Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra pustaka 80 mu 9 15 julAI 5 www.kobatirth.org mokSArthinA pratyahaM jJAnavRddhiH kAryA / zrI jaina dharma prakAza apADa kammasaMgehiM sammUDhA, dukkhiyA bahuveyaNA | amAnusAmu noLIvra, vidinti vALio // chu kammANaM tu pahANAra, ANupuvvI kayAi u / jIvA sohimaNuSpattA, Ayayanti maNussaryaM // 5 // zrI jai na dha Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pApeAnI seAbatane lIdhe eTale vAraMvAra pApamaya pravRtti karyAM karavAthI vizeSa mUDha thayelA, du:khI ane ghaNI vedanAone bhAgavatA prANIA, manuSya sivAyanI bIjI vividha ceAnimAM janmI janmIne vAraMvAra haNAyA kare che-mAra khAdhA kare che. e rIte anukrame ekathI bIjI evI vividha ceAniemAM bhaTakatAM akAmanirAzane lIdhe, jyAre pApakama eAchA thAya che tyAre AtmA thADA ghaNA zuddhanirmALa bane che; ane ema thavAthI kAikavAra A prANI manuSyayeAnimAM Ave che, -mahAvIra-vANI pragaTakartA : * sA r ka sa lA :: vIra sauM. 2490 vi.saM. 2020 i. sa. 1964 For Private And Personal Use Only bhA 1 te ge 2 5
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir .. anukramaNikA eTale gAgara e 1 rezamanA kIDA ( bAlacaMda hIrAcaMda " sAhityacaMdra 77 2 zrI vaddhamAna mahAvIra : lekhAMka 58 ... ( sva. mauktika) 78 3 dharmAdhama viveka (bAlacaMda hIrAcaMda "sAhityacaMdra" 82 4 bhAvanA catuSTaya cAne "parikama kivA "brahmavihAra " saMbaMdhI sAhitya (pro. hIrAlAla 2. kApaDiyA, ema.e.) 85 5 AgamAnI adI rUparekhA (lekhAMka : 1) (narmadAzaMkara zAstrI ) TA. pija 4 (TAITala peja 4 thI zarU ). vimahAdhyayana ane upadhAna zrAdhyayana. bIja mutaAcAranI mukhyatA che tethI ja mAnaH prajano ghama: kaMdhanI pahelI cUlikAmAM sAta adhyayane che je kahela che, 8 nA tamo kA duvaM vika saMkhyasaMgag | * A pramANe che. piDavaNathayana, zaaiSaNAdhyayana, baugrinI kiM vahI jiM vA nAdithI iMcanar | arthAta Izcayana, bhASAdhyayana, vastraSaNAdhyayana, pAtrapaNupaheluM jJAna ane pachI dayA eTale ke jIva-ajIvane dhyayana, ane avagraha pratimAna, jANyA bAda jIvanuM rakSaNa karAya, tethI dayA pALa- bIjI saptatikAcUlikAnA cha adhyayane che jenA vAmAM pahelA jJAnanI vadhAre AvazyakatA che. A nAma A pramANe che sthAna, nizIdhikA, uccAra pramANe vartavAthI sarva saMyamIo mekSamArganI prazravaNa, zabda, rUpa ane parakriyA sartakaka adhyayana, ArAdhanA karI zake che. jIvAdi tattvone nahi jANu- trIjI bhAvanAcUlikAmAM anyamAM sartaka ane nAra ajJAnI jIva zuM AtmakalyANa sAdhI zakavAne che! bhAvanA nAmanA be adhyayane che jayAre cethI AthI munivarene parama ullAsathI nirmaLa cUlikAmAM phakta eka ja vimukti adhyayana che. saMyamanI sAtvika ArAdhanA karavAmAM AcAra eTale saMkSepamAM, zrI AcArAMgasUtramAM AcAra varNavyo grahaNazikSA ane AsevanA zikSAne jANavAnI bahu ja che. gocara eTale gocarI levAno vidhi: vinayanuM phaLa, jarUriyAta jANIne sUtronI sthApanA karavAmAM bhagavaMta kAtsarga karavAnuM. sUvAnuM, besavAnuM sthAna, vihAzrI gaNudhare zrI AcArAMgane prathama sthApyuM. A rAdi nimitte javAne vidhi, zarIrano thAka utAravA AcArAMgasUtramAM chApelI prata pramANe 402 sUtre bIjA sthAne javArUpa halanacalananI vidhi, AhAra, che, sutragAthA prAyaH 147 che. niyuktinI gAthA upadhinuM pramANu, svAdhyAyAdi yugamAM anya sAdhu vagerene 356 che. zrI bhadrabAhusvAminA niyuktinI 11 mI smaraNAdi sAdhanathI joDavAno vidhi, bhASA samiti, gAthAmAM kahelAM vacanathI jaNAya che ke A pahelAM gupti, cA, upadhi, bhajana, pAnane levAmAM saMbhaAcArAMganuM bIjuM nAma veH che ane sAtamI vatA uddagama, utpAdano, eSaNAnA doSothI rahita gAMthAmAM AcAla vagere bIjA nava nAme A aMganA zuddha zayAdine levAne vidhi, apavAdane vidhi, jaNAvyA che. A sUtranA be zrutaskaMdhe che. zrutaskaMdha vrata, niyama, tapa vagere yogya prasaMgane anusarIne eTale sUtrane samudAya. pahelA zrutaskaMdhanuM nAma varNavela che. vrata eTale mULaguNa ane niyama eTale brahmacarya ane bIjA zrutaskaMdhanuM nAma AcArAMga uttaraguNa ema samajavAnuM che. A sUtra gadya-padyAche. pahelA zrutaskaMdhanA nava adhyayane che, temAM tmaka che. zrI dazavaikAlika sUtranI racanA thayA pahelAM sAtamA mahAparijJA nAmanA adhyayanane viccheda thaye che. AcArAMgamAM je cha jIva nikAyAdinI vAta kahelI bIjA zrutaskaMdhanA seLa adhyayane che. AmAM pahelA che, tenI mAhitI karAvyA bAda vaDI dIkSA ApavAne sAta adhyayanane pahelI cUlikA, AThathI cauda adhyayanane vyavahAra hatA. paNa zrI zayaMbhavasUri mahArAje bIjI cUlikA, paMdaramA adhyayanane trIjI ane sALamAM potAnA ziSya manakamuninA kalyANa nimitte AcAadhyayanane cothI cUlikA kahevAmAM Ave che. rAMgAdi sUtrane sAra laine zrI dazavaikAlika sUtranI pahelA zrutaskaMdhanA nava adhyayanonA nAma A racanA karI tyArathI tenuM adhyayana karyA bAda vaDI pramANe che zastraparisAdhyayana, lekavijaya, zItoSNIya, dIkSA ApavAne vyavahAra zaru thaye, je Aje paNa samyakatva, AnaMti, dhuta adhyayana, mahAparijJAdhyayana, cAlu che. (kramazaH) savA rIranA thA hAra, For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza pustaka 80 muM aSADa, vIra sa, 2490 aMka 9 vikramasaM. 2020 (rezamanA kIDe potAnA aMgamAMthI tAMtaNuM kADhI, pitAnuM ja aMga tethI jakaDI nAMkhe che. tema mAnave paNa pote ja karelA karmathI potAne bAMdhI nAMkhe che.) rezamataNe kIDA nipAve taMtu sUda nija aMgathI, ne te suMvALA taMtuthI veSTita kare tanu bhAvathI; naramAza ne vaLI huMpha sArI anubhave nija aMgamAM, kIDe jANe ne baMdhana thaI rahyuM che nijataNA svAtaMtryamAM. 1 | harigIta chaMda] mAnava ahe evI ja rIte karmanuM baMdhana kare, nijane ja nijanA hAthathI bAMdhI rahyo anubhava kare; ajJAnavaza mehAMdha thaIne vividha karmo Acare, huM zuM karuM chuM kyAM jau chuM e bhUlI saMcare. 2 jyAre jue che anubhave che huM ja baMdhAI gaye, kSaNa mAhanA dRDha pAzamAM sukha mANatA paravaza thayA; thAe pachI jAgRta nihALI zuM sthiti sArI thaI, baMdhana phagAvI huM dau kuNa mAgathI mati kayAM gaI ! 3 mAthe daIne hAtha rU mAna hA hA ! kare, tyAM thAya pazcAttApa mATe zAMti mananI saha hare paNa te e mUke nahIM kukarmo thAya paravaza mehane, 2DatA na chUTe baMdhane je hAthanA kIdhA mane 4 kITaka chatA e baMdhane saha teDavA taiyAra che, je mRdu suMvALA sukhada hAthe nirmiyA jANe chate taDataDe karI rasahu taMtu teDe je vahAlA lAgatA, paNa te phagAve prApta karavA muktinI sukha saMpadA. 5 mAnava kahAve buddhizALI Ima chatAM sahu baMdhane, pAkA kare e pharI pharIne nibiDa anubhavuM ehave; AMkha chatAM thaI aMdha paravaza mArga na sujhe ene, be hAtha paga hovA chatAM paMgu banyuM che nija mane. 6 kRmi kITake je vApare caturAI mukti kAraNe, zuM teTalI paNu buddhi nahIM che mAnavonA cittane ? se ane aMtara tapAse zAMtithI nijanuM have, zuM rAkhavA che karmabaMdhe nimiMyA je bhavabhave ! 7 sAhityacaMdra bAlacaMda rezamataNe kRmi baMdha toDe nimiyA nija hAthanA, hIrAcaMda tima mAnave paNa karmama che teDavA nija AtmanA mAlegAma jima kRmi parAkrama vAparIne mukta heje thAya che, bAlendu badhe tima parAkramathI ja mukta thavAya che. 8 5 VAVAV For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI vamAna-mahAvIra lekhAMka : 59 F lekhaka : sva. mAtIcaMdya giradharalAla kApaDiyA (mauktika) 10. vinayapada--namratAmAMthI A guNa janme che. yogya te yogya mAna ApavuM. moTA ke vilanI meTA, cAgya tenI bhakti karavI ane te kharekhara meTA che ema sAcI pratItithI A guNa prApta thAya che. emAM guru ke upakArakane vinaya karavAnA prasagA Ave che, jJAna, darzana, cAritranA vinaya karavA uparAMta mana, vacana, kAyAnA yAganA vinaya ane tenI zubha pravRttithI thAya che ane sAtamA lekApacAra vinayamAM zistano Adara, UThavA-besavA, mAlavA-vavAnI paddhativALI aneka nAnI meTI pravRttinA samAveza thAya che. dezakALa pramANe A lApacAra vinayamAM pheraphAra thAya che. vinayaguNunA sabaMdha aMdaranA guNAnurAga ane zistapAlana sAthe che. emAM bALa vRddha glAna tapasvI gurunI sevanAne samAveza thAya che. emAM narsIMgane samAveza thAya che, emAM sadha sevA, samAja sevA, saMsthAnA sacalanane samAveza thAya che ane enA aMtaramAM guNatA ahumAnanI hradayaMgata bhAvanAne mukhyatA maLe che. vinayathI nimaLatA thAya che, niLatAthI zuddhi thAya che, zuddhithI cAritra vikAsa thAya che, cAritra vikAsathI sAdhya tarapha pragati thAya che ane pragatithI sa sAthI mukti thAya che. A rIte vinayapadanA mahimA meTA che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11. cAritrapada---sAdhunA daza yati dharma, zrAvakanAM bhAravrata, sAMdhunAM pAMca mahAvata, kriyA ane jJAna sacAra, paDilehanI vizuddhi doSarahita Ara, sAmAyaka caturvizati stava vaMdana paDikkamaNu kAceAtsaga pratyAkhyAna e e AvazyakatA A cAritramAM samAveza thAya che. prANInA samasta vananA ahIM samAveza thAya che, temAM cAritrane saddana sAthe sabaMdha che. sArA vyavahAra, satyanI upAsanA, pArakAnA mAlane khAI na javAnI bhAvanA, kALAM bajArane uttejana na ApavAnI ke jAte na karavAnI IcchA e ene nakArAtmaka vibhAga che ane sthiratA pUrNAMka rahevu, AtmaciMtavana karavu, paraniMdA kuthalIthI dUra rahevuM ane mana para sapUrNa kAbU rAkhI manane kAI prakAranI vistRLatAmAM paDavA na devuM e cAritrane hakArAtmaka vibhAga che. kapAyane oLakhavA, saMsAravRkSanAM mULa kapAyA che, trikaraNa zuddhine samajavI e cAritranuM aMga che ane saraLatAthI, kuzaLatAthI, pavitratAthI sa MsAra calAvavA e paNa cAritranuM jIvana che. emAM vibhAjananI apatA haiAya, sAdhya tarapha prayANu hAya, vastunI vastugata sAcI kiMmata hAya ane aMtaramAM prasannatA haiya, emAM pariSa upasa tarapha upekSA hAya, ene sahana karavAmAM hAvA manAtA hoya, emAM aMtara ramatA tarapha rAga hAya, emAM saMsArathI sathA suktinA Adarza hAya ane karavI paDatI saMsAra sevA tarapha upekSA vRtti hAya, AvuM cAritra sAdhya apAve che, enI sevanA karavAnA asaMkhya mArgo che, ene oLakhI peAtAne yeAgya mA ne svIkAravA e cAritrapadanI ArAdhanA che. 12. brahmacarya - ceAthA sUripadamAM varlDa vela navuM vADanI barAbara pAlanA kare, bhogavilAsane paudgalika gaNe, rAga vacanane paNa kAmano vibhAga kare ane peAtAnA AdarzamAM munimahaMta sthUlibhadrane athavA vijayazeTha vijayArANIne rAkhe e brahmacArIne brahmacarya'ne namaskAra che. tame a'bhacAriNa' 'nA mahimA anerA che, AMtaranA sparza karanAra che ane mahAvratamAM pradhAnasthAnane svAbhAvika rIte prApta phare che. kAnadeva saMsAramAM rakhaDAvanAra che, ene teA beThA beThA smaryA hoya te paNa mahA utpAda ni:sAsA ane aMtara te!phAna macAve che. emAM we ( 78 )vA For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e ke hI zrI varlDamAna-mahAvIra (79) mAnasika kAmano paNa samAveza thAya che. saMsAramAM laya thaI javuM e e padanI sevanA che. AmAM rakhaDapATI karAvanAra A kAmadeva strI puruSane aMdara pacIza kriyAne tyAga, Azrava para aMkuza ane aMdara AkarSaNa karAve che, na karavA yeca cALA jJAna sahitanI hetusaranI kriyAne svIkAra che e karAve che, na bolavAnuM bolAve che ane duniyAnI samajI e padanuM ArAdhana karavuM. najare meTA lAgatA mANase pAse paNa bALacejha karAve che. gRhasthane vadArA saMteSamAM, vidhavA, verayA, 14. tapa-jainadharmanA nIti vibhAga (Ethics) parI, mArika, tyaktA Adino samAveza thAya che jenA ahiMsA, saMyama ane tapa para thayelI che. che, brahmacArIne sarvathA strIsaMbaMdha vicAra uccArane tapa tyAgane muhima mATe che, enI zarUAta tyAga che. emanuM mukhya aMga brahmacarya che. cothuM mithuna dAnathI thAya che. te paMdaramA sthAnamAM AvanAra che. viramaNavrata A padane uddeza che. pragati karavA tapa karavAthI dhasArI paDato nathI. bAhya tapamAM eAchuM IcchanAre yugamAM ati mahatvanuM sthAna dharAvanAra khAvuM, na khAvuM, vRtti para kAbU rAkho, rasa tyAga A pada upara khuba nirbhara thavAnuM che, e pada karavA ane koya kaleza sahana karavAnI athavA zarIranA adhyAtmane sAra che, cAritrane AdhAra che, ane e gopAMga sa kAcavAnI vAta Ave che tyAre abhyasarvatratAne zaNagAra che. tara tapamAM prAyazciya vinaya (pada dazamuM), vaiyAvacca (5da seLamu), abhyAsa, dhyAna (pada teramu) kAya13. kriyApada-AbhA paMdamAM jJAnane mahimA sagane samAveza thAya che. A ta5 pada khUba che eTale ja mahimA kriyApadane che. ekaluM jJAna vicAravA jevuM che. enI samajaNamAM AkhA muktiapaMga che tema ekalI kriyA baMdha che. banneno saha- sAdhana mArgamAM saraLatA thaI jAya tema che ane jema pariNAma lAve che. kriyAno mahimA ghaNe che. enA vikAsamAM duniyAnA guMcavaLA patI jAya tema ene samajI ane pravRtti te zubha dhyAnamAM javAnI che. ApaNe naMdana muni (26mo bhava)ne tapa joIe che. navAI lAge tevI paNa kharI vAta che ke kriyAmAM ke mahAvIranA bhavamAM khUda prabhune tapa vicArIe, AkhA dhyAnagane samAveza thaI jAya che. dharma- koI paNuM mahAtmAnA pUrvabhavo joIe ke AdarzadhyAna ane zukaladhyAnane barAbara oLakhavA, enA jIvane joIe te temAM bAhya ke atyaMtara tapane cAre pAsAne barAbara jANavA ane emAM laya thaI mukhyatA maLelI dekhAze enA prakAramAM bhinnatA haze, javuM ane tenI sAthe cAra prakAranA AdyAna paNuM tapa vagara keAI mekSa cAlyA jAya e dAkhala ane cAre prakAranA raudradhAnane pIchAnI tenA para maLaze nahi. A atyaMtara tapane eTaluM ja balake kAbU meLavo e kriyA nAmanA teramAM padamAM kendra vadhAre mahattva apAyeluM hovAnuM dhyAnamAM rahe te sthAne che. A kriyA-padamAM jApa, mudrAne, Asanane tapanuM AkhuM pada tenA vistRta mahimA sAthe samaane prANAyamane samAveza thAya che. kriyAmAM udyata jAI jAya tevuM che. tapamAM enA pratyeka vibhAganI rahetI vakhate ene uddeza sApya tarapha pragati karavAno ane peTA vibhAganI vivekSA karI temAM prANI rata hoya, e kriyA khAtara kriyA na kare, paNa sApya thaI jAya, e pada pAchaLa gAMDe thaI jAya e A prApti mATe kriyAne mukhya sAdhana gaNe ane sadeva padanI AsevanA che. tapa pada bIjAM aneka pade jAgrata rahe. ane aMte piMDastha padathabhAvane dhyAnI sAthe Ave che, enA paTAmAM bIjAM aneka pade zilezIkaraNe pahoce. A AkhA kriyAyogane hetu, rahasya Ave che temAM jarA paNa gUMcavAI javA jevuM nathI, ane uddeza sAthe samaja e "name kiriyANuM ' je sthAne jenI mukhyatA karavAnI hoya te te sthAne padane mahimA che ane emAM samaya sApekSadaSTie barAbara che ane yoga abhyAsa ke davAmAM punarAvRtti For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza [ apADe ke paraspara AkramaNane ati vyAdhi doSa gaNavAmAM sukha sagavaDa para na ApavuM, temane bhAta pANI Avato nathI. tapapadanI sevAmAM bAhya ane lAvI ApavAM vagere aneka bAbatone samAveza abhyatara bane tapa pUratuM sthAna che bogha tapa vaiyAvacamAM thAya che. vaiyAvara e trIjA prakArane karatAM dhyAna rAkhavuM ke e karavA jatAM duryAna na aytara tapa che. emAM dharmopadezaka, dharmazikSaka, thaI jAya, mana vacana kAyAnA paga DhIlA na paDe tyAgI, tapasvI, rAgI, vRddha, vidharmI ane dharmamAM ane pAMcamAMnI koI paNa indriya kSaya hAni na pAme. najAna joDAyalAnI jarUrIAtane vicAra karI temane tapamAM niyANuM na karavuM joIe. vizvabhUti (mahA- bhakitapUrvaka sevavA, saMdhasamudAyanA samucahitane vIrane jIva)e je galatI karI tema karavAthI tapanuM najaramAM rAkhI dharmazALA, upAzraya, ArogyagRha, kuLa hArI javAya che. samatA e tapanuM aMga che. RgNAlaya calAvavAM vagereno samAveza thAya che. emAM tapa karI krodha kare te ajIrNa thAya che ane pArA- guNa taraphane prema, du:khadarda tarapha sahAnubhUti, dharmavAra hAni thAya che. IcchAne dha e tapa che. bhAvanA, maitrI, pramAda Adi aneka Adarza guNAno 15. dAna-potAnI pAse hoya te anyane samAveza thAya che. anyanI sevA karatAM, cone yogya ApavuM tenA mukhya pAMca prakAra che. abhaya, supAtra, mAna ApatAM, pitAnI zakti pramANe bIjAne mAna anukaMpA, ucita ane kIrti prathamanA be dAna baha ApatAM pote ghasAto nathI, paNa guNanI sevanA zreSTha che. abhayadAnamAM jIvane bacAva thAya che ane karatAM guNavAna thaI jAya che. emAM pUjya tarapha supAtradAnamAM yogya pAtrane prema, AhalAdapUrvaka dAna bhAna che, dIna du:khI tarapha najara che, guNanI pUjA apAya che. A banne dAne paraMparAo sAthe paha che ane pitAnI jAtanI ucita namratA che. A cADe che. kIrtidAnamAM vAha vA belAya che, anukaMpA viyAvacca karatAM sAmAnya prANI paNa ucca kakSAe dAnamAM aMdaranI kaLakaLa jAme che ane ucita dAnamAM caDhI jAya che, vaiyAvaccamAM svadharma tarapha AkarSaNa vyavahAra poSAya che. tapa coganI zarUAta dAnathI svAbhAvika che, paNa emAM dharmane pakSapAta nathI thAya che A dAnanA prakArene samajI gya prANIne paNu guNanI pUjAne mahimA che. manuSyamAM vyAdhidAna ApavAmAM potAnI AvaData, zakti, dhana, prasta mANasa mATe hospITala baMdhAvI temanI mAvamAla, samaya vagereno upayoga thAya, temAM paNa cina jata karAya, temane mATe rAta divasanI gaNatarI vagara vita ane pAtrane meLa thaI jAya tyAre dAna para. upacAra karAya, badalAnI ke mAnanI AkAMkSA vagara kAkAe pahoMce che. dAna detI vakhate manamAM je temane cALavA cAMpavA ke malamapaTTA karavAnA kAmamAM AhUlAda thAya che, je tyAga vRtti thAya che. je eka lAgI javAya evI aneka nAnI moTI bAbateno ke vizvabaMdhutA jAgrata thAya che te prANIne rIdhA rastA samAveza thAya che. A caudamAM tapadano vibhAga che, para rAkhI zuddha mAge pragati karAve che. kIrti dAna ke paNa sakAraNa enI spaSTa vivakSA karavA mATe ene ucita dAna kADhI nAkhavA jevuM nathI, kAraNa ke alaga pada ApyuM hoya ema jaNAya che. emAM paNa tyAgano bhAva to rahelo ja che, paNa : 17. saMyama-samAdhipada - AmAM anya prANIabhayadAna ke supAtradAnanI mahattA pramANamAM savizeSa che. dAtA dharmane oLakhI tenI pAchaLa ghelA thaI onA duHkhadarda joI tene zAMti thAya tevA prasaMge cIvaTa rAkhI yojI ApavA, koI guNathI paDatA hoya javuM e A paMdaramA padanuM ArAdhana che. to tene samajAvI vArI preraNA karI sthira kare ane 16. vaiyAvRtya- cogya purUnI AsavanA trIjI karuNA bhAvanAne barAbara amala kare e karavI, temane temanA kAmamAM sahAya karavI, temanI mukhya vAta samAdhi padamAM Ave. saMyamanI najare For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aMka 9] joe teA peAtAnA viSaya kAyA para aMkuza lAvavAnI vAtane mukhyatA che. mana, vacana, kAyAnA yogone paNa aMkuzamAM rAkhavA, kavAyanA prasaMgeA sAme Ave tyAre mana para kAbU rAkhI ene vaza na thavuM ane spa, rasa, gaMdha, rUpa ane dhvanimAM rAgapUrvakanI lInatA thavA na devI e sayamanA mArgo che. vya sukhane mATe prANI tapa-sacama Adare te devagatinAM sukha pAme, dhana pAme rAja pAme ke sAMsArika sukha pAme, paNa citta samAdhipUrvaka saMyama rAkhe to enAthI zivasukha maLe. e anaMta, avibhakata, avyAbAdha ane nirmaLa hoi sAcuM sukha che. potAnI jAta para sayama rAkhI je prANI parane samAdhi upajAve che. tene jAte samAdhinuM sukha anubhavavAnuM maLe che, ane e sRkha AMtarika hAi ati viziSTa che, anirvacanIya che. AvI samAdhi upukhtavanAra ane anubhavanAra mahA ciMtanazALA ravadharmI saMgha ke samAjanI nirapekSa bhAve samAdhi upajAvavA sArU'sevA kare emAM ane vaiyAvRtta (16 mA ) padamAM phera eTale ja che ke seALamA padamAM sevAbhAvane mukhyatA che tyAre A sattaramAM padamAM parane ane svane zAtA-samAdhi upajAvavAnI upara najara mukhyatAe hAya che. pariNAme bannemAM anyane sukha thAya che, daSTibindumAM ja mAtra phera che. zrI vamAna-mahAvIra 18. abhinava zrutajJAna-- dararoja navuM navuM bhaNavuM, jJAnamAM pragati karavI e abhinava jJAnapada che. Aje sa Mmati tarkanA abhyAsa kare, te tA purU thatAM kA~graMtha Adara, nayanikSepane abhyAsa kare saptabhaMgInA abhyAsa kare abhyAsa karavAne aMge jarApaNa pramAda na kare. ene bhaNavAmAM khUba majA Ave, e abhyAsamAM tapreta thaI jAya. e jANe ke ajJAnI je kAya karADo varSe karI zake che te navuM navuM bhaNanAra ane bhaNIne samajanAra ane samajIne te pramANe vanAra prANI eka kSaNavAramAM karI zake che. tattvazraddhAna karAvanAra, dhamAM sthira rAkhanAra ane cetanane raste rAkhanAra abhinaya jJAnanA mahimA varNavavA muzkela Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (81) che. jJAna e teA. kharekharA prakAza che, jhaLahaLatA sUrya che, gU`cavaNu kADhanAra mahAna divyazakti che. e abhinaya jJAnanI a.rAdhanA sAcI daSTithI karavAmAM Ave te sAcI pravRttinA mArge maLI jAya che ane nakAmA dhamapachADA ane zaktinA durvyayane IMDA Ave che. jJAnamAM abhinavata lAvanAranI AvaData upara kAne e padamAM gaNavuM enA niyaM karI zakAya che. sApekSadaSTi samajanAra sabhyaSTi abhinava jJAnamAM dharmagraMthothI mAMDI vijJAna sAhitya gaNita ke itihAsa caritra kathA ane nItinA viSayane maLI a Mdara dAkhala karI zake che-emAM dRSTinI vizALatA, vimaLatA, pRthakkaraNutA ane sApekSatA upara AdhAra rahe che. 'abhinavajJAna e kharekhara prakAza che, dIve che, mAdata karAvanAra jyotipuMja che. emAM tattvaciMtananI laya lAge che, lAMkhA kALa sarakhA jAya chatAM abhinavatA lAge che ane kSaNe kSaNe je navatA pAme te ramaNIya svarUpa haiAI khUba AkarSIka bane che, AvA abhinavajJAnanI pUghna eTale enA ananya citte abhyAsa, zuddhinA A guNane Adara ane enI cauda AzAtanAno tyAga jarUrI che. A padane abhyAsaka barAbara jANI samajI zake. 19. zrutapada - abhinavadyuta ane zrutamAM bheda pADavo muzkela che. jJAnadaSTie zrutapamAM cAre anuyoganA samAveza thAya che. vyayeAgamAM nava tava, sAta naya, cAra nikSepa, pAMca kAraNa, AtmavicAra nigAda, meAkSaravarUpa ane dravyanI vAta Ave, puNya pApa nirAnI vicAraNA thAya, meAkSanA paricaya Ave ane syAdvAda-anekAMtavAdI oLakhAya. caraNukaraNAnuyogamAM nItivibhAga vananA mArgo pApasthAne, AzravA, kriyA, savaranA prakAra ane Avazyaka vagere sAdhana dharmanA samAveza thAya, emAM sAdhunA daza yutimAMM zrAvakanA tratA uparAMta nIti sadAcAra, satya, zIla, anuka pAdAna, zAla, bhAvanA vagere mAtra prAptinAM sAdhanAnA samAveza karAya, ane jJAnakriyAne sahabhAva upayukta thAya. kathAnuyogamAM For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharmAdhama viveka lekhaka-sAhityacaMdra bAlacaMda hIrAcaMda, mAlegAma dharma eTale zuM ane adharma kone kahevAya ene nihALavA heya to ApaNe dhamanI AcaraNa paramArtha ApaNe samajatA nahIM hoIe te jene karavI ja paDaze. sAmAnya rIte ApaNe dharma gaNatA hoie chIe dharmAcaraNamAM ApaNe ApaNuM mana nirvikAra te paNa adharmarUpa thaI javAno ! eTalA mATe ja karI joDI zakatA na hoIe tyAMsudhI ApaNI bAhya ApaNe dharma ane adharmane bheda ane tene hetu jaNAtI dharmakriyA e jaDa yaMtravat thatI zuSka kriyA ja samajI levo joIe. raheze. evI zunya hRdayanI dharmakriyA je niSphaLa kaI evo prazna kare ke, ApaNe dharma zA mATe javAnI che emAM zaMkA nathI. ame AgaLa vadhI Acaro joie ? ane dharma nahIM AcaravAthI ema paNa kahevA mAgIe chIe ke, evI kriyAmAM ApaNuM zuM bagaDI javAnuM che? prazna taddana saraLa ahaMkAra, IrSA ke adekhAInuM jhera mizraNa thatA che. enA javAbamAM ApaNe e dhyAnamAM rAkhavAnuM e ja kriyA adharmarUpa thaI javAnI ! eTalA mATe ja che ke, ApaNe jAgatA ke uMghatA, divasamAM ke dhamo kriyA karatI vakhate temAnA jhINAmAM jhINA de rAtrimAM, jANatA ke ajANatA karma te karatAja zeAdhI te dUra karavA joIe. rahIe chIe, kSaNavAra paNa niSkriya ApaNe rahI je kamane lIdhe ApaNu AmAnA guNe rUMdhAI zakatA nathI. tene lIdhe ApaNuM mana upara ane ane DhaMkAI jAya evA karmo adharmanA ja gaNAya. anukrame AtmA upara kAMi ne kAMI pariNAma che ane je karmathI ApaNA karmabaMdhane ane AvaraNo thato ja rahe che. tene lIdhe ApaNe AtmA je dUra thatA hoya, agara chevaTamAM AchIpAtaLA thatA saccidAnaMdamaya jJAnaravarUpa zuddhabuddha che tenA svarUpa hoya evA karmane ApaNe dharma gaNavo joIe. upara kAMIne kAMI AvaraNa AvatuM ja rahe che. dAkhalA tarIke satya e dharma che. ane asatya e ane enuM zuddha svarUpa DhaMkAI jAya che ane ene adharma che. satya bolavAthI ApaNA AtmAne lIdhe AtmAnuM sAcuM svarUpa AvarAI jAya che, ane malinatA nathI AvatI. temaja keInuM nukasAna ajJAna temaja avidyAnuM AvaraNa gADuM thatuM ja karavAnuM hatuM paNa temAM heta nathI. tene lIdhe rahe che. e AvaraNa DhAMkapIchoDo TALavo heya ajJAnane ke avidyAne jarA jevuM paNa uttejana ane ApaNe AtmA enA mULa zuddha ravarUpamAM maLatuM nathI. te mATe ja tene dharma kahI zakAya. ( zrI vardhamAna-mahAvIra) sArA kharAba, saMskArI asaMskArI, ArAdhaka virA- jJAnanI hAya, vIza sthAnakamAM "jJAna'ne be sthAne dhakanA dAkhalAo Ave ane gaNitAnugamAM gaNana maLe che e ghaNuM sUcaka che. abhyAsanI vAta bane tarI, hisAba, varga, dhana, AMkaDA, mApa vagere Ave. paMdamAM ati Avazyaka che, jJAna taraphanI upekSA ke AvA cAre prakAranA anuyogane bhAvabRta kahevAmAM anapekSA bannemAM anivArya che ane jJAna tarapha Ave. akSarajJAna vAMcana, lekhana ne dravyakata kahevAmAM bhakti ane AzAtanA tyAga banemAM sAmAnya che. Ave che. 18 mA padamAM mati ane zruta bane jJAnanuM A zrata jJAnanA aThaMga abhyAsI jJAna sAthe otaArAdhana Ave, jyAre mukhyatA matijJAnane hoya preta thaI AtmaguNane cetanane potAne svaguNamAM tyAre A ogaNIzamA padamAM mukhyatA bIjA prata- laI AvI ajavALe che. (cAlu) For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9 ] dhamadharma viveka ( 83 ) tyAre ApaNe ApaNAM jarA jevA lAbhane mATe eja pramANe purUSArtha e dharma mAnavAno che ApaNe asatya elIe chIe tyAre e asatyane ane bIkaNapaNuM e adhama gaNAya. je mANasa DaMkha cheDo ghaNe te ApaNe anubhavIe chIe ja. pitAnuM AtmavIrya pheravI parAkrama karI batAve che, kAraNa e satya DhAMkavA mATe bIjA aneka jAtanA ane potAnA kAryamAM yazaravI thAya che ane pitAnA DhAMkapichADA ane asatya kAryo zodhavA paDe che. e kAryathI yaza meLavI jAya che te mANasa sAco dharma badhI khaTapaTa eka asatya chupAvavA mATe karavI paDe Acare che ema gaNavAmAM harakata nathI. kAraNa tyAre ethI ApaNA A mAnA AvaraNe vadhe ane bIkaNa ane vevalA mANaso sArA kAryamAM, hIMmata ja aneka jAtanA navA baMdhane svayaMmeva AvI ubhA batAvI zakatA nathI. teo to vicAramAMne vicAramAM rahe te mATe ja asatyane adharma ke pApa kahevAya vakhata I bese che. ane hiMmata hArI kArya karI che. ApaNuM AtmA upara anaMtakALathI AvI zakatA nathI. te mATe ja bIkaNapaNuM e adharma paDelA baMdhane ane AvaraNa ApaNane haMmeza avaLe gaNAya che. bIkaNu mANasa pahelAthI A kArya mAge tANI jAya che. e prasaMge ApaNuM bhAna pitAthI thaze ke kema tenI zaMkA kare che ane kadAca bhUlAI jAya che. ane kSaNika a5 dvAbhane mATe ApaNe kArya karavA besIzuM to temAM yaza maLaze ke ApaNe adharmanA AcaraNa karatAM zaramAtA nathI. kema evA kapanAnA ghoDA doDAvavA mAMDe che. temaja asatya ane pApa ke adharmanuM kevuM ghora pariNAma ! ApaNuM mATe bIjAo zuM kaheze enI ciMtA rAkhato rahe che. temaja loke nidA karaze ke kema papakAra karavo e dharma che. ane parapIDA evI bIka rAkhe che. ane e rIte e zubha kArya e adharma che. zA mATe? paropakAramAM tyAga ane karatA acakAya che tethI ja e adharma gaNAya che. saMyama keLavAya che. Akhare ApaNe AmAM mukta parAkramI mANasa potAne purUSArtha pheravatA evA thavAne hoya to te sarvasva tyAgathI ja thavAno che. nirmAlya vicAre manamAM paNa AvavA detA nathI. e sArI peThe samajI rAkhavuM joIe. gheDa paNa tethI ja e dharma gaNAya che, atyAra sudhI je je paropakAra ApaNuM hAthe thAya to e AtmAne uMce prAtaHsmaraNIya yugapurU thaI gayA che temanuM caritra caDhAvavAnuM prathama pagathiyuM che. paropakAramAM koInuM tapAsatA Avu ja sAhasa ane purUSArtha emaNe kAMI levAnuM nathI hotuM. ulaTuM kAMIne koI Apane pragaTa karyo che e jovAmAM Ave che. vAnuM ja hoya che. ane ene lIdhe AtmAne je sAtvika AnaMda maLe che tethI AmAnA AvaraNe jema purUSArtha dharma gaNAya che temaja prema e AchA pAtaLA thavAmAM koIne kAMI madada ja thAya che. paNa dharma gaNAya. prema judI judI paristhitimAM mATe ja paropakArane dharma kahe che. tethI ulaTu para judA judA nAma dhAraNa kare che, to paNa e badhI pIDAne pApa gaNavAmAM Ave emAM Azcarya nathI. avasthAmAM eka ja bhAvanA anusyuta hoya che e kAraNa pArakAne pIDA ApavAthI eka navo zatru bhUlavuM nahI joIe. pitA putra mATe agara gurU ApaNe utpanna karIe chIe. bhale atyAre ja e ziSya mATe je bhAvanA dharAve che tene vAtsalya kahe ApaNuM kAMI bagADI zakato nahIM hoya, paNa prema che tema mitro ApasamAM je prema rAkhe che tene ane adekhAInI gAMTha ke baMdhana to paDI javAnuM. snehanuM nAma apAya che. patipatnI ApasamAM prema kAlAMtare tene paripAka thaI e pApane badale kare che tyAre putra pitA mATe ane ziSya gurU mATe ApaNe ApyA vagara cukavAne nathI. mATe ja para- temaja bhakta potAnA deva mATe bhakti dAkhave che, pIDA e adhama ane pApa gaNAya che. ziSya jyAre gurUnA caraNamAM pitAnuM badhu ja arpaNa For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI jaina dharmAM prakAza (84 ) za karI pe;te gurUnI AjJA vicAramAM nahIM sAtA jevAne tevA ja rUpamAM mAnya rAkhe che. evAja ziSyA gurUnI pavitra padInA adhikArI banI zake che. A badhu prema nirapekSa ane svAnA vagaranuM hAya che eTale ene dha gaNavAmAM Ave che ane enI sAme dveSa e adhama manAya che premathI mitrA joDAya che. tyAra deSathI zatruo joDAya che. tyAre dveSane adha kahevAmAM kAryantatanI harakta nathI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ aSADa devagurU dharmanI zraddA uMce mukI devA taiyAra thAya che. ene samItInI virala padavI zI rIte ApI zakAya ? arthAt e badhA adhama ja gaNI zakAya! prANa jAya paNa vacana na jAya ' evI aDaga zraddA hAya tA ja tene dhama kahI zakAya. jete jJAnIonI draSTi vALI hoya, arthAta AkhA vizvane eka saMdha AtmAnI ja pratiti thatI hoya eTale kRmikITakAthI lagAvI manuSya pacendriyamAM rahelA AtmA saMpUrNa jJAnanA dhaNI che. emAM vikAsanI daSTie taratama bhAva bhale rahelA hAya. paNa eka vakhata evA Avaze ke, e badhA muktinA RdhikArI banI jaze. eTaluM ja nahIM pazu kadAca ApaNA karatA e kRrmIkITaka gaNAtA AtmA vahelA sasAra tarI jaze evI zraddhA ane bhAvanAthI vizva e uparathI spaSTa anubhava thAya che ke, ApaNI ane adharma samajI levAnI bhAvanAmAM ghaNA manuSyate dharmAMnI AvazyakatA enA pAtAnA uddhAra mATe che, kAraNa dharmAcaraNa vinA eneA A sa'sAranA gUDha cakramAMthI chuTakArA khIjA kA bhAge thaI zake tema nathI. pazu dharmanI AcaraNamAM pahelI za che ke, ena peAtAnA AtmA upara ane paramAtmA upara saMpUrNa vizvAsa hAvA oe. arthAt deva gurU ane dharma upara vizvAsa ane zraddhA hAvA vinA kAI paNa kriyA klIbhUta thavAnI nathI. ene atha e thayA ke ane samyaktvanI khAsa AvazyakatA che. jenI deva gurU ane dharma upara peAtAnI zraddA ja na heAya te tenI game tevI prakriyA gtha ja javAnI ! mATe ja zraddhA e dhama kahevA joe, ane tethI ulaTI je azradghA ke avizvAsa e adhadha jANavA joie, aneka dhI gaNAvanArA mahAmA-meTA vivekanI AvazyakatA che. phakta upalaka vicAra AnI zraddA kevaLa lAkara jana mATe ke dekhAdekhI karI game tene dhama kahI devA ane game tene AMdhaLI hoya che. emanA mananI joDe e zraddhAnA adharmInI upamA ApavI emAM ApaNe bhIMta bhulasIdheA sabaMdha hotA nathI. evA mahAnubhAvA mATe vAto saMbhava rahelA che. dharmAMdha viveka mATe ATaluM samItanI ane zraddAnI bhale vAta karatA hoya paNa lakhANa eka sUcaka bhAdarzaka jeTaluM che. jJAnI emAM RjutA saraLatA ke mamatAne aza sarakhA vivekI e uparathI ghaNI samasyAonA ukela meLavI paNa hAtA nathI. rA jevA aihika lAbhanI vAta zakaze evI ameAne khAtrI che. badhAnuM bhalu thAya ubhI thatA evA Dagumagu mAnaveA pete carelI evI bhAvanA sAthe viramie chIe sa bhA sa de ne khaDDAragAmanA lAik membaromAMthI keTalAMeka darzananI rUparekhA nAmanuM pustaka (sa. 2020nI paisA mekalI maMgAvI lIdhu che. hajI jeeAe na levA tasdI leze. tarapha ekatAnI daSTithI jovu e dha gaNAya che, paNa ApaNe uMce caDhelA chIe, anya badhA nIcA che ema bheda STi rAkhI phUlAtA rahevu e adha che. ApaNI daSTi bIjAe mATe karUNA ane madhyasthanI hoya te ja e sAcI ane kA kSama STi hoI zake. anyathA nahIM. sUcanA adhuoe pAsTeja mekalIne bhAratIya sAlanuM) bheTa tarIke posTejanA 30 nayA magAvyu hAya teoe jaldIthI magAvI --jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org bhAvanA catuSya yAne parika` ' viA 'brahmavihAra' saMbaMdhI sAhitya ' pachhAvAmaraNu ('savara'dAra)mAM, tattvArtha sUtra(a. cha)nA bhASyamAM tema ja digaMbarIya pATha pramANenA tasva (a. cha, sU. 4-8)mAM A bhAvanA viSe mAhitI apAI che. jaina darzana pramANe AkAza anata che ane enA be vibhAga paDAya cheH (1) leAkAkAza ane (2) aleAkAkAza che. aleAkAkAzamAM kevaLa AkAza che, jyAre leAkAkAzamAM AkAza uparAMta jvA, pudgaleA vagere padArtho che. sasArI jIvA tema ja siddha paramAtmA paNa lokAkAzamAM ja rahe che. sa'sArI jIvAne AtmakalyANa sAdhavAnuM hoya che jyAre siddha paramAtmAne tema karavAnuM hotuM nathI. AtmaklyANa sAdhanAre sva parane hAni na pahoMce tevI takedArI rAkhavI ghaTe hiMsA, asatya, cau, ama ane parigrahanA sarvAMze viramaNurUpa mahAvratAnA- sArvaMbhauma mahAvratAnA pAlana arthe enI sthiratA mATe jAtajAtanI pravRttio AdaravI ghaTe-viziSTa prakAranI bhAvanAe bhAvavI jer3ae. AvI bhAvanAe paccIsa hovAnuM samavAya sutta 25)mAM kahyuM che. zudhiSkriyamAnavinacevu // 165" - pAta jala 'cAgadarzana( a. 1 )mAMnuM nIce mujabanuM 33mu sUtra saMtulanAthe huM rajU karuM chuMH bhAvanAnA amAM je 'anuprekSA' zabda saMskRtamAM ane aNupeDhA tema ja 'aNuvekhA' zabda pAya (prAkRta)mAM vaparAya che te bAra che. enAM nAma tas (a.9, sU. 7) vageremAM jovAya che. koI upalabdha AgamamAM bAranAM nAma ekasAmaTAM apAyelAM jaNAtAM nathI bAkI hANu, sUyagaDa ane uttara jhamaNu uparathI A nAmeA tAravI zakAya tema che. A pramANe 25 bhAvanA ane 12 anuprekSA uparAMta nIce mujabanI je cAra bhAvanA che te ja pro. hIrAlAla ra. kApaDiyA ema. e. atra abhipreta che ane tene ja nAgAjI bhaTTa yAgadana a MgenI potAnI vRttimAM parikrama tarIke nirdezI che ane bauddha sAhityamAM brahmavihAra 'ne nAme oLakhAvAi che:-- Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (1) maitrI, (2) pramAda, (3) kAruNya ane (4) nAmyasthya. A cAranA ekasAthe ullekha kAi upalabdha AgamamAM te jaNAtA nathI. vizeSamAM brahmavihAra' ku enA jevuM kAI nAma jaineAnA kAI prAcIna ane prauDha graMthamAM apAyeluM jaNAtuM nathI. tas. (a.7,) nA nimnalikhita sUtramAM maitrI vagere cAra bhAvanAnAM nAmanA tema ja enA viSayanA paNa nirdeza che!---- "maitrI-pramoda-kAhaya-madhyakhyAni sattva .. " maitrI karuNA muditopekSANAM sukhaduHkhapuNyApuNyaviSayANAM bhAvanAtazcittaprasAdanam / 33 / " A sutra maitrI vagere cAra bhAvanAnAM nAma, enA viSaye| tema ja A bhAvanAnu phaLa darzAve che. A sutra kAruNyane badale karuNA, pramAdane badale muditA nAmAMtara pUrAM pADe che. A sutramAM cittanI prasannatAane mAdhyasthyane badale upekSA ema traNa bhAvanAnAM rUpa phaLa darzAvAyuM che. citta prasanna thatAM dhyAna mATe yogyatA prApta thAya che. ' kalikAlasarvajJa' hemacandrasurie ceogazAstra (pra. 4, zleA. 117)mAM kahyu che ke dhyAnano pravAha cAlu rAkhavA mATe eTale ke tUTelA dhyAnane anya dhyAna sAthe joDavA mATe maitrI vagere 1 digaMbarIya pATha pramANenA tajjumAM A 11 muM 1 A saMba'dhamAM jIe saTIka anekAntajayapatAkA (khaMDa 2)nAM mArAM aMgrejI TippaNA (Notes) (pR. 338). 2 jue tattvArtha sUtra-jainAgamasamanvaya (pR. 181-182), sUtra che. ( 85 ) For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI jaina dharma prakAza ( 8 ) cAra bhAvanAe rasAyanarUpa che. Ama emaNe A nyAra bhAvanAne dhyAna mATe upayAgI kahI che. durguNAnA nAza karavA mATe ane sadguNA meLavavA tema ja keLavavA mATenu ghaNu upayegI sAdhana te maitrI Adi cAra bhAvanAnu sevana che. A bhAvanAAne age koI svataMtra jaina graMtha saMskRta ke prAkRtamAM racAyA hoya ema jANavAmAM nathI. bAkI AvA keTalAka jaina graMthAmAM A bAbata Avatte aMze vicArAyelI najare paDe che, AvA graMthA nIce mujaba che: (1) tattvArtha sUtra--A vidyAvAridhi ubhA svAtie sutrarUpe saMskRtamAM racelI mananIya kRti che. enA 'a. chanuM chaThThuM sutra atra prastuta che. A tansu. upara saMskRtamAM zvetAMbarAe tema ja digaarAe TIkAo racI che. gujarAtImAM yoAviye Ta racyo che. gujarAtI, hindI, aMgrejI ane janamAM anuvAdo thayelA che. gujarAtI vageremAM spaSTIkaraNA paNa meAjAyAM che. kannaDa(kAnaDI)mAM TIkA paNa racAI che. Ama puLa sAhitya racAyu che. (2) peADAka-prakaraNa-A-samabhAvabhAjI,haribhadrasUrie racyuM che. AnA upara yAbhadrasuritu vivaraNa, nyAyAcAryanI vyAkhyA ane eka ajJAtatuka TIkA che. upAdhyAya dhama sAgare eka vRtti racyAnu kahevAya che. pahelA A DAkAnA adhikArAno gujarAtImAM anuvAda thayelA che. A peADarAkaprakaraNanA caturtha pADazakanu nimnalikhita padya atra abhipreta che. "parahitacintA maitrI paraduHkhavinAzinI tathA raNava | parasukhatuSTirmuditA paradoSopekSaNamupekSA ||15|| " A maitrI vagerenuM ekeka lakSaNa pUrUM pADe che. 1 AnI noMdha meM tajjunA siddhasenagaNikRta TIkA sahitanA prathama vibhAganI mArI saMskRta prastAvanA (pR. 16-18)mAM lIdhI che. jinaratnakAza (vi. 1, pR. 154-157)mAM paNa noMdha che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ adhArDa (3) dharmabindu--A samabhAvabhAvI haribhadrasurie racyuM che. enA upara muni cadrasurie vRtti racI che. AnA tRtIya adhyAyanA (ru. 93)mAM maitrI vagere ema kahyuM che. A sUtra nIce mujaba cheH-~~ "jJAtipu maiyAti coLa: 'ka (4) upamiti bhavaprapa`cA kathA- A adritIya rUpakAtmaka kathA siddhaSie vi. sa. 962mAM racI che. AnA thADAka aMzanA jamanImAM ane samagranA gujarAtImAM bhAvAnuvAda thayela che. vaLI AnA sakSepa pe traNeka kRti racAi che. enA pIThaba'dharUpa prathama prastAva (patra 73 A) mAM nimnalikhita ullekha che-- " tadaGgIkRtya jIvana sttvgunnaadhiklishcmAnadhinecevu maitrInoTa-jAhasa-mAdhyAni samAcaraNIyAni bhavanti " (5-6) subhASita ratna sandAha-A digaMbara amitagati bIjAe vi. sa. 1050mAM racelA graMtha che. enI jIvasa meAdhana-5 caviMzatikAnA le. 21mAM temaja emaNe racela sAyika-pAThanA yAne paramAtmAtriMzikAnA AdyapadyamAM cAra bhAvanAnA ullekha che. (7) bhavabhAvaNA--uvaesamAlA yAne pukhmAlA racanArA 'maladhArI' hemacandrasurie A kRti racI che. emAM prastuta cAra bhAvanA viSe ullekha che ke nahi tenI tapAMsa karavI bAkI rahe che. (8) jJAnANuM va--A di. AcAya zubhacandre 2007 padyamAM racele graMtha che. ene yAgapradIpa temaja ceAgA va paNa kahe che. emAMthI AzAdhare avataraNa ApyAM che. A jJAnAva upara traNa TIkA che. enA 27mAM prakaraNamAM dharma dhyAnanA nirUpaNa prasa Mge kSeA. 4-14mAM prastuta cAra bhAvanAnuM nirUpaNa che. 1. ahIM 'sad 'thI samyagdarzana samajavAnu che. Ama hAI maitrI vagere cAra bhAvanA bhAvavAnA adhikArI catuya guNasthAnake tA ArUDha thayelA ja hAvA teie. For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aMka ] bhAvanA catuSya yAne parikama kivA brahmavihAra " saMbaMdhI sAhitya (87) (9) yogazAstra-A 'kalikAlasarvajJa' hemacandrasuratanI racanA che. enA caturthAM prakAzanA lA. 117 -12 maMtrI vagere cAra bhAvanAne lagatA che. A yogazAstra upara svApanna vyAkhyA che. enA upara che. prastuta kRti upara gaMbhIravijayUjInI sa`skRtamAM TIkA che, ane meAtIcaMda gi. kApaDiyAe gujarAtImAM kareluM sarvivecana bhAvatara che. sva manasukhabhAi kIratacaMdra mahetAe paNa gujarAtImAM anuvAda ane amaraprabhasUrie vRtti, kAi ke avasUri, indrasaubhAgya-vivecana lakhyAM che, e mULa kRti sahita zrImad rAjgadra jJAna cacAraka draSTa " tarathI vIra sa Mvata 2485mAM prasiddha karAyela che. gaNie vAtika, sAmasundarasurie tathA merusundaragaNie ekeka bAlAvamAdha tema ja kAI ke TIkATippaNa racelAM che. mULanA gujarAtI anuvAda karAyA che ane e chapAvAyA che. (10) vItarAga stAH- A kali'hema candrasurie racyuM che,xxxenA tRtIyA prakAzanuM nIce mujatu paMdaramuM padya atra abhipreta cheH -- "maitrIpAtrA muditAmoda gAline / kRpakSapratIkSA tubhyaM yogAtmane namaH ||15 / / " A vItarAgarate tra upara pAMceka TIkA ane traNa avara che. vaLI AnA gujarAtImAM anuvAde thayelA che. (11) adhyAtmakalpanuM ma--A munisundarasUrinI kRti che. enA upara e TIkA, eka TippaNuM ane eka khAlAvo|dha che. AMnA vivecanapUrvaka gujarAtImAM anuvAda karAyelA che. enA Adya adhikAranA le. 8-16mAM maitrI vagere cAra bhAvanAnuM nirUpaNa che. 12mA zlAka pADaza-prakaraNamAMthI ane le. 13- 16 ceAgazAstramAMthI ahIM apAyAM che, jo ke e anya kaIMka hAvAnuM graMthakAre kahyuM nathI. 'khatara' gacchanA raMgavilAse vi. sa. 1777mAM adhyAtmakalpadrumate aMge copAi racI che. emAM A bhAvanAne aMge gujarAtImAM padyo che. (12) zAntasudhArasa--A vaiyAkaraNa 'vinayavijayaNue vi. sa. 1723mAM padyamAM racyo che. emAM anityAdi bAra bhAvanAnA nirUpaNa bAda maitrI vagere cAra bhAvanAnuM varNana karAyu che. emAM maitrI, prameAda, kAruNya, ane mAdhyasthane aMge anukrame 16, 15, 15 ane 13 padyo che. ekaMdare 5 paDyo 1. Adya padyamAM maitrI vagere cAra bhAvanAne 'parAbhAvanA' kahI che. meA. gi. kApaDiyAe peAtAnA vivecana (pR. 166)mAM ene 'yeAgabhAvanA' ane 'anusa'dhAnabhAvanA tarIke nirdeza karyo che, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (13) dvAtriMGAtriMzikA--A nyAyAcA yazovijayagaNie racI che ane ene artha dIpikA nAmanI svApattavRtti vaDaeN vibhUSita karI che. enI ceAga-dvAtriMzikA nAmanI 26mI dvAtriMzikAnA le. mAM " maithyAdi ne ulekha che, jyAre ce gabhendvAtriMzikA nAmanI 18mI dvAtriMsikAmAM yuganA pAMca aMga paikI 'adhyAtma'ne aMgenA nirUpaNa prasa Mge lA. 27mAM cAra bhAvanA ane e pratyekanA cacAra prakAro viSe mAhitI apAI che......3, lA. 3-6nI svAyatta vRttimAM kAI kRtimAMthI ekeka avataraNa apAyu che. ene lakSyamAM rAkhI kSeA. 36 racAyA che. A avataraNA nIce mujaba cheH-- "upakArisvajanetara sAmAnyagatA caturvidhA maitrIti;moDhAsurasaMvetacutA naiva ti; sukhamAtre sAnubandhayute pare ca muditA tu; karuNAnubandhanirvedatattvamArA hyupekSeti " (14) bhAvanAzataka-A sthAnakavAsIra ratnacandranI racanA che. emaNe A pustakamAM pariziSTa tarIke maitrI vagere cAra bhAvanAne aMge saMskRtamAM ATha ATha pado racyAM che. AmAM padyAtha ane vivecana gujarAtImAM chaeN. (15) cAra sajjhAya--AgameddAraka AnaMdasAgarasUrirjIe "maitrI vagere cAra bhAvanAo paikI 2. pratyeka bhAvanAne aMge ATha A padyanu jJeyASTA che. e 84=kara padho ahIM gaNI levAyA che. 3. e pustaka vabAvana cAle i. sa. 1917mAM prakAzita karyuM che. For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI jaina dharma prakAza (88 ) pratyekane aMge gujarAtImAM padyamAM ekeka sajjhAya racI che. maitrInI sajajhAyanA prAraMbhamAM be dUhA ane tyAra bAda A kaDInI kaDakhA 'nI dezImAM racAyelI eka DhAla che. 'pramAda' bhAvanAnI zarUAta paNa e dUhAthI karAi che. pachI 15 kaDI che. kAruNya ? bhAvanAne aMge 13 kaDI ane mAdhyasthane aMge 15 kaDI racAI che, Ama ekaMdara 10+17 +13+15=55 kaDI che. A cAre sajjhAya " ArAdhanAmA ( bhAvArtha sahita) bhA. 1 tathA stavana -sajjhAya saMgraha "mAM pR. 25-32 mAM chapAvAI che. uparyukta cauda kRtimAM cAra bhAvanA mATenuM nirUpaNu AnuSa Mgika che, jyAre A sAcA svataMtra racanArUpa che. (16) samAdhibeAdha-phUlacaMda hIrAcaMda mahetAe A samAdhidha nAmanuM nAnakaDuM pustaka gujarAtImAM racyuM che. emAM emaNe maitrI vagere bhAvanAne lakSIne 2, 2, 5 ane 4 harA racI. anya traNa dAharA dvArA samApti karI che. emAMnu upAMtrya padya nIce mujaba che. " sIDI meAkSa duvAranI kahI bhAvanA khAra, avalaMbana dArI thaze bhAva bhAvanA cAra. ' : emaNe mekSane mahela kahI anityAdi khAra bhAvanAne e mahele caDavAnI sIDInAM bAra seApAna yAne pagathiyAM gaNyAM che ane sIDI upara caDhatAM paDI na javAya te mATe dArIne AdhAra joie eTale uparyukta cAra bhAvanAne 'derI ' kalpI che. (17) radharma bIja--A maitrI vagere cAra bhAvanAne lagatu gujarAtImAM racAyeluM pustaka che enA kartAe peAtAnuM nAma OManAhatta' ApyuM 1. A pustaka amaracaMda krAnacha meArIvALAe i. sa. 1927mAM pALyu che. 2. A pustaka hIrAlAla maNIlAla zAhe amadAvAdathI vi. sa. 2014mAM prakAzita karyuM" che. 3. A zrI vijayapremasUrijInA praziSya ane panyAsazrI bhAnuvijayajIgaNinA ziSya munizrI taravA navijayajI che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | aSADa che. maMgaLAcaraNu tarIke vItarAga staMtra (53)nuM 15 muM padya apAyuM che. A pustakanA lagabhaga prAraMbhamAM " Arthika guMjArava"nA zI kathI " maitrI bhAvanu" pavitra jharaNu''thI zarU thatI cAra kaDI gujarAtImAM apAI che. enA pachI panyAsazrI bhadraMkaraviyagaNie lakhelA upeAddhAta temaja * pavitratAnA saMdeza' apAyA che. cAra bhAvanAnA sa MkSipta paricaya caudeka vigatAnA nirdezapUrNAMka te te bhAvanAnA nirUpaNanA aMtamAM apAyA che. cAra bhAvanAnA aMge AvuM svataMtra gujarAtI pustaka anya kAi hAya teA te jANavAmAM nathI. (18) 2prajJAvabheAdha--A gujarAtI kAvyanA racanAra sva. ' brahmacArIjI' gAvadha nadAsajI che, AmAM 3108 kavitA che. temAMnI chaThThI kavitAnuM zAka ... maitrI Adi cAra bhAvanA " che, emAM eka dara atrIsa kaDI che. pratyeka bhAvanAne aMge cha cha kaDI che ane aMtamAM upasa'hAra tarIke A kaDI che. A * kUca gIta 'nI Dhabe racAyelI kavitA che ane muktipurI tarapha kUca karavA icchanArane te mATenI preraNA jagAve tema che. Ama ahIM meM cAra bhAvanAne aMge svataMtra temaja prasaMgApAta nirUpaNurUpe racAyelI 18 kRti 1. A pustaka A lekha lagabhaga lakhAI gayA bAda hamaNAM ja gheADA kalAka pUratuM ane panyAsazrI nipuNmunijInA praziSya ane zrI cidAnaMda munijInA ziSya zrI mRgendramuni pAse tevA matyuM hatuM; bAkI atre enI khabara na hatI. A pustaka teA bheTa apAya che. jo ema ja hoya te mane eneA lAbha maLI zakaze kharA ? taraphathI agAsathI " zrI lallurAja-smAraka graMthamALA "nA 2. A pustaka "zrImad rAjacandra mumukSu maMDaLa " sAtamA puSpa tarIke I. sa. 1955 mAM chapAvAyu che. e mane haiM|. pI. vI. zAha pAse tevA matyu hatu. 3. keTalIka kavitA eka karatAM vadhAre bhAgamAM vibhakta karAI che. e dareka vibhAgane svataMtra kramAMka apAyeA che, Ama hAI viSayAnI saMkhyA tA 18 karatAM ochI che. For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir enI noMdha lIdhI che. temAM jeno ullekha kare traNe khaMDane lakSIne upadyAta lakhIne tema ja rahI jato hoya tenAM nAma vagere kaI jaNAvaze te traNa pariziSTa yojIne A pustakane sAMgopAMga banAvavuM. teno sAbhAra nirdeza karAze. A pustaka prakAzita thatAM tajajJone abhiprAyAthe yojanA-uparyukta cAra bhAvanAnuM mahatva tema ja viziSTa koTinA sAmayiko upara samAlocanArthe jotAM A saMbaMdhamAM eka purataka racavAnI mane mokalavuM ane emAM je koI truTi darzAvAya to te upara pUrNa vicAra karI dvitIya khaMDa tathA upaIrachA thAya che. e mUrta svarUpa dhAraNa kare te dara dhAtAdi hindImAM taiyAra karo. ane uparyukta prathama myAnamAM ene aMge eka vaijanA huM ahIM rajU - khaMDa sahita e pustaka prasiddha karavuM. ene aMge karuM chuM. A pustaka traNa khaMDamAM vibhakta karavuM. mahattvanI sucanAo maLe te tene lAbha laI hindI prathama khaMDamAM sauthI prathama je jena kRtiomAM ' lakhANane badale aMgrejI lakhANuM taiyAra karavuM. Ama cAra bhAvanA para saMskRta ane prAkRtamAM nirUpaNuM traNa kaTake traNa jAtanAM pustake taiyAra karI jema bane hoya tene lagatA pAThe viziSTa vivaraNapUrvaka kaDalAnu tema ochI kiMmate pustako vecAya ane bane tyAM krame ApavA. tyArabAda "pAtaMjala yogadarzana jevA sudhI bheTa apAyuM tema karI A cAra bhAvanAnA mATe tema karavuM. aMtamAM " brahmavihAra saMbaMdhI sAhitya jagatabharamAM pracAra karavo ke jethI dhIre bauddha sAhityamAMthI pADe ApavA. A pramANe dhIre paNuM samucita rIte AjakAlanuM kaludhita vAtAsaMskRta-prAkRta lakhANa apAyA bAda A lekhamAM varaNa sudhare ane nimnalikhita bhAvanAvALuM noMdhelI cAra sajajhA temaja bhAvanAne lagatI anya mAnasa ghaDAya tevo suvarNayuga racAya;gujarAtI racanAone sthAna ApavuM. "mittI me savvabhUesu veraM majjha na keNai" "zivamastu sarvajagata: parahitaniratA bhvntu| dvitIya khaMDamAM pratyeka bhAvanAne lagato ekeka mUtarALA: 1 nibaMdha prathama khaMDagata nirUpaNanA dehanarUpe guja- rori: gvAtu nAM sarvatra sudhI majhA Dhora: " rAtImAM lakho. 1. prathama pariziSTamAM graMthakAra ane grAnAM tRtIya khaMDamAM jemaNe A bhAvanA jIvI batAvI bImAM cAra bhAvanAnA prakAro upara prakAza pADanAra 0 nAmanI sUcI, dvitIcamAM pAribhASika zabdonI sUcI ane hoya te mahAnubhAvonAM saMkSipta caritra ApavAM. javalaMta udAharaNonI sUcI ApavI. batAvI kAmanI sA haririAmAM cheAvuM ja e * sita caritra bhArata para bhagavAna mahAvIra kA asIma upakAra (saMta vinobA kA eka mananIya pravacana) prakAzaka: dazapura-sAhitya-saMvardhana-saMsthAna, mandasaura (madhyapradeza) mUlya 40 nayA paisA bheTa maLaze cheda kalyANa maMdira nAmanI buka ATha dRSTinI sajhAya vivecananI buka bheTa ApavAnI che. TapAla kharca 15 paisA mekalavA. TapAla kharcanA 10 paisA mokalavA. DaoN. valabhadAsa neNazIbhAI sAhityacaMdra bAlacaMda hirAcaMda mahendra coka, mAlegAma (nAsika) morabI (saurASTra) For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. G 50 AgamonI adIrgha rUparekhA ( lekhAMka : 1) Alekhaka : prA. narmadAzaMkara zAstrI, ema.e., sAhityacArya, bhAvanagara. samyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritranI 4 mULagrantha-Avazyaka, uttarAdhyayana, dazavaikAsamudita ArAdhanA karavA 35 bokSamAgane yathArtha lika ane eniyukita, svarUpe jaNAvanArA pistAlIsa Agama che. A 2 svataMtrapranya--nandIsUtra tathA anuyogadAra. Agamone bhavya jIvone vistArathI samajAvavA mATe eTalI bAbata avasya dhyAnamAM rAkhavI jarUrI paNa aneka prAkRtagranthanI racanA thayela che, paraMtu che ke eka paNa padArthane pUrepUre saMgIna baMdha A ladhukAya nibaMdhamAM 45 AgamonI TuMkamAM TuMkI vivakSita padArthathI alaga evA tamAma padArthonuM hakikata raju karavAne namra prayAsa karyo che, jenA svarUpa dhyAnamAM lIdhA sivAya na ja thaI zake mATe zrI AcArAMga sUtramAM kahyuM che ke---- dvArA te te AgamAM keTalA prakaraNo ane kayA kayA viSe Ave che tenuM vAcakane jJAna thAya te ja je egaM jANaDa, se savvaM jANai / mukhya hetu che. vartamAna samayamAM je Agamo upa je savvaM jANai se ega jANai / / labdha thAya che te prabhu mahAvIrasvAmInA upadiSTa che. A pramANe anyatra paNa kahe che keteoe je kahyuM tene gaNadharoe graMtharUpe guhyuM. "ego bhAvaH sarvathA yena draSTa: sarve arthAgama tirthaMkarane hoya che ane zabda zarIranI bhAvA: sarvathA tena draSTAH" mA racanA gaNadharo kahe che. Ane dvAdazAMgI kahevAya che. AthI ja dareka sUtranuM yathArtha rahasya samajavA A bAra aMgamAM cheluM -bAramuM aMga draSTivAda che mATe zrI gItArtha mahApurUnI sahAya levI jarUrI che, kAraNa ke kayA sUtrane kayA sUtranI sAthe saMbaMdha je hAlamAM sarvathA anupalabdha che arthAta viccheda * che? A niryukitanA rahasyane tathA tene anukrame gayuM che. A pramANe bAra upAMga, dasa prakIrNa grantha, spaSTa rIte samajAvanArA bhAkha, caNi ane TIkAne cha cheda sUtra cAra mULacainya ane svataMtra sutra ema rahasyane teo ja jANI zake che. svataMtra abhyAsa kula pistAlIsa Agamo thAya che jenA saMskRtamAM karavAthI te jarUra viparIta baMdha thAya che ane tema nAma A pramANe che. thAya te bhavabhramaNa vadhe che. mATe ja zrI vyavahAra 12 aMga-AcArAMga, sUtrakRtAMga, sthAnAMga, sutra tathA pAkSika sUtra TIkAdimAM sAdhuone adhyayana , samavAyAMga, bhagavatIsUtra, jJAtAdharma kathA, upAsaka karAvavA mATe khAsa jarUrI dIkSA paryAyane samaya dazAMga, aMtakRtadazAMga, anuttaro papAtika sUtra, prazna- jaNAvyuM che te yogya ja che tethI te te samayamAM vyAkaraNa, vipAkasUtra ane draSTivAda. sUtrArtharUpI bIja vAvavA mATe amArUpI kSetrane 12 upAMga -5 pAtika, rAjaprakrIya, vAbhi- nirmala banAvanArI tathA manarUpa bhaTane vaza karAvagama, prajJApanA, sUryaprajJapti, jakhkhadIpaprajJapti. nirayA- nArI ane adhyAtma bhAvanAne TakAvanArI temaja valikA, kapAvatasikA, pupikA, pupaculikA ane saMyamanI ArAdhanAmAM apUrva madadagAra evI pavitra vRdizA. pagAhananI kriyA karAvIne dhIra evA zrI AcAryAdi 10 prakIrNa grantha-catuH zaraNuM, AturapratyAkhyAna, mahApurUSa te te sUtranI vAcanA Ape che, bhakti parijJA, sastAraka taMdula, maNividyA, cArika 1 AcArAMgasUtra--A aMgamAM munionA "mahApratyAkhyAna, bharaNuM samAdhi, guraSTAcAra ane AcAranuM varNana vadhAre pramANamAM karavAmAM AvyuM devendrastava. che, bAra aMgomAM A sUtra paheluM karyuM che ane te 6 cheda sutra-nizItha, kaha5, vyavahAra, mahA- cogya ja che kAraNa ke mokSamArganI ArAdhanAmAM nizItha ane dazAzrutaskaMdha. ( anusaMdhAna TATala peja 2 ), 'prakAzaka : dIpacaMda jIvaNalAla zAha, zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagera mudraka : gIradharalAla phulacaMda zAha, sAdhanA mudraSTrAlaya-bhAvanagara For Private And Personal Use Only