Jain Dharm Prakash 1924 Pustak 040 Ank 03

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/533465/1

Page #1

TAB. KEGISTEREDNO. 135.
અને એ સમ કરો.
अनुक्रमणिका.
* * *-: જનરલ નર-મા
કti
1. એ અધ્યાત્વી તે જાણે ( સુનિ કજિય) ૬ કુલ કેર વર્તાવ્યો. .. . . પર કે યુવકને ઉદ્દેશીને ઉપદેશ. (સ. ક. વિ.) ... ર કાર. . (પ્રાચીન પવઉપરથી) છે . ૮૦ "પ નત્તાનું રહસ્ય-વાર્તારૂપ. ( ચીમનલાલ દ. શાહ)... ૮૬ જ સુંદર બાળવચનામૃત. ( ભાઈલાલ સુંદરજી ) છે રાનીએાના સુવર્ણ વચનોની માળી. ( રુ. સે.) .... * દાન.......... ( સુનિ. ન્યાયવિજયજી) ... 4 ૧ નાની ભૂલનું મોટું પરિણામ. (નાલાલ લલુભાઈ) ૯૧ ૧. ચિંતવનને કાર્યોત્સર્ગ...... . ... ... .. ૯૭ ૬ ી તળાજમાં તાળજગિરિ ઉપર પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ. ૯૮ ૨ વર્તમાન સમાચાર
... ... ... ૧૦૭ ૧૩ પુસ્તકોની પહોંચ... . . . . . ૧૦૮
.
.
.
.
. *
એ છે .
*
"
R
--
*
-- * *
* * *
*
પ્રગટકર્તા વાર્ષિક મૂલ્ય રૂ. -૮-૦ શ્રી જૈનધર્મ પ્રસારક સભા.
ભાવનગર ભાવનગર-શારદાવિન્ય પ્રેસમાં શા મદુલાલ લશ્કરભાએ છાપું
.
-

Page #2

3મા તન મનાતું.
. કુરિ ( ર ા ક ઘા વાર--વિજાણું રે જે, કાર પાસે કાલાકા પુરૂષ ચરિત્ર ભાષાંતર. પર્વ છ–૮–૯ (આવૃત્તિ ત્રીજી
ને તેમને શત સંકુલ છાયા સાથે. . નિ . રાનું રહ. (જૈન ધ પ્રકાશમાંશી) ક ર કલારૂસ સાંજે પાંતર. પ ૩ થી ૬. (આવૃત્તિ ૩ . ડી જ ભાષાંતર.
ઉંડાઇ ન ર. ૨ , ના, કથાઓ રહિત. - યાત્રાને અનુવ. આકૃતિ બીજી) માં ઉપદેશ પ્રસાદ ભાર. ફાગ જ છે. (આવૃત્તિ ત્રીજી.)
૨. તાર થાય છે,
કે હું પાછળ. વિગ ૩ જે. (નાના નાના પ્રકરણ-રાઈ. ;
. . . .:ટે તે કાગ -- . ખુશીથી દગાની લેવા, તે
છે ક નથી, આ કાં લેખક.
દ ન કરતાં પાદર મંગાવવામી :
તમાન સમાચાર લે . આવે છે. આ નિબ કરી રા:
તરી
-
રાઈ
,
- - -

Page #3

છે
જ વર્ષ
શિ. :
है जंकल्ले कायव्यं, तं अजंचिय करेहु तुरमाणा। र वहविग्यो ह मुहत्तो, मा अवरोहं पडिकेह ॥ १॥
જે કાલે કરવું હોય (શુભ કાર્યો તે આજેજ અને તે પણ ઉતાવળે કર, કારણકે એક મુહર્તા (બે ઘડી) પણ ઘણા વિપ્નવાળું હોય છે, માટે બપોર સુધી પણ ખમીશ નહી
, '..
* *
- -- - ------------- અAડમ --— -- - ---- --- " - ક મું. ] જેડ-સંવત ૧૮૮૦. વીર સંવત ર૪પ૦. [અંક યુ છે. -- -- -- --- -- અન." --- -d ~-~------ ------
ખરા અદગામી તે જાણો.
ખ૦ ૨
કવાલી. પ્રભુ શ્રી વીરની વાણી, સમાણી છે કે જેને જાણી છે કિયામાંહી, ખરા અધ્યાત્મ તે જાણે. ૧ નિશ્ચય નય ગીણ રાખીને, વ્યવહારે મુખ્યતા ઘારે; ઉભય નય ધારા હૃદયે, ક્રિયા ને જ્ઞાનથી સિદ્ધિ, થિી છે કેવળી પ્રભુએ ન ત્યાગે એકને પણ જે,
ખરા ૩ ગુરૂ ને દેવની આશા, અખિલ ગુણગ્રામ દેનારી ન પડે જે થઇ શણા, વિચારી જાત ને જે, અનેકાંતિક મારગમાં નિરંતર મગ્ન થઈ મહાલે,
- ખ૦ ૫
ખરા. ૪

Page #4

થી
આ
કાર્ડ્સ
શબ્દ ય થ ય બે બ્લ્યૂ પૌર ગુણગથી; વિશ્વના ભારને જના, પુલતાના ભા, વિષસથી રે રહી અળગા;
ન ત ધારે,
નવને જે, સ્વરૂપે એળખી કરીને;
રમતા;
ઘેરતા,
છેડી ને, સુનયના માર્ગમાં
જાદિ તત્ત્વ હૈયે:પદેયતા કુનયના ચા નિર ંતર
શુદ્ધ ઢાંથી,
નથી જ્યાં રાધા ને માયા, નથી જ્યાં માની છાયા; સરળતા ધારતા હૃદયે, ન વૃત્તિ ધારા પ્રશ્નની, સદા જ્યાં ચિત્ત ને વાચાતણા વ્યાપાર સમ લેવે,
ઉપકારી;
અતિ ગંભીરતા ધારી, સદા સત્ત્વાના પૃહાને મૂળથી મારી, ઉચિત માચાર ના હૈ, અનીતિથી રહી અળગા;
ધારીને કરૂણા;
કુપે કેર વતાવ્યા.
સા !પા વદે સાચી,
કાના રૂપને જાણી, સત્ત્વપૂર જીત સુમાર્ગ દેખાડે, વિપત્તિ ને સંપત્તિમાં, જણાયે શેક ના ખુશી; ચહ્નથી સાંતિમાં વિગરી,
ખા
ખસ ર
અશ
ખરા .
ખરા ૧૦
ખરા ૧૧
કૅન્વાસ.
જમાના હાલના નાં, ઘણા ખાટા જણાયે છે; કુલ સસારવાનીમાં આપે કેર વર્તાવ્યું. ની કઇ દેશને ક નગર કે ગામના છેડ્યાં; નથી ા તનને છોડી. સપે કર૦ રાવ તે રકમનાં છે, ન જડ્યા ત્યાગી ને ભેગી ૫૧ર ભાઇ ભાઇમાં, કુપે કરત
ખરા ૧૨
ખરા ૧૩
મુનિ સ્તુવિજય,
{શ ૧૪
મા ૧૫

Page #5

કુસંપ કેર વતા.
પિતા ને પુત્ર જેવા પણ પરંપર શત્રુતા ધ રી; દીએ છે જાનથી મારી, કુસ પે ફેરવ પિતાનું કાપીને, અાંગળ અન્યનું કરવું; ભણાવી પાડ બહુ એવા, કુસંપ કેર ધર્મના કાર્યમાં સઘળે, કરાવી કલેશ ને ઝઘડા; પરમાં લડાવીને, કુસંપ કેર૦ કુતિમાં નાખવા માટે, કુબુદ્ધિ આપીને સહને; ધર્મની ભાવના તોડી, કુસંપ કેર૦ ધર્મ શ્રદ્ધા ખસેડીને, હૃદય કાર્ડ બનાવીને પુણ્યને માર્ગ ભુલાવી, કુસંપ કેર અકલના આંધળા કીધા, હિતાહિત ના શકે ઈ; કરીને લાભથી અળગા, કુસંપ કેર૦ ધર્મથી નેડથી ધનથી, ચાહથી પણ ચુકાવીને; કર્યા છે હાલ બહુ ભુંડા, કુસંપ કે ૨૦ કરી છે દુઃખી દુનિયાને, સહુ સુખો હરી લઈને, દુર્દશા દેશને આપી, કુસંપ કેર
છે કેઈ ને વધ જગમાં, મારાથી ધર્મ કે ધનમાં વિચારી ચાહતા ભુંડું, કુસંપ કેર ગુણ જનની કરે નિંદા, તેમને પકડવા હલકા; વધારી ખુબ ઈષ્યને, કુસંપ કેર છેડાવી કુળ મર્યાદા, હુ ત્યાગી ને ભીની: વાળીને વિપરીત વાટે, કુસંપ કેર કરીને કામ નીચાનાં, સમજતા ડક મેં કીધું. તુરત આનંદ આપીને, કુસ કેર વિપદમાં અને નાંખો, જન્મથી એજ શીખવાડે. યથી સપના શત્ર, કુસ કેરા
મુનિ કરવિજય. ને કુરૈ ખળ સજન હોય આઠ નવ, અંક માં ને વિચાર કીન ત્રિગુફુની ચતુ ન , બધત ઘટત એક તાર, ને ભાવાર્થ યથાય વિચારશ. મીરતાવાળા છે. પ્રસંગે વિશેષ
જી.
કા

Page #6

શ્રી મને પ્લસ પ્રકાર
જૈન યુને ઉદ્દેશને ઉપદે
એ
જ
વધુઓ ! તમે દેશો પર અને શાસનની ઉગતી આરૂપ છે. ત રોમાં મળ ઉત્સાહ અને શુભેચ્છાએ છે. જો તમામાં ચઢતા લોહી રાદે વન પ્રમાણિકતા દાખલ થાય, વડીલોની ચાહિક માર્ગોનારીયા હસવા જેટલું ધ્યેય આવે, તથા વીતરાગ ૧૬ત્માએ પ્રકાશૈલી પવિત્ર પર પ્રાપ્ત કરવા ચાગ્ય ગ ંભીરતા, સફળતા, ચુસ્કતા, જનપ્રિયતા, હૃદયની કામ રોડ, પાપ ભવીતા, અશતા, સુદાક્ષિણ્યતા, લાભુતા, દયાળુતા, મધ્યસ્થતા નિશા, ગુણશિલતા, સત્યરિકા, ગ્રુપતા, દીનદર્શિતા, વિશેષતા, નૃ તુરિતા, વિનીતતા, કૃતતા, પરવરિશકતા, અને કાઢતા વિગે ઉત્તમ ગુણનું સતત્ સેવન કરવાનું દ્રઢ લક્ષ્ય થાય તા તમારા આત્માની ઉ. ને સારી રીતે થયા વગર જ રહે. તો ભાઇથ ગાન અનુભવી-વૃદ્ધ વ દીનાથી અળગા અતા રહેલી હવાથી શાસનનું ખરૂં રહસ્ય ચધા શ્રી કતા નથી, તથા સર્વજ્ઞ ભગવતે પ્રકારોના તત્ત્વો પર દ્રઢ આસ્થા-પ્ર પતિ રાખી શકતા નથી, અને તધાવિધ ચારિત્ર-સુપમ બળને કેળવી શકતા ; તેથી આ ક્ષેત્ર, મનુષ્યજન્મદિક દુર્લભ સામગ્રી પામ્યા છતાં બેઇએ ! આત્માની ઉન્નતિ સરલતાથી સાધી શકતા નથી. હવાથશાસ્ત્રમાં સ દર્શન (સમ્યકત્વ જ્ઞાન અને ચારિત્ર સંયુકતનેજ મેક્ષમાગ કહ્યો ડો. વગર ગમે તેવી કરણીથી જામરણાદિક દુઃખનાં સથા અતરૂપ જે ખાસ થઈ શકતુ નથી, પવિત્ર કહીવટ પાપ ને મશીન જો તુ આવે છે. ડાપણ ભરી અહિંસા (દયા), સચમ અને તપ એ ધ અનુ લક્ષણુ કહ્યું છે. તેમાં દ્રઢ આદર કરનાર ઝુમુક્ષુ જનોને દેત્ર .દાનવાહિક નવકાર કર્યાં કરે છે. મન વચન કાયાને કાણુમાં રાખી સાએ યથાશક્તિ ધમ કહી સદા કરવી એઇએ. શુદ્ધ દેવ-ગુરૂની સેવાભક્તિ, વય, શુભ પા અને યાચિત દાન, ગુણીજનો ઉપર નિ:સ્વાર્થ પ્રા, અને શાસ્ત્રનુ પઠન શ્રવણ --જનન કરતા રહેવાથી મન ચૅન કાય. પિવત્ર થઇ શકે છે, એટલે અતર પાપ દૂર થતાં પ્રધાન દર્શન જ્ઞાનને ચારિત્ર લક્ષણ ધર્મની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે; હે મા નુખ્ય માદિક દુર્લભ સામગ્રી પાનુ. ઉત્તમ ફળ છે. સ વિશ્વ આદિકને વિવેકભર્યા વિચાર કરવા એ બુદ્ધિ પામ્યાનુ ફળ છે, ને તપ જપ મ નિયમાદિકનુ સેવન-પાલન કરતા રહેવુ એ દેડ ળ દે વિવેક દાત દેવ એ ધરા પામ્યાનું ફળ છે
મા
વાસ
પાત્રને

Page #7

જૈન સુવાને ઉદ્દેશીને ઉપદેશ
તે અન્યને પ્રીતિ ઉપજે એવાં હિતવચન કહેવાં એ વાચા પામ્યાનુ` ફળ છે. એ સુની વાત તરફ હર્લક્ષ કરીને બહુધા નારદવૃત્તિવડે એકબીન્તને લડાવી વળે રસ્તે દોરી શુદ્ધિને દુરૂપયોગ કરવામાં આવે છે. જરૂરીયાતા ઘટાડી અને તે ઇન્દ્રયના દમન રૂપ સથમ-મા સેવવાને બદલે સુખશીલતાથી મને
પ્રયાને શૈકળી રૃકી સચને પુષ્ટિ આપવામાં આવે છે. ગુપાત્રને હું ને બદલે બહુધા કુપાત્રને પાપી પસાના ગેરઉપયેગ કરવામાં આ હું અને હિત મિત સત્ય મિષ્ટ મધુરી વાણીવડે અન્યને તે પામ ખ ૐ નીર જેમાં તીક્ષ્ણ ને કટુક વચનોવર્ડ પને સંતાપવામાં આવે છે. લેિસ જાનું ખરૂ રહસ્ય નહીં જાણવાનુ' અને હૃદયમાં નહીં અવધારવાનુ એ કવિ પરિણામ છે.
૭૯
પરિપકવ બુદ્ધિ ને શ્રદ્ધાવાળા સુશીલ વડીલ જતેને અનુસરી ચાલવાથી યુવક ધુએ ! તમારામાં અધિકાધિક સદ્ગુણ આવશે, પણ તેમનાથી તડા તે અતડા રહેવાથી તે તમે તેવા સદ્ગુણૢા મેળવવા ભાગ્યેજ ચેાગ્ય બનશે.
શુદ્ધ દેવ શુરૂ ને સĆઘ-સાધર્મી જનેાની સેવા ભક્તિ અતિ આદરપૂક કરવાથી, તેમની સ્તુતિ-પ્રશસા કરવાથી તેમના જેવા ઉત્તમ ગુણે તમારામાં કાન્ત થઇ શકશે. જેમ અને તેમ દ્રઢ ટેકથી શ્રાવકયેાગ્ય પાંચ અ સત્તા, ત્રણ ગુણુવત્તા અને ચાર શિક્ષાનું યથાવિવિધ પાલન કરવા ઉજહુ ધાએ કુશ્રદ્ધા કે અશ્રદ્ધા રૂપ મિથ્યાત્વ-મેલના સથા ત્યાગ કરી. ભ૬.સરૂપ, પેથાપેય, ગમ્યાગમ્ય, હિતાહિતના ભલીપેરે વિવેક રાખતાં શિખા, લાવીશ અભય ને મંત્રીશ અન તકાયને સમજી તો. વિદેશી દવા તે અન્નક્ષ્ય સવા (પીણાં) તો. પરસ્ત્રીગમન ને વેશ્યાગમન તો તથા ચારી જુગાર ને સહુને! છંદ તો તમે પોતે ઉત્તમ જ્ઞાની ને સુશીલ જનેને સમાગમ કુ ખર! શ્રાવકોગ્ય ગુણ મેળવે. જ્યાં સુધી તમે પાતે ધર્મપ્રાપ્તિને ચે→ પાત્રતા મેળવવામાં પ્રમાદ કરશે! ત્યાં સુધી તમારી ન્તતને સુધારી શકશે. નહીં, તે પછી બીજા તમારા મિત્ર-સ્વજનાદિકને કયાંથી સુધારી શકશે ? સ્વદે ૮, સમાજ ને શાસનની સેવા કરવાની તમને હાંશ હશેજ, પણ તેને સફળ કરવા માટે ઉપર જે દિશા-માર્ગ બતાવેલ છે તેને ખુબ લક્ષ્યપૂર્વક સમજી, દરા સદા ઉત્સુક અના 1
ઈતિમ્ સન્મિત્ર કપૂરવિજયજી

Page #8

79
શ્રી જૈન પર પ્રકાશ
प्रभोवर
*
( એક હજુ પત્રપરથી લીધેલ છે. દરેક પ્રશ્નના ઉત્તરમાં સિદ્ધાંત વિગેરેની સાક્ષી આપેલ છે.
પ્રા ૧-નવકારના પહેલા પદના પાડે કેટલો ને અથ કેટલા ઉત્તર-નવકારના પહેલા પદના પાડે ૩ કે આ ૭ શ્રી ભગવતીસૂત્રની ટીકામાં કહ્યા છે.
પ્રશ્ન ૨-ઇરિયાવહીના મિચ્છામિઝુડ કેટલા ? ઉત્તર-ઇરિયાવહીના મિચ્છામિદુક્કડ ૨૮૨૪૧૨૦ શ્રીઆવશ્યક સૂત્રમાં કહ્યા પ્રશ્ન ૩-જીવને જઘન્ય ઉપયોગ કેટલા હોય? ઉત્તર-જીવને જન્ય ઉપયોગ એક હાય-પાકાપધાગે સિઝે ત્યા વાઈ ઉપાંશુમાં કહેલ છે.
પ્રશ્ન ૪--દેવતાને નિદ્રા આવે કે નહીં ?
ઉત્તર-દેવતાને નિદ્રા ન આવે એમ શ્રી રાયપસેલી સૂત્રની ટીકામાં કહ્યું છે, પ્રશ્ન પુ- કેવળી સમુદ્લાત કરતાં કેટલા સમય અણહારી હાય ? ઉત્તર-કુંવળી સમુદદ્દાત કરતાં ત્રીજે ચાથે ને પાંચમે સમયે અણુહારી હાય. શ્રી ઉંચવાઇ સૂત્રમાં તે કહ્યું છે.
પ્રશ્ન ૬-પાંચ દિયાના જધન્ય ને ઉત્કૃષ્ણ વિષય કેટલું હોય ? ઉત્તર-પાંચ ઇડીએના જઘન્ય વિષય શુળના અસખ્યાતના ભાગ હાય. ઉત્કૃષ્ટ શ્રેત્રે દ્રિયના ૧૨ યજન, ચક્ષુદ્રિયને લખયાજન ઝાઝેરે માદ્રિયના, સચિન ને સ્પર્શેન્દ્રિય તાવણને નવાજનને હોય. એમ થ પાના પર ૧૧ સુહેલ છે.
એ ૭-ડી જૂનુંત્તવિમાને છે કે નહીં ?
ઉત્તર-શ્રી અનુત્તરવિમાને જાય. પત્તાં ૬૬ ૧૩ મા માં કહેલ છે. પ્રશ્ન -ઘુવર શ્રીપમાં સવા અનુચ્ચે ટલે કરી સૂર્યને દેખે ઉત્તરા અનુખ્યા ૨૧૩૫૯ સજનથી સૂર્યને દેશે. સૂર્ય ધાવણ ૫૪ ૧૫ મામાં કહેલ છે.
એ
ક્રિચ ારાર કરે તો કેવડું ?
પ્રતિમ ર વક્રિય શરીર કરે તો રાતપૃથક છે. પરાથી નવા સમજવા, પાછ પર મામાં કહેલ
બુલ -સ્ત્રી કેવી સઘાત કરી કે વહીં ?
યોજનનુ કરે રાધ

Page #9

પ્રત્તર.
ઉત્તર-સ્ત્રી કેવળી સમુદ્રઘાત કરે, એમ શ્રી પન્નવણાજીમાં કહ્યું છે. પ્રશ્ન -જીવ ઉપજતી વખતે પ્રથમ સમયે કયા રોગથી આહાર લેય?
ઉત્તર-ઇવ પ્રથથે સમયે કામણ કાયયોગથી આહાર લેય, પછી શરીર નવા સુધી અંદારિક મિશ્ર અથવા કિય મિશ્ર પ્રયોગથી આહાર લેખ,
પ્રશ ૧૨-ચક્રનું સ્ત્રીરત્ન કેટલા કંડકમાંથી આવીને થાય ?
ઉત્તર-સાતમી નરક, તેલુ, વાઉ, પાંચ અનુત્તર વિમાનના દેવ અને યુગશિક મનુય ને તિર્યંચ શિવાય બીજા બધા દંડકમાંથી આવીને થાય, એમ પર ઇની ટીકામાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન ૧૩-વિદ્યાધર તીર્થો કયાં સુધી જાય? હજાર વિદ્યાધર તી નદીશ્વરીપ સુધી જાય. એમ પજવણજીની
પ્રશ્ન ૧૪ ચક્રવર્તી તમિશ્રા ગુફામાં ને ખંડપ્રપાતા ગુફામાં ૪૯-૪૯ માંડલા પ૦૦ ધનુષ્ય પ્રમાણ કરે છે તે કયા અંગુળના ધનુષ્ય સમજવા
ઉત્તર-ચકવર્તી ઉધગુનાના ૫૦૦ ધનુષ્ય પ્રમાણ માંડલ કરે એમ ક્ષેત્ર
પ્રત ૧પ-લે કાંતિક દેવતાના વિશાળ સંખ્યાના જનના છે કે અસંખ્ય
ત્તર-અસંચાd છે જનના છે એમ ભગવતીજીમાં કહ્યું છે. ક ૧૪-પાંચ સમ્યકત્વ કયાં કહ્યા છે ? ઉત્તદ-અનુગારમાં ત્રણ સમ્યકત્વ કહ્યા છે ને બીજી બે સમવાયાંગમાં
પ્રશ્ન ૧૭-રૂપર્વતના કેટલા નામ છે ? ઉત્તર નામ સમવાયામાં કહ્યા છે.' પ્રજા ૧૮-ડે ઈ સમુદઘાતવાળા એક કાળે કેટલા હોય ? ઉત્તર-૯ કુ. એક કાળે (સમયે) ૯૦૦ હેય એમ શ્રી પન્નવણાજીના ૩૬
કરા ૧૯-સમૃદ્ધિમાં મનુષ્ય એક સમયે કેટલા ઉપજે?
દર એક સમયે એક પણ ઉપજે. અને અસંખ્યાતા પણ ઉપજે એમ કરી. જોગ દ્વારમાં કહ્યું છે.
બધા ર૦ -- પાંચ ક્રિ કાચી કેટલી છે ને ભેગી કેટલી છે?
ઉત્તર -કાન આંખ બે કામી છે ને કાયા, જીહુ ને નાસિકા એ ત્રણ ભેગી છે જેમ લગાવતી , માં કહ્યું છે.

Page #10

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રારા. પ્રશ્ન ૧૧-બુઆની કેવડી હોય? . ઉત્તર-
કુની જીન્ન અંગુલ પૃથકત્વની લાંબી હોય તે અંગુલ તેના ણવા. (પન્નવણા )
પ્રશ્ન રર-મન રૂપી કે અરૂપી? ઉત્તર-દ્રવ્ય રમન રૂપી છે, ભાવ મન અરૂપી છે. (પન્નવણ) પ્રશ્ન ર૩-નપુંસક એ જાય કે ન જાય ? ઉત્તર-તનપુંસક જાય, જમનપુંસક ન જાય. ( ભગવતી ) . (પ્રશ્ન ૨૪--જન્મનપુસંક સમકિત પામે કે નહીં? ઉત્તર-કેઇક જમનપુંસક સમિતિ પામે એમ શ્રી આવશ્યક વૃત્તિમાં
પ્રશ્ન ૨ - જિનેશ્વરનું સમવસરણ જમીન સાથે લાગતું હોય કે અધર
ઉત્તર-જિનેરનું સમવસરણ નીચે ખાલી હાય, નીચે ગામ ક્ષેત્રાદિક કાયમ રહે. (પગથી આ નીચલાજ જમીને અડે, તેના વડે મનુષ્ય ઉપર ચડે.) એમ શી આવશ્યક વૃત્તિમાં કહ્યું છે.
પ્રજા ૨૬ એક સમયે તીર્થકર કેટલા છે તે તીર્થકરી કેટલી સીઝે ?
ઉત્તર– તીર્થ કર એક સમયે ચાર સીઝે ને તીર્થકરી બે સીએ એમ પદ્ધ પંચાશિકામાં કહ્યું છે.
ઉદા. ર૭-ચક્રવતીની માતા ૧૪ સુપન કેવા દેખે ? ઉત્તર-રાકની માતા ૧૪ સુપન ઝાંખા દેખે એ વિવેકમજ
પ્રશ્ન ૨૮-પ્રતિવાસુદેવની માતા કેટલા સુપન દેખે ?
ઉત્તર-અતિવાસુદેવની માતા એક સુપન દે છે. એમ સત્તરીય ડાણા પ્રકરણમાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન ૨૮ એક લાવમાં છે પદવીના ધારક અફવત જે તીર્થકર પન્ન થનાર દર તે માગાદિક તાં સાધવા જાય ત્યાં અમ કરે કે નહીં? ઉત્તર-
દસ ! કરે એમ શાંતિનાથ ચરિત્રમાં કહ્યું છે, મક ૩૦-- ૮ ની અવગણના માં ની ગાદીએ જ છે કે નહીં?
ડિ િ ની મહા ! ] .. નિગોદ જીવે છે. શ્રી ઉત્ત ' ય ર લ ક છે કે- રામ દવે તો સર્વ લેકમાં છે અને તેને એક : ગ રપ માટે જીવે છે. વળી હારવવિચાર પ્રકરણમાં પણ કહ્યું છે કે –

Page #11

પ્રજાત્ત. पनय तरू मुत्तं. पंचवि पुढवाइणो सयललोए । मुहमा इति नियमा,
પ્રતિ ૩૧-આર ઘતધારી, દેશ વિરતિ, પાંચમા ગુણઠાણે વર્તતા જીવ અને કેવી. સમકિતધારી દેશે ગુણઠાણે વર્તતા જીવ બંનેની ઉત્સુકી દેવગતિ સરખી છે કે તેમાં કોઈ ફેર છે ?
ઉત્તર-બને ઉત્કૃષ્ટ બારમા દેવલ સુધી જાય છે, એમાં ઓછાવત્તાપણું
પ્રધા કર-પ્રત્યેક વનસ્પતિનું શરીર ઉરું એક હજાર દિન ઝાઝેરું કરે છે, તે એજન કઈ અંગુળને સમજવા ?
એ ગોજન ઉસેધ અંગુળના સમજવા. પદ્મદ્રહાદિકમાં કમળો કહ્યા છે તે પૃ. કાયમય છે. જે જળાશય ઉત્સધ માંગુળ હજાર જન ઉંડા છે, તેના ઉ શરીરવાળા પ્રત્યેક વનસ્પતિકાથી કમળ થાય છે, એમ સંચઠ્ઠણી 1 દિકમાં કહ્યું છે.
પ્રથા ૩૩-ભરતક્ષેત્રથી મેરૂ પર્વત ઉત્તરે છે તેમ એરવત ક્ષેત્રથી અને પર પશ્ચિમ મહાવિદેહથી કઈ દિશાએ છે?
ઉપર તેની પણ ઉત્તરે છે. તે સૂર્યના ઉદયાસ્તની અપેક્ષાએ દિશા જાહા, એ પંચમાંગમાં કહ્યું છે. - પા 39 -- ભરતમાં, અરવતમાં અને પૂર્વ પશ્ચિમ મહાવિદેહમાં દિવસ રાત્રી કરી છે કે નાના મોટા હોય ?
ઉત્તર-દિવસ રાત્રીનું માન બધે સરખું હોય તે સૂર્યના મંડળની અપેક્ષા . આ એ મ ભગવતીજીમાં કહ્યું છે.
મા ૩ --મનંદા ને સુમંગળામાં ભદેવની સાથે કેણ જન્મી હતી?
ઉર-અમંગળા ષમદેવની સાથે જન્મી હતી અને સુનંદા અકાળ - એ શક નર મરણ પામે તેની સાથે જ મેલી હતી એમ શ્રી આવ
પ્રતિ ૩૬ - પર.વધિજ્ઞાન કેટલું દેખે અને તે કેવા જ હોય?
ઈ-૨-પરમા ધિજ્ઞાન ચઢતા શુભ પરિણામવાળાને થાય, તે લે કે તમામ છે કે રતાં પણ વધારે દેખવાની શકિત હોય. સૂકમ પરમાણને પણ દેખે. - ૨શરિફ ન થયા પછી અંતહ અવશ્ય કેવળજ્ઞાન થાય આ પ્રમાણે
ટ
- કછ-એકમ દકિચારીને ઉત્તરચારી શી રીતે હોય છે ? કારણ
માંડલા તે ૧૮૪ છે અને ચંદ્રના માંડલા તો ૧૫ છે. સૂર્ય તો છ છ

Page #12

શ્રી કૌન ધર્મ પ્રકાશ.
મહિને દક્ષિણચારી ઉત્તરારી થાય છે, તો ચંદ્રને માટે શી રીતે સમજવું
ઉત્તર-ચંદ્ર પણ સૂર્યની જેમજ દક્ષિણચારી ને ઉત્તરાચારી થાય છે, એમ શ્રી ય પારિતાની ટીકામાં કહ્યું છે.
( આ ઉત્તર વધારે સ્પષ્ટ થવાની જરૂરીયાતવાળા છે. ) પ્રશ્ન ૩૦-શ્રી ત્રાદેવના જીવે શ્રી ધના સાર્થવાહના ભાવમાં સમકિત પામ્યા ત્યાંથી તેર ભવ કર્યા છે. તેમાં પાંચમા ભવે લલિતાંગ દેવ હતા, તે ભવમાં તેની દેવી સ્વયંપ્રભા ચવી જતાં તે બહ વિહળ બની ગયા હતા, તેને તેના મિત્રાદિકે આશ્વાસન આપ્યું હતું અને પછી નિર્નામિકા નામે સ્ત્રી જેણે અણસણ કરેલું હતું તેને પિતાનું રૂપ દેખાડીને તેની દેવી થવાનું નિયાણું કરાવ્યું હતું. તે પ્રભા દેવી થઈ હતી, તે પ્રશની સ્વયં પ્રણે દેવીને જીવ હતો કે બીક 14વ હતો ?
ઉત્તર-તે બીજે જીવ હતો એમ શ્રી આવશ્યકની મલયગિરિજી કૃત ટીકામાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન ૩૯-ગંદુક દેવ જે દેવગતિમાં મહા સુખ ભોગવે છે એમ કહેવાય છે અને એની બીજાને ઉપમા દેવાય છે તે દેવે કઈ જાતિના છે ?
ઉત્તર-તે વ્યક્વિંશક જાતિના દેવ છે એમ શ્રીવ્યવહાર સૂત્રની વૃત્તિમાં
પ્રશ્ન ૮૦ -ઉલ્કાપાત તારો પડે છે તેને જ કહીએ કે તે અને બીજો છે?
ઉત્તર- તે અગ્નિ બીજો છે. તે સંઈમની જેમ ઉપજે છે એવું શ્રી જીવવિચારની ટેકામાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન ૪૧ જિનકપી સાધુ તે ભાવમાં સિદ્ધ કે નહીં ?
ઉત્તર જિનકપી તે ભવમાં જ સિદ્ધ એમ શ્રી પંચવર્તુત્તમાં કહ્યું છે અને શ્રી વૃહતકમાં પણ કહ્યું છે.
પ્રશ્ન કર-દરરોજ નવકારસહીનું પv.ખાણ કરવાનો નિયમ હોય તે રાત્રે સુખડી ખાય છે તેનું પુરાણ ભાગે કે નહીં ?
- ઉત્તર-પશ્ચિખાણ ન ભાંગે પણ અનિવાર લાગે એ આવશ્યક વૃત્તિમાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન ૪૩-અષ્ટાપદને આઠ પાવડીયા છે તે કોણે કર્યા છે ?
ઉત્તર-અષ્ટાપદના આઠ પાવડીયા સંગરકીને વારે થયા છે એમ શ્રી આવશ્યક વૃત્તિમાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન ૪ તિર્યકજભક દેવ કઈ નિકાયમાં છે? ઉત્તર - તિચકજભક દેવ વ્યંતરનિકામાં છે અને ધનદ લેફપાળના સેવા

Page #13

પ્રશ્ચાત્તર.
૮૫
છે એમ શ્રી ઉગવતીજીમાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન કપ --આશાળિક જીવ જે પૃથ્વીમાં બાર જનનો ઉત્પન્ન થાય છે અને જેના મૃત્યુ પામવાથી તેની ઉપરની ચકવત્તિની સેના તેના શરીરના પડેલા ખાડામાં પડીને દટાઈ જાય છે તે જીવ કેટલી ઇક્રિયવાળે થાયે છે ?
ઉત્તર-આશાળક સ ક્રિય છે એમ પાવાણાજીમાં કહ્યું છે. પ્રશ્ન ક૬ -સર્વાર્થ સિદ્ધ વિમાનમાં દેવશવ્યાની ઉપરની ચંદ્રમાં ૬૮ વિગેરેના મેતી છે તે કયા. શાસ્ત્રમાં કહેલ છે ? ઉત્તર-એ વાત શ્રી ભુવનભાનુ કેવળીના ચરિત્રમાં કહેલ છે. પ્રશ્ન ૪૭–કેવળી સમુદ્રઘાતવંત એક સમયે ઉત્કૃષ્ટા કેટલા પામીએ ? ઉત્તર-ઉત્કૃષ્ટ ૯૦૦ પામીએ એમ શ્રી પન્નવણાજીમાં કહ્યું છે. પ્રશ્ન ૪૮-નપુંસક કેવળીસમુહઘાત કરે કે નહીં ? ઉત્તર-કરે, એમ શ્રી પન્નવણાજીમાં કહ્યું છે. પ્રશ્ન ૪૯-કેવળરામુદ્દઘાત કર્યા પછી કેટલો વખત જીવે ? ઉત્તર-અંતર્મહત્ત જીવે એમ પન્નવણાજીમાં કહ્યું છે. પ્રશ્ન ૫૦-જુગળિયા સમકિતવંત હોય કે નહીં ?
ઉત્તર- જુગળિયા કેટલાક તે જન્મથીજ ક્ષાયિક અથવા ક્ષપશમ સમિતિવાળા હોય અને કેટલાક જાતિસ્મરણાદિકે કરીને નવું સમકિત પણ પામે એમ શ્રી જીવસમાસવૃત્તિમાં કહ્યું છે.
પ્રત ૫૧-જીવ ગર્ભમાં મરે તે શુભ ભાવે મરે તો કેટલા દેવલોક સુધી જાય, અને અશુભ ભાવે મરે તે કેટલી નરક સુધી જાય ?
ઉત્તર-શુભ ભાવે મરે તો આઠમા દેવોક સુધી જાય અને અશુભ ભાવે કરે તે ત્રીજી તરક સુધી જાય એમ શ્રી જીવાભિગમમાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન પર-ચકવર્તીપણું ભોગવી મરણ પામીને ફરીને ચકવર્તી થાય તે ઓછામાં ઓછા કેટલે કાળે થાય ?
ઉત્તર-ઓછામાં ઓછા એક સાગરોપમે થાય અને વધારેમાં વધારે દેશના બઈ પાળ પરાવર્તન થાય એમ શ્રી ભગવતીજીમાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન પ૩-એક સમયે ઉપશમણિ ઉત્કૃષ્ટ કેટલા જીવ કરે અને ઉત્કૃષ્ટ અંતર પડે તે કેટલું પડે ?
ઉત્તર-ઉછા એક સમયે ૫૮ જીવ ઉપશમણિ પરિવજે અને ઉત્કૃષ્ટ અંતર નવ વર્ષનું પડે એમ શ્રી જીવસમાસવૃત્તિમાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન પક–એક રામ ઉત્કૃષ્ટ ક્ષપકશ્રેણિ કેટલા જીવ કરે અને ઉત્કૃષ્ટ અંતર પડે તે કેટલું પડે ?

Page #14

' -- છે. ૧૦૮ જીવ પક કોણ પડિજે અને અંતર ઉકઇ છે સવું પડે એમ અવસમાસવૃત્તિમાં કહ્યું છે.
પ્રા પપ- સ્ત્રી જિનપી હૈ ય કે નહીં? ઉત્તર-સ્ત્રી જિનપી ન હોય એમ શ્રી નિશિથ ચૂર્ણિમાં કહ્યું છે.
પક્ષ પદ-અસુરા કેવળી કે જેમણે આ ભવમાં ધર્મ સાંભ જ નથી કરવા એક સમયે ઉછા કેટલા સી.
ઉત્તર-ઉત્કૃષ્ટ દશ રહીશે એમ ભગવતીજીમાં કહ્યું છે. પ્રશ્ન પછ–આહારક શરીર એક ભવાં કેટલીવાર કરે ? ઉત્તર-એક ભવમાં બે વાર કરે અને આખા સંસારમાં ચાર વાર કરે.
ઇતિ પ્રશ્નોત્તર સંગ્રહ
સ્વાર્થનું રહસ્ય વાર્તારૂપે.
( સંધાન પૃ. ૩૦ માના પૃષ્ટ ૩૦૮ થી, ગુણા –ભાઈ ગુમતિ ! નત્રયી અને સાત તત્ત્વનું સ્વરૂપ સમજાવે.
રમતિ–ભાઈ ! જુઓ. સમ્યગદર્શન–શ્રી સર્વ એવા તીર્થંકર પરમાર સાના જણાવ્યા પ્રમાણે તત્ત્વનું શું સ્વરૂપ માની શંકા રહિતપણે તેમાં શ્રદ્ધા
નવી તે અથવા તે અઢાર દુષણ રહિત અને બાર ગુણ સહિત એવા દેવને સદદેવ - કે, પંચ મહાવ્રતધારી અને પંચાચાર પાલક એવા સાધુને સાદગુર તરીકે અને - કેવલી કથિત ધર્મને સદુધમ તરીકે શ્રદ્ધાપૂર્વક માનવા તે.
સમ્યગુ જ્ઞાન–સમ્યગ રીતે તવે અને તેના અર્થોની સમજ
સમ્યગ ચારિત્ર-સમ્યમ્ (રૂડી પેઠે ) રીતે સર્વ પ્રકારના આરંભ સમારંભ (ઉમદાન કે સાવધ વ્યાપારીને ત્યાગ, ઉપરાંત શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માના ટાતાવ્યા પ્રમાણે ક્રિયા, અનુષ્ઠાન, તપ આદિની પ્રવૃત્તિ કે આચરણ.
જીવ–નાન, દર્શન, ચારિત્ર, તપ, વીય અને ઉપયોગ એ છ લક્ષણો : ૨ પ્રકારના (સ્પશન, કાર્ષિકબલ, આયુષ્ય, શ્વાસોશ્વાસ; રસન અને - કાલ; ઘાણ, ચક્ષુ, ચાત્ર. અને મન) પ્રણમાંથી ચાર કે તેથી વધારે દેહ ની પ્રાણને ધારણ કરનાર એ કે ક્રિય જીવને ઉપરના અનુકામે ચાર, બેતિય
ને છે; દિય જીવને રાત; ઉદય જીવને આડ, નડી પટિયા અને નવ અને સંસી પંચદ્રિયને દેશ મા હૈય છે; અને ઉપરોકત છ લગ

Page #15

તાનું રહસ્ય વાત છે. પણ દરેક જીવમાં હોય છે, કેમકે તે લક્ષણો અનંતમો ભાગ સૂફમનિગોદના માં પણ ઉઘાડે હૈય છે.
જી–ઉપરોકત છ લાક્ષણ અને દશ પ્રાણોમાંના એકેને પણ ન ધાર કરનાર જડ.
આથવ–પુય (સુખરૂપ) અને પાપ ( દુઃખરૂપ) અથવા તે આઠ પ્રકારના (જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, વેદનીય, મિહનીય, આયુ, નામ, ગોત્ર અને અંતરાય) કમ આવવાનો માર્ગ
બંધ- ઉપરોક્ત કર્મોનું જીવ સાથે એકીભૂત થવું તે. સંવર–ઉપરોક્ત કર્મોને આવતાં અટકાવવાનું સાધન. નિરા–ઉપરોક્ત કર્મોને જીવથી થોડા શેકા (દેશતઃ) છુટાં પાડવાં તે; અને મેક્ષ-પરોક્ત કર્મોનું જીવથી સર્વથા છુટી જવું તે.
આ પ્રમાણે થતાં જીવના કુદરતી સ્વાભાવિક લક્ષણ(ઉપર કહ્યાં તે છે) આવરણ વગરનાં થઈ જાય છે, તેથી ત્યાં અક્ષય સુખ અનુભવાય છે; તે અનુભવાતાં છતાં તેનું વર્ણન સંપૂર્ણ રીતે કોઈ કરી શકે તેમ નથી.
પૂર્ણ ભદ્ર–આ સર્વ બાબત હવે મને સમજ પડી, હવે આ સર્વને સ્વામી કે અધિકારી કોણ ?
સુમતિ–આશ્રવ અને બંધ કર્મરૂપ અજીવ તત્વના પર્યાયે હોવાથી અવ છે, કેમકે તે આત્માના કુદરતી ગુણોની પ્રાપ્તિમાં અંતરાય રૂપ છે; સંવર નિર્જર અને મોક્ષ તે આત્મલક્ષણની પ્રાપ્તિનાં સાધન હોવાથી જીવતત્ત્વ તરીકે જાય છે, જીવ તે જીવનો અને અજીવને સ્વામી છે (અજીવ તત્ત્વને ભાગવનાર જીવ છે તેથી). રત્નથીને ધારણ કરનાર પણ જીવ હોવાથી તે ત્રણ પણુ જીવ સ્વામી છે.
પૂર્ણભદ્ર વાત પણ સમજી શકે તે રત્નત્રયીની પ્રાપ્તિનું સાધન શું?
સુમતિ–દર્શન મેહનીય કર્મને ઉપશમ (શાંતતા), પશમ (કેટલંક કર્મને ક્ષય અને કેટલાંકનો ઉપશામ), અને ક્ષય ( સર્વથા ) થતાં સભ્ય દર્શન થાય છે. રત્નત્રયીની પ્રાપ્તિ તે આત્મિક ગુણ હોવાથી ઉપાદાન હેતુ છે; અને ઉપદેશ, મૃત્તિ કે ઉપકરણનું દર્શન કે બાહ્યકારણ તે નિમિત્ત હેતુ છે. રાવરીય કર્મનો પશમ ચાને ક્ષય થતાં સભ્ય જ્ઞાન થાય છે, અને જવું, સમજવું, ચર્ચા કરવી, સંદેહ છેદવા, યાદ રાખવું આદિ સમ્યગુ નાના નિમિત્ત હેતુ છે. ચારિત્રાવરણીય કર્મનો ઉપશમ, ગોપસમ, ક્ષય થના સભ્ય હરે થાય છે. તે માટેના બાહ્યકારણ તેના નિમિત્ત હેતુ છે. ફને આધવના સાધનપણે પૃ કરેલ કર્મ તે ઉપાદાન હતું અને બાહ્ય

Page #16

શ્રી ને ધમ પ્રકાશ. કારણ તે નિમિત્ત હેતુ છે. જીવને બંધના રાધનપણે મિથ્યાત્વ (મિથ્યાદર્શન અવિરનિ (સર્વ આરંભ રાશિ અને વવ વ્યાપારમાં મશગુલા) પ્રમ: (ઉપયોગને અભાવ) અને એગ | મન, વચન અને કાય છે તે નિમિત્ત છે. છે અને પૂર્વે કરેલ કમ તે ઉપાદાન હેતુ છે.
જીવને સંવરના સાધન પર તિ, સમિતિ, બ્રહ્મા, દિયનિગ્રહ, કપર ત્યાગ આદિ નિમિત્ત હેતુ છે જ્યારે તે આમગુણાતિનાં સાધન હોવાથી આમિ ગુણ તે ઉપાદાન હેતુ છે. જીવને નિર્જના સાધનપણે આત્મિક ગુણ ઉપાદક હિતુ અને તપ તથા કને સમતાપૂર્વક વેદવાં ભોગવવા તે નિમિત્ત હેતુ છે જીવને મેક્ષના સાધનપણે મિક ગુણ રામ્યગ જ્ઞાન, સમ્યગ્ર દર્શન અને સમ્યગ્ર ચરિત્ર તે ઉપાદાન હેતુ છે, કેમકે તે આત્માના સ્વાભાવિક ગુણો છે. જ્યારે કર્મોનું સર્વથા જીવથી છુટા થવું તે નિમિ હતુ છે.
પૂણભદ્ર --આમાં તો રસ પડે છે અને સમજ પડતી જાય છે, તે જ અધિકરણ આધાર વિષે સમજાવો.
સુમતિ –તમને આનંદ પડે છે તે તે ઉત્તમ છે. આ દ્રવ્યાનુગ વિષય ગૃઢ અને અત્યંત તિફણ બુદ્ધિથી સમજાય તેવો છે; તેથી સામાન્ય જનસમૂહને લુખો જ લાગે; છતાં તમે રર લે છે, તેથી મને ઉત્સાહ છે છે. સમ્યગ્રદર્શન, સમ્યગ જ્ઞાન અને સભ્ય ચારિત્ર તે જે જીવ પ્રાપ્ત કરે છે તેજ જીવ તે દરેકને આધાર છે. જીવનું અધિકરણ કમેને લઈને પોતે . સ્વરૂપે દેખાય છે તે જ સ્વરૂપ અરખ્યાત પ્રદેશ પોતાની અંદર લઈને પિતાને દેહ પ્રમાણ રહેલ છે તે જ તેને આધાર છે. અજીવ જીવની સાથે એકીભૂત (કરૂપે) અને પાસે (ભગવતી વખતે જ વસ્તુઓ પાસે રહે છે તેથી) છે. આ અને બંધનું અધિકરણ સાવધ વેગ પરિણામી (આરંભ સમારંભમાં મરત) જીવ છે; જ્યારે સંવર અને નિર્જરનું અધિકારણે તેની પ્રાપ્તિને એગ્ય બને જીવ છે. છેવટે મોક્ષનું અધિકરણ મોક્ષ પ્રાપ્ત કરેલ છવ છે. અપૂર્ણ
-
'
'
'' ******
-
સુંદર બાળ વચનામૃત. –
૧ અપગ્રુણ હોવા છતાં તેનું સારી રીતે સમાન કરવું એજ આશા. ઉત્તમતાને સૂચવે છે.
૨ અતુલ કણ આ છતાં પણ કહે બહાં હાં આજલિ કા.

Page #17

ગુંદર બને વચનામૃત.
મા કરવામાંજ આપણી મહત્તા છે.
- અધિકારી પણ મળે તો પણ પોતાની મૂળ સ્થિતિને ન ભૂલતાં જેમ રેક ઉપકાર થાય તેમ કરવુ તેમાંજ આપણી શ્રેષ્ઠતા છે,
૮ અનુકૂળ સમેગટાણે પ્રમાદમાં નહીં ફસાતાં પ્રતિકૂળતા આવ્યા પહેલાં પણ કાર્ય કરી લેવુ' એમાંજ આપણી વિદ્વત્તા છે.
પ અનુભવવર્ડ આ અમૂલ્ય જીંદગીની કિંમત આ તેમાં અવુ તેમાંજ શાભા છે.
આંકી પેાતાનું બુદ્ધિ
૬ અસતેષ આપણા પૂર્ણ શત્રુ છે, એવુ' સમજી તેનાથી પ્રતિદિન તેની એકશ કરવી,
૭
અશુદ્ધ વિચારે આપણાં શુદ્ધ વર્તનનું ક્ષગુવારમાં અધઃપતન કરી રહે છે, એવુ તણી નિરંતર પવિત્ર વિચારે
ફરાવવા,
- અગત્યની માઞતને બીજા ઉત્તરા કામ પડતાં મૂકી પ્રધમ સ્થાન કેવા પાસ છુ રાખવુ.
હું છતમાં નહિં મુંઝતા છતના રસ્તા અનિશ યુક્તિ પ્રયુક્તિથી ધનાં રહેવુ
(૧) અલભ્ય વસ્તુ ઉદ્યમી માણસો અલ્પકાળમાં પ્રાપ્ત કરે છે, એવુ‘ બી આપણે ઉદ્યમથી છેટા ન રહેવુ, ભાઈલાલ સુંદરજી મહેતા.
===
જ્ઞાનીઓનાં સુવર્ણવનાની માળા,
( અનુસધાન પૃષ્ટ દૂર થી)
૬ અથાગ પરિશ્રમ વેઠી ઇચ્છાએ તૃપ્ત કરવા કરતાં સ તાષ રાખવામાંજ ખરૂ સુખ છે. ૧૨ સત્યના અનુયાયીએ સર્વ સ્થળે સત્ય૪ જુએ છે.
૧૩ મનુષ્યો ભવિષ્યની કાંઇ દરકાર ન રાખે તે વર્તમાન સ્થિતિ પણ તેમને વહેલી
ટમય થઇ પડે છે.
૧૪ તારી મોઈ થતી તું સાંભળે તે, જો તે સત્ય હૈાય તે! તું સુધર, અને અન્ય હોય તો હસી કાઢ,
શ્ય હૃદયમાંથી નીકળેલા શબ્દો યા લખાયેલા પુસ્તકે ખીજાનાં હૃદયામાં પહોંચી જવાની અસાધારણ શિત ધરાવે છે.
૧૬ ભરામાં અઘરૂં શું ? પોતાની જાતને આળખતાં શીખવું તે. સહેલામાં સહેલુ બીલની ખાડા કાઢવી તે.
૧૭ મનુષ્ય ઉગી જરૂરીઆતેનુ અવિચ્છિન્ન ઝરણુ છે.
૧૯ વિચારો સત્કાર્યની શરૂઆત સમાન છે; પણ અફ્સોસ કે ત્યાંજ વિરમતાર ઘણુ હોય છે. સ'ગ્રાહક –ચુનીલાલ સાભાગ્યચંદ-ડીસાફાંપ

Page #18

پنی در
AURA
દાનની મહાભ્યશ્રી નાના સચે સારા સારા શે!ગ અને રાજ્યની મહેશ શાસ્ત્ર છે, દાન અને સહિંદુ ધૃધ્ધ છે. બાકી ત માં વૃક્ષ અને યુ બી જેવા છે. દાનના પ્રહારધી હને અનુપમ પૂરા થાય છે; પૂર્વ સાધુની આવી પ્રેમી થયેલા રબ ને તે પ્રેમી હોય તેમાં નવાઈ નહિ, પરંતુ દાનના 11 પછી તે દેવ દાનવ ભૂત પિશાચ વ્યંતર અને શત્રુ પણ પ્રતિકૂળ પણ છે& દ અનુકૂળતાને લાગે છે, મિત્ર થાય છે, પોતાના ગ્રતાની તરફ સદભાવ સાથે આ પ્રેમથી વહે છે, દાતાને તાગે પણ રહે છે. આ પુરૂષ તો ગુણી ગુણીની પરીક્ષા કર્યા વગર ન આવ્યા કરે છે. એમ કરતાં કે વખત વાવ થા આવે છે, ત્યારે કામમાં આ પવાથી તે ઘણું અને આ થાય છે. કહ્યું છે કે~~
व्याने स्थाद द्विगुणं दिसं व्यवसाये चतुर्गुण । कृपौ मातगुणं पोवनी पात्रेऽनन्तगुणं पुनः ॥
આ
અહો એ સાવ વુ એ જો હુ પણ
ભાવાર્થ એ છે કે સત્તામાં પેલું દાન અનન્ત લાભને માટે થાય છે. ૐ; માં સારૂં બીજ વાવવાથી અનેક ગણું ફળ મળે છે, તેમ દાન પણ ઉત્તમ જીમાં શ્રદ્ધાપૂર્વક આપવામાં આવે તે અનેક ફળને માપવાવાળું ક . જેમ સ્વાતિ નક્ષત્રમાં છીપના સુખમાં પડેલુ જલબિંદુ માતરૂપે પિર છે, તેમ સારી સૂચક પાત્રમાં દાન શ્વામાં આવે તે તે સેક્ષપ્રાને રાય છે.
#SPG #
ભગવાન, સુપાત્રદાન, અણુકાન, હંચિતતાન અને કાંતિકાર્ડ – ! પાંચ કારનાં દાનનો પશુ પદાન અને દાન એમ બે પ્રકારના ભેદ પડે છે. ટુંકમાં તેની ન્ય ખ્યા આ પ્રમાણે છે-
અર દર્દ ! ~~~ ;] ખા જગત્માંના કોઈ પણ જીવને ત્રાસ ઉત્પન્ન ન કરવા, તેમ ઇ છાને મારતું હોય, તેને કીલ્લામા કરતુ હાય તો તેને ચાવવા અમને ફરી તે દુઃખ સહુન કરીને પણ અન્ય આત્મ ને સુખી કરવા માટે
હેમંત કરતી.
.....
નય. જિનપ્રતિમા જ્ઞાન. રાધુ, સાધ્વી, શ્રા, દેવામાં આવે અને ટન મન અને ધી બા કુંવન ડે રન સમયમાં પણ મારું શ્રાવિક
લ
છે કેટલાએક મહાનભાયાને એક રન લા

Page #19

પણ સાંસા છે. એ પછે ગામડામાં જઈ તપાસ કરીએ તે આપણને પાર પડે કે આપણાજ તિભાઈઓ કેવી બુરી હાલતમાં છે, તે એ કેવી દુર્દશા શિવ છે, એ જોઇ આપણું હૃદય કંપી ઉઠે, અને ગરીબાઈ રીબાઈને તેઓ કને મૃત્યુને શરણ થાય છે, અથવા અન્ય કર્મ નું શરણ લઈ નાત જાત અને
તે દાન ની જે વ શ્રાવિકા સેવમાં વહેતી કરવામાં આવે તે ઘણેજ લાક્ષ
અનુક'પાદાને કે ઇવ દુઃખથી પીડા હોય, તે જીવને કે દુઃખ કે હોય તે પિો છે તેના નિવા૨ણ પુરી શતિ ન હોય તે ચિંતા કરવું કે મારામાં એક લી કા નથી, કે આ દુઃખથી પીડાતા જીવને બચવું અને જે શક્તિ હોય તે પોતાની શક્તિ અનુસાર દુઃખમાંથી મુકત કરવા - કનક. (અત્યારના કેટલાક મહાનુભાવ દાતાઓ કે દીન દુખી રાવ રેકી તેના ઉપર અનુકમ કરે છે અને જાણે કે ગરીબને દાન આપતા હોય તેમ કટાણું કહે હું કરીને દાન આપે છે, પરંતુ તે મહાશયે પોતાના જાતિ
ઓ ઉપર અનુકંપા કરવા કરતાં આ સુપાત્ર છે અને તેને આપવું એ મારી પાછા ફરજ છે, એમ મને દાન આપે છે તેને સુપાત્રદાનને લાલ
ઉચિતદાન-પુત્ર, ભાઈ, બહેન. અન્ય કબીઓ, રવજનન, નાકર, શર, શેડ તેમ બીજા વિશ્વગુરુ આપને એ સમયે દાન આપવું તે શાંત
કર્તિદાન–જગતમાં મારૂ સારૂં બોલાશે, દુનિયામાં મારી વાહ વાહ કહેવાશે એમ માત્ર વાવાને માટે જ દાન કરવું તે કીર્તિદાન છે. કેટલાએક કાપડનના મુખ્ય દાતાએ દીતિને માટે મરી પડે છે, અને સુપાત્ર શન દેવા કરતાં કતિ ની ઇચ્છાથી ને ઉધાર આપે છે.
હે ભાવ દાનનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે છે
ભાવ અભયદાન---ભાવ અભયદાન તેજ કહેવાય કે આ સમાન દ. રેક જેને દેખીએ. તેઓને સત્ય ધર્મ સમજાવીએ જેથી તેઓ સમ્યગ દર્શન ર કરે તે ખરૂ અમચદાન છે; કારણ કે પછી અમુક ભવાની હદ બંધાય છે.
જન્મ મરણ ઓછો થવાથી તેને મરણ ભય પણ એ છે થાય છે, અને છે . મચદાન કહેવાય છે.
ભાવ સુપાત્રદો --- નળ કહેવાય છે, કે જે દાન આપ્યા પછી કાં પણ કોઈ લઈ જઈ ન શકે તે દાન લેનારને પણ જગતમાં કોઈને ભય

Page #20

આ જૈન ધ ઇશ. ન રહે અને સારા તેની વૃદ્ધિ જ થયા કરે.
લાવ અનુકંપાદાન–ભાવ અનુકંપાદાન તે કહેવાય છે કે, દરેક છો સારા જિનેશ્વર દેવે પ્રરૂપેલા ધાને રસ્તે ચડાવવા. જેથી તેઓ શુદ્ધ માર્ગ આલંબન લઈને આત્માનું સામ સિદ્ધ કરે.
ભાવ ઉરિતદાન–પિતાના કુટુંબ પરિવારને કે શેઠ જેવા ઉપકારી ધર્મ પમાડી સાથે રહેતે ચડાવવા તે ભાવ ચિતદાન સમજવું. * ભાવ કૌત્તિ દાન– ભાવ કીર્તિદાન તે કહેવાય છે કે–આત્માની સાહે લાગેલાં કર્મોને છોડવાને પ્રયત્ન કરી મુકિત મેળવવી. જેથી આખી દુનિક યશોગાન ગાય અને પિતાનું પણ કચાણ કરી શકે.
આ ઉપરથી આપણે સમજી શકીએ છીએ કે પ્રદાન કરતાં ભાવ નનું મહા તન્ય ઘા જ વધી જાય છે ભાવદાન એકતિક અને આત્મનિ: ઉત્તમ ફળ આપનાર છે, અને દ્રવ્યદાન એકારિક ફળ આપનાર છે. એટલું ઉપરથી કોઈ વાંચક મહાશયે એમ નથી સમજવાનું કે દ્રવ્યદાન ન આપવું પરંતુ દ્રવ્યથીજ ભાવની બુદ્ધિ છે એમ સમજવું જગતમાં શ્રદ્ધાપૂર્વક દા. આપનાર દાતા પુરૂ જવલે હોય છે. તેને માટે નનિક શાસ્ત્રમાં કહે છે કે
શg ના થા, રદ ઘg – વંદિત !
TI રામદ શg, રાતા મવતિ વા ના છે. ભાવાર્થ--તો પુરૂષમાં એક વીર પુરૂષ મળી આવે છે, અને હર મનુષ્યમાં શોધ કરતાં એક પંડિત (ાની) મળી આવે છે, દશ હજાર મનુ એક એક વત્તા મળી આવે છે, પણ દાતા પુરૂષ તો મળે છે અથવા નથી પણ મને આ ઉપરથી વાંચકે સમજી શકશે કે દાન આપવું અને તે પણ સુપાત્ર આપવું તે બહુ ઉત્તમ છે.
ઉપસંહાર --- દાન, શીતળ, તપ, અને ભાવના વાદવિવાદમાં અને દાન મહતવ સિદ્ધ થયું છે, અને દાનમાં પણ અભયદાન અને સુપાત્રદાનની મુખ્ય છે. દાન પાંચ પ્રકારના કહ્યા છે. તેના દ્રવ્યદાન અને ભાવદાનરૂપ બે બે પ્રકાર છે ભાવદાનની શ્રેષ્ઠતા બતાવી છે. મોક્ષમાર્ગમાં જવા ઈછનાર મહાશયોએ પિતા" શક્તિ પ્રમાણે તન મન અને ધનથી દાન આપવા તત્પર થવું અને તું. ડુબતું આપણું શ્રાવકત્ર તરતું કરવા વિશેષ પ્રત્ન કરો. આ સંવાદમાં મિડનગતિ નપાળ ચરિત્રની મદદ લીધી છે. ઉપરાંત બક ઉમેર્યું છે તેમાં શાસ્ત્રવિરૂદ્ધ ન લખાય તેને માટે મેં બનતો ખ્યાલ રાખે છે, છતાં પણ હું ઇધર છું, કેઈક છેભુ પણ હોઉ તો તેને માટે પ્રદ

Page #21

નાની ભૂલનું મોટું પરિણામ. થી જ મિચ્છામિ દુકકડ માનું છું. જે કોઈ મડાશયને આ સંવાદમાં કે લેખમાં કવિરૂદ્ધ જેવું કાંઈ લાગે તે મને ખુશીથી જણાવશે તો સત્યનો સ્વીકાર કરવામાં કદી પાછી પાની નહિ કરું. છેલે બે શબ્દમાં કહું છું કે – આ સંવાદનાં દાનની શ્રેષ્ઠતા વીકારેલી છે. તેથી શીળ, તપ કે ભાવ નકામાં છે એમ કહેવાનો જરાય ઉદ્દેશ નથી તથા દ્રવ્યદાન અને ભાવદાનમાં ભાવદાનની મુખ્યતા બનાવી છે ત્યાં પણ કોઈ સુ વાંચક એમ સમજવાની ઉતાવળ ન કરે કે હું દ્રવ્ય દાનને ઉડાવવા માગું છું, દ્રવ્યથી જ ભાવની શુદ્ધિ છે એમ સમજવું.
| મુનિ ન્યાયવિજય.
નાની ભૂલનું મોટું પરિણામ
કોઈ પણ જીવ કઇ વિચાર યા કાય કરતી વખતે પોતાની સમજૂતી મુજબ પોતે પ્રવૃત્તિ કરે છે. સંપૂર્ણ જ્ઞાનના અભાવને લીધે કે મોહના આધિનકને લીધે તે પોતાને અપૂર્ણ અથવા અજ્ઞાની માની શકતો નથી અને તેજ કાર
થી પિતે જે જે કાર્ય કરે છે તેમાં તે ભૂલ કરે છે અને તેનું ભાવિ અનિલ 'ર ગામ ભયંકરપણે પોતાને ભોગવવું પડશે એમ તેને લાગતું નથી. વર્તકાનમાં આપણા જીવનવ્યાપારમાં આપણે જે જે પ્રવૃત્તિ કરીએ છીએ તે છે કે કેટલીક વખત કુદરતના નિયમથી અથવા જ્ઞાનની દ્રષ્ટિથી વિપરીત છતાં આપઅને તેમાં કાંઈ ભૂલ જણાતી નથી, પણ કુદરતના કાયદાથી કે કર્મના સામાન્ય રિયાથી તેનું જે અનિષ્ટ પરિણામ હોય છે તે તે ભગવ્યા સિવાય છુટક
ને નથી. કેટલીક વખત તેનું પરિણામ તાત્કાળિક ભોગવવું પડે છે. વખતે લી.નરે આ ભવમાં જોગવવું પડે છે અથવા સત્તામાં જે તે કર્મ રહે છે તો જવાન્તરમાં પણ તે ભોગવવું પડે છે.
આ વિષય દાખલાથી વધારે સ્પષ્ટ સમજશે એમ લાગે છે. ભગવત આદીશ્વર ભગવંતના જીવે પૂર્વ ભવમાં બળદેની ઉપર પડતા સારથી બચાવવા તેને મોઢે શીંકીઓ બાંધવાને ઉપાય તેના માલીકને બતા
છે. માલીકે બાદના મેકે શીંકીઓ બાંધી અને ઘાસ દાણે ખાતા અટકાવ્યા. તેને ત્યાં અંતરાયકર્મ બાંધ્યું. તે તીર્થકરના ભાવમાં ચારિત્ર લીધા પછી ઉદ
માં આવ્યું અને વરસ દિવસ સુધી આહારને અંતરાય પડ્યા. બળદને માર કરતા અટકાવવા માટે તેના માલીકને ઉપદેશ કર્યો હત–માર મારતા અટ હાગ્યુઃ હિત અને શકીએ બાંધાને ઉપાય ન બતાવ્યું હતું તે આ કર્મ

Page #22

ન ક ક્રાdi. રાહાત નહિ; પણ આ ઉપાય બતાવતી વખતે પોતાનાથી ભૂલ થાય છે એમ જાવંતન. તે ભરમાં તેમને લાગ્યું ન હતું, તેથી જામી ગારખી ભૂલ થઈ ગઈ. આ ભૂલ થઇ છે અથવા દેપ સતાવે છે એમ તેમને લાગ્યું હોત તો તે વખતે ફાયશ્ચિત્ત હાઈ કમને નિરાલી નાખત, પણ તેવું તે વખતે તેમને લાગ્યું છે તું પરંતુ કર્મ તો બંધાઈ ગયું, જેનું અનીષ્ટ પરિણામ ઉદયમાં આવી તેના કે વિપાક બનાવ્યા સિવાય રહ્યું નહિ. - હાસતી વાહ્મી અને સુંદરીના જીવ પૂર્વભવમાં ભગવંત આદીવરને હર આચાર્ય હતા તે વખતે પીઠ અને મહાપીડ નામના સાધુ હતા. ભફત મહારાજ અને બાહુબલીના જીવ પણ સાધુપણે હ. ભરત મહારાજના જવા આચાર્ય મહારાજની આજ્ઞાથી પાંચા સાધુને માટે આહાર પાણી લાવી તેમને - ન થાન અને રત્નત્રયીની સાધનામાં સડાય કરતા હતા. બાહુબળીનો જીવ - સાધુ મહાત્માઓમાં જેઓને અશાતાને ઉદય હોય તેમની વૈયાવચ્ચ કરવામાં પોતાનો કાળ નિર્ગમન કરતા હતા. પીઠ અને મહાપીડ એ બે જણ બહુ તપલિયા કરતા હતા. અનશન તપ એ બાહ્ય તપ છે. વિનય અને વૈયાવચ્ચ એ અત્યંતર તપ છે. અનશન તપથી જીવ જે કર્મ નિજ રાવે છે તેના કરતાં વિનય અને વૈયાવચ્ચેથી ઘણાં કર્મ નિજાવે છે. વિનયવાન જીવ આહાર કરતાં છતાં ઉપવાસના ફળને પામે છે. ધર્મનું મૂળ વિનય છે, જીવને ઉગી હદે લઈ કરનાર વિનય છે. વિનય ગુણને પરિવાર્ કહ્યા છે, એટલે આગમમાં નિચ અને વૈયાવચ્ચનું મહત્વ ઘણું કહ્યું છે. કોઈ પ્રસંગે આચાર્ય મહારાજે
મય અને વૈયાવચ્ચ કરનાર સૂનિઓના ગુણની પ્રશંસા કરી તે પીઠ અને મહાપડના જીવથી સહન થઈ શકી નહિ. તેઓને ખેદ થયા અને પિતાના તપનું અભિમાન આવ્યું કે “અમે આટલા બધા કણકારી તપ કરીએ છીએ અને આ બને તે નિરંતર આહાર કરે છે; છતાં અમારી પ્રશંસા નહીં કરતાં તેમની કરીને આચાર્ય મહારાજ પક્ષપાત કરે છે. આ ઠેકાણે તે બને મહાત્માઓએ ના સરખી ભૂલ કરી એ તેમને લાગ્યું નહિ. પિતાના મનમાં જે અશુદ્ધ વિચાર ઉત્પન્ન થયા તેની ગુરુ મહારાજ પાસે આલેચના લેવી જોઈતી હતી તે લીધી નહિ. તેના પરિણામે તેમણે પુરૂદને બદલે સ્ત્રીવેદ બાંધે અને
ગવત આદીશ્વરમાથી બ્રાહી અને સુંદરી પણ ઉત્પન્ન થયા. બ્રાહ્મીએ ભગવંતની પર પ્રશમ દવા લીધી. સુંદરીને લરતમહારાજે દીક્ષાની આજ્ઞા આપી ન અને સ્ત્રીરત્ન કરવાની બુદ્ધિએ પોતાના અંતે ઉરમાં રાખી છ ખંડ છે. અને દેશાન્તરમાં કયા. સુંદરીને જીવ તદ્દભવ મોક્ષગામી હતા. જેમાંથી જ
સારથિી ઉદવેગ પામેલ હતો. પોતાના દમ પણ ઉપર તેને ધિક્કાર :

Page #23

નાની ભૂલનું મોટું પરિણામ. છુટ અને ચારિત્રમાં અંતરાય કરનાર પિતાનું સદાય છે એમ તેમને લાગ્યું, તેથી આંબલ તપની શરૂઆત કરી. ભરત મહારાજ સાઠડાર વર્ષે છ ખંડ સાધી પિતાની નગરીએ પધાર્યા ત્યાં સુધી સુંદરીએ એ તપનું આલંબન શરૂ રાખ્યું અને સમતાપૂર્વક એ તપ કર્યો ભરત મહારાજને મહાસતી સુંદરીના તપની ખબર પડી એટલે ભગવંતની પાસે દીક્ષા લેવાની આજ્ઞા આપી. પ્રાંતે બ્રાહ્મી અને સુંદરી એ બંને જણ કર્મ અપાવીને મોક્ષે ગયા.
પૂર્વ ભવમાં ઉદ્દભવેલી સહજ ઈએ અને માયાએ કેટલું અનિષ્ટ પરિ. છામ નિપજાવ્યું ? આ નાની ભૂલ તે વખતે તેમના લયમાં પણ આવી નહીં, પણ ભૂલે પિતાનું ફળ આપવામાં ભૂલ કરી નહિ. '
ભગવંત મલ્લિનાથ પ્રભુના જીવે પૂર્વભવમાં મિત્રની સાથે ચારિત્ર પાળતાં તપ કરવામાં પિતાને મટાઈ મળવાના હેતુથી માયા કરી ને વધારે તપ કર્યો, જે કે આ માયા આ સાધનમાં આગળ વધવા માટે કરી હતી, મિત્રોનું અહિત કરવા ખાતર કરી હતી, પણ શાસ્ત્રકારોએ આત્મસાધનામાં પણ અશુદ્ધતા સેવવાનો નિષેધ કર્યો છે. આમાથીઓએ ધર્મના કિંવા આતમહતના કામમાં કદી પણ માયા અથવા છળકપટ કરવાનું નથી, અસત્ય બોલવાનું નથી, કિંવા અસત્ય પ્રરૂપણા કરવાની નથી; કેમકે એ સર્વ આત્માના ગુણનો ઘાત કરનાર છે. તેમાં આત્મહિત વા ધર્મ નથી. આત્મધમ કેવળ નિષ્કપટ સ્વચ્છ અને પવિત્ર છે, તેમાં મલિનતાપણું ઘટી શકતું નથી. ભગવંત મલ્લિનાથના જીવે છે કે તે ભવમાં તીર્થકર નામકર્મ જેવી ઉત્કૃષ્ટી પુણય પ્રભાવિક નામકર્મની પ્રકૃતિને બંધ કર્યો પણ અશુદ્ધતાએ પેતાનું કટક ફળ બતાવ્યું, જેથી પુરૂષદને બદલે સ્ત્રીવેદ બચ્ચે. અહીંયાં નાની સરખી ભૂભનું કે હું મારું અનિષ્ટ પરિણામ આવ્યું !
પ્રવત્તિની લક્ષમણ સાધીએ ચકલા અને ચકલીને મૈથુન સેવતાં દેખ્યા, ઉપયોગ ભૂલ્યાં, અશુદ્ધતાએ જોર કર્યું અને વિચાર થયે કે “કેવળી ભગવંત તે અવેટી છે તેમને વેદના સેવનથી શું સુખ છે તેને અનુભવ કયાંથી હેય? આ ચકલા અને ચકલીનું ડહું કેવું આનંદ ભગવે છે !” આવે વિચાર કરવાથી કેવળજ્ઞાનીઓની અને કેવળજ્ઞાનીની આશાતના પિતાનાથી થાય છે એમ તે વખતે તેમને લાગ્યું નહિ. ડીવાર થઈ એટલે પિતાની ભૂલ સુઝી અને પશ્ચાત્તાપ થયે પણ આ નાની સરખી ભૂલ પણ ભયંકર ભૂલ હતી, અનંતા કેવળજ્ઞાનીઓની ઉપર તેમને આક્ષેપ હતો, એટલે કે તેમની આશાતના થઈ હતી, તે સાથે કેવળજ્ઞાનનું જે મહત્વ તેને દુપણ લગાડનારી ભૂલ ડતી, એટલે એકલા પશ્ચાત્તાપથી તેના દેષનું નિવારણ થઈ શકે તેમ ન હતું.

Page #24

શ્રેમ તો અમલ કરો. આ સો કરીને . ન લ ની અને પિત્તાનાથી નું ! 1 રાજા છે . . . ઈ ગઈ છે, તેથી પ્રકટ ન તો તે
તે તેને લાગ્યું. શોન લેવા આશય સર જ પી ગયા પણ ના કરી છે કે “પડાથી આવું છું ! છે એ જે હું પ્રિન્ટ કરીશ તે કરી છે કે તેના કરો. મારે તેવા પ્રકારની લતાથી બાલા છે; સર પ્ર1 ડીસાં પડે છે રાખે . તે કેળવ્યું. - ચાર્ય મહારાજને પૂછયું કે કદી આવા પ્રકારનું માપ લેવાયું હોય તે તેનું શું કામ ? * પીવાથે રહારો -' કે “ ઉ દોષ છે,”
છે, સાધી એ તે અંગીકાર કર્યું અને ગુરૂના ઉદ્ધા પ્રમાણે ર છે માટે તે કર્યા , પાનને શનિ ગાને લીધે તે : શનિ થઈ નહીં. હજુ પણ તે સંસારમાં ર. ? “હુ . ડારું ન મ , ગટ કરી. તે મારી કવિ: થશે આટલી નજીવી ભૂલ હશે , નાનાથી દેવ એવા છે કે જે ન આચાર્ય સારાજ પાસે વિવેદન કરી ન હતી કે રુદ પાક તેની અને કેવી રીતે ભરવા પડા, એનું વર્ણન માં આવું છે તે વાતમાં હું ય ક ઉંડ છે. અને તે છે રાજ ! તનને જરા પણ દયા નથી. આવી નાની ભૂલને માટે આ- હા કટક વિપક છે માં તમે જરા પણ અચકો ખાતા નથી. છે એ થી લે કરે છે, એ એનવાના દેહ ઉપર તમને કરાવી દયા આવતા નથી. આમ . લેરી એવી ફી ની છે કે “અજાણતાં દેવ કરી તેમાં તે બં પડે નહી, જોહ જેક કરીએ તે જ બંધ પડે. પર તો તે સારાને પણ માફી આપતા નથી ” અજાણ પર પાન છે. અજ્ઞાનતા શી કે જાહપુર દ સે ન ક - કવિપાક ભગવા પડશે નહિ અથવા એ બે પડશે આટલા પ્રમાણમાં છેવા પડશે નહીં આપ જે માન્ય છે એજ ભૂલ છે.
વકીલ દલાલ લલુભાઈ— વડેદરા.

Page #25

૮. '
તને કાત્યા. પગ ન કરો'-..
? હા ના કઈ મિગ માં દરેક આમના પ્રારંભમાં જે કરવાનો છે તેને તે દિવસે છે કરવા તે ચિંતવન છે. તે ચિંતાવવા પડે
તે એ સિવ કરિ નથી, મારી તો જાણી રે લયજ અપ ન. તે ચિંતવન કરી તે કરવું તે નીચે જણાવવામાં આવેલ છે.
* શ્રી હાર ભાવ ની ફાસ ન કર છે મારા તપ થઈ શકે છે.
જવાબ મનમાં કે તે શ . ' પછી એક દિવક ઉદ છે . ડી ત: કરીશ? છે. દિવસ છ માગ તપ કરીશ ? એમ એ છેક
કાપ મ ય ન ન કરીશ ? હાં રિવું તેને જવા પાળ ઉપર પ્રમાણે જ “શનિ નથી” એ તાવ. પછી ચાર વાર તે કરીશ ? ના. આ નવું કરીશ? એ પાગી તપ કરીશ? મારા ખમણ કરી છે એમ શિr, આ જવાબ પણ પૂર્વ પ્રમાણે જ શકિત થી એ ચિંતવવો. - પછી એક દિવસ હું માસમણ કરીશ ? એ દિવસ ઊગું માસમાળ : પીકા ? એક એક દિવસ અડતા ૧૩ દિવસ ઉગ આરામ કરી ? એમ ચિતવવું. તેનો જવાબ શક્તિ નથી' એમ ચિંતાવવો. પછી ૧૮ દિવસ ઉિ માસમાને બદલે ૧૨ ઉપવાસની કજ લકતની સં છે. તેથી ૩૪ ભકત કરીશ ? ૩૨ લાલ કી ? એ આ બે લક્ષત એટલે એક એક ઉપવાસ ઘટાડતા એ ભકત (એક ઉપવાસ) સુધી આવવું. જવાબમાં પોતે અગાઉ વધારેમાં વધારે જે ત કર્યો હોય ત્યાંથી શકિત છે, પણ એ નથી એમ ચંદ્રવંવું. અને ત્યાં સુધી શક્તિ નથી કે પ્રથમ પ્રમાણેજ ચિંતવવું. .
ત્યાર પછી બે કરીશ? નેગી કરીશ? એ કાસારું કરીશ આસાનું કરીશ?” ન ચિંતવી જ શકિત છે, પ્રણામ નથી એમ ચિંતવવું. ત્યાર પછી “જાવ કરીશ? પુમિ કાર ? રા: પોરી કરીશ ? પિોરબી કરીશ? નવકારશી કરીશ”
આ ચિંતવવું. તેમાં તે દિલ કો તાપ કરવો હોય તેની આગાઉ “શ છે. - હમ નથી.” પ ફ રેવું અને કરન હોય તે તપ વખતે “ શક્તિ છે, પ્રણામ
કે વી. વાઉ! વાત છે. એક વખત બરાબર નિગારી રખાય તે તેના
ન કરતાં જ છે મારી વધારે વેત દાગ નથી,

Page #26

می
શ્રી જૈન ધમ પ્રકાશ.
શ્રી તળાજામાં તાળધ્વજગિરિ ઉપર પ્રતિડા મહેાત્સવ,
Y_)
લગભગ
તળાજા શહેર ભાવનગર તામાનુ છે. તેમાં સુમારે ૪૦૦૦ માણુસૈની વસ્તી છે. ભાવનગર સ્ટેટને તે એક મહાલ છે, તેના તાબામાં મા છે. દરબારી વહીવટદાર ત્યાં રહે છે. આ શહેરની તદન નજીકમાં તાળ ધ્વજ નામની એક સુંદર ટેકરી છે. તે સિદ્ધાચળની એક ટુંક (વિભાગ) તરીકે પ્રખ્યાત છે. તેના ઉપર આપણા જૈનમંદિરા બહુ વર્ષો થયાં છે. મુસલમાની બૃહમાં તેની ઉપરના જિનમંદિરમાંથી પ્રતિમાને ભૂમિમાં ભંડારવામાં આવેલા, તે કાળના ફેરફાર પાછા બહાર નીકળવાથી મૂળ મંદિર સમરાવીને ૧૧૦ વર્ષો અગાઉ તેમાં શ્રી સુમતિનાથજીના શ્યામ વર્ણી બિંબને થાપન કરેલા છે. શેષ પ્રભાવિક હાવાથી ચાદેવના નામધં પ્રરાદ્ધ છે. તે દિ રની એક માત્રુએ અચાર દેરીએ એક સાથે સલગ્ન છે. તે ધીમાં જિનબિંબ સ્થાપેલા છે. આ મંદિરવાળી ટેકરીથી રાણમાં એક ખીજી ટેકરી છે. તેની ઉપર એક નાના મંદિરમાં ચતુર્મુખ જિનબિંબ સ્થાપેલા છે. તેની પ્રતિષ્ટા શ્રી લંબનપુરના મસાલીઆ કુટુ'એ કરેલી છે. તે જગ્યા બહુ ઉંચાણમાં હોવાથી ત્યાંથી એક દિશાએ શ્રી સિદ્ધાચળ સ્પષ્ટ દેખાય છે. તેની સન્મુખ બેસીને ચૈત્યવંદન કરવા માટે ત્યાં ખાસ ગોઠવણ કરી છે.
રુખ્ય માંદેરની નીચેના ભાગમાં કેટલીક સરખાઇવાળી જમીન છે, ત્યાં અદિરાધવાની આચાર્ય શ્રી વિજયનેમિ સૂરીશ્વરના ઉપદેશથી શ્રી અમદાવાદ પી રોડ દલપતભાઈ મગનભાઈ ઢીશ ઘની ધર્મપત્ની લક્ષી બહેનનાં કચ્છી વાથી તેમણે તળાજા બંને પેતાની ઇચ્છા જણાવી, તેમણે તે વાત શીકારી જિનમંદિરનું કામ શરૂ થયુ. તે જિનમંદિર મહાળે ભાગે બધાઇ પહેલાં તેમાં જિનમબેની પ્રતિષ્ઠા કરવાનું મુકરર કરવામાં આવ્યું. મૂળનાયક હરીકે તળાજા નજીક સાખડાસર ગામની જર્મીનનાંથી નિકળેલા શ્રી પાર્શ્વનાથનાં સિદ્ધને સ્થાપવાનુ” મુકરર કરવામાં આવ્યુ, અને બીજા જિનબિંબ લક્મીબહેન અમદાવાદ વિગેરે અનેક સ્થળે એથી લાવ્યા. પ્રતિષ્ઠાનું મુહર્ત્ત વૈશાખ શુદિ ૧૦′ ચાલુ હતાં સદરહું મંદિરમાં બિનુ પ્રવેશ ફાગણ દે જે કરાવવામાં આવ્યું. મદિરમાં બેયરૂ બહુ સુંદર અને પ્રકાશવાળું કલુ છે. તેની અંદર વિભાગ પધરાવાની સારી ગાયત્ર કરી છે. તે ભોંયરા સંબધી ખોડ કલાઈ સાંગીલાલ લલ્લુભાઇ અમદાવાદ નિવાસીએ આપેલો છે અને તેમાં પાંચ જન તેમણે પધરાવ્યા છે.

Page #27

શ્રી તળાજામાં તાળવજગિરિ ઉપર પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ.
કહે
દેરાસરની ઉપર શિખરો ૩ બહુ સુંદર બનાવ્યા છે. તેમાંના મધ્યના શિખરમાં ચામુખ જિનબિંબ પધરાવવાની ગોઠવણ કરી છે. તે સ્થાને શહેરના એક ગૃહર ૪ જિનબિંબ હાલ પ્રાણા દાખલ રૂા. ૨૦૦૦) થી આદેશ લઈને પધરાવ્યા છે. તેની પ્રતિષ્ઠા હવે પછી થવાની છે. બે બાજુના બે શિખરમાં એકેક રકતવણના પરિવાળી બહુ સુંદર બિંબ પધરાવવામાં આવ્યા છે. આ બિં બહ પ્રાચીન અને શોભનિક છે. મુખ્ય મંદિરમાં હાલ ત્રણ ગભારામાં ૯ અને બે જાળીઓ સામે બે એમ ૧૧ બિંબોની પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવી છે. બે મેટા કાઉસગ્ગીઆનું પબાસણથી નીચે અંદરના ભાગમાં સામસામું સ્થાપન કરવામાં આવ્યું છે. બીજા એક વેત મોટા બિંબ અને ૩ શ્યામ ને ૨ રાતા બિંબ વધ્યા છે તે પ્રાણા દાખલ રાખવામાં આવ્યા છે. રંગમંડપમાં દશ ગોખલાઓ છે. તેમાં ૬ ગોખલામાં એકેક જિનબિંબની પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવી છે. રંગમંડપની બહારના ભાગમાં જમણી ને ડાબી બાજુ એકેક છુટી દેરી બનાવી છે. તેમાં ગજમુખ યક્ષને પદ્માવતી દેવીની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. જિનમંદિરની પાછળના ભાગમાં એક આરસની સુંદર દેરી બનાવી છે. તેમાં શ્રી રાષભદેવજીની ચરણપાદુકા પધરાવવામાં આવી છે. એ પાદુકા બહુજ સુંદર બનાવવામાં આવી છે. તે દરીની પાછળ તેને લગતું રાયણુનું વૃક્ષ રોપવાની ઈચ્છા છે :
પ્રાચીન સારાદેવના મંદિરની જમણી બાજુ ૧૧ દેરીઓ છે તેની બાજુ ગુરૂમંદિર ખાસ નવું બાંધવામાં આવ્યું છે. તેને ખર્ચ શ્રી અમદવા તરવવિવેચક સભા તરફથી કરવામાં આવ્યું છે. તેમાં નીચે જણાવેલા ૧૫ ગુરૂહુરાજની મૂત્તિઓ પ્રવચન મુદ્રાવાળી (હાથમાં નવકારવાળી રાખેલી) અને ૭ ગુરૂની ચરણપાદુકા પધરાવેલ છે. તેની પણ આ મુહજ પ્રતિષ્ઠા કરેલી છે– ૧ શ્રી ગૌતમસ્વામી ૨ સુધર્માસ્વામી ૩ જંબુસ્વામી ૪ ભદ્રબાહસ્વામી ૫ સુરિયતસૂરિ ૬ સિદ્ધસેન દિવાકર ૭ ચંદ્રસુરિ
૮ સમંતભદ્રસૂરિ ૯ દેવદ્ધિગણિક્ષમાશ્રમણ ૧૦ હરિભદ્રસૂરિ ૧૧. સર્વદેવસૂરિ ૧૨ જગરચંદ્રસૂરિ ૧૩ હેમચંદ્રાચાર્ય ૧૪ હીરવિજયસૂરિ ૧૫ વિજયસેન સૂરિ પાદક —૧ વિજયદેવસૂરિ ૨ વિજયસિંહસૂરિ ૩ સત્યવિજયજી ૪ થશેવિજય ઉપાધ્યાય. પ . ગંભીરવિજયજી ૬ શ્રી વિજયનેમિસૂરિના શિષ્ય પ્ર, ચશોવિજયજી અને ૭ મુ. બાદ્ધિવિજયજી.
તદુપરાંત આ ગુરૂમંદિરમાં ડાબી બાજુએ શ્રીમાન વૃદ્ધિચંદ્રજી મહારાજની

Page #28

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાર
૧૦૩
એક સુંદર મૂર્ત્તિ પધરાવવામાં આવી છે. તે બેહુબ તેઓ સાહેખની ઇંખી પ્રમાણે કરાવવામાં આવી છે. સામી પાનુ કુમારપાળ રાન્તની નાની સરખી મૂત્તિ જાળીઆ નીચેના ભાગમાં પધરાવી છે, ને મૂળનાયક તરીકે પધરાવેલા શ્રી ગતમસ્વામીની નીચેના ભાગમાં તેમની અધિષ્ઠાચિકા સરસ્વતી દેવીની મૂર્ત્તિ પધરાવવામાં આવી છે.
મૂળ મંદિરની `દર પણ એ ગેાખલામાં બે પ્રતિમાજી ને ૧૧ દેરીએ પૈકી બે દેરીમાં ૭ પ્રતિમાજી આ મુર્હુત્ત પધરાવવામાં આવેલા છે.
નવીન મંદિરના ભોંયરામાં મૂળનાયકની નીચે તેમની અધિષ્ઠાયિકા દેવીની મૂત્તિ ઉપરાંત રંગમંડપમાં ત્રણ ગેાખલામાં શ્રી ચધરી, વાઘેશ્વરી અને કંપીયક્ષની મૂર્તિ પધરાવેલી છે. મધ્યના મંદિરમાં ત્રણ ગભારાના ત્રણ મૂળ નાયકજીની નીચે તેમની અધિષ્ઠાયિકા પદ્માવતી, અંબિકા તે સિદ્ધાયિકા--એ ત્રણ દેવીની મૂર્ત્તિનું સ્થાપન કરવામાં આવ્યું છે.
એ પ્રમાણે એ મુહૂર્તો એકંદર ૨૪-૨-૩ મળી ૨૯ પ્રભુની મૂર્તિ, ૧૬ ગુરૂસ્મૃત્તિઓ, છ રૂપાદુકા, ૭ દેવીની મૃત્તિઓ, ૨ યક્ષની વૃત્તિ ને ૧ કુમારપાળની મૂત્તિનું સ્થાપન કરવામાં આવ્યું છે. તેમાં લક્ષ્મીબહેન તરફથી નવીન મંદિરના મૂળ ગભારામાં ૮ પ્રતિમાજી ને ૨ કાઉસગ્ગીઆ અને ભેયરામાં પાંચ પ્રતિમાજી શેડ લાલભાઈ ભેગીલાલ તરફથી બેસાડવામાં આવેલ છે. ખા કીના તમામ પ્રતિમાજી વિગેરે નકરે મેલાવીને પધરાવેલ છે. ધ્વજાદંડ ને ઈંડા (કળશ) ચડાવવામાં પણ ૩ ધ્વજદંડ લક્ષ્મીબહેન તરફથી ચા વવામાં આવ્યા છે અને ખીજા નકરાથી ચડાવેલા છે.
આ દેરાસર બહુજ સુંદર બધાનું છે. સ્થંભા, ચાકડાની સાખા વિગેરે સારસના ખાસ મકરાણાથી બનાવીને મગાવેલા છે. હજુ કામ ઘણું બાકીમાં છે. તમામ પુરૂ થશે ત્યારે તે બહુજ રમણિક લાગશે, હજી તેની કરતા ગઢ વિગેરે કરવાનું તેમજ જમીન સરખી કરવાનું કામ તદન બાકીમાં છે. તે પણ હવે પછી કરવામાં આવશે.
આ પ્રતિષ્ઠાના સગ ઉપર લક્ષ્મીહેન તરફથી અઠ્ઠાઈ મહેાવ કર વામાં આવેલ છે. તેમજ તેમણે અને લાલભાઇ શેઠે પાંચ પાંચ ડનું ઉદ્યા પન પણ પધરાવેલ છે. આ કાર્ય માટે નામદાર ભાવનગર દરખારશ્રી પાસે માગણી કરતાં દરબાર ગઢની તમામ જનીન ખાસ તે ઉપયાગમાં વાપરવા ખાલી કરી આપી હતી. તેમાં બહુ સુંદર મંડપ બાંધવામાં આવ્યે હતા, અને અંદર શ્રી શત્રુંજય, ગીરનાર તથા સાવસ્તુની રચનાકા પ્રાણ કારીગર પાસે બહુ સુંદર કરાવવામાં આવી હતી. તેમાં કાજુ ધરાવવામાં આવ્યા હતા. સમવસરણુની

Page #29

શ્રી તળાજમાં તાળવજગિરિ ઉપર પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ.
૧૦૧
આ શાળાના ભાગમાં પાલીતાણાથી લાવેલ સુશોભિત સિંહાસન ત્રણ કમાનવાળું છે. તેમાં પ્રભુ પધરાવ્યા હતા. બધા પ્રતિમાજીની આંગી દરરોજ બહુ સુંદર કરવામાં આવતી હતી. તેમની સમીપે દરરોજ નવી નવી પૂજાએ ભણાવવામાં આવતી હતી. પૂજા ભણાવવા માટે પાલીતાણાની ટેળીવાળા ભાઈઓ આવ્યા હતા. નાના છોકરાની મંડળી પણ આવી હતી. ભાવનગરથી બેન્ડ મંગાવ્યું હતું. નોબત પણ બેસતી હતી. રોશની માટે ખાસ ઇલેકટ્રીકની ગોઠવણ કરવામાં આવી હતી. તેણે સંખ્યાબંધ દીવાઓવડે અને તેની નવી નવી આકૃતિઓવડે મંડપને એવો શોભાવી દીધું હતું કે પ્રથમ જેનાર તે અાયુઝ થઈ જાય.
મંડપની ઉપરના ભાગમાં ઓશરીની અંદર ઉદ્યાપન પધરાવવામાં આવ્યું હતું. તેમાં બંને ગૃહ તરફથી બે બે છોડ ઝીક ચળકના ભરેલા ને ત્રણ ત્રણ છે. લપેટાના હતા. ગ્રીક ભરેલા છેડમાં એકાચી કુમારના નાટકની અને મધુબિંદુ સુંદર રચના કરવામાં આવી હતી. દરેક છોડમાં સો સો ઉપરાંત જ્ઞાન, દશમી ને ચારિત્રના ઉપગરણે દાખલ કર્યા હતા. પરમાત્માના આભૂષણો પણ મૂક્યા હતા. બીરૂં તે હીરામાણેકનું જડાવ હતું. એકંદર બધા છોડમાં થઈને સારી કિંમતને સામાન મૂકાયેલ હતા. - મહેસવની શોભા અપૂર્વ થઈ હતી. તે જોવા માટે બહારગામથી સુમારે દશ હજાર જેનો અને તેટલી સંખ્યામાં જનેતર વર્ગ આવેલ હતા. મહોત્સવની શરૂઆત વૈશાખ શુદિ૩ થી કરવામાં આવી હતી અને તે જ દિવસે ઉજમણાના છોડ બાંધ્યા હતા. શુદિ ૫ મે શત્રુજય, ગીરનાર ને સમવસરણ વિગેરેમાં પ્રતિમાજી પધરાવવામાં આવ્યા હતા અને તાળધ્વજગિરિ ઉપર નવીન જિનમંદિરમાં કુંભકથાપન ને ગ્રહદિપાળ પૂજનની ક્રિયા કરવામાં આવી હતી. શુદિ ૬ ઠે પ્રતિમાજીને ૧૮ અભિષેક અને ગુરુમૂત્તિ તથા ગુરૂ પાદુકાઓને અભિષેક કરવામાં આવ્યા હતા. શુદિ ૭ મે દંડ કળશાદિકને અભિષેક કરવામાં આવ્યા હતા.
દિ ૮ યક્ષ પક્ષીણીને અભિષેક અને તેને લગતી હોમાદિ ક્રિયા કરવામાં આવી હતી. શદિ ૮મે વળાયાત્રાને વરઘોડો ચડાવવાનો હતો, પણ વિધિયુક્ત જળ પ્રથમ લાવેલ હોવાથી અને વખત થોડો હોવાથી રથયાત્રાને વરઘોડોજ ચડાવવામાં આવ્યો હતો. ત્યાર અગાઉ પણ શુદિ પ થી શુદિ ૮ સુધી ચારે દિવસ પૂજન ભણાવ્યા પછી વડા ચડાવવામાં આવ્યા હતા. ચાંદીને રથ, પાલખી, ઇંદ્રવજ વિગેરે વરઘોડાની સામગ્રી પાલીતાણે કારખાનામાંથી લાવવામાં આવી હતી. કેટલીક સામગ્રી ભાવનવાશી કઈ ગયા હતા અને પુષ્કળ સામગ્રી અમદાવાદથી લાવ્યા હતા.
શુદિ ૩ થી શુદિ ૧૦ સુધી બંને ટંકની નવકારશી જુદા જુદા અડ

Page #30

શ્રી જેને ધર્મ પ્રકાશ
તરફથી કરવામાં આવી હતી, સાંજે તો ચોરાશી કરવાનું રાખ્યું હતું. એટલે નિ શિવ ના બજા વણિકોને પણ આમંત્રણ કરવામાં આવતું હતું. તેમને હુય પણ સારી હતી. દરરોજ નવા નવા પકવાન કરવામાં આવતા હતા, મીભાઈની ભક્તિનો લાભ પણ સારો લેવામાં આવ્યો હતો. આ
હળાજા ગામને લગતી તળાજી નદીમાં પાણી માટે કુવા ખોદતાં પુષ્કઃ પાણી નીકળ્યું હતું, જેથી તે સંબધી ચિંતા દૂર થઈ હતી. ગામમાં જ - દે ઠેકાણે ઘણું પર માંડવામાં આવી હતી. જેથી તમામ લોકોને દૂર
ન કરવી પડે તેમ નહોતું. રોશની માટે આખા શહેરમાં ને ડુંગર ઉપર તે તેમજ મંડિર પાસે કીસનો બંદોબસ્ત કરાવેલો હતો જેથી શહેર ને ડતનો માર્ગ પ્રકાશિત થઈ રહેતો હતો.
વિધિ વિધાન કરાવવા માટે અમદાવાદથી મફતલાલભાઈ તથા મેહુમલા ઇ વિગેરે ધર્મબંધુઓ આવ્યા હતા. તેમણે કિચાનું કામ બહુ સંગીન રીતે કર્યું હતું. શુદિ ૧૦ મે સૂર્યોદય પછી સ્ટા. ટા. ૯ અને ૮ મીનીટે પ્રતિક.
ઈ હતી. દિ ૧૧ શે રાત્રે વૃદ્ધિ કરવામાં આવી હતી. શહેર ફરતી ધારાનાડી દેવામાં આવી હતી અને શુદિ ૧૨ શે પ્રાતઃકાળે દ્વાર ઉઘડાવવા, દયા થઈ હતી.
શ્રી રામદાવાદથી આચાર્ય શ્રી વિજયનેમિસૂરિના શિષ્ય શ્રી વિજય કનસૂરિ પધાર્યા હતા. તેઓ ક્રિયા સંબંધી કાર્યમાં બહુ સારો ભાગ લેત: હતા. તેમના સાનિધ્યપણાથી શુદિ ૧૦ મે પ્રતિષ્ઠાનું મુહૂર્ત બહુ સારી રીતે કળવાનું હતું અને તે જ દિવસે બપોરે નવીન જિનમંદિરમાંજ અઠોત્તરી સ્નાત્ર Tagવવામાં આવ્યું હતું. તેને માટે ફળ નવેય વિગેરેની ગોઠવણ બહુ સારી કરવામાં આવી હતી. પુ પણ દરરોજ પાલીતાણાથી પુષ્કળ મંગાવવામાં આવતા તપરમાત્માની ભકિતમાં કઈ પ્રકારની ખામી નહોતી.
આ શુભ પ્રસંગને લઈને લમીબહેનના અમદાવાદ ખાતાના બહળ દશી થી ઘણું ગૃહસ્થ પધાર્યા હતા, તેમજ ભાવનગરથી અને આજુ ના ના મહુવા વિગેરે ગામથી ઘણા આગેવાનો પધાર્યા હતા. નકરાની તેમજ પાક સારતિમા ઘી વિગેરેની ઉપજ સારી થઈ હતી. કેટલીક વખત તો રાધા ની ઉપજ થતી હતી.
ભાવનગર ટેટ તરફથી , સર પટ્ટણી સાહેબ પાસે માગી થતા તબં,
આ, કળાતો, જાઓ, તોરણએ વિગેરે તમામ સામાન માગ્યા પ્રમાણે o . ભાવગરના નામદાર મહારાજ સાહેબને આ પ્રસંગ ઉપર પ. સની પ્રાર્થના કરવામાં આવી હતી પરંતુ ગરમી વધારે પડતી હોવાથી તેઓએ

Page #31

શ્રી તળાજામાં તાળધ્વજગિરિ ઉપર પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ.
૧૦૩
મંદાર પધારી શકયા નહતા. તળાજા નજીક ગોપનાથ મુકામે પાલીતાણાના ફૅર સાહેબ શ્રી ખાદુરસિંહજી હવા ખાવા માટે રહેલા હેાવાથી તેએ નામદારને આમંત્રણ કરવામાં આવ્યુ હતુ. તે તેમણે સ્વીકાર્યું હતુ; અને મહિલાને દિવસે શુદ્ધિ ૧૦ મે સાંજે છ વાગે તે નામદાર અને મૈં‚ રાર પટ્ટણી સાહેબ વિગેરે ભાવનગર સ્ટેટના મુખ્ય મુખ્ય અમલદારાએ તથા ભાવનગરના નગડ પરભુદાસભાઇએ પધારવાની તસ્દી લીધી હતી. પ્રથમ ડુંઇંગર ઉપર ચા હતા. ત્યાં નવીન જિનમદિરમાં ને પ્રાચીન જિનમંદિરમાં તેમજ ગુરૂમ’ દિર વિગેરેમાં દર્શનને લાભ લઇ નીચે આવ્યા હતા અને પછી મડપમાં ધાર્યા હતાં. ત્યાં એડક કરવામાં આવી હતી. પ્રારંભમાં પાલીતાણા ઢાકાર સાહેબ પાસે એક કિંમતી સાફા ને રૂ. ૧૦૧ અને ભાવનગરના ના. મહારાજા સાહેઅને મોકલવા માટે કિંમતી સાફ઼ા અને રૂ. ૧પ૧ નજરાણા તરીકે મે. પટ્ટણી સાહેબ પાસે ધર્યા આદ લક્ષ્મીબહેનના પુત્રી સરસ્વતી મહેને સ્વાગતને લગતુ પણ વાંચ્યું હતુ. તેમાં પધા૨ેલા નામદાર ઠાકર સાહેબને તેમજ મે, પટ્ટણી સાહેબ વિગેરેનો આભાર માનવામાં આવ્યા હતે. ત્યારબાદ જણાવ્યુ હતુ કે
*
તાલધ્વજ ગિરિ એ અમારૂ જીનુ અને પવિત્ર ધામ છે. કેમકે આ કુંજયની એક ટુંક ગણાય છે. અહીં ૧૧૦ વર્ષ અગાઉ ત્યારે આગલી ટુંક અને બાંધવામાં આવી ત્યારે ભાવનગરના મહારાજા વખતસિંહુજીએ મને તીર્થની સેવા ભક્તિ માટે જે માયાળુ અને અભયવચના આપ્યા હતા, તે યાદ કરૂં છું ત્યારે રાજ્યપ્રેમથી મારૂ હૃદય હ પામે છે. અને અત્યારે ૧૬ રાત્ય તરફધી દરેક રયાસત, ઉતારા, જળાશયે, સુધરાઇ, વૈદ્યક, પોલીસ, વહીવટી તેમજ દરેક ખાતાની છૂટે હાથે જે મદદ મળી છે; તેમજ અત્રે જ્ઞતે ધારી આપે જે લાગણી દર્શાવી છે, તે માટે અમે આપ નામદારના ઋણી છીએ, આ પ્રસંગે નામદાર મહારાન્તના દર્શનની અમને સને તિવ્ર અભિલાષા હતી, પરંતુ સા તાપ અને મુસાફરીની હાડમારીથી તે લાભ મેળવવામાં અને બેબિ રહ્યા છીએ, તે પણ રાજ્યની દરેક મદદથી વીશ હજાર માહુસૈની મેદનીમાં સર્વત્ર શાન્તિ અને વ્યવસ્થા સાચવી શકાઇ છે. તે અમારા રફની રાજ્યની અમીષ્ટિની યાદગાર નીશાની છે, તેમ મારે સહુ સ્વીકારવું સ્ટેઇએ, અમારા મુખ્ય તીર્થ શ્રી શત્રુંજયના સાનિધ્યમાં આવેલા શ્રી પાલીનાણાના નામદાર ઠાકર સાહેબે પણ આજે અત્રે પધારવાની .તરદી લઇ અમારા - જે સદ્ભાવ બતાવ્યુ છે તે માટે તેએ નામદારના પણ અમે આભાછીએ. ”
ભાવનગરવાળા શેઠ 'વરજી આણંદ એ ત્યાર બાદ જણાવ્યું કે-અમદાવાદ

Page #32

શ્રી નધિમ પ્રકાશ. (રાજનગર)ના ગૃહ તાલધ્વજ સાથે આવી લાખો રૂપીઆ ખર્ચ અને તેમ અમારું રાજ્ય ખડેપગે પડખે ઉભું રહેલું હોય જોવા માટે અમે ભાવનગર શહેરીઓ તરીકે મગરૂર છીએ. અમારું રાજ હમેશાં વારિક કાર્યોમાં મદદ આપતું આવ્યું છે, કેમકે તેમાં તે પિતૃધર્મ પીછાણે છે અને પ્રજા તરીકે અમે પુત્રધર્મ કાવવા રહીએ તેમ હું ઈચ્છું છું. આ પ્રસંગે નામદાર છેઃ મહારાજા શ્રી કૃષ્ણકુમારસિંહજી ન પધારી શકયા તે અમને ઉણપ લાગે છે. આ મહોત્સવના બહોળા કામને પહોંચી વળવામાં તળાજાના દરેક ભાઈ કેમના ભેદ વિના સારી મહેનત કરી છે. તેમજ શેડ કેશવજી જુનભાઈએ ઘઉં સેવા ઉઠાવી છે. વળી અત્રેના તેમજ વણથલી, વરલ, પાલીતાણા અને મહુવા સ્વયંસેવક મંડળે, બાળાશ્રમના યુવકે વિગેરેએ જે સંવા ઉઠાવી છે, તે માટે તેમને માન ઘટે છે. તેમજ અત્રેના દરેક ખાતાના નાના મોટા અધિક રીઓએ અમારી સાથે એકરૂપ થઈ જઈને દરેક સગવડે આપવામાં જે ઉત્સાહ Pરી કાળજી બતાવી છે તે અમારાથી ભુલાય તેમ નથી. ”
નામદાર પ્રભાશંકર દલપતરામ પટ્ટણી સાહેબે તે પછી જણાવ્યું કે સંસારમાં માણસનાં ઘણા ધમે છે, તેમાં સાથી પ્રથમ ધમ પ્રભુ તરફ વફાદારીનો છે. એટલે તે ધર્મ જે નથી ચુકતો તેજ બધા ધર્મમાં આર’ ઉતરી શકે છે. આજે લમીબહેને અને છુટા હાથે ખર્ચ કરીને તથા તન અપને તે ધર્મ બાળે છે તે માટે તેમને ધન્યવાદ ઘટે છે. જો કે આ ધન્યવાદ ચા ત્યારે આપવાનો વિવેકજ છે, છતાં તેમણે આ પુણ્યકાર્યને જ્યારે સંકલ્પ કર્યો હશે ત્યારથી જ તે પ્રભુને પડે નોંધાઇ ગયે હશે, અત્યારે તો તે ક માત્ર સરવૈયું છે.
મેં સાંભળ્યું છે તેમ પ્રભુને મંદિરે જવાને એક ડગલું ભરતાં જ જન્મના પાપ ધોવાય છે, તો પછી આ તો પ્રભુમંદિર માટે પોતાનું અને લમીબહેને ધર્મની પૂજા કેટલી પવિત્ર છે તે બાવી આપ્યું છે - તેવા પુકામાં પગલા ભરવાના મહદ પુણ્યને લાભ લેવા હું પણ ભારે ફાલી થ છું, એટલે અમારા આવવાને ઉપકારની દૃષ્ટિએ બતાવવાની જરૂર છે
આજની લાવ્યતા જોઈને મને લાગી આવે છે કે-અને નામદાર : રહેવાને હું લાવી શકે નહિ. તમારી લાગણી છતાં આમ કરવામાં : કેવળ તેમના પાય શરીરના હિતને જ વિચાર કર્યો, કે જેમ કરતાં તે આંતર શરીરને જે પુયને આનંદ મળત તે ભૂલી જવાથી મારી આ સુધારવાને મારી યાત્રાના આજના પુણ્યમાંથી એક ડગલાનું પુણ્ય મારા માટે

Page #33

શ્રી તળાજામાં તાલધ્વજગિરિ ઉપર પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ. ૧૦૫ બાકી બધું પુણ્ય તેમને મળે તેમ માગી લઉં છું. મહારાજા સાહેબને આજે પ્રદર્શનના લાભમાં હું આડે આવ્યો છું, એટલું જ નહિ પણ તેમના આનંદને વસંતરાય પાડવામાં અને તમારો પ્રેમ જોતાં પ્રજાથી વિમુખ રાખવાની મારા વહીવટમાં આ બીજી ભૂલ થઈ છે તેમ મને જણાવાથી અફસ થાય છે, પરંતુ હવે ઉપાય નથી. એટલે હું ખાત્રી આપું છું કે આ સર્વ હકીકત હું તેઓશ્રીને નિવેદન કરીશ, અને તેમ કરતા ભૂલને ઠપકે સહન કરી લઇશ.
તમે ભાવનગર રાજ્ય અને અધિકારીઓની મદદ માટે ઘણું પ્રશંસા કરી છે. પણ આટલા લાંબા અનુભવ પછી હું પૂછું છું કે જ્યાં ભાવનગર રાજ્ય અને પ્રજા એકરૂપ છે, ત્યાં આવા ઉપલક વિવેકની જરૂર હોય ખરી? જ્યાં સુધી સંબધીઓમાં પરસ્પર સંબંધ હૃદયની આરપાર ઉતરી ગત ન હોય ત્યાં સુધી વિવેકના ઉપચારની જરૂર ભલે મનાતી હોય, પણ એકરૂપતા પ્રાપ્ત થયા પછી વિવેક તે મશ્કરી જેજ લાગે છે. ભાવનગર રાજ્યમાં રાજ્ય અને પ્રજા કે અધિકારીઓ અને પ્રજા એ સર્વમાં પરંપરાને સંબંધ છે, રાજ્ય જે કરે તે. ફરજ છે, ને જે તેમાં ઉણપ હોય તો તે પ્રજાના પ્રેમની ઉણપના બી રોપે છે, તમ મને લાગે છે. વળી આ તો ધર્મકાર્ય છે, એટલે તેમાં કઈ પણ ટેટ પ્રા સાથે લાભને વિચાર કરે તે માનવું છેટું છે, કેમકે રાજા એ પ્રજાને 'લક છે, અને પ્રભુથી બીજે નંબરે છે. એટલે તેવી સેવા અમે હમેશાં કરતા ૧ એ કે જેથી અમારા બાળ મહારાજાનું રાજ્ય હમેશાં પુણ્યથી તપે.
પાલીતાણાના નામદાર ઠાકોર સાહેબ માટે તમે જે વિવેક કર્યો તે માટે તેઓ નામદાર હારાજાની વતી કહીશ કે–તમારા પ્રેમથી તેમને આનંદ છે. છે, નધર્મનું પ્રથમ દરજજાનું તીર્થસ્થાન શ્રી શત્રુંજય છે, જ્યારે સિ. તે તેનું એક શિખર-ક છે. એટલે તેવા પવિત્ર સ્થાનના તમે ભકત છે, અને તેઓ રક્ષક છે, એટલે તેના હિતમાં તેમને રવાભાવિક આનંદ હેઈને
જ્યારે બીજા રાજ્યમાં પણ તમારા આનંદમાં ભાગ લેવાને તેઓ પધાર્યા છે, - તે ધર્મ સમજે છે, એટલે તે માટે ઉપકારના શબ્દોની જરૂર નથી.
આજે અહીં હજારો માણસોને એકઠા થયેલા હું જોઉં છું, તેથી મને એક દાન યાદ આવે છે. ગંગામાં હજારે માણસને ન્હાતા જોઈ પાર્વતીજીએ શંકરે પડ્યું હતું કે “ગંગાજીમાં ન્હાવાથી પાપ માત્ર ધોવાય છે, તે આ લાખ અને વર્ગમાં જગ્યા કયાં મળશે ?” શંકરે આ પ્રશ્નના સમાધાન માટે અનુરૂપ કાદવમાં ખેંચી જઈ જે પાપ રહિત હોય તેના ખેંચવાથી હું નીક
૨. તેમ જાહેર કર્યું. આ વખતે સેંકડે માણસ ત્યાં નાહીને પાછા વળતાં હતાં, ઇ તેઓ પાપ ધોઈ આવ્યા છે તેવું તેમના હૃદયમાં ન આવ્યું, જ્યારે એક

Page #34

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ. ગામડીઓ “હ ગંગામાં હા હું તેથી મને પા૫ રહ્યું નથી તેમ કહી પ્રભુ હાથને ખેંચવા ગયે. રીતે પ્રભુની શ્રદ્ધાપૂર્વક કરેલી ભક્તિનું ફળ સ સમજે તેમ ઈચ્છું છું, અને આ પુણ્યકાર્યથી આજે પવિત્ર બનેલાં લમીબહેન પાસે નામદાર મહારાજ અને રાજ્ય તરફ આશિર્વાદ મળે તેમ ઈચ્છું છું.
મહારાજા વખતસિંહજીએ તમને જે અભયવચને આપેલાં છે, તે મહારાજા ભાવસિંહજીના પુત્રના વખતમાં શીલાલેખે લખાયેલાં તમે જેશે. તેમના કાર્યમાં રાજાનો દશમો ભાગ છે, એટલે તે વચન સાચાં જ પડશે, તો આ તીર્થ સુખ ભોગવે તેમ હું ઈચ્છું છું. ”
જે. પટ્ટણી સાહેબના કહી રહ્યા બાદ પાલીતાણાને નામદાર મહારાજા વિ. ગેરેનો ફરીને આભાર માનવામાં આવ્યે હતો. અને મેળાવડો બરખાસ્ત થશે. હતો. આ મેળાવડાથી સર્વને બહુ આનંદ થયે હતો.
મે. પટ્ટણી સાહેબે ત્યાંથી વિદાય થતી વખતે મે. વહીવટદાર સાહેબ સાથે કહેવરાળ્યું કે “નામદાર ભાવનગરના મહારાજા સાહેબ તરફથી લમીબહેનને $ ૫૦૦) ચાંડલા તરીકે આપવામાં આવશે.” આ હકીકત બહાર પડતાં થયેલા હપમાં ઉમેરો થયો હતો, અને ભાવનગરના મહારાજાના સર્વત્ર વખાણ થવા લાગ્યા હતઃ'
આ મહોત્સવના પ્રસંગ ઉપર શ્રી પાલીતાણાથી આવેલા સ્વયંસેવક તેમજ મહુવા જેન બાળાશ્રમના વિદ્યાર્થીઓએ અને વણથળી, વરલ તથા તળાજાના રવયંસેવક વિગેરેએ ઘણા જ પ્રયાસ કર્યો છે. તેને માટે તેઓ ખાં ખરા ધન્યવાદને પાત્ર છે. પોલીસે સંભાળ બહ સારી રાખી છે, મ્યુનીસીપી લીટીએ સ્વચ્છ હહ મારી જાળવી છે અને મે. વહીવટદાર સાહેબે તમારા પ્રકારની સગવડ તરફ ધ્યાન આપ્યું છે, તેથી તે સર્વનો આભાર માનવા છે
આ દેરાસર બંધાવવામાં તેમજ આ પ્રતિષ્ઠા પ્રસંગમાં તળાજા નિવાર કેશવજી ભાઈનો પ્રયાસ ખરેખર પ્રશંસા પાત્ર છે. તેને માટે તેમને પુરતું માને છે છે. તો કાચમાં તળાજ સંઘના બીજા બંધુઓએ પણ સારા પ્રયાસ લીધે છે
તળાજા ભાવનગરથી ૩ર માઈલ લગભગ થાય છે. ત્યાં જવા માં ભાવનગરથી મેટરનું સાધન સારું છે. ઉપરાંત ખાસ પાંચ મોટરો અમદાવાદ આવેલ હતી. તેમની સાથે ભાડા સંબંધી ઠરાવ મુકરર કરેલ હતો, તે તળાજે આવનાર જનારને સારી સગવડ થઈ હતી.
આવા મહોત્સવો વારંવાર બની શકતા નથી. મોટી સંખ્યામાં મારે એકત્ર થયા હતા અને પુષ્કળ ગરમી પડતી હતી, છતાં તમામ સાધુઓની પ્રમુખ જળવાળ, રબોતિ વતી અને મા આનંદ રાધે પાપિતા સ્થાનકે પહે ગયું એ હુકીકત આનંદજનક છે. પ્રાંતે આ શુભ પ્રસંગની અનુમોદના કરવા વાંચક વર્ગને સૂચવી આ લેખ સમાપ્ત કરવામાં આવે છે.

Page #35

વર્તમાન સમાચાર.
-
*
*
*
*
*
*
* *
* *
वतमान समाचार.
*
૧ શ્રી જૈન શ્રેયસ્કર મંડળની ત્રિવાર્ષિક સભા. આ સબા શ્રી પાલીતાણામાં તા. ૬-૫-૨૪ ના રોજ નરશી નાથાની ધર્મ માં મળી હતી. પ્રમુખ તરીકે શ્રી મેસાણાવાળા શા. ડાહ્યાભાઈ ઘેલાભાઈ રજા હુતા. બીજા પણ એ મંડળના કેટલાક સંભવિત ગ્રહો પર્યા હતા. શ્રી કૈન શ્રેયસ્કર મંડળનો તથા જૈન કેળવણી ખાતાનો સંવત ૧૮ ડું - ૩૮-૩૯ એ ત્રણ વર્ષનો હિશાબ તથા રીપોર્ટ રજુ કરવામાં આવ્યા હતા. તે પાર કરી છપાવવાની પરવાનગી આપવામાં આવી હતી અને ઉપજ પ્રમાણે ખર્ચ કર્યાની પરવાનગી આપી હતી. તેમજ નવા અધિકારી વિગેરેની રીતનર ની મનોક કરવામાં આવી હતી. તેમાં પ્રમુખ તરીકે બાબુ સાહેબ રાજ. કુમારસિંહજી, ઉપપ્રમુખ શેઠ મણિભાઈ ગોકળભાઈ અને શેઠ પ્રેમજી નાગરદાસ,
ટરી તરીકે શેડ વેણીચંદ સુરચંદ્ર વિગેરે ની માયા હતા. પ્રાંતે પ્રક ન પડતાને પ્રમુખ નીમવા સંબંધી આભાર માની, મંડળના કાજેથી બહુ મકર બનાવ્યા હતા. હિસાબની ચોખવટથી સંતોષ પામી અન્ય રાંશાવાલા કરે છે તેવી ચોખટ રાખવાની સૂરાના કરી હતી. વેચ દભાઈના નિઃસ્વાર્થ નથી આ સંસ્થા જ નહીં પણ જેન કે તેની આભારી છે એમ કરાયું હતું અને આ સંસ્થા જે જે ખાતા નીભાવે છે તે દરેકને માટે
પ બતાવી . સમ્હાય આપવાની જેવગને પ્રાર્થના કરી મેળાવડા રસ્ત કર્યો હતો.
૨ બનારાનાં સમાચાર. બનારસથી એક જૈનબંધુ લખે છે કે-“શ્રી સાગરાનંદ સૂરિજી મહારાજ ૧ ડાગા સાથે પગે ચાલતાં અહીં પધાર્યા છે. તેઓ વિશ્વવિદ્યાલય જેવા માટે પધારતાં પૂજ્ય માલવીયાજીની મુલાકાત બહુ સારી રીતે થઈ હતી. તેમની સાથે શાસ્ત્ર વિનોદ થતાં પૂજ્ય માલવીયાજી બહુજ પ્રસન્ન થયા હતા અને નાના બાલામાં પધારવા આમંત્રણ કર્યું હતું, પરંતુ તેઓ સાહેબને શોખ જ બરફ પધારવાની તાકીદ હેવાથી વધારે ન રોકાતાં કલદત્તા તરફ વિહાર કરી ગયા છે. આવા મુનિઓ-આચાર્યો રેખા જેનશાસનના ભૂષણ સમાન છે.”
૩ શ્રી જન સાહિત્ય પરિષદ-સુરત. આ પરિવ૬ વૈશાખ વદિ ૧-ર-3 ના રોજ ભરવાના આમંત્રણ બહાર . . પાવ ભરાણી છે. ઝવેરી છત્રણ સાકર વિગેરેનો તે સંબંધમાં આ પ્રયાસ છે. અમે તેની ફતેડ ઇચ્છીએ છીએ. (વધારે આવતા અંકમાં )

Page #36

છે
? વેલ પ્રકાશ,
૪ રાણપુર ખાતે ખડાધાર વરસ માં બે અહિં
આ ખાનું શરૂ થયાને એક વખત થી નથી, તેટલા વખતમાં કાર્યવાકે પ્રયાસો તેના ફડમાં રૂ ૩૧૩૦) રા છે અને માન્ય તિ િરૂ ૧પ૦) ના બાજ માં આંબિલ કરાવવાનું ઠરાવેલ રાખી તેની વિધિ 1 નેધાણી છે તેના રુ ૧૭૪૦૦) આવ્યા છે. ખાર વિશે પિકીની તિથિના રૂ ૨ ક૨) ઠરાવ્યા છે. તેથી તિશે ૩૫ નેધા છે, તેના ૨ ૮ ) આખ્યા છે. રૂ ૪૦૦) ઉપરત. વડ વિગેરે સંખ્યાને ભેટ મળવા છે, ઉપરાંત શેઠ જીવતલાલ પ્રાપણીએ આંબલ કરાવવાના રથાનની અગવડ દૂર કરવા રૂ ૧૦૦૦) આપવા કબુલ કર્યા છે. જે મકાન બંધાવ્યા બાદ તેને તેમના પિતાશ્રીનું નામ આપવાનું સંસ્થાના કાર્યવાહકોએ સ્વીકાર્યું છે. વિશેષમાં આ ચિત્રની બંને ઓળીના ૧૮ દિવસોએ પોતાની તરફથી આંબિલ કરાવવાનું તેજ ગૃહસ્થ જીવા લઈને કર્યું છે. હવે દિવસે બહુ ઘોડા આપવાની રહ્યા છે. ધારણા પ્રમાણે ચેડા વખતમાં બધા દિવસો અપાઈ જવા સંભવ છે, અણુપુર ખાતે હાલમાં લક્ષમીવાનોની સંખ્યા સારી છે અને તેમાં પણ આવા ઉદારદિલવાળા ગૃહ છે તે જ તેની શોભા છે. આ સંબંધમાં ઉદારદિલ બતાવનાર ગૃહસ્થને તે તેના કાર્યવાહકે કેશવલાલ હરજીવનદાસ વિગેરેને પણ ધન્યવાદ ઘટે છે.
પ થી તા યુવક પરિભાવનગર. ૧૫ ર૬ જેડ શુદિ ૧૩-૧૪-૧૫ તા. ૧પ-૧૬-૧૭ જુનના રોજ . ' કરર દિ' છે. આવા બહારગામ મકલાઇ છે. ઉત્સાહ સા. છે. પુખ તરીકે નવસારી નિવાસી રે. . નગીનદાસ જગજીવનદારને નીર . . આ જ છે. તે એક યુવાન પરવાળા અને ૬ રાહી .
૬ મિ. શાવિકાશ. પાલીતાણા. આ શારિકામની સ્થાપના કોણ શુ ? બુધવારે પાલીતાણા શહેર સા ના મહારાણીજીના ડાં કરવામાં આવી છે. આ પાતાની રથાપના શેડ રાયદાને સાઇના ધર્મપત્ની સુરજ બહેનનો તેમજ શાં. શાહનવાલ વંદજી) રાપી બહેન કાનો ઘણે શ્રેમ છે. તેમણે મુદ
ને આ ખાતાના કુંડમાં રૂ. ૧૫૦૦૦)ની અને વાર્ષિક રૂ. ૨૦૦૦) ની મદ; એ બધી છે. જો કટરી તરીકે એ બે બહેનો હું પરં ત વકીલ હરીલાલ પંછારામ ડિવી બહેન સમસ્ત નીમ યેલ છે. પ્રમુખ તરીકે બહેન સરસ્વતી ને એક દુર પાઈ મગનભાઈ અદાલાદરા ની પુત્રીની નામનો કરી છે. આ પર

Page #37

પુસ્તકે પહાચ.
આ આશ્રમની સ્થાપના પ્રસંગે પાલિતાણાના ઠરાહેબ કી બહુદરસિંહજી પણ પધાર્યા હતા. મેળાવડે ઘણો સુંદર થયો હતો. તેમાં વડોદરા નિવાસી સુલોચના બહેન પધારતાં તેમના સુમના ભાષણથી ઘણી વૃદ્ધિ થઈ હતી. સ્ત્રીઓની તેમજ પુરૂપિણી ફરજ સમજાવવા માટે તેમનું ભાષણ ઘાઈ અસરકારક હતું.
પાલીતાણાના ના. ઠાકોર સાહેબ અને મહારાણીજીનું આવી રીતે ન પ્રજા સાથે ભેળવું તે ખાસ ઈચ્છવા યુગ્ય છે. અમે એના સુંદર ફળનું આ દેવાદન કરવા ઇચ્છીએ છીએ.
पुस्तकोनी पहोच.
જૈનેતર દષ્ટિએ જે. આ બુક મુનિરાજશ્રી અમરવિજયજીના પ્રયાસથી બહાર પડેલ છે. તેની અંદર સંગ્રહુ બહુજ ઉપયોગી કર્યો છે. બુકના બે વિભાગ રાખેલ છે. પહેલા વિભાગમાં જનેતર હિંદુ વિદ્વાએ જનધર્મના સંબંધમાં શું ? લખ્યું છે તેનો સંગ્રહ છે, તે અંગના ૧૩ લેખે છે. તેમાં પાછળના ૪ લે ખેમ નાચાર્ય મધ્યસ્થપણાની ખુબી બતાવેલી છે. સિદ્ધસેન દીવાકરની દ્વાશિકા આ સહિત આપેલી છે. આ વિભાગે પૃષ્ઠ ૧૦૭ રેકેલા છે.
બીજા તિગમાં યુરોપિયન છ વિકાને ના લેખનું ભાષાંતર આપેલ છે તે ખાસ વાંચવા લાયક છે. તેમાં પૃષ્ઠ ૧રપ રેકાયેલા છે. આ બંને વિભાગમાં આવેલા લેખોનું રહસ્થ પ્રારંભમાં પૃષ્ઠ ૫૬ માં પ્રસ્તાવના લખીને ઉકત મહારાજશ્રીએ પ્રદર્શિત કરેલ છે. તેમાં બહુ પ્રયાસ કર્યો છે.
પ્રાતે જૈન સાહિત્યની યોજના જે જૈન પત્રમાં બે વર્ષ અગાઉ આપી હતી તે પ્રસિદ્ધ કરેલ છે. તેમાં જુદા જાદા વિષગ ઉપર ૨૫ લેખક લેખ લખનાર છે એમ જણાવ્યું છે, જેમાં બહોળો ભાગ (૧૯) યુરોપીયન લેખ. કેને છે. આ યોજના પ્રમાણેના લેખે બહાર પડવાથી જૈન સાહિત્ય પર બહુજ અંજવાળું પડશે. મહારાજશ્રીને આ પ્રયાસ અત્યંત સ્તુત્ય છે. બુક ઘણી મોટી છતાં કિંમત માત્ર બાર આના નામની જ રાખી છે. બહારગામવાળાને પિટેજ સાથે રૂ ૧) થી મળે તેમ છે. શ્રીનિવાસી ભાઈ ડાયાભાઈ દલપ લાઈએ નકલ પર રાખીને તેમજ બીજા ગૃહએ પણ ઘણી નકો પ્રથમથી રાખીને આ કાર્યને ઘણી પ્રશંસાપાત્ર સહાય આપી છે. મંગાવનારે ભરૂચ શેઠ ડાયાભાઇ દલપતભાઈ ઉપરજ પત્ર લખવાને છે.

Page #38

કી ન ધર્મ પ્રકાશ.
+- .
. .
* *
*
*
*
* -
-
- -
-
-
-
--
**--**-
-*
*-
-
- -
-
-
~
૨ નવતત્વ વિસ્તરાર્થ આ બુક શ્રી ન બંથ પ્રકાશક સભાના . છે. દ્વારા શા. જેશીંગભાઈ કાળીદાર શેરદલાલે છપાવીને પ્રસિદ્ધ કરી છે. તેથી એક નકલ તેમના તરફથી
સ્ટ તરીકે મળી છે. તેના પ્રારંભમાં આચાર્ય શ્રી વિજયનેમિસૂરીધરને તેમજ આચાર્ય શ્રી વિજયસૂરિનો ફેટ આપેલ છે. ત્યારબાદ પ્રસ્તાવના રાને વિષયાનુક્રમણિકા સારા વિકારથી આપેલ છે. આ બુકમાં નવતત્વ તે ગાયા ૫૯ ના આપેલા છે, પરંતુ તેને વિસ્તારયુકત અર્થ પૃ. ૩૫ર માં છે. પરે છે. પ્રાંતે ૧૮૦ ગશાવાળા નવાત્ત્વ આપવા છે. પ્રકરણની મધ્યરીને આ આ બુક ઘીજ ઉપકારક છે. આમાં ખ્યાલ આવા રી વિજય રારિને છે. તેઓ સાહેબે તેમના વિસ્તૃત જ્ઞાનને આ બુક દ્વારા જેવાને સારો લાભ આવે છે. કિંમત રૂ. ૪) રાખી છે. તે પ્રયાસના પ્રમાણમાં વધારે નથી. મંગાવવા ઈચ્છનારે ઉપર જણાવેલ પ્રકાશક ઉપર અમદાવાદ માણે ચેક કરીને પત્ર લખવે.
થી આ વલભ પ્રજાસંગ્રહ. આ લુકમાં શ્રી વિજયાનંદસૂરિ (મા મારામજી મહારાજ) તથા મુનિરાજ પિ ભવિજ્યજી મહારાજની કરેલી ૨૩ પૃઓને રાહ કરવામાં આવે છે છે. સાથે તેને વિધિ પણ આપેલ છે. અને કર્જા મંડી પુરૂષોની ફેણા આપેલા છે. મુનિરાજ શ્રી વલ્લભ વિજયજીએ શોધી આપેલ છે અને ભાવનગર નિવાસી ગીર માણેકલાલ નાનજીએ છપાવેલ છે. રહાયક તરીકે પણ સારી સંખ્યામાં છે અને તેનારા બા કા છે. બુક ઘણી સારી છે ! . કિ 1 રૂ. ૨) ર. મલ છે. તે કાલની છપાવવાના પ્રાર્થના પ્રમાણમાં ઓછી છે. બુક ખરીદ કરવા લાયક છે હું પુર નિજ ની ઉપાડ પરીવાલ સજાને પ્રકાશકે એ છે. આ કાર છે અને તેના પિતા સાથે તેમનું પુનરિ પણ રહે
માં આવેલું છે. માવનારે પ્રકાશક ઉપર બધા થી જ આત્માનંદ : નગરના નામથી પણ ખ.
૪ શ્રી સિદ્ધાચલ મહાવીર સ્તવનાવા. એ એ વરતેજનિતી ભાષા ગાંડાલાલ ચંદે રાક રે છપાવીને - ર પડી છે. પદ, રાવના અને એિ .ને પડી છે કે છે
" રમી ની, એક નાની ઈટ મોકલીને મંગાવીને બેટ તરીકે : વા ઇછા જણાવી છે. કામ ભાવનગર પાસે આવેલા છે. તેથી છે. નાકે વરતેજ તાબે નગર એમ કરવું.

Page #39

કુથી ઉપદેશ પ્રાસાદ ગ્રથ રાળ, .
(વિભાગ પહેલે ને બીજો સીલકમાં રહેલ નથી.) કોડા, રથભ ૩ થી ૮ વાગ્યાને કિ
ભાગ 1 થે સ્થભ ૧૯ થી ૨૪ વ્યાખ્યાન કરી કે દરેકના પિસ્ટેજ આઠ આના નકલે છે
થી ઉપદેશ પ્રાસાદ ભાષાંતર વિભાગ ૧૩૪૫ દરેક વિભાગની કિંમત બે બે રૂપીઆ હતી, તેમાંથી પેલા વિભાગની બીજી આવૃત્તિ થવાથી તેની કિંમત રૂ રટ છે કરેલ છે. એટલે કુલ રૂ. ૧ળા થયેલ છે. પાંચ ભાગ સાથે લેનારને રૂ. ૧ એ છે લેવામાં આવશે. બીજી વિભાગની પાસે બીજી આવૃત્તિઓ થવાની છે તે થશે એટલે કિંમત વધશે તે દયાનમાં રાખવાનું છે. તરતમાં મંગાવી લેવા ગ્ય છે.
શ્રી મુંબઈ જેને એજયુકેશન બોર્ડ તરફથી
જ લેવાયેલી પરીક્ષાનું પરિણામ, પુરૂષ વિભાગના બાલવર્ગમાં મુંબઇમાંથી ૧ ભરૂચ ૧, બોટાદ ૫, લોંચ ૬ જુનાગઢ ૧૬, મહેસાણા ૧, સુરત , વાડા ૬, થરા ૫, વલસાડ ૩, નવાણ, ચાણસમાં પ, પાદરા ૭, પાટણ ૨, અને જુનાગઢ ૧, કુલ ૮૨
બાળ ધારણ બીજામાં સુરત ૨, મહેસાણુ ૨ અને પાદરામાંથી જ કુલ ૮ ધોરણ ૧લામાં માણસા ૧, મહેસાણા ૩, ભરૂચ અને કરાંચીમાંથી ૧ કુલ ૭ કિરણ બીજામાં મુંબઈ ૯, મહેસાણું ૧, ચાણસ્મા , પાદરા ૩, ને પાટમાંથી 1 કુલ ૧૬
વારણ 5 ' માં બટાદ ૧, ભરૂચ ૧ ને ચાણસ્મામાંથી ૧, કુલ ૩
ધોરણ ૫ મું. ન્યાય વિષયમાં મુંબઈમાંથી ૧, દ્રવ્યાનુયોગમાં મહેસાણામાંથી ૧, કયાત્મ વિષયમાં ચાણસ્મામાંથી ૧, પ્રકીર્ણ વિષયમાં લીંચમાંથી ૧, તથા ઈતિએ વિષયંમાં મહેસાણામાંથી ૧. કુલ ૫ કા વિભાગમાં ધોરણ ૧ લામાં ખંભાતમાં ૪, લીચ ૩, ભરૂચ ૧, ડા, બોટાદ ૪, ભાવનગર ૬, વઢવાણ કેપ ૨, પાદરા ૨, અમદાવાદ ચીપકલી ૧, પાટણ ૨, ને મુંબઈ છે. કુલ ૭૪ ધોરણ બીજામાં લીચમાંથી ૩ ને અમદાવાદમાંથી ૧૧ કુલ ૧૪ પછી વેરણ ૧ લામાં કપડવંજ ૩, ઝીંઝુવાડા ૧, બોટાદ ૩, વઢવાણ કેમ્પ ચાણસ્માં ૧, પાદરા ૨ ને અમદાવાદમાંથી ૧૦. કુલ ૨૧
ધરણે બીજામાં પાદરા ૧, ને કપડવંજ ૧, ધારણ કજામાં ચાણસ્મા ૩, : ૫ ( અ ) માં કપડવંજ ૧, પાદરા ૧, ચાણસ્મા ૨ અને ધાર ! | બ) માં મુંબઈમાંથી ૧ એ પ્રમાણે પાસ થયા છે.
બે કે ચને લીધે પસાર થયેલાના નો અમે પ્રગટ કરી શક્યા નથી.

Page #40
શારદાવિન્ય ધમાળા તરફથી બહાર પડેલી નીચેની બુક શારે ત્યાંથી મળી શકશે. કુંડલિક રાત્રિ ડાકા. સંસ્કૃત. 13 ચિત્ર સાથે. મૂળ. કિંમત રૂ. 10) યુરિક શક્તિ ! 2 13 િાિથે. કિંમત રૂ 5) ઉવસગાહર તત્ર . ચિકર નૃ૫ કથા સાથે મળ. સંસ્કૃત. કિમત રૂ. હરિ ચ i હદ. હારની એક સાથે દશ નકલ ખરીદનારને ફ ન્ડ કા દીવા મળશે. આ નિરજ વાર તેયાં લડારે વારત એક નક ' 1" . ."ના મ : કારક રી ને પણ ભૂળ કિંમત કરતાં રૂ. ને કે લોકો એવામાં આવશે. - હીિ કે પણ અમારે ત્યાં મળશે, (2) દવાર જન સર વાહનમાળા. છે. આ અહેવીર નામની હો શ્રાવકો 1-4-3 દા. કુમારપાળ માસ અને હેમચંદ્રાચાર્ય ૧-૪ક મુકામાર્ગ દર્શક––ભક્તિમાળા આઈ શ્રી રબાળા મહાસતીનું ચરિત્ર 1 5 શ્રી અબ્રયકુમાર મંત્રીશ્વરનું ચરિત્ર. વિભાગ 2 ને લેખક ને પ્રકાશક શા. મોતીચંદ્ર ઓધવજી–ભાવનગર. કિંમત રૂ. - શાલી નર્મદાશંકર દામાદરે તિયાર કરી છપાવેલ કિંમત રૂા. 1-4-6 આ છએ બુકે. દશ અથવા વધારે મંગાવશે તેમને યોગ્ય કમીશન આરે પવામાં આવશે. માન: રશિયા માટે નાના નાના ચરિત્ર 1 જય વિજ ચ કથા, 3-3-0 2 કળાવતી વિગેરેની કથા. 0-33 સરસ્વતી વિરેની ક. 0- - 4 સુરપાળ વિગેરેની કથા. --- 5 ચોર રાત્રિ 0 ---0 6 છ માટી ક. 0-39 તેર કી કથા. 7-3-0 8 ચંપકકી ચરિત્ર. 8-39 રતિસાર ચરિત્ર. 8-3-0 10 વત્સરાજ ચરિત્ર. -3-- 1 નળ દમયી ચરિત્ર -- 12 ભદ્ર ચરિત્ર 0-313 મુદતી રિવ. 2-3-00 14 મુનભાનુ કેવળ ચરિત્ર. --- 15 શ્રી વિજય છે કે રાત્રિ હાલાંતર.. 2 પ રિ એક સારો લેનાર . ) વામાં આવશે. * * *, * * For Private And Personal Use Only