSa paryanta vidyAdhyayana sevAyeM kI aura gujarAta, rAjasthAna, kaccha aura madhyapradeza kiyA thA / yati avasthA meM Apane jyotiSa viSayakagranthoM kA meM unavihAra karake kharataragaccha ko pratiSThA meM samucita bhI gahana adhyayana kiyA thA para sAdhu hone ke bAda usa ora abhivRddhi kI thii| ve eka tejasvI, vidvAna aura mahAn lakSa nahIM diyaa| kAyathA meM eka dokSA dii| yati avasthA prabhAvazAlI vyaktitva ke dhanI the| unheM dekhakara pUrvAcAryoM ke ziSya tilokamuni bhI kucha dina sAdhupane meM rahe the / kI smRti sAkAra ho jAtI thii| kharataragaccha kI suvi- saM0 1952 meM udayapura caumAsA kara kezariyAjI padhAre / hita paramparA meM aneka mahApuruSoM ne yatipane ke parigraha khairavAr3A meM jainamandira kI pratiSThA krvaayo| saM0 1953 tyAga svarUpa kriyoddhAra karake Atma-sAdhanA krama ko desUrI, 1954 jodhapura, saM0 1655 jesalamera, 1956 akSuNNa rakhA hai unhIM meM se Apa eka the| phalaudI caumAsA karake 1657 meM bIkAnera padhAre aura ___ ApakA janma jodhapura rAjya ke cAnu gAMva meM bAphaNA apanI yatipane kI sArI sampatti ko jise pahale hI parimegharAjajI kI dharmapatnI amarAdevI ko kukSi se saM0 tyAga kara cuke the vidhivat TraSTI Adi kAyamakara saMgha ko supurda 1913 meM huA thaa| pUrva puNya ke prAbalya se Apako kii| saM0 1658 jaitAraNa caumAsA kara gor3avAr3a paMcatIrthI sAdhAraNa vidyAdhyayana ke pazcAt guruvarya zrIyuktiamRta karate hue phalodI nivAsI seTha phUlacandajI golachA ke saMgha muni kA saMyoga prApta huA jisase paMcapratikramaNAdi dhArmika sahita zatruJjaya-yAtrA kii| saM0 1956 pAlItAnA, abhyAsa ke pazcAt vyAkaraNa, nyAya, koSa Adi viSayoM kA 1960 porabandara cAturmAsa kara kaccha deza meM padArpaNa acchA jJAna ho gyaa| sadAcArI aura tyAga vairAgyavAn kiyA / muMdrA, mAMDavI, bidar3A, bhADiyA, aMjAra Adi hone se siddhAnta par3hAne yogya jJAta kara gurujI ne Apako sthAnoM meM pA~ca varSa vicare aura pA~ca upadhAna krvaaye| saM. 1936 meM yati dIkSA dii| gurumahArAja ke sAtha dasa sAdhu-sAdhviyoM ko dokSA dii| mANDavI se Apake aneka sthAnoM ko tIrthayAtrA va dharmapracAra hetu Apane aneka upadeza se seTha nAthAbhAI ne zatrujaya kA saMgha nikaalaa| sthAnoM meM cAturmAsa kiye| rAyapura, nAgapura Adi madhya saM0 1966 meM ApazrI ne 17 ThANoM se cAturmAsa pAlIpradeza meM Apane paryApta vicaraNa kiyA thaa| saMyama mArga meM tAnA meM kiyaa| nandIzvara dvIpa kI racanA huI aura pA~ca Age bar3hane kI bhAvanA thI hI / saM0 1941 meM guru mahArAja sAdhu-sAdhviyoM ko dIkSita kiyaa| saM0 1960 meM jAmakA svargavAsa ho jAne se vairAgya pariNati meM aura bhI abhi- nagara cAturmAsa kara upadhAnatapa karAyA, cAra dIkSAeM huii| vRddhi huI / pariNAma svarUpa Apane jJAnabhaMDAra, do upAzraya saM0 1968 meM morabI cAturmAsa kara bhoyaNI, saMkhezvara hote
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ hue ahamadAbAda pdhaare| 1961 kA cAturmAsa kiyaa| kezarIcanda ne udyApana kiyaa| dhammAbhAI, pAnAbhAI, phira tAraMgAjo, khaMbhAta yAtrA kara saM0 1970 kA motIbhAI Adi ne caturtha vrata grahaNa kiyaa| saM0 1975-76 caumAsA pAlItAnA kiyaa| ratalAma vAle seTha cA~damalajI kA cAturmAsa karake saM0 1977 meM bar3audA cAturmAsa kiyaa| ko dharmapatnI phUlakuMvara bAI ne Apase bhagavatIsUtra baMcAyA, ratalAma vAle seThajo ne Akara mAlavA padhArane kI vInatI kI upadhAna karavAyA / sone ko moharoM kI prabhAvanA aura aura rupayA-nAlera kI prabhAvanA kI / tadanantara Apa ahamasvadharmIvAtsalyAdi kiye|| dAbAda, kapar3abaMja, rambhApura, jhAbuA hote hue ratalAma pAlItAnA se ApazrI bhAvanagara, talAjA hote hue pdhaare| upadhAnatapa ke avasara para ratalAma-nareza sajanakhaMbhAta pdhaare| vahA~ se seTha pAnAcanda bhagUbhAI kI vinatI siMhajI bhI darzanArtha pdhaare| yahA~ pA~ca sAdhu-sAdhviyoM se sUrata padhAra kara saM0 1971 kA caumAsA kiyaa| vahA~ ko dIkSita kara indaura padhAre / saM0 1976 kA cAturmAsa sAdhuoM ko dIkSA dii| tadanantara jagar3iyA, bharauMca, kAvI kara bhagavatI mUtra vaaNcaa| ratalAma vAle seThANIjI ne tIrtha hote hue pAdarA pAdhAre / vahA~ se bar3audA hote hue rupayA nArela kI prabhAvanA ko| zrIjinakRpAcandrasUrijI bambaI padhAre / motosAha seTha ke vaMzaja seTha ratanacanda khIma- jJAna bhaNDAra kI sthApanA huii| u0 sumatisAgarajI ko canda, mUlacanda hIrAcanda, premacanda kalyANacanda, ke zarIcanda mahopAdhyAya pada, rAjasAgarajI ko vAcaka pada va maNikalyANacanda Adi saMgha ne ApakA pravezotsava bar3e ThATha se sAgarajI ko paNDita pada se vibhUSita kiyA gssaa| kraayaa| lAlabAga meM saM0 1982 kA caumAsA karake saMgha sahita mAMDavagar3ha kI yAtrA kara bhopAvara, rAjagar3ha, bhagavatIsUtra vaaNcaa| Apako vidvattA, vAcanakalA aura khAcaroda, semaliyA hote hue sailAnA padhAre / sailAnA nareza uccacaritra se saMgha bar3A prabhAvita huA aura ApakI icchA na Apake upadezoM se bar3e prabhAvita hue| tadanantara pratApagar3ha hote hote hue bhI saMgha ke atyanta Agraha se AcAryapada svIkAra hae maMdasaura meM saM0 1976 kA cAturmAsa kiyaa| vahA~ se karanA pdd'aa| isa avasara para lAlabAga meM paMcatIrthI ko nImaca, nIMbAher3A, cittaur3a hote hue karaher3A pArzvanAtha aura racanA huI / bIkAnera se zrIjinacAritrasUrijI ko sAmnAya devalavAr3A hokara udayapura pdhaare| kalakattA bAle bAbU sUrimaMtra dene ke lie bulAyA gyaa| caMpAlAla pyArelAla ke saMgha sahita kezariyA jI padhAre / saM0 1673 kA caumAsA bhI bambaI huaa| vihAra vahA~ se lauTakara saM0 1981 kA cAturmAsa ThANA 25 se karake mArga meM tIna sAdhuoM ko dokSita kiyA / sUratavAlo udayapara kiyaa| tadanantara rANakapura paMcatIrthI karake jAlaura, kamalAbAI ko vinatI se buhArI padhAra kara cAturmAsa bAlotarA pdhaare| saM0 1982 kA cAturmAsa bAtotarA kiyA aura zrIvAsupUjya bhagavAna ke jinAlaya kI pratiSThA kiyA / nAkor3A pArzvanAtha yAtrAkarake saMghasahita jesalamera krvaayii| tIna dIkSAeM diiN| surata cAturmAsa ke lie padhAre / sAdha-vihAra na hone se mAravAr3a meM loga dharma pAnAcanda bhagubhAi Ara kalyANacanda ghalAbhAi Adi kA vimakha ho gaye the| opane jinapratimA ke AsthAvAna karake vizeSa vinati se zotalavAr3o upAzraya meM virAje / pAnA* bAhar3amera meM eka dina meM 400 muhapattiyAM tor3avAkara zraddhAlu canda bhAI ne jinadattasUri jJAnabhaMDAra banavAyA va udyAna bnaayaa| saM0 1983 meM jesalamera cAturmAsakara vahAM ke kiyaa| isa avasara para zrIjayasAgarajI ko upAdhyAyapada zrIjinabhadrasari jJAnabhaMDAra ke tADapatrIya granthoM kA jIrNova sukhasAgarajI ko pravartaka pada se vibhUSita kiyaa| premacaMda ddhAra karAyA / kaI pratiyoM ke phoTo sTeTa va nakale krvaaii|
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaI granthoM kI presakApiyA~ karavA lAye / saM0 1984 kA kA avasara milaa| jo guNa unameM dekhe gaye adyatana kAlIna caumAsA phalaudI karake mA0 su0 5 ko bIkAnera pdhaare| sAdhuoM meM durlabha haiN| unameM samaya kI pAbandI bar3I bIkAnera meM Apane tIna cAturmAsa kiye jisameM upadhAna, dIkSA z2abardasta thii| vihAra, pratikramaNAdi kisI bhI kriyA meM udyApanAdi hue| zrI premacandajI khacAnacI ne upadhAna koI Ave yA na Ave, eka miniTa bhI vilamba nahIM krte| krvaayaa| usa samaya rugNAvasthA meM bhI unhoMne ziSyoM ko zAstroM kA adhyayana-abhyAsa evaM smaraNazakti bhI bahuta samasta AgamoM kI vAcanA dI thii| hamArI koTar3I meM gajaba kI thii| bhagavatI sUtra jaise artha gaMbhIra Agama ko cAturmAsa hone se hameM dhArmika abhyAsa, dharmacarcA, binA mUla par3he sIdhA artha karate jAte the| yaha unake gahare vyAkhyAna-zravaNa, pratikramaNAdi kA acchA lAbha milaa| Agama jJAna kA paricAyaka thaa| ___ saM0 1987 ke cAturmAsa ke anantara Apa sUratavAle Apa eka Asana para baiThe hue ghaNToM jApa karate, vyAkhyAna zrI phatacanda premacanda bhAI kI vInati se pAlItAnA padhAra dete / Apake pAsa guru-paramparAgata AmnAya aura gacchamaryAdA kara saM0 1664 mitI mAgha sudi 11 ke dina svargavAsI Adi kA pUrNa anubhava thaa| Apane apane jIvana meM jaina saMgha kA jo upakAra kiyA, varNanAtIta hai| Apa pratidina ApakI pratimAeM zatrujaya talahaTI maMdira-dhanAvasahI ekAzanA va tithiyoM ke dina prAyaH upavAsa kiyA karate dAdAvAr3I meM, jaina bhavana meM, aura bIkAnera zrojina- the| Apa apramatta saMyama pAlana meM prayatnazIla rahate the| kRpAcandrasUri upAzraya meM hai rAyapura ke maMdira meM bhI ApakI AcArya zrIjayasAgarasUrijI pratimA pUjyamAna hai| zrIjinakRpAcandrasUrijI kA ziSya-samudAya bar3A ___ Apake upadeza se indaura, sUrata, bIkAnera Adi jJAna- vizAla thaa| Apake vidvAna ziSya ANaMdamunijI kA svargabhaMDAra, pAThazAlAe~, kanyAzAlAe, khulii| kalyANabhavana, vAsa Apake samakSa hI bahuta pahale ho gayA thaa| dvitIya cAMdabhavana Adi dharmazAlAeM tathA jinadattasari brahmacaryAzrama ziSya upAdhyAya jayasAgarajI the jinheM AcArya pada dekara saMsthAoM ke sthApana meM ApakA upadeza mukhya thaa| Apane Apane jayasAgarasUrijI banAyA, bar3e vidvAna aura kiyApAtra bahuta se stavana, sajjhAya, giranAra pUjA Adi kRtiyoM ko the| zrIjayasAgarasUrijI ke choTe bhAI rAjasAgarajI ne bhI racanA kI jo kRpAvinoda meM prakAzita haiN| kalpasUtra TIkA sUrijI ke pAsa dIkSA lI thI unhoMne sUrijI kI bahuta sevA dvAdaza parvavyAkhyAna va zrIpAla caritra ke hindI anuvAda kI aura choTI bahina ne bhI dIkSA lI thI jinakA nAma karake Apane hindI bhASA kI bar3I sevA kii| hetazrIjI thA, jinakI ziSyAe' kIttizrIjI, mahendrazrIjI __sUrata se zrIjinadattasUri prAcIna pustakoMDAra phaNDa Adi haiM, kItizrIjI abhI mandasaura meM virAjamAna haiN| granthamAlA cAlU kara bahuta se mahatvapUrNa granthoM kA prakAzana zrIjayasAgarasUrijI mahArAja prakANDa vidvAna the / binA krvaayaa| svargavAsa ke samaya ApakI sAdhu sAdhvI samudAya zAstra hAtha meM lie bhI zRMkhalAbaddha vyAkhyAna dene kA lagabhaga 70 ke Asa pAsa thaa| tadanantara nae sAdhu dIkSita acchA abhyAsa thaa| Apane zrIjinadattasUri caritra do na hone se ghaTate 2 abhI sAdhuoM meM kevala vayovRddha muni bhAgoM meM tathA gaNadhara-sArdhazataka bhASAntara Adi kaI maMgalasAgara jI aura 20-22 sAdhviyA~ hI rahe haiN| pustakeM likhI thiiN| pApa ThAma cauvihAra karate the, apane sUrijI ke tIna caumAsA meM hameM unheM nikaTa se dekhane vrata-niyamoM meM bar3e dRr3ha the| bIkAnera kI bhayaMkara garmI meM For Private &Personal Use Only .
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhI Apane pAnI lenA svIkAra nahIM kiyA aura samAdhi hue| ApakA nAma sukhasAgara rakhA gayA / zAstrAmyAsa pUrvaka apanI deha kA tyAga kara diyaa| bIkAnera reladAdAjI karake vidvAna hue aura vyAkhyAna-vANI maiM niSNAta meM Apake agnisaMskAra sthAna meM smAraka vidyamAna hai| ho ge| saM0 1974 mA0 su010 ko gurumahArAja gaDhasivANA, mokalasara Adi meM Apane cAturmAsa kie the ne sUrata meM maMgalasAgarajI ko dIkSita kare Apake gaDasivANA meM Apake granthoM kA dAdAvAr3I meM saMgraha vidya- ziSya rUpa meM prasiddha kiyaa| usa samaya kRpAcandramAna hai| zrIjinajayasAgarasUrijI kRta zrIjinakRpAcandrasUri sUrijI 18 ThANoM se the, inakA 16vAM naMbara thaa| sUrijI caritra 5 sarga aura 1570 padyoM meM saM0 1664 phA0 su0 ke pratyeka kAryo meM ApakA pUrA hAtha thaa| indaura 13 pAlItAnA meM racita hai jo jinapAlopAdhyAyakRna meM zrIjinakRpAcandrasUri jJAnabhaNDAra kI sthApanA kii| dvAdazakulakavRtti ke sAtha zrIjinakRpAcandrasUri jJAnabhaMDAra Apako sUrijI ne pravartaka pada se vibhUSita kiyA / pAlotAnA se prakAzita hai| isameM inhoMne apanA janma bAlotarA caumAsA meM bahuta se sthAnakavAsiyoM ko upadeza 1943 dIkSA 1656 upAdhyAya pada 1976 va AcArya dekara jinapratimA ke prati zraddhAlu bnaayaa| madhyAhna meM Apa pada 1960 pAlItAnA meM honA likhA hai| jasaula gAMva meM vyAkhyAna dene jAte va zAstracarcA va dharmoupAdhyAya munisukhasAgarajI padeza dekara jinapratimA-pUjA kI puSTi karate the| Apa zrojinakRpAcandrasUrijI ke ziSyoM meM upAdhyAyajI kA upadhAna Adi kI preraNA karake sthAna-sthAna para karavAte, sthAna bar3A mahattvapUrNa hai| Apa prasiddha vaktA the| ApakI saMsthAeM sthApita karavAte evaM sAmAjika kurItiyoM ke bulanda vANI bahuta dUra-dUra taka sunAI detI thii| Apa viruddha krAntikArI upadeza dekara samAja meM phaile hue adhikatara gurumahArAja ke sAtha vicare aura dhArmika kriyAeM mithyAtva ko dUra kara vrata-paccakkhANa dilAte the| Apake karAne Adi se saMgha ko sambhAlane kA kAma Apake jimme kaI cAturmAsa gurumahArAja ke sAtha va kaI alaga bhI hue / thaa| Apa ne saMskRta, kAvya, alaMkAra Adi kA bhI jaisalamera caumAse meM jJAnabhaNDAra ke jIrNoddhAra, acchA abhyAsa kiyA thaa| bIkAnera cAturmAsa ke samaya va prAcIna pratiyoM kI nakaleM phoTosTeTa karavAne meM ApakA Apako hajAroM zloka kaNThastha the| grantha sampAdanAdi pUrA yogadAna thaa| phalodI, bIkAnera meM bhI upadhAna Adi kAmoM meM Apa haradama lage rahate aura zrojinadattasUri prAcIna hue| phira gurumahArAja ke sAtha pAlItAnA pdhaare| saM. pustakoddhAra phaMDa sUrata se sarva prathama gaNadhara sArddhazataka 1662 meM zatruJjaya talahaTI kI dhanavasahI meM ApakI preraNA prakaraNa va bAda meM pacAsauM granthoM kA prakAzana ho pAye se bhavya dAdAvADI huI jisameM zrIpUjya zrIjinacAritrasurijI vaha Apa ke hI parizrama aura upadezoM kA pariNAma ke pAsa pratiSThA sampanna karavAyI usa samaya Apa upaathaa| gurumahArAja ke svargavAsa ke pazcAt bhI Apane vaha dhyAya pada se vibhUSita hue evaM muni kAntisAgarajI kI kAma jArI rakhA aura phalasvarUpa bahuta grantha prakAza meM TokSA huii| isake bAda sarata. amalanera, bambaI Adi meM aaye| cAturmAsa kiyaa| grantha sampAdana-prakAzana to satat cAlU Apa indaura ke nivAsI marAThA jAti ke the| seTha hI thaa| nAgapura, sivanI, bAlAghATa, goMdiyA Adi kAnamalajI ke paricaya meM Ane para ullAsapUrvaka unake sthAnoM meM cAturmAsa kiye| upadhAna tapa Adi hue| sahAyya se gurumahArAja ke pAsa kaccha meM jAkara dIkSita goMdiyA kA pandraha varSoM se calA AtA manamuTAva dUra kara
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke saM0 1966 ke mAgha mahIne meM samAroha pUrvaka mandira ko udayapura cAturmAsa kiyaa| tadanantara gaDhasivANA cAturmAsa pratiSThA karavAyI / tadanantara rAjanAMdagAMva ke cAturmAsa meM kara gogolAva jinAlaya kI pratiSThA karAI / gujarAta chor3e bhI upadhAna Adi karavAye / rAyapura hokara mahAsamunda meM bahuta varSa ho gaye the, ahamadAvAda saMgha ke Agraha se vahAM cAturmAsa kiyaa| dhamatarI padhArakara saM0 2001 ke cAturmAsa kara pAlItAnA padhAre saM0 2016 meM upadhAna phAlguna meM aJjanazAlAkA pratiSThA, gurumUrti pratiSThAdi tapa huaa| girirAja para vimalavasahI meM dAdAsAhaba ko vizAla rUpa meM utsava krvaaye| kAntisAgarajI kI preraNA pratiSThA ke samaya jinadattasUri sevAsaMgha ke adhivezana va sAdhu se mahAkozala jaina sammelana bulAyA gayA jisameM aneka sammelana Adi meM saba se milanA huaa| vidvAna padhAre the / phira rAyapura cAturmAsa kara sammetazikhara pAlItAnA-jaina bhavana meM cAturmAsa kiye| ApakI mahAtIrtha ko yAtrArtha pdhaare| kalakattA saMgha kI vInatI preraNA se janabhavana kI bhUmi para gurumandira kA nirmANa se do cAturmAsa kiye, bar3A ThATha rhaa| phira paTanA aura vArANasI meM cAturmAsa kiye, phira mirjApura, rIyAM hote huaa| dAdA sAhaba va gurumUrtiyoM kI pratiSThA huii| saM0 2022 meM ghaNTAkarNa mahAvIra ko pratiSThA huii| pAlanapura hue jabalapura pdhaare| vahAM dhvajadaNDAropaNa, aneka tapa ke guru bhakta kezariyA kampanI vAloM ke tarapha se 51 kilo zcaryAdi ke utsava hue| vahAM se sivanI hote hue rAjanAMda gAMva meM saM0 2008 kA cAturmAsa kiyaa| Apake upadeza kA mahAghaNTa pratiSThita kiyaa| dAdAsAhaba ke citra, se navIna dAdAvAr3I kA nirmANa hokara pratiSThA sampanna paMcapratikramaNa evaM anya prakAzana kArya hote rahe / huii| vahAM se sivanI ho bhopAla va lazkara, gvAliyara vRddhAvasthA ke kAraNa girirAja kI chAyA meM hI virAjamAna cAturmAsa kiye| jayapura padhArakara cAturmAsa kiyaa| aja- " raha kara saM0 2024 ke vaizAkha sUdi6 ko ApakA svargamera dAdAsAhaba ke aSTama zatAbdI utsava meM bhAga lekara vAsa ho gyaa| . purAtatva evaM kalAmarmajJa pratibhAmUrti muni zrIkAntisAgarajI ko zraddhAMjali [lekhaka-agaracanda nAhaTA ] saMsAra meM do taraha ke viziSTa vyakti milate haiM / jinameM jIkA asAmayika svargavAsa tAH 28 sitambara kI zAma se kisI meM to zramakI pradhAnatA hotI hai kisI meM pratibhA ko ho gayA hai, ve aise hI pratibhA sampanna vidvAna muni the| ko| vaise pratibhA ke vikAsa ke lie zramako bhI Avazya- jinakA saMkSipta paricaya yahAM diyA jA rahA hai / katA hotI hai aura adhyayana va sAdhanA meM parizrama karane vIsavIM zatAbdo ke jainAcAryoM meM kharataragaccha ke se pratibhA camaka uThatI hai / phira bhI janma jAta pratibhA AcArya zrIjinakRpAcandrasUrijI baDe gItArtha vidvAna aura kucha vilakSaNa hI hotI hai, jo bahuta parizrama karane para bhI kriyApAtra AcArya ho gaye haiN| jo pahale bIkAnera ke prAyaH prApta nahIM hotii| abhI-abhI jayapura meM jina sAhi- yati sampradAya meM dIkSita hue the| Age calakara apane sAre tyAlaMkAra purAtatvavettA aura kalAmarmajJa munizrI kAntisAgara parigraha ko bIkAnera ke kharataragaccha saMgha ko supurda karake