Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનાજ્ઞા વિધિપક્ષ(અ ચલ)ગચ્છની હૂંડી
કર્તા : શ્રી ગજલાભ ગણિ સંશોધક : મુનિ શ્રી કલાપ્રભસાગરજી
[આ કૃતિમાં કવિ શ્રી ગજલાભ ગણિવર્ય મ. સાહેબે ચાર ઢાળના કેદારા, આશાવરી, ધનાશ્રી જેવી દેશીઓમાં વણી લીધેલ છે. કવિશ્રીતી સાહિત્યરચના પરથી તેની વિદ્વતા–પ્રૌઢતા અને જિનાજ્ઞાપાલનની દૃઢતા પ્રતીત થાય છે. આ 'ડીમાં અંચલ(વિધિપક્ષ)ગચ્છની સમાચારીને શાસ્ત્ર પ્રમાણેા તેાંધી અક્ષરદેહ આપેલ છે. વાંચતાં તરત જ સમજ પડી જાય એવી સરળ રચનામાં તેની નિપુણતા સ્પષ્ટ થઈ જાય છે. સ. ૧૫૯૭ માં ‘ બાર વ્રત રીપ ચોપાઈ ૮૪ ' ગાથા પ્રમાણે, સ. ૧૯૧૦ માં ‘જિનાજ્ઞા ડી’ અને અન્ય સ્તવન, વૈરાગ્ય ગીતા ઈત્યાદિ તેમની રચનાએ છે. સ. ૨૦૨૯માં કચ્છ કોડાયના જ્ઞાનભંડારની હસ્તપ્રત ઉપરથી આ સંકલન કરેલ છે. જિનાજ્ઞા ઠંડીની રચના સિરોહી (રાજસ્થાન)માં થયેલ છે. સિરાહીના અચલગચ્છીય જિનમંદિર તથા મૂળ નાયકશ્રી આદિનાથ ભગવાનનું ચિત્ર આ ગ્રંથમાં આપવામાં આવેલ છે. કૃતિને અંતે “મુજ મનમાં મને નથી કદાગ્રહ, જિનાજ્ઞા કેરા દાસ રે.'' આટલું` જ પદ્યકવિના હઠ્યમાં રહેલ, જિનેશ્વર પરમાત્મા પ્રતિ સમર્પણભાવને વ્યકત કરે છે.' —સંપાદક ]
ઢાળ પહેલી
આણુ
ભેટચો આદિ જિંદ; પામ્યા. પરમાનંદ રે. જીવડા, આરાધા જિન આણુ, વિના જીવ અતિ રુલ્યા જી, મેલ્યું મતનું માણ રે; જીવડા, આરાધા જિન આણુ. અર્રિર્હંત દેવ, ગુરુ સુસાધુજી રે, કેવળી ભાષિત ધ; ત્રિણ તત્ત્વ સુદ્ધાં ધરે જી, સુણજો તેનેા મારે. જીવડા.૦ જિનપ્રતિમા સૂત્રે કહી જી રે, નિક્ષેપે ચિ ું જાણ; ઠવણુસચ્ચા તે થાપના જી, તેહની બ્રાંતિ મ આણુ રે. જીવડા સાતમે અંગે સમુ જુએ જી, આનદને અધિકાર; વદી અખંડ શ્રાવકે જી, ઉવવાઈ સૂત્ર માર રે. વડા૦
શ્રી આર્ય કલ્યાણ ગૌતમ સ્મૃતિગ્રંથ
સિરાહી મુખમ ડણા જી રે, તુમ દરશન દેખી કરી જી રે,
૧
૨
૩
૪
મ
DIG
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
[
]
ododeo
@oboosted
ould loooooo
t.shthood.booooooooooooooooooooooooood
શરણ કરીને ઉતપને જી, હમ, અસુર કુમાર; તિહાં જિનપ્રતિમા નિ પરે જી, શરણાગત સાધાર રે. જીવડા ૬ જ ઘાહર વિદ્યાહ છે, ચેત્યે વંદન જાય; ભગવતી સૂત્ર ભાખી , ઉત્થાપી તે કાંઈ રે. જીવડા. ૭ દશમે અંગે પ્રતિમા તણો, પ્રગટ વૈયાવચ્ચ જેઈ; ફલ તીર્થકર ગોત્રનું જી, ઉત્તરાધ્યયને હોય છે. જીવડા. ૮ પૂજા પણ સૂત્રે કહી જી, રાયપણ ઉવંગ; સત્તરભેદ સોહામણા જી, કરી સૂર્યાભ સુયંગ રે. જીવડા. ૯ જ્ઞાતાધમ પૂજા કહી છે, દ્રૌપદીને અધિકાર; વિજયદેવ પ્રમુખ ઘણે જ, પૂજા મેસદ્ધાર રે. જીવડા. ૧૦ સિદ્ધારથ રાજા વળી જી, પૂજા સહસ્સ ઠામ, કલ્પસૂત્રે એમ ભાખીએ છ, ઉથ્થાપો શું કામ રે. જીવડા ૧૧ ઈમ સૂત્રે સંદવિ સહી જ, જિનપ્રતિમા વંદનિક; મોક્ષતણાં ફૂલ તેહ લખે , દુર્ગતિ લહે નિંદનિક રે. જીવડા૧૨ દેવતત્વ એણી પરે જી, દાખ્ય સૂત્રધાર; તે ગુરુ સુધાં જાણજે જ, અવર કુગુરુમન ન ધાર છે. જીવડા૧૩ દેવ અને ગુરુ દોહી કહ્યા છે, ધર્મત અધિકાર કહે “ગજલાભ” તમે સુણ , સૂત્રતણે અનુસાર રે. જીવડા ૧૪
ઢાળ બીજી
(રાગ : કેદારો) વીર જિનેશ્વર ભાખી આ રે, ધર્મના દેય પ્રકાર; યતિ શ્રાવકના જાણુજે રે, ઉવવાઈ સૂત્ર મજાર,
જીવડા દૃષ્ટિરાગ સવિ મૂકો સૂત્ર આધારે ધર્મ આરાધ, ચિંતામણિ કાં ચૂક રે. જીવડા૨ પંચ મહાવ્રત સાધુને રે, શ્રાવકને વ્રત બાર; આપ આપણા સાચે રે, કિમ કહીએ એક આચાર રે? જીવડા ૩ રજોહરણ ને મુહપતિ રે, લિંગ સાધુનું દાખ્યું પૂજે શ્રાવક નવિ ધરે જી, મહાનિશીથે ભાખ્યું છે. જીવડા. ૪
POS મશીઆર્ય કયાણગોતHસ્મૃતિગ્રંથો
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
sobsessoms
ઉત્તરાસંગ કહીએ સાચે;
દેવ અને ગુરુવંદન વેળા, આવશ્યક ને પૌષધ વેળા, કાંઈ કરી પથ કાચા રે, જીવડા૦ ૫ પથ નહીં વળી સાધુને રે, માળારે પણ કરે; ઉપધાન નામ લેઈ કરી જી, કાંઈ કા ભવફેરા રે. જીવડા દ્ દ્રવ્યપૂજા ન હોય સાધુને રે, સૂત્રમાંહે જુએ જાચી; સાધુ પ્રતિષ્ઠા નવિ કરે રે, તે શ્રાવક વિધિ સાચી રે, જીવડા૦ ૭ આણુસહિત જે કરણી કીજે, તે સુખદાયક દીસે; કહે ‘ગજલાભ’ મુજ આજ્ઞા ઉપરે હરખે હ્રીયડુ હીસે રે, જીવડા૦ ૮
abbhsaass [33]
ઢાળ ત્રીજી (રાગ : આશાવરી )
વીર જિષ્ણુસર શ્રીમુખ ભાખે, શ્રાવકનાં વ્રત ખાર; નવમું વ્રત સામાયિક કેરું, ઉભયકાળ અધિકાર. સુણેા રે સુણા તુમે ભવિયણ પ્રાણી, સાચી જિનવર વાણી રે સદ્ગુણા સવિશુદ્ધિ આણી, કરને સૂત્રે જાણી રે. વારંવાર સામાયિક કરતાં; દશમું મૂલ તનાશે રે; પંદર દિવસનું માંન તેહનુ', આવશ્યક
ભાખી રે. પ્રાણી ચેાપરવી રે;
સુણા
સુણા
આર્ડમ ચદસ પૂનમ અમાવાસ, માસમાસ મુલગી તિથિ મૂકી કરીને, કયાં દીઠી પાંચપરવી રે. પ્રાણી પ`તિથિ જે પાસડુ કીજે, તે ઠામઠામ સૂત્રે સાખી; સઘળા દિવસ કેમ સરખા ગણીએ, ચેાપરવી જિને ભાખી રે. પ્રાણી સુણા ચેાવિહાર પાસહ જિને ભાખ્યા, આગમ અંગે વગે; અન્ન ઉત્તક લેઈ કાંઈ વિરાધા, તે વચ્છી આવી ભગે રે પ્રાણી સુણા આણુસહિત સામાયિક પાષહ, કરતાં સર્વ સુખ હોય રે; કહે ‘ગજલાભ’ ચાખે ચિત્ત પુણો, રીશસૂમ કરશેા કોઈ રે. પ્રાણી સુણેા॰
ઢાળ ચોથી
(રાગ : ધનાશ્રી )
જમૂદ્રીપ પન્નત્તિમાંહે માહે દેય છ તિથિ વરસે પડતી એલી, છ માસ
શ્રી આર્ય કલ્યાણૌતમ સ્મૃતિગ્રંથ
પખ
ભાખ્યા જી;
ઓગણત્રીસા દાખ્યા જી.
સુણા
O
૧
3
૫
७
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ (234] sessessed 11 sessessessess-less set as ess...Most pessoc.d-soccess ધનધન જિનવર વચન સેડામણ, સદ્ગુરુથી સવિ લહીએ જી; મુજ મન એહમતિ ખરી બેઠી, જિઆજ્ઞા મસ્તકે વહીએ જી. ધન, 2 માસ અરધ તે પક્ષ વખાણ્ય, પક્ષ અરધ તે અષ્ટમી છે; ઈણિ પેરે આઠમ પાખી કીજે, કહે કેવળમતિ સમી જી. ધન. 3 પાખીદિન દશ ન હોવે, આઠમ, પંચ ન ભાખી છે; તેરી, સોલી સૂત્રે ન ભાખી, એમ પ્રતિક્રમણે દાખી છે. ધન૪ ઉદીક ચઉદસ તે તુમ મૂકી, તેરસ કાં કર પાખી; ડી મતિ તમે સઘળી રાખી, સાચી સહણી નાખી છે. ધન, 5 પાંચમે પર્વ પજુસણ બોલ્યું, જગતમાંહે સહુ જાણે છે, કાલિકસૂરિએ કારણે કીધું, ચોથે સહુ કે વખાણે છે. ધન, 6 આજ કહો કિસ્યું કારણ પડિયું, ઊંડું જૂઓ આલેચી છે; શાશ્વતા વચનને લેપી કરે છે, તે તમે કિસી કરણી છે. ધન- 7 અધિક માસ વળી વીસુ પજુસણ, કલ્પનિયુકતે ભાખ્યું છે; વીશ ને પશ્ચાથું મૂકી, એંસીકુ કયાં રાખ્યું છે. ધન, 8 તે સાચું વળી સૂત્રે નિશૈકીય, જે જિનવર પ્રકાશ્ય જી; ગૌતમ આગળ વીર જિનેશ્વર, ભગવતી સૂત્રે ભાખ્યું છે. ધન- 9 એહવા વચન મૂકીને માને. આપ ચાપણી આણા જી; તે કિમ ટેક્ષતણાં ફલ પામે, ભવભવ તેણે ફિરણ છે. ધન, 10 મુજ મન મત નથી કદાહ, જિઆજ્ઞા કેરે દાસ છે; કહે “ગજલાભ” સાચું સહજ, જિઆજ્ઞા પૂરે આશ જી. ધન 11 ઈિ તિ શ્રી જિનાજ્ઞા પ્રમાણ તસ્વરૂપ હુંડી સમા'તા] [ અચલગચ્છાધિપતિ શ્રીમદ્ ગુણસાગરસૂરીશ્વરાણાં વિજયી રાજયે તત શિષ્ય મુનિ કલાપ્રભસાગરણ બિદડા મથે શ્રી આદીશ્વરપ્રસાદાત લિખિતા પરોપકારાર્થ શિવમસ્તુ. વીર સં. 2499, વિ. સં. 2029 મહા સુદ 1 દિને.] DE આ શ્રી આર્ય ક યાણા ગોતમ સ્મૃતિગ્રંથો