Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra pustaka 81 mu a' 3-4 5 phebruArI www.kobatirth.org mokSArthinA pratyahaM jJAnavRddhiH kAryA / zrI jaina dharma prakAza pASa-mahA zrI jai na cauraMgaM dulahaM mattA, saMjamaM paDivajjiyA / taMtratA puSamAMsa, sidre dak sAsad // 22 || upara kahyA pramANenAM e cAra aMgone duCbha mAnIne te agA pAmyA pachI, manuSye saMyama mArgane svIkAravA joIe. tapa dvArA karmone khaMkherI nAkhanArA manuSya zAzvata siddha thAya che, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir asaMkhayaM jotriya mA pamAyae, jarovaNIyassa hu natthi tANaM / evaM vijANAhi jaNe pamatte, kaM tu viDiMmA ajayA gahinti // 1 // jIvana tuTyA pachI tene saMskAra thaI zakatA nathI arthAta tuTavAnI aNI upara AveluM jIvana sadhAtu nathI, mATe e khAkhata pramAda na karI, vRddhAvasthA AvI pahoMcyA pachI tenAthI khacAva thai zakatA nathI, jee saMyama vagaranA che ane vividha rIte hiMsA karanArA che, tee atasamaye kAne zaraNe javAnA ? pramAdI mANase A adhu' kharAkhara sArI rIte jANI levu joie. --mahAvIra vANI pragaTakartA : dharma pra sA 2 ka sa bhA vIra sa". 2490 vi.sa. 201 i. sa. 1965 :: For Private And Personal Use Only bhAva na ga 2
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org anukramaNikA .1 temanAthanA nava bhavanuM stavana 2 zrI vaddha mAna-mahAvIra : maNukA bIjo-lekhAMka : 4 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( muni bhAskaravijaya ) 25 ( sva. mauktika) 26 OM mukta thavAnI IcchA 29 4 jaina Agamika sAhityanA sandarbha grantha ( hIrAlAla 2. kApaDiyA, ema. e. ) 32 5 samakita ane tattvAnI vicAraNA (zAhu caturbhu ja jecaMda ) 6 dIkSita devadatta racita sa Mmeta zikhara mAhAtmya [hIMdI] ( agaracaMda nAhaTA ) TrA peja 3 34 ( bAlaca da hirAcaMda ' sAhityacaMdra ' samAcAra janmadina--ApaNI sabhAnA pramukha ane jANItA udyogapati zrIyuta bhegIlAlabhAI maganalAla zeThanA pASa vadI 0)) ne seAmavAranA roja egaNuezImAM janmadina prasaMge ApaNI sabhA uparAMta samAjanI vividha saMsthAo, snehI, zubhecchA temaja mitravarga taraphathI dvArArA enAyata karI taMdurastIbharyuM dIrdhAyuSya IcchavAmAM AvyuM hatuM. pUjA bhaNAvavAmAM AvI--sva. zrIyut kuMvarajIbhAI ANujInI vIsamI puNyatithi nimitte peSa zudi 11 ne gurUvAranA rAja savAranA nava kalAke sabhAnA makAnamAM prabhujI padharAvI zrIpArzvanAtha paMcakalyANunI pUjA lAvavAmAM AvI hatI, je samaye sabhAsada bandhue uparAMta anya gRhasthAe paNa sArI saMkhyAmAM lAbha lIdhA hatA. ( TAITala peja 4 thI zarU ) (3) bALabrahmacAriNI viduSI lIlAva'tIbAI mahAsatIjIe rAjkATa cAturmAsa-sa. 2020 mAM Apela vyAkhyAna zrI mRgAputranA adhikAra" bhAga pahelA, prAptisthAna:-zrI zAmajI velajI vIrANI. sthAnakavAsI jaina dhArmika zikSaNa sauMdha, 'vIrANI vilA'* dIvAnaparA, rAjATa. ki. rUA. 2-00 pUjya mahAsatIjInA vyAkhyAnA upara Tapake paNa vAMcanArane eka vAta spaSTa jaNAze ke temanI vyAkhyAnazailImAM mAtra gatAnugatika, purANI paddhati pramANe vyAkhyAna prarUpaNA nathI, paNa Agama prarUpita bhAvA naya, nikSepA, saptabhagI Adi taka paddhati dvArA vizadarUpe samajAvavAmAM AvelA che. A prastuta vyAkhyAna sagrahamAM uttarAdhyayana sutranA ogaNIzamA mRgAputranA adhyayananA viSaya che. A adhyayana eka sAcA vairAgyavAsita mumukSunI mAnasika sthiti, temAM mAtA-pitA Adi svajana taraphathI darzAvAtA vidyo, mumukSu taraphathI apAtA tenA sacoTa javAkhAthI bharapura che. TUMkamAM Akhu adhyayana vairAgya bhAvanAnuM peASaka che. A vyAkhyAna saMgraha spaSTa batAve che ke jeNe AtmAne oLakhyo che athavA jene AtmAne ALakhave che teNe paulika sukhathI virakta thavu joie, zrI vijayalakSmIsUri viracita zrI upadezaprAsAda bhASAMtara : bhAga 2 jo For Private And Personal Use Only uparokta graMtha gujarAtI lIpImAM kalakattAnA amuka bhAvika sahastha taraphathI maLela sahAyathI chapAvavAnu zarU karela che. pAnA 304-phAma 38. bahu gheADI nakale chapAvavAnI hAvAthI jemane joie temaNe nakala dITha rUA. 2) mokalI agAuthI nAma noMdhAvI devuM. bukanI kiMmata rUA, pAMca thaze. A bukanI aMdara je kathAe Apela che te kathAe edha ApanAra hovAthI ahuja upayAgI che. dareka vratanuM svarUpa bahu sArI rIte Apyu che. karmAdAnanu-cauda niyamanu-cAra prakAranuM ana daMDanuM svarUpa bahu spaSTatAthI Apela che. lakhe:--zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa pustaka 81 muM aMka 3-4 vIra saM. 21 vikrama saM. 2021 . S ogge ha88% [ zrI jaina dharma prakAza . | poSa-mahA . | . . nemanAthanA nava bhavanuM stavana | (deza manohara mALavo e rAga ) nema niNaMdanA bhava nave tame sAMbhaLo lalanA, taje kAma vikAra mukI mana AMbaLa lalanA. 1 bhava pele dhanarAya rANI tenI dhanavatI lalanA, bIje saudharmadeva jeDu Ape atI lalanA. 2 trIje cItragatIrAya rANI ratanavatI lalanA, cothe mahendra deva devI sAthe chatI lalanA. 3 pAMcame rAya aparAjIta rANI prItImatI lalanA, chaThuM AraNa devaloka devI paNa sAthe hatI lalanA. 4 sAtame rAya sumativRSTa rANI yazematI lalanA, AThame anutara vimAna bahu deva sAme atI lalanA. 5 navame bhava nemanAtha ane rAmatI lalanA, te paNa tIrthakara sAthe pAmyA che zivagatI lalanA. 6 bAla brahmacArI beunA guNa gAtA AnaMda thaze lalanA, dharma bhakti kaMcana taNe bhAskara rUDo ugaze lalanA. 7 : -muni bhAskaravijaya mahArAja * ! * in | For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir da ka sugarika guNanA -# - SHkSaksa- mAM mA zrI vardhamAna-mahAvIra . vizva maNako 2 jo :: lekhAMka: 4 prajA lekhaka : sva. motIcaMda giradharalAla kApaDiyA (mauktika) prakaraNa 3 ju 9 kaLaza rUpAna ane dekhAvamAM ghaNo ghATIla svapnaphaLa-supana pAThake : ane pahelAM madhya bhAgavALA hatA ane tene suMdara nALacuM hatuM. | trizalA rANI siddhArtha rAjA pAse AvyA ane pitAnAM cauda sva varNavI batAvyA. temaNe 10. padmasasavara pANIthI bharapUra ane aneka jaNAvyuM ke teoe nIce jaNAvelAM cauda svapna vahANane pitAnA peTa upara calAvanAra, aneka joyAM che : prANIo ane magaramaccha-mAchalAMne AzrayasthAna te padmadraha hato.' - 1, kezarIsiMha A siMha mukhanI pAse gaLA para kezavALIvALe ane purUSavargane atyaMta rUpALe 1, kSIrasamudraH enuM jaLa dUdhamaya ane e pILA ane cakacakata AMkhavALA ho.. paNa aneka vahANa ane mAchalAM tathA magaramacchane 2. hAthI (hasti) daMtuzaLavALA, zarIre kALA Azraya AkhAra hatAM. dUdha jevA jaLane jovAnI * majA hatI. lAkha mAIla lAMbo A dariye hato paNu rUpALo ane aMbADIyukta hato. ' ane tenA dUdhiyA jaLamAM aneka prANI kriDA karI 3. vRSabha e baLadane be zIMvADAM hatAM ane rahyA hatA.. ' ' , , zarIre e khUba bharAvadAra hatA. - 2. devavimAna bahu suMdara AkAranuM devatAnuM 4. zrIdevI A devasthAnamAM beThelI, gaLAmAM vimAna hatuM. temAM aneka gavAkSe bArIbAraNAM hatAM majAnI phUlanI mALA dhAraNa karelI ane parivAre " ane temAM devatA devI sAthe beThela hatA. paravarela hatI. 5. puSpamALAyugala ghelA sapheda phUlanI be e 13. ratnane DhagalA aneka jAtanAM 13 ne mALA ekabIjA sAthe joDAyelI ane amana sadhI . mANeka ane pUravALAM temAM samUhabaMdha jovAmAM AvyAM ApatI madhamadhAyamAna... tA ane temAM DUryAdi aneka ratnAM hatAM. - , , , , 6. caMdra tenI aMdaranA haraNa sAthe, zAMti 14. nidhUma agni jabarajasta agnine samUha. pAtharate ane potAnA prakAzathI atyaMta ujALa. temAM daiI lAkaDAM ke kAlasAM na dekhAya, paNa khUbI ane zAMta kaMThe dekhAte . e hatI e AvaDo meTa agni chatAM eka jarApaNuM 3. sUya te pUrNa prakAzamAna hato ane tenI dhUmADe nahote dekhAte. bhaDabhaDa nidhUma agni sAme najara karavI, paNa suzkela hatI. te tadbhadhAbA baLe jato hato. varnara ane zuddha prakAza pADanAra hato. A cauda svakhe paikI trizalAmAtA prathama 8, vija dhajAgare. atyAre koMgresane dhvaja siMha jue che, pachI hAthI jue che ane tyAra UDe che tevo ane sArA lAkaDAmAM besADela. A pachI vRSabha jue che, jayAre RSabhadevanI mAtA prathama dhvaja athavA phalega dekhAya te saMdara, ghATIle ane vRSabha ane tyAra pachI siMha ane hAthI jue che, sarakho hato. Ama kramamAM phera paDe che. For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI vamAna mahAvIra aMka 3-4] A cauda svapna trizalArANIe joyAM ane teNe rAjA pAse pati pAse varNavI khatAvyAM ane rAkhta siddhArathane tenuM kuLa pUchyuM. rAjA siddhArtha paNa svapna saMbaMdhI sAmAnya hakIkata jANatA hatA, paNa vadhAre vigato tA sUpanapAThakane pUchIne samajavA IcchatA hatA, temaNe rANIne kahyuM "hai devAnupriye!' A udAra, kalyANakArI, nirUpadrava svapnAM joyAM che, te uparathI ema jaNAya che ke Apane hi, mANikaya, suvarNa, be gyapadArtho, saMtAna, rAjya vagere uttama uttama vastune lAbha thaze. ga kALa pUrA thaye cegya samaye suMdara purUSa saMtAna-putrane tu janma ApIza. e putra mULadIpaka thaze ane mULanA yazane vadhAranAra thaze. savAre ApaNe svapnapAne khelAvI vadhAre vigatathI tenA artha karAvazu ane vigate jANyu' : rANIe bAkInI AkhI rAtrI jAgrata avasthAmAM pasAra karI ane kharAba svapnAthI vAta baMgaDI na jaya tenI saMbhALa rAkhI hatI. temaNe rAtrI dha saMbadhI vicAraNAmAM pasAra karI, te paNa pArzvanAthanI pavitra sanI suMdara strI hatI ane nakAmI vAtA karavAthI bahirmukha hatI. temaNe rAtrInA avazeSa bhAga dharmavicAraNAmAM pasAra karyAM ane vAra vAra pAtAne AvelAM svapnAnA vicAra paNa karyAM. siddhArtha rAjAe savAre vahelA UThI rAjasabhA melAvI. te vakhate rAjasabhA savAre apAra ke sAMje rAjAnI anukULatA hoya te pramANe game te vakhate melAvavAmAM AvatI hatI. amuka samaya dAjate mATe muzkara kaeN cekasa karelo nahAtA; rAjsabhAmAM javA pahelAM rAjAe zarIre aMgamardanakALyuM ane gheADAM muddagala pheravI nAMkhyA. te vakhatanA leA zarIe sApha rAkhavAnI zreNI jarUra zvetA hatA ane lazkaratI pasaMdagI paNa sArA ane dhATIlA zarIra para ja..thatI. lazkaranA uparI tarIke rAjAe te pAtAnuM zarIra sadara ane kasaratI rAkhavuM ja joie, kANu ke nabaLA rAjAene AkramaNanA bhaya dhaNA hatA ane rAjA hAre ke tenuM nizAna, paDe te AkhuM lazkara doDAdoDamAM paDI jatuM; Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 27 ) rAjAne te| duzmane gherI le te paNa tenI hAra thaI gaNAtI, ane tethI rAjA peAtAnI jAtane kasaratI rAkhavAnI peAtAnI kreja samajatA hatA aMte AkhI prajAmAM je sahuthI vadhAre majabUta hoya teja rAjA thaI zakatA hatA evA prajAnA niyama suprasiddha hatA. AkhA zarIre telanu khuna karavAthI lohInu karavu ghaNuM sArI rIte thAya che ane lohInA karavA upara! zarIranA sau ane majabUtIno AdhAra heAvAthI AkhA zarIre telamardana karAvavuM e ati mahatvanI kasarata che. ghaNA mANasA te yugamAM tailabhata kara vAnAM kAmamAM niSNAta banatA ane AvA mana karanArAone rAjyamAM khAsa sthAna ane nokarI maLatI hatI. atyAre tA tailananA abhyAsIe zarIrano abhyAsa kare che. dareka zarIratI raNane aMte dareka snAyu( Muscle )ne jANe che ane temane abhyAsa karAvatI vakhate manuSyanuM AkhuM zarIru, khatAvavAmAM Ave che ane tenA abhyAsanA te vijaya, gaNAya che. eTale tailamananA pUrvakALa jeTale ja mahimA A kALamAM paNa che, paNa dIlagIrInI vAta e che ke leka zailamardana karAvI nzarIrane sArU rAkhata vAnI jarUrIAta jotA nathI; A eka prakAra prasAda che ane tailamardana darAja karAvavu joie evI karaja lekAne zIkhavavI joie, zarIre telamana tathA kastutanI jarUrIAta tarapha pUrvakALanI peThe tenI zArIrika mahattA A yuge vartamAnakALamAM pazu jANavI ghaTe. Tema yogathI manane keLavavAnI jarUrIAta che tema telamardana ane kasaratathI zarIrane majabUta rAkhavAnI paNa teTalI ja jarUrIAta che. e sabudhamAM bedarakAra rahevAthI AgaLa vadhatI vase jarUra sahana karavu paDe che.. siddhA' rAjAe vakhatasara rAjasabhAmAM hAjara thaI prathama tA sa darabArI mANasone namana karyuM. sanI salAmI laI prathama te rANIne AvelA svapnAnu vigatavAra phaLa jANavA mATe, svapnapADA jeo svapnanAM phaLa te jJAnamAM niSNAta hatA temane tevA khelAvavA pAtAnA aMgata tekarane meklyA. For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza [ poSa-mahA vakhapAThake rAjAne hukama thatAM ekaThA thaI saMbhaLAvI. te AvyA pachI rANI jAgyA hatA ane gayA ane prathama to teoe potAmAMthI ekane dharmadhyAnamAM samaya vyatIta karyo hato, te paNa jaNAvI AgevAna nIme. teo jANatA hatA AvA ekane dIdhuM. rAjasabhAmAM pANI paNa paDadA pAchaLa hAjara AgevAna nImavAnI jarUra che. te saMbaMdhI eka vArtA hatA. temaNe te vAta , sAMbhaLI sarve kabUla karI. nIce pramANe suprasiddha che - rAjAe svakhapAThakene upara pramANe sarva hakIkata eka rAjAe pAMcaso subhaTane lazkaramAM lIdhA. khA jaNAvI tenuM phaLa zuM thaze te vigatavAra jANavA teone aMdaraaMdara susaMpa ke che te jANavA mATe savAla karyo, te vakhate vakhapAThakane AgevAne eka eka mANasa sUI zake te palaMga temanI pAse je javAba Apyo te jANavA jevo che. mokalI Apyo. aMte kaNa sUve ane koNa te ( svakhapAThakanA AgevAne javAbamAM sarva svapnapalaMgane lAbha le te nirNaya teo aMdaraaMdara ' pAThakane pUchIne jaNAvyuM ke "svakhAo nava kAraNe karI zakayA nahi. pAMcase jaNA palaMga-zA tarapha Ave che." 1. svapnamAM anubhavelI vAta Ave, 5ga karIne sUI rahyA. temAMthI, susaMpanI gera athavA 2. svapnamAM sAMbhaLelI vAta Ave, athavA 3 svapnamAM dekhelI vAta Ave, vaLI 4. prakRtimAM hAjarI hovAthI, eka paNa AgevAna thaI zake vikAra thavAthI paNa svapna Ave, 5. svapna svAnahi. rAjAne vicAra thayo ke A subhaTo mArU zuM bhAvika rIte paNa Ave, 6. te uparAMta ghaNI ciMtAne lIluM karaze, AvI zayAmAM koNe sUvuM tene je kAraNe paNa sUpana Ave, athavA 7devonA upadravathI subhaTa nirNaya karavAnuM eka dIla batAvI zaktA nathI, teo ekacitta sevA kema karI zakaze? A paNa svaMAM Ave, vaLI 8 dharma kAryanA prabhAvathI paNuM svapna Ave ane 9 pApanA uddezathI paNa. pramANe vicAra karI rAjAe pAMcaso subhaTane kADhI svapna Ave. A nava prakAramAMthI prathamanA cha kAraNe makayA. kArane potAnI nokarImAM rAkhyA nahi. saMskRta- Avela vana nirarthaka jAya che. paNe chellAM traNa mAM eka leka che tene bhAvArtha e che ke "sa" kAraNe (7-8-9) Avela svapna bAra traNa eka mAM AgevAna hoya, dareka potAnI jAtane paMDIta ekamAsa pachI jarUra phaLa Ape che. khAsa karIne mAnanAra hoya, ane dareka pitAnuM mahatva Icchato rAtrIne chevaTane bhAge joyela svapna tarata phaLa Ape heya, te AkhuM ToLuM nAza pAme che. 'lazkaramAM to che ane svapna pAThakanA AgevAne vizeSamAM svapna AgevAna havAladAra ke lazkaranA uparIne hukama saMbaMdhI ane vAto karI. svapnamAM sonAno gale AMdhaLA thaIne anusaravAnuM hoya che tyAM potAnI pote UMcake che ema dekhanAra prANI tabhave mokSe akkala deDAvavA ciche, koI koInuM sAMbhaLe nahi, te AkhuM lazkara jarUra hArI jAya, jAya. pachI cauda svana saMbaMdhI vAta karatAM jaNa vyuM ke e caude svapna jene Ave tene putra cakravartI AvI vArtA te jANanAra hovAthI supana pAThake e ke tIrthakara thAya, vAsudevanA mAtA e cauda paikI. pitAmAMthI eka AgevAna pasaMda karI lIdhA. rAjA sAta svapna jue che ane maMDalika rAjAnAM mAtA sAthe AgevAna vAta kare ane tenI hAmAM dareka eka vakhane jue che. eTalA uparathI Apane bahu * jammu potAnI hA meLave ema nakkI karI svapna uttama putra prApta thaze, te tIrthakara ke cakravartI thaze.. pAThake rAja darabAre gayA ane rAjAnA teDAne mAna A cauda mahAsvagaeN che ane tethI Apane ati ApyuM ane vadhAvI lIdhuM. uttama putra thaze. cakravatI te bAre thaI gayA, tethI - teo sarva rAjadarabAramAM AgevAna sAthe hAjara anumAna thAya che ke Apane putra tIrtha kara thaze, te thayA. rAjAe rANIne AvelA cauda svapnanI vAta tIrtha calAvaze ane tenuM tIrtha cAlaze. ApanI karI hatI te jANI hatI tevI vigatavAra kahI AbarUmAM e ghaNuM vadhAre kareze." (kramazaH) For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anita baMdhana che te ApaNA mATe jANIe chIe ane hoya che. mukta thavAnI icchA === " lekhaka: "sAhityacaMdra bAlacaMda hIrAcaMda je baMdhAela hoya te ja chUTo thavAnI IcchA che. paNa ema na thAya te e baMgalo pote potAnA rAkhI zake. mukti eTale baMdhanomAMthI chuTA thavuM. hAthe ja bhAMgI nAkhI hasavA mAMDe che. e bAlachA je baMdhAelA ja na hoya athavA baMdhanathI chuTA thaI tarapha ApaNe kaI draSTithI joIe chIe ? bAlakane gaelA hoya temanA mATe chuTA thavAne agara mukta potAnI kRti upara khUba prema hoya che; "baMgalAnA thavAno prazna ja upasthita thato nathI. tema ja jeo bArI bAraNA ane meDI joI ene AnaMda thAya che. pite baMdhAelA ane jakaDI rAkhelA chIe e e baMgalo, kSaNajIvI ane nirUpayogI che, enI vastu jANatA ja na hoya tene baMdhanathI mukti bAlakane khAtrI hoya che. chatAM e eTale badhe meLavavAnI IcchA paNa kema thAya? e mATe ja thAya e mATe ja mohavaza thaI gaele hoya che ke, ene baMgalo ApaNe baMdhanamAM chIe ke kema, ApaNe paravaza thaI. bhAMgatA e raDI paDe che. ApaNuM mohajanita baMdhana bIjA nacAve tema nAcIe chIe ke kema, ApaNe paNa evI ja jAtanuM hoya che. ApaNe sArI peThe svataMtra chIe ke nahIM, ApaNI sevA bajAvavA mATe jANIe chIe ke, A dhana, milakata, vADI baMgalA, je zarIra ApaNe meLavyuM che te ApaNuM kahyuM kare senuM rUpu ke hIrA mANeka, vividha dhareNuM ke peTI che ke kema, ApaNI irachA e sarvopari che ke paTArA, mArA ke kArakhAnA, vaga vazIla ke adhikSara. zarIranI ? ApaNI indrio je ApaNuM kArya sIdhuM eTaluM ja nahIM paNa ApaNA janmathI jene pALI pachI paMpALI jenA lADa laDAvyA e zarIra paNa karI ApavA mATe ja ApaNane maLI che, te ApaNI AjJA mAne che ke, ulaTI ApaNane ja AjJA karI ApaNe choDI javuM paDaze. kAraNu jJAnI ke mUrNa, ApaNane dere che? ApaNe indrione AjJA pharamAvI zrImAna ke garIba, adhikArI ke dhUtAre, kedI ke ApaNuM kArya karAvI zakIe chIe ke, ulaTA ApaNe jelara, guru ke ziSya badhA ja e bhAge saMcaryA che. ApaNI indrionI AjJAnuM pAlana karIe chIe? emAMthI koInA nAma paNuM sAMbhaLavAmAM AvatA nathI. A ane AvA badhA praznonA javAba meLavavAne je ke pitAne akSaradeha mUkI gayA che. temane ja loke kAMIka oLakhe che. emAMthI ghaNAoe enI ApaNe prayatna karIe tyAre ApaNe baddha ane paravaza chIe ke kema tene javAba meLavI zakIe tema chIe. oLakhANa paNa na rahe evuM nirapekSa vartana kareluM A badhA praznonA javAba je ApaNe chuTA, mukta che. teoe ane saMpUrNa tyAga karI phakta pitAnI ane svataMtra chIe evo maLI jAya to ApaNe madhura vANI ja pAchaLa mUkI che. graMtha dvArA e ApaNane jovA maLe che. te uparathI, temanI ujavala karavApaNuM kAMI rahetuM nathI. paNa ApaNe nibiDa baMdhanamAM jakaDAelA chIe, paravaza chIe ane e ane mUlagrAhI buddhine ApaNane paricaya maLe che. baMdhane jema bane tema nIkaLI jAya to sAruM ema evA jJAnI mahAtmA kayAM janmyA ane kayAM vasyA lAgatuM hoya to te mATe ApaNe prayatna karavAnI ke ene paricaya paNa ApaNe meLavo muzkela banI jarUra che. e dekhItu ja che. - " , jAya che. e uparathI emanI svanirapekSa vanino anubhava, ApaNane thAya che. kAraNa emanI vRtti, phakta eka bAlaka pattAno baMgale ubhe kare che. ane mukta thavAnI ja hoya che. emane A saMsAranuM baMdhana e joI harakhAya che. ane ene mATe bhAI AvI gamatuM nathI hotu. emane ApaNe kayAre chuTA thaIzuM te baMgale bhAMgI nAkhe che. tyAre te bAlaka raDavA bese enAM tAlAvelI lAgelI hoya che. - " ... (29) For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI jaina dhama prakAza ( 30 ) uparanA vivecana uparathI ApaNe kyAM chIe, ane ApaNI vRtti kevI che. ene vicAra karIe tyAre jovA maLe che ke, ApaNe jANe amara ja rahevAnA chIe, ApaNane mRtyuno bhaya rAkhavAnuM kAMi kAraNa che. ja nahIM, ApaNI mAla milakata, ApaNuM dhana, ApaNA bagalA ne vADI salAmata ja ' che. ApaNI Avaka ane prAptine zenA dhokA hAya! badhu sthira ane ApaNuM ja rahevAnuM che. ApaNA sagA ne mitra parivAra ApaNI pAsethI kANuM paDAvI zake tema che? tyAre ApaNuM e AkarSaNa eTalu badhu vadhI gaevu che ke, mRtyune ApaNe eLakhavAnI kAMIpaNa jarUra jaNAtI nathI. ApaNe badhAelA chIe, mehamAM sAmelA chIe, ApaNe bhALavA gaelA chIe, ApaNI upara kAie jAdu calAvI che, ane ApaNane kaSTae bhUlAvAmAM nAkhI dIdhelA che enI ApaNe kalpanA paNa karI zakatA nathI. dharmakriyAo paNa ApaNe zUnya hRdayathI ja karatA rahIe chIe, ApaNane emAM rasa nathI. emAM ApaNune AtmAnuM darzana te zu paNa jarA jevI jhAMkhI paNu thatI nathI! e uparathI A sa`sAra e baMdhana hoya e ApaNe jANatA nathI arthAt tethI chuTA thavAnA prazna ApaNI sAme AnyA ja nathI, e spaSTa guAva che. jene dhana jevuM kAMI lAgatu ja na hoya te mukta thavAnI ke chuTA thavAnI IcchA ja zA mATe rAkhe ene te AtmA, kasattA, paraleka, baMdha ane mekSa jevI vastuenI kalpanA paNa zA mATe sUjhe! meAja rAkha, dhanAkAMkSA, bhega-parAyaNatA, JAna pramAda, aihika sukha jevI vastuomAM jyAre badhAi rahevuM game temanI AgaLa sauMsAranA azvana ke mukta thavAnI. vAto karavI e zA kAmanI? jagatamAM kArAvAsamAM jemane mokalavAmAM Ave che temane jagatathI chuTA pADI, temanu svAtaMtrya chInavI zeSAmAM Ave che, apamAna karavAmAM Ave che, kArAvAsanI aneka jAtanI vianA begavavI paDe che. evI sthitimAM pazu vAravAra sajA bhAgavavA mATe kArAgRhamAM janArA najare paDe che. vAre ghaDI Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ poSa-mahA te zu' paNa vIsa vAra jelamAM nivAsa karavA mATe janArA mAnavA ameAe najare joyA che. te chuTatI veLA kahI jAya che ke, mArI jagyA kAyama rAkhajo. huM. humaNA karI tamArAmAM Avu chuM. saMsAranI mAhinInA baMdhanamAM bahu thai rahelA ApaNe paNa evI ja jAtanA jelamAM kAyama rahevA mAgatA kedI jevA nathI zuM ? A sarakhAmaNI ApaNA mATe budha besatI nathI AvatI zuM ? ApaNane saMsAramAM rahevu gamI gayu che, ahIMAnA kSaNika sukhA sAthe ApaNA eTale badhA gADha saMbaMdha joDAi gayA che ke, ApaNe mAnI thavAnuM haze te bhale thAya lIdhelu che ke, AgaLa je atyAre enA vicAra karavAnI zI jarUra che. parabhavamAM aneka viTa MbaNAo ane vedanAe sahana karavI paDaze, pachyApama ane sAgarApama jeTalA lAMbA kALa sudhI vedanA paravazapaNe bhogavavI paDaze temA vicArabharyA vicArA ApaNe cAlu rAkhIe chIe. vicAra karavAnI jarUra zuM che? AvA tuccha ane ane e rIte anaMta du:khI bhavAnI sAmagrI bhegI karatA rahIe chIe. ApaNe baMdhanamAM phasAyA chIe. e badhata asahya che evu ApaNane lAgatuM paNa nathI. tyAre evA baMdhanathI ApaNe zI rIte chuTI zakIe ? je vastu thAya te sArU, e thavAnI jarUra ja ApaNane lAgatI na hoya tyAre mukta thavAnI vAta ja kyAM rahI ? zAstrakArAe ApaNA upara karUNA dAkhavI ApaNe zI rIte anukrame dhIme dhIme paNa chuTakArAnA mAge vaLIe enA mATe aneka yuktiepUrvaka mArgo batAvyA che, paNa ApaNane tenI aMtaHkaraNapUrNAMka jarUra jaNuAtI ja nathI, keTalIeka vakhate bIjAnA kahevAthI, ApaNI zAlA vadhe ane ApaNe jagamAM sArA dekhAIe te mATe agara dharmAMjAmAM peAtAnuM nAma noMdhAya te mATe zUnyahRdaye kriyAone ane te mATe uccArAtA zabdonA artha ane paramA samajyA vinA gADarI pravAhamAM taNAtA kAMIka kriyA For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : aMka 3-4 ] mukta thavAnI prArA ' (31) karIe, tethI ApaNe chuTakAro thaze evuM mAnI laIe . sajI lekanI vaMdanA jhIlatA hoIe, ane pote . te A paNa jevA bIjA mahAmUche bIjA koI ja jANe sAcA ja muni puMgava thaI gayA chIe ema na hoya. je kAryamAM mana parovAeluM na hoya tenuM bhAvI AzISenI lhANu karatA hoIe te, paNa jema phaLa zuM maLe ? e te udhA dhaDa upara pANI reDavA mAthu muMDAvyuM tema, mana paNa muMDita nahU karyuM jevuM nirarthaka kArya che. zuka paNa rAma rAma moDhe hoya tyAMsudhI badhuM "chArapaNu lIpaNuM sarasa jANe' bolato jAya che. rAmanA nAma sAthe ane rAmanA ema mAnyA vinA bIje mArga nathI.' guNo sAthe ene zuM saMbaMdha hoya ! ahaMtA, kIrtinI lAlasA, bIjAone dhikAra ApaNane saMsAra asahya lAgatuM nathI. ApaNane karavAnI vRtti, pate keka asAdhAraNa zakti dharAtenA bega e vedanA lAgatI nathI. paNa ulaTA vanArA mahaMta chIe ane bIjA badhAoe amArA saMsAranA bega gamI gayA hoya che. te jogavavAnI zaraNe AvavuM ja joIe e vRtti TaLatI nathI. lAlaca vadhatI rahI che. e bega upara kApa muko "ahaM' ja nathI, vinaya ane namratA jAgatI evu Apanne lAgatuM paNa nathI, tyAM sudhI muktinI nathI tyAM sudhI A saMsAra baMdhana che ane tethI vAto mATe ucAravI e bAlizatA ja che. nATakamAM chuTavAnI. jarUra ApaNane lAgI che. e mAnavuM che eka vezadhArI rAjA hoya ane pitAnA parAzmanI sAkSAta daMbha che, e bhUlavuM nahIM joIe. ApaNune DiDima vagADI baDhAI hAMkato hoya evu ApaNe badhAne mukta thavAnI tAlAvelI jage evI karyA che. vela parivartana karI, ApaNe vairAgyane svAMga sadicchA sAthe viramie chIe, - prasiddha thaI gayuM che. have phakta thoDIka ja nakale sIlIke che - cosaTha prakArI pUjA-artha ane sthAo sahita A pustaka prasiddha thatAM ja tenI nakale. capacapa upaDI rahI che. A jAtanuM prakAzana ghaNAM varSo pachI thayela che eTale Ape ApanI nakala tarata ja maMgAvI levI. A pustakamAM zrI navapadajInI oLImAM AThe divasa bhaNAvavAnI pUjAone suMdara ane hRdayaMgama bhASAmAM sva. zrIyuta kuMvarajI ANaMdajIe lakhela artha ApavAmAM Avela che jethI . pUjAne bhAva samajavAmAM ghaNI ja saraLatA ane sugamatA rahe che. A pUjAmAM AvatI pacIza kathAo paNa saraLa bhASAmAM ApavAmAM AvI che jethI pustakanI hRpacAgitAmAM ghaNeja , vadhAro thayela che. zrI pArzvanAtha paMcakalyANUka pUjA paNu artha sAthe ApavAmAM AvI che. 3 || krAuna seLa pejI Azare 400 pRSThanA A pustakanI kiMmata rU. traNa rAkhavAmAM Avela che. - piTeja 75 paisA lakha:- zrI jainadharma prasAraka sabhA-bhAvanagara " For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina Agamika sAhityane sandarbhagrantha (A Bibilography of the Jain Canonical Literature ] - pro. hIrAlAla 2. kApaDiyA ema. e. * : ( AgamonI saMkhyA, spaSTIkaraNe eTale , ajaina sandarbhagrantha, rUparekhA-AgamanAM saMskaraNe, spaSTIkaraNonAM saMskaraNa, anuvAdo ane sArAMza, prastAvanAmAM ane pariziSTo, lekhe ItyAdi, vyAkhyAne, samAlocanAe vijJapti, lAbha ane trividha prakAzana). * AgamonI saMkhyA- jema jainonA Agame AjathI pAMtrIseka varSa upara mama De. che tema zonA paNa che. AthI karIne A benI chavaNucha jamazedajI medI taraphathI tema ja emanA bhinnatA darzAvavA mATe meM A lekhamAM "jaina" harattaka muMbaInI eka moTI pArasI saMsthA taraphathI zabdane. ullekha karyo che, "jaina Agamika sAhitya' mane pArasI dharma ane saMskRtine lagatAM keTalAMka eTale jaina Agama ane enAM spaSTIkaraNe. Aga- pustake bheTa maLyAM hatAM. AmAM Ane lagatI eka menI pracalita saMkhyA mUrtipUjaka zvetAMbarane mate bigliogrAphI paNa hatI ema mane skare che. AnI pistAlIsanI che, paraMtu e uparAMtanA bIjA paNa nedha ahIM levAnuM kAraNa e che ke je jaina sandarbhaAgame che. sthAnakavAsI ane terApathI batrIsa grantha taiyAra karavAne che temAM e amuka aMze Agama gaNAve che. paNa te pUratA nathI. ahIM te maga dazeka thaI paDe tema che. e sivAyanA AgameM paNa abhipreta che. - trIseka varSa upara muMbaImAM "gujarAta rIsarca sosAyaTI" sthapAtAM huM ene enA prathama varSamAM spaSTIkaraNA-AgamanAM spaSTIkaraNathI Agamane phAunDezana membara (Foundation Member) aMgenAM nijajutti (niyukti ), bhAsa (bhASya), ' tha hato ane enA vyavasthApaka maMDaLamAM nimAtAM curiNu (cUrNi), saMskRta TIkA, vRtti, vivRtti ke A saMsthAnA eka agragaNya saMcAlake mane jaina vivaraNa ke vyAkhyA, avacUri ke avacUrNi, TippaNa dArzanika sAhityano sandarbhagranya taiyAra karavA sUcavyuM ane bAlAvabodha samajavAnAM che. eka rIte vicAratAM hatuM paraMtu mAre muMbaI choDIne ahIM surata AvachAyA paNa spaSTIkaraNanI ganja sAre tema che. * : : ,vAnuM thatAM huM e kArya hAtha dharI zako nahi, kemake ' ajaina sandarbhamA -aMgrejImAM jene ahIM sAdhanasAmagrInI yathAya anukULatA na hatI. bibliogrAphI' (Bibliography) kahe che tene kAlAMtare ahIMnI ema.TI.bI. kaoNlejamAM ardhamATe meM hAla turata te 'sandarbhagrantha" zabda je mAgadhInA prAdhyApaka tarIke kAma karatI veLA A che kAI koI pustakanA aMtamAM te te pustaka taiyAra Bibliography of Ramayana nAmanuM pustaka karavA mATe upayogamAM levAyelI sAmagrI tarIke hAtha- mArA jovAmAM AvyuM hatuM. e samaye mane jaina pAthIone paNa nirdeza karAyela jovAya che. prastutamAM Agane mATe A prakArane sandarbhagrantha racavAne huM prakAzita sAmagrI pUratI A sandarbhagranthanI vicAra thaye hatuM kemake e mATenI ghaNIkharI sAmagrI maryAdA che ema sUcavuM chuM. emAM kayA kayA viSayone ane mArAM nimnalikhita pustakamAMthI maLI rahe kaI kaI bAbatone sthAna che te darzAvuM te pUrve je tema hatuM. .. - keTalAka sandarbhagrantha mArA jovAmAM AvyA che te. 1. A History of the Canonical vize thoDuMka kahIza. Literature of the Jainas. ( 3 ) kapha For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 3 ] jaina Agamika sAhityane sandarbha granya (33) 2. AgamonuM digdarzana. Agamika zAhityanA keTalAye mahatvanA grantha 3. pistAlIsa Agamo. aprakAzita che te vicAratAM sakheda Azcarya thAya che, 4. Descriptive Catalogne of the AthI mArI lAgatAvaLagatAone namra vijJapti che Government Collections of manuscripts ke A mUlyazALI grantha satvara prakAzita kare. * * (Vol. XVIL pts. IZA). (2) spaSTIkaraNanAM saMskaraNe: A varNanAtmaka sucIpatramAM prakhyakAra ane viSaya : (s) anuvAdo ane sArAMza AganA gujasaMbaMdhI-saMkSepamAM ulekha che te ane khAsa karIne rAtI ane hindImAM anuvAda thayA che-tema keTalAkanA e uparAMta " rekaransa' ( Reference ) dvArA seMdhA- aMgrejImAM paNa thayA che. sArAMze paNa jAya che. thelI sAmagrI prastuta sandarbhagrantha taiyAra karavAmAM kAma (4) prastAvanA ane pariziSe. Aje lAge tema che, kemake emAM meM saMpAdana-saMskaraNa, kaI paNa graMtha praratAvanA ane pariziSTa vinAne hoya anuvAde tema ja lekho vagerene nirdeza karyo che. to vidvAnone mate te pUratA Adarane pAtra nathI. Do. Ara. ena, dAMDekare Vedic Bibliography (5) lekho ityAdi Agane uddezIne je nAmanuM pustaka thoDAMka varSo upara racyuM che ane sAMdhapAtra lekhe chapAyA hoya pachI bhalene tenI bhASA enA be bhAga mArA jevAmAM AvyA che. enI gujarAtIne badale anya kaI paNa hoya che. tene paNa janA mane vizeSa mahattvanI jaNAI che; eTale je prastuta sandarbhagranthamAM sthAna che ja. . . mAre jaina Agamika sAhityane aMge sandarbhagranya . (6) vyAkhyAne agamene aMge munivare taiyAra karavAne suga sAMpaDe te huM prAya: A vyAkhyAna Ape che : ane keTalAkanI vyAkhyA yejanA anusAra kArya karyuM. AvuM kArya karavA pUrve chapAvAyAM paNa che. enI paNa prastuta sandarbha ajaina darzananA bIjA paNa je sandarbhagra prakAzita granthama nAMdha levAvI joIe. -- * thayA hoya te joI javAnI mArI abhilASA che. : (7) samAlayanAe jainaM Agamaka sAhirUparekhA-prastuta sandarbhagranthamAM nIce mujabanA tyanAM uparyukta che aMge paikI khAsa karIne saMskaraze vighAne sthAna apAvuM joIe: para je gaNanApAtra sanAlacanAo prakAzita thaI (1) AgamAnA saMskaraNe- atyAra sudhImAM hoya te paNa A prastuta sandarbhagranthane eka viSaya keTalAka Agame aneka sthaLethI prasiddha karAyA che e che. "grantha ane manthakAra" jevI ekaveLAnI yojanA badhAnI-bhale keTalAMka prakAzane sAmAnya koTinAM hoya jevI tema ja prativarSe prakAzita thatAM pustanAM te paNa tenI noMdha levAvI joie jethI prakAzananA avakana mATenI atyAranI pejanAM jevI upayegI itihAsa AlekhI zakAya. bAbate jaina samAje adyApi apanAvelI jaNAtI * aprakAzita granthA-ahIM e umerIza ke Aje nathI, tAe kAryo paNa thavuM ghaTe, kAma * * * jyAre svakIya dharma ane saMskRti tema ja sAhityathI 1 dA. ta. tisthAgAlI paIPNaga, vivAhupattinI enA jijJAsuone paricita karI zakAya evo A cuhiNa, amuka amuka AganI saMskRta 'TIkA ItyAdi. kaliyugamAM paNa "suvarNayuga" pravarte che ane je..2 mArAM be pustakeje acAnya saMsthA taraphathI kaI sAmagrI joItI hoya te meLavI zakAya evA prakAzita thayA che tenAM pariziSTa meM taiyAra karI ApyAM ' haMtAM hatAM chapAvAyAM nathI tenI mAre na Dhake noMdha levI kalpavRkSo Aje eka kuTuMba jevI banelI A paDe che. t 1 t . " duniyAmAM jANe UgyAM che tyAre paNa jainAnA 3 dA. ta. bhagavatIsUtranAM vyAkhyAne. For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samakti ane tattvonI vicAraNA lekhaka : zAha thaturbhuja jecaMda jaina darzanamAM ochAmAM ochAM be mULatanI paugalIka zarIra hoya che ja. te zarIra bhUla draSTie vicAraNAne agrasthAna ApavAmAM Avela che. to game teTaluM agocara haya, jIva sUkSma ke bAdara nava athavA sAta gaNAya che. paNa tene ochAmAM nigadane haya, pANInA eka biMdu ke rAInA dANA ochAM be taramAM samAveza thaI zake che. te be karatA nAnA kadamAM game teTalA anaMtA asaMkhyAtA tatve jIva ane ajIva tattva, athavA AtmA ane jIvana samUha samAveza thatuM hoya, sAdhAraNa ke pugala, athavA caitanya ane jaDa tatva. jIva tattvanuM pratyeka zarIrI hAya, sthAvara ke trasa kAyane hAya, mahatva temAM rahela AtmA athavA ciMtanya tattvane paNa te darekane nAnuM moTuM zarIra hoya che ja. jaina AbhArI che. paNa chavAmA sAthe anAdikALathI jaDa darzananI paribhASAmAM jIva sUkSmamAM sUkama eka athavA pudagala tattva paNa joDAela che. A saMsAramAM aMgUlanA asaMkhyAtame bhAge deha dhAraNa kare che. AmA sAthe pudgalane saMga kayAre thayo tenuM ane 500 dhanuSya pramANu ane tethI paNa moTuM keI Adiva-prathama zarUAta kaI paNa takeTithI amuka gAu sudhInuM meTuM zarIra dhAraNa karI zake thaI zake tema nathI. ane sarva kevaLIbhagavaMtanI che. game tevA nAnA ke meTAM zarIradhArI dareka jIva draSTie paNa tenuM koI Adiva nathI. pudagala saMgI Ama tattvanI draSTie samAna che. jIva athavA jIvAtmA anAdi kahevAya che. saMsArI jIvAtmAne pudagala sAthe saMga anAdi dareka jIvane anaMtA paramANu dhenuM baneluM hovA chatAM te saMgika athavA vaibhAvika che. te Ama sandarbhagranya mATenA viSe sUcavyA kArya sugama banaze ane ene vega paNa maLaze eTaluM che temAM je kAInI khAsa nedha levI rahI jatI hoya ja nahi paNa A sAhityanuM sAcuM ane saMpUrNa te te taja jaNAvavA:kRpA kare.. , , mUlyAMkana thavAmAM je naDatara haze te dUra thaze ane vijJapti-Aje nahi to kAle pazu prastuta e kaMI je te lAbha na gaNAya. vizeSamAM sindarbhamanya- te zuM paNa dArzanikAdi sAhitya mATe Agamika sAhitya aMge keTaluM ane kevuM kArya thayuM paNu yogya prabaMdha karyA vinA jaina zAsana ane che ane have zuM karavAnuM bAkI rahe che te paNa sAhityane samutkarSa pUrepUre sadhAvAne nathI ja te jANI zakAze. pachI AjathI ja enA zrIgaNeza mAMDavA mATe ane vividha prakAzana-sauthI prathama A sandarbhaAsananopakArI zrI mahAvIra svAmInA nirvANune 2500 grantha gujarAtImAM prakAzita thAya ane emAM je varSa purA thAya te mahAprasaMgane yogya prakAzana dvArA nyanatA jaNAya tene lakSyamAM rAkhI enuM hindI vadhAvI zakAya te mATe zrI jaina zvetAMbara konpharansa, prakAzana karAya ane aMtamAM aMgrejI prakAzana paNa zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, jaina, sAhitya vikAsa prasiddha karAya te A mahAkArya pUrepUruM dIpI UThaze. maMDaLa ane lAlabhAI dalapatabhAI vidyAmaMdira ane gujarAtI, hindI ane aMgrejI paikI game te eka evI bIjI je koI saMsthA hoya tenA saMcAlaka bhASAmAM bhale A grantha sauthI prathama taiyAra karAvAya, mahAzayane mArI sAdara paraMtu sograha vijJAmi che. paraMtu enA praNetA bIjI be bhASAmAM; paNa jo lAbhaprastuta sandarbhagranya je cagya vidvAna sAthe sAthe ja kArya karatA rahe tema haze to ene pAse taiyAra karAvI prasiddha karAze to jaina Agamika lAbha maLavAmAM anya bhASAbhASIone vadhu samaya sAhityanA paThanapAThana ane samucita saMzAdhananuM A lAbhathI vaMcita rahevuM nahi paDe. For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org samakita ane tattvAnI vicAraNA aMka 3-4 | sabaMdha svAbhAvika nathI pudgalane svabhAva ja samaiga viyoga, mIlana galanano che. pudgalane sUkSmamAM sUkSma aMza paramANu che. tevA asa MkhyAtA anaMtA paramANu pudgalanA koMdha yAne sayoga thAya tyAre jIvAkhAnuM zarIra bane che. tevA jIva ane avarUpa e mULatattvAno jIvAtmAmAM sayoga thavAnu kAraNa zuM? te sa Myoga zAzvata sadAkALa mATe che ke kAI vakhata te eka bIjAthI taddana chUTA paDe che? A ghaNA ja mahatvanA prazno che ane tenA sAcA ukela, yathA samajaNamAM AtmA ane pudgalanuM sAcuM svarUpa, ane jIvananu aMtima bhAvi. parama Adarza samaya che. jIvanu lakSaNa cetanA cetanya jJAna upayoga che. cetanA zakti, jJAna athavA edharUpa kriyA upayega phakta jIvamAM che. jIva rihaMta eTale AtmA rahita kAIpaNa game tevA virATa pudgala skaMdhamAM svayaMsphUrita jJAna, cetanA. kriyA, upayAga nathI. ulaTu AtmA sAthe jaDa pudgala tatvanA saMyAgathI chatra judA judA bhava zarIra dhAraNu teA kare che paNa temAM keTalAka paramANu pudgale evA prakAranA hoya che ke tethI vAtmAnA svayaM jJAnaguNanuM AvaraNuM thAya che. jJAnanA sthAne ajJAna mithyAtva aMdhakAra pedA thAya che. jIvane zarIra dhAraNa karAvanArA ane ajJAna vagere pedA karAvanAra pudgaleAnA samUhane kavaNAnA pudgalA kahe che. paramANu pudgalAmAM ka`va NAnA puddagalA sauthI sUkSma ane viziSTa prakAranA che ane tenA AtmAnI sAthe sayeAga anAdikALane che. kavaNAnA pudgale jIvane judA judA, nAnA meTA, rUparaMga, zubha azubha, sukharUpa, duHkharUpa, meATA nAnA AyuSyavALA deha dhAraNuM karAve che; temaja tenA jJAnAdika guNonuM AcchAdana kare che, jIvane sAcI draSTi pAmavA detA nathI, kAma krodhAdika, rAgadveSa janita judA judA mAhamAM bhamAve che ane tene parama zAMti samabhAva prApta thavA detA nathI tathA tenI svAbhAvika zaktimAM aMtarAya nAkhe che. jIvane deha dhAraNu mATenA pudgaleAnA samUhane ati ka kahe Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 35 ) che. adhAti eTalA mATe ke tenAthI jIva khudA judA de zarIra dharmAM anubhavavA chatAM AtmAnA jJAnAdika svAbhAvika guNAnA te dhAta karatA nathI. jyAre vanA jJAnAdika guNAnA dhAta AcchAdana karanArA, tene mehagrasta pramAdI zaktihIna karanArA kanA pudgalene dhAtikanA pudgalA kahe che. te baMne prakAranA karmonA pudgaleAnA sUkSma samUha kANuva'NAnA puddagalA tarIke oLakhAya che. vane te anAdikALathI vaLagelA che, bhavAMtaramAM paNa te sAthe ja jAya che ane jIva tenAthI sarvathA mukta thAya nahi tyAM sudhI sauMsAramAM bhavabhramaNa cAlu rahe che. jIvAtmAne zarIrAdika pudgalAnA saMyogaviyeAga thayA kare che. te sahelAIthI joI temaja samajI zakAya che. tevI ja rIte jIvAtmAnA caitanya svarUpa jJAnAdika guNunuM AvaraNa karanArA karmAMnA sacAga eTale adha ane sattA, tathA viyAga eTale kamanA udayAdikaraNa dvArA vicchedAya thAya che. paNu zarIrAdi pudgalA mAphaka sthUla draSTi gocara thatAM nathI paNa anumAna ane tenA prabhAva dvArA joI samajI zakAya che. atyata gADha meAhanIyAdika kanA prabhAve va potAnA zuddha svarUpI AtmAne azamAtra paNa samajI zakatA nathI ane sasAra cakramAM anatakALa sudhI bhavabhramaNa kare che ane prAya: anaMtu duHkha ane dhaNu apa sukhanA anubhava kare che. pazu A saMsAramAM bhavya jIvAtmAne anaMtA duHkhamaya ane alpa sukhamaya sasAra bhramaNamAMthI chUTavAne ati ajAyaba paNa kALalabdhIrUpa kudaratI nyAya krame krame kAma kare che. jenA sayAga tene vicAga e nyAya niyama anya pudgalAnI mAphka karmonA pudgalene paNa lAgu paDe che. eTale anAdi kALathI sUkSma ane bAdara nigeAda, sAdhAraNa ane pratyeka kAya sthAvara ane trasa, ekendriyathI paMcendriya jAti, tIMca, nAraka, manuSya, devagatimAM anaMtakALa ana`tivAra bhavabhramaNa karatAM karatAM jIvate eka eveA kALa-sthiti Ave che ke jIvAtmAne tenAmAM mULabhUta rahelA jJAnAdika guNAnA prakAza maLe che. tenA pira For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI jaina dhama prakAza ( 3 ) NAme jJAnAdika guNAnuM AvaraNa karanArA meAhanIyAdi kA baMdha-saMcAga dhIme dhIme ochA thaI sarvathA "dhaviccheda thAya che, ane ka'nA dhIme dhIme viSe -nAza thatAM thatAM sarvathA kSaya thAya che tyAre chatrane sa drazyaparyAyanuM saMpUrNa lokAleka prakAzasamaya jJAna -kevaLajJAna prApta thAya che; ane AyuSyanA aMte zarIrathI sa thA mukta thaI siddha dazA, siddha pada, paramAtma pada, mekSa prApta kare che. bhavya jIvamAtranuM e parama dhyeya, parama Adarza, zAzvata sukharUpa vizrAma sthAna che. paNa sa'sAra bhramaNa karAvanAra karmAMthI sathA mukta evuM mAkSapadasiddhipada jIva kevI rIte prApta kare te vicAraNAnA mukhya viSaya che. jIvamAM rahelA AtmA tenA svabhAve ja zuddha jJAnasvarUpI urdhvagatizIla che.. paNu jIvana vikAsakramanI atyaMta prAthamika bhUmikAmAM AtmAditatvAnu tene kAMi paNa bhAna nahi hAvAthI ane dehAdhyAsI AhArAdi sattAyukata gADha mithyAtva hAvAthI nigAtIya cAdika aneka nIca gati jAtimAM te anaMtakALa paribhramaNu kare che. chatAM tene kAI kAI evA nimitta saMyoga prApta thatAM rahe che ke pUrvI pUnI apekSAe te kAMika pragati vikAsa karatA rahe che. ane mithyAtvanuM gADha AvaraNu ochuM thatuM jAya che. ghaNI ghaNI caDatI paDatI thavA chatAM chatra jo bhavya kATinA hAya tA eTale mekSa prApti siddhipadane yAgya hoya te eka kALa evA Ave che ke tene dehathI bhinna evA AtmAnI kAMIka jhAMkhI, darzana, alpa samaja thAya che. ane mithyAtvanuM prAyaH mAhanIyaka nu gADha AvaraNu kAMika ochuM thAya che. atyaMta rAgadveSa, mehu--mamatA, krodha leba, viSaya kaSAya kAMIka ochA thAya che. atyaMta hiMsA, parigraha maithunabhAva maMda paDe che. dharmAbhimukha thavA chatAM, dharmAcaraNa karavA chatAM tene bhAva. zarUAtamAM AdhyAtmika nahi paNa paudgalika eTale A bhava parabhavanA sukha mATe hAya che. lAka vyavahAramAM nyAya nIti sadAcAra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ peAtha-mahA vagere mArgAnusArapaNAnA cuNA prApta kare che. A sthiti Atma jAgRtinI pUrva bhUmikArUpa che. A sthitimAM paNa jIva anaMtakALa pasAra kare che. te pachI kASTha evA suyoga prApta thAya che ke jethI jIvane vizeSa Atma jAgRti, AtmAnA sAcA svarUpanu aMtima dhyeyanuM bhAna pariNAma thAya che. jIva judI judI gati jAti ane aneka ceAnimAMthI atIvAra pasAra thAya che. paNa prathama Atma jAgRti athavA samyakatvanI prApti te tene manuSya gatimAM ja prApta thAya che. sarva prakAranA vAmAM manuSyA sauthI ochAM che ane anaMtakALa bhavabhramaNamAM manuSyabhavanI prApti sauthI eA vakhata maLe che. chatAM manuSyadeha tA ana tIvAra maLe paNa temAM dharmAMprApti ane samyakatvaprAptinA saMyoge kavacita ja maLe che. tethI zAstramAM manuSyabhavanI prApti sAthe edhidula bhatva karyuM che. A bhava parabhavanA paudgalika sukhaprApti arthe thatAM dharmAnuSkAnA nyAya nIti sadAcAra vagere manuSya devAdika ucca gatinA sukha prApta karAve. paNa te AtmalakSI na heAya teA saMsArabhramaNamAMthI mukta karAvI zake nahi. eka vAta samajavI joie ke jIvanA anaMtakALa bhavabhramaNAmAM manuSya ane devagatimAM tene je sukha maLe te alpakAlIna nAzavaMta che. ane kadI saMpUrNa sukha hatu nathI. sa MsAranuM sukha duHkhamizrIta hoya che ane tevA sukhamAM deva ke manuSya vadhAre paDatA lubdha Asakta-mAhita thAya te| bhavAMtaramAM tenu evuM kAramuM patana thAya che ke ghaNA bhavA sudhI te deva ke manuSyagatinA sukha paNa pAmatA nathI. eTale ja A sa'sArathI mukta thaI meAkSanu zAzvata sukha prApta karavuM te dharmAbhilASI dareka manuSyanA pama Adarza haveA joie. jyAMthI kadI A saMsAramAM pAchA pharavAnuM nathI tevA sakaLa ka muktajIvana-mAkSamArganI prAthamika bhUmikA te samyakdazana yAne samakitanI prAptimAM rahelI che, te samyagdarzananuM svarUpa ane tenI prApti upara mukhya vicAra karavAnA rahe che. ( cAlu ) For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIkSita devadatta racita saMmeta zikhara mAhAtmya -le0 zrI agaracanda nAiTA "zrI jaina dharma prakAza" ke gata 15 akTUbara jJAnavAnguNavAstadvayIvAnatipuNyavAn / ke aMka meM pro. hIrAyala kApar3iyA kA "saMmeta virAjate sadA bhavyaz2aneH saMparivAravaH / / 55|| zaila saMbaMdhI sAmagrI" nAmaka zodhapUrNa lekha kAlindIkUla bahudhA vittavya balAskila / prakAzita huA hai| jo eka sAmayika aura nirmApya caityabhavanaM sthita: saddharmasaMmukhaH // 56 // mahattvapUrNa prayatna hai| usameM dIkSita devadatta tadA jJAtaH hyadderastha devadatta kabIzinA / racita saMmetakhikhara mAhAtmya ke saMbaMdhameM do kAnyakubjakulodbhUta dIkSitena subuddhinA // 57 / / prazna upasthina kiye hai ki yaha saMskRta meM dayApareNa hiMsAdirahi tena hRdApi vai / hogA kyA yaha jaina kRti hai? vAstava meM yaha jaina zAsana prAmANyakaraNonmukha bhAvinA / / 58 // grantha saMskRta meM hI hai jaisI ki zrI kApar3iyAjIne zrI svarNAcala mAhAtmyaM yathAvadracitaM myaa| sambhAvanA kI hai| unakA yaha prazna ki kyA paDhanIyaM bhavyajIvaiH zrotavyaM bhaktibhAvataH // 59 / / yaha jaina kRti hai? mere khyAla se isa rUpa meM, puSpikAhonA cAhiye thA ki dIkSita devadatta nAma .. iti zrI AcArAMge zrIbhagavatkundakundAcAryA aura gotra ke lihAja se brAhmaNa hone ke nAte nukrameNa zrI bhaTTAraka kavizvabhUSaNa tatpaTTAbharaNa . jaina nahIM hoNge| kRti to jaba saMmeta zikhara- zrI brahmaharSasAgarAtmaja zrI bhaTTAraka jinendrabhUSaNojaina tIrtha ke saMbaMdha meM likhI gaI hai to jaina padezAcchrImaddIkSita devadatta kRte zrI svarNAcala hai hii| umake racayitA jaina hai yA nahIM? mAhAtmye mAhAtmya phala sUcano nAma SoDazo. yaha hI prazna ho sakatA hai| 'dhyAyaH // 16 // devadatta dIkSita kI eka aura racanA " zrI svarNAcala mAhAtmyam saMpUrNam / svarNAcala-mahAtmya" hindI anuvAda ke sAtha saMvata 1845 mArga sita 4 zrI digambara jaina siddhakSetra, svarNAgira kI ora se saMmeta zikhara mAhAtmya kI racanA bhI saMbat san 1948 meM prakAzita ho cukI hai| usake. 1845 meM hI huI hai| digambara holiyoM kA antameM jo prazasti puSpikA hai usase isa mandira, jayapura meM isakI saMvat 1848 kI saMbaMdhoM. mahattva kI jAnakArI milatI hai| likhI huI prati hai| isake prArambhameM zrI mUla saMgha, balAtkAra gaNa, kundakundAntrya, kI jinendrabhUSaNa kA ullekha hai| anta kI prazasti bhaTTAraka paraMparA kI mAmAvalI dete huye likhA meM bhaTrAraka dharmakIrti ke,paTTadhara kA bhI ullekha hai ki bhaTTAraka vizvabhUSaNa ke paTTAbharaNa zrI hai| racanAkAla sUcana padya isa prakAra haibrahmaharSasAgara ke Atmaja bhaTTAraka jinendrabhUSaNa vANavarddhi gaje dI zrI vikramAdgata-vatsare / " ke upadeza se dIkSita devadattane isa svarNAcala bhATe kRSNa dale ticyA dazamyA guruuvaasr|| mAhAtmya kI racanA kii| zrI brahmaharSasindhozca tanUjo dharmavikramaH / puNya me devadattena suvinA supta buddhinaa| jinendrabhUSaNaH zrImadbhaTTArakapade sthitaH // 14 // zrI matsaMmeda mAhAtmye pUrNi kRta budhA // 104 For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - Reg. No. G 50 aSTAdaza zatai ramya zloka saMkhyA prgiiyte| lohAcArya kI mUla racanA to mere dekhane meM sa navaiH sAdaraM dhIrAM aMgI kurvam bhAvataH / / 105 , nahIM AI para manasukhalAlane usakI bhASA jisa prakAra Ajakala hamAre AcArya aura TIkA 19 vIM zatAbdI meM banAI hai| inake muniyoM ke pAsa nyAya, vyAkaraNa Adi ko atirikta saMmeta zikhara mAhAtmya lAlacandane paDhAne ke liye brAhmaNa paMDita rahate haiM vaise hI saMvat 1842 meM hindI meM bnaayaa| saMmeta di0 bhaTTArakoM ke yahAM bhI brAhmaNa vidvAn rahA zikhara vilAsa kesarI-siMhane aura devA brahmane karate the| adhika paricaya va samparka se unakA, banAyA hai| di0 bhaNDAroM meM ina saba hindI jhukAva jaina dharma ke prati ho jAtA thaa| devadatta racanAoM kI pratiyAM prApta hai, aura eka-do dIkSita bhI aise hI bidvAn lagate haiN| racanA to chapI huI bhI dekhane ko milI thii| ___ zrI kApaDiyAne jinendrabhUSaNa ke saMmeta : - saMmeta zikhara saMbaMdhI kApar3iyA ullikhita zikharI vilAsa kA ullekha kiyA hai. saMbhava sAhitya ke atirikta aura bhI kaI racanAyeM hai vaha racanA bhI devadatta vAlI ho| kyoMki : prApta hai dayArUci ke saMmeta zikhara rAsa kA devadattane uparokta mAhAtmya jinendrabhaSaNa ke unhoMne ullekha kiyA hai. usake racita saMmeta samparka meM rahate huyeM banAyA hai| zrI kApaDiyAne zikhara pUjA bhI prApta hai| aura bhI kaI racanAyeM TippaNImeM lohAcArya aura gaMgAdAsa ke saMmeta hamAre saMgraha meM hai jina para bhI kabhI prakAza siharo vilAsa ko prAkRta kI racanA mAnI hai" DAlA jaayegaa| saMmeta zikhara kI yAtrA ko , para vaha prAkRta meM zAyada hI ho| gaMgAdAsa... C vivaraNa to maiMne anekAnta meM kaI varSa pUrva racita saMmetAcala pUjA to saMskRtameM prApta hai| - maiMne prakAzita kiyA thaa| " ... ..... pustA pazyiya .., (1) visaza-zrImaha-hebhanyAyAya viyita: abhiyAna timaliza: vivecanakAra-AcArya zrI vijayakastUrasarijha. prAptisthAna-sarasvatI pustaka bhaMDAra, The. hAthIkhAnA, 2tanapANa-abhahAvA. : A graMthanA bhASAMtaramAM ghaNA graMthanA tema ja vyAkaraNanA ane khyAlamAM rAkhI keTalAka paryAya-vAcaka zabdonA gujarAtI bhASAmAM sahelAIthI samajI zakAya tevI rIte artho ApyAM che. saMskRtanA abhyAsIone A graMtha khUba upayogI thaze. vaLI gujarAtI zabdo uparathI saMskRta zabda navA bhATe gujarAtI anubhavi mApekSa cha.. .. . . ... mata 3. 10-00 (2) jIvana jAgRti (kalyANanA 21mAM varSanI bheTa). vyAkhyAnakAra-pU. mu. zrI rAjendravijayajI bhAvArA pratisthAna:-zrI yA prAzana mAhira TrasTa, yA zahara (saurASTra) bhata 31.2-00 " "amadAvAda khAte citya paripATIne zubha prasaMge Apela paMdara jAhera pravacananuM mananIya ane sArabhUta" avataraNa A pustakamAM prasiddha thayela che. vyAkhyAnanI bhASA rolI ekaMdara AkarSaka che. vartamAna pravAhanA aneka praznone najara samakSa rAkhIne muMjhAtA mAnavone dharmanA kalyANakArI mAMge vALavA A pravacanomAM suMdara viSaya carcAyA che. . ( anusaMdhAne TAITala peja 2 ja upara) prakAzaka : dIpacaMda jIvaNalAla zAha, zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara : -bhudra:bhIradhAma kSayaM zAI, sAdhanA bhuzAlaya-bhAvanagara For Private And Personal Use Only