Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
R
HA
MR.
A
ware
निधर्मप्रकाश
JAINA DHARMA PRAKASHA.
૫, ૧૩ મું સંવત, ૧૫૩ના શ્રાવણ સુદ ૧૫ અંક ૫ મે.
पाहिनी मनसि वचणि काये, पुण्य पीयुपपूर्णा । विभवनपुपकार अंणिभिः प्रिणयंतः ॥ परगृणपरमाणून् , पर्वती कृत्य नि । निज हृदि विकसंसः संति संतः कियंत ॥१॥
प्रगट कत्तो. जैनधर्मप्रसारकसभा,
भावनगर. २. १८१८
alien अगदावाद..-magiyaभामा प्रेस."भा નથભાઈ રતનચંદ મરફતીયાએ પી પ્રસિદ્ધ કરી આ भूय पन। ३) TRAIL
- नाना
-
WRLS
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
,
31 વિય ૧ નાર ઘસ (પ) ૨ સ ક ક ક ા. ૩ : દાર.
| મેલાના * પ ણ રાંmi'
' !
.
:
*
પાની | રબડ! પે
એશ
નડી,
-
''I
- - | | |
.!!
.
'... ' . | T.
- .
|
rછે ..
::::............ ----
FU. : 1. T, K.
--... :--
, , , ,
.
- ,
•
.
ગ્રાહકો મેટ. मुनिराज श्रीद्धिचंदजी जन्म चरित्र,
ગયા વર્ષની ભેટ તરીકે નિમણ કરેલું આ ચરિવ હજુ તૈયાર થાય છે. છપાઈ બહાર પડયેશી લવાજમ મકલના વે શા હુકે તરતજ રવાને કર માટે લવાજમ ના માર્યું હોય તેમણે તરતજ મોકલાવવું જેટની પિસ્ટેજ માટે અરધે આને વધારે મકલ.
તંત.
શ્રી શિપડિ શાકા પર ગઇ,
આ બે માં ની રે - બે પર્વ ભાર સંપ આપી. સચિને ૩ મહા પુરી , તેમાં પહેલા હામારી એક બહાર પડી છે. જો જે પણ દી બહાર પાડે • વામાં આવશે. આ રાશિવની પીકી ને પાણી પણ તું પડે તેમ નથી. વર્ષના કી " :
- હેલા અંકશી ગાડકા : ૨૪ થી ૫ ) કારણ કે કે
3 કળીકાળ સારા છે. ** આ વડનું લવાજમ છે કે સી , મા પર છે ને ૩૧
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्री जैनधर्म प्रकाश.
JAINA DHARMA PRAKASHA.
see boxeshta 12
દાતુર.
જીનમહરસ રસનાયકી, પાનકરા પ્રતિમાસ; સિંક સમગ્ન ી, વાંચી જૈનપ્રકાશ,
પુસ્તક ૧૩ મુ`.શક ૧૮૧૯ શ્રાવણ શુદ્ધિ ૧પ.સ વત ૧૯૫૩ અક ૫ મે,
भवरुपी वृक्ष
( ગઝલ)
'**
ભવવૃક્ષ ખીલ્યુ જગતના ઊદ્યાનમાં પ્રતિ વ્યક્તિમાં, અજ્ઞાન મૂલે દૃઢ બની વિસ્તાર પામ્યું શક્તિમાં. દુઃખકાર સર્વકાય પલ્લવ વૃંદથી વ્યાપી રહ્યું, બહુ માન માયા મજરીના જેરમાં જામી રહ્યું. ધન પુત્ર દારા રૂપ શાખા સંગથી શાબા ધરે, હું ભંગવાળા રંગથી રંગેલ થઇ મનને હરે. અનુાન જ્યારે મેન્ ટલથી વૃદ્ધિ પામે સીંચતા, મિથ્યાત્વ કુમતિ વાડથી રક્ષાય તે સુખ સેવતા. શૃંગાર પુષ્પ ખીલિયા બહુ ગવાસે અેકતા,. મને ભૂંગ ગુનરવ કરે રસ ર્ગમાં અતિ હેતાં કરી વારા પર પાર જંતુ પક્ષી ફાલાલ કરે, પરિતા૫ ધારી ચિત્રકારી ચિત્ત જે છાયા ધરે.
* કવિતા રીણીત છંદમાં પણ ગવાય છે.
For Private And Personal Use Only
२
3
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ. ફલ નરક કેરા આપતું બહુ દુઃખ છાપ છાપતું, જે ખીલતું ઋતુ માં અવિચળ રહે રસુખ કાપતું. એ વૃક્ષો ઉછેદ કરવા સજ્જનો ચિત જે કરો: ચારિત્ર ચાર કુઠાર નર્મદ હસ્તમાં હ ધરો.
सकपाय कुटुंब कथा.
( અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૫૪ થી ) અગ્નિશિખા જે મરણ પામીને સર્પ થઈ છે તે આમ ને - તો ભમતી ાં પૂર્વે બે હુએ તે છેતરીને દળ કારી લઈ દાટનું છે ત્યાં આવી. અને તે નિધાન ઈ હર્ષ પામી. પછી જાણે તેની અધિકાર યક હેય તેમ લેભ સંગાકે ત્યાં જ રહેડાણ કરી રહી. અદા રાંચ થાને ઠગીને નાની વહુ નિકૃતિ એકલી તે દ્રય લેવા આવી. તે દેખતા જ સા. પણને વૈરભાવ ઉત્પન્ન થયો એટલે તે દિવ્ય લેવા ગઈ કે તરત તેને હંશ દીછે જેથી તત્કાળ તે નિતિ મરણ પામી. આ પાનને ગળે મળીને તે નિવૃતિ તેજ સ્થાનકે નેળી થઈ. પછી તે સા હુકસાપણ ને નોળ
હું પૂર્વાન નિધાનના ભવડે પસ્પર લડવા લાગી. એ દ્રવ્યો મેહ ! તિચાવસ્થામાં પણ કેટલે વ્યર્થ કર્થના પાડે છેસાપણને કે - ળગીને નથી તે દ્રવ્ય ખાવું, નથી વાપરવું, નથી તે દ્રવ્ય બીજી કોઈ રીતે ઉપભોગ કર ! માર મારે છે | મી છે, જેને આનંદજ માની લે છે છે. તેને માટે પરસ્પર માર કરી '' ર '' ગી ૫ણામાં પણ કરે છે.
જ્યારે નિતિ રાણી થી પણ પાણી છે : ના માં ભડ આનંદ પામી. કારણ કે હવે પ . “ ની પ ક ને મોક થઈ છે એમ મેહે તેને એક દિવસ ાિ . માટે . કલી ગઈ. માં લેવા માટે હાથ લાંબે કરે છે તેમાં
આ એટલે કા ને મુહા પામી કળા કરી અને | | | કાળા કામ માં ઉતરી ૫ પી. 'ર છે અનેક ! ! !' : ?
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શકાય ફળ કથા
૬ કરી તેને ત્યાંથી કાઢે છે પરંતુ પૂર્વ ભવના ગોહવડે ત્યાંથી આવી જતી નથી. એવી રીતે દુઃખયુક્ત તિર્યચાવસ્થાને તે કુતરી પણ ત્યાં જ રહી સતી ભોગવે છે.
હવે રાગરે પણ દ્રવ્યને લેભથી કુડુંગને ઝેર દઈને મારી નાખ્યો. ફડંગ મૃત્યુ પામીને તે જ સ્થાનકે મહા ભયકર કૃષ્ણ સર્ષ થશે. તેણે ફરતા ફરતા પૂર્વ ગેપવેલું નિધાન દીઠું એટલે તેને અધિષ્ઠાતા થઈ ત્યાં જ સ્થિત થશે. એક દિવસ સાગર, કુડગની ફાંસ નિકળી જવાથી એકલે તે દ્રબે લેવા આવ્યો એટલે તેને કણ સર્ષે ફે. તે પણ આધ્યાને ભરણું. પામીને ત્યાંજ કુળ પણે ઉત્પન્ન થશે. તે સર્પ અને નકુળ દાટેલા નિધાનને માટે પરસ્પર યુદ કરવા લાગ્યા. પૂર્વ ભવની પ્રબળ મુવકે એક જણ તે દ્રવ્યને લોભ તજી શક્યા નહીં. “આ જગતમાં લેભનું દુથપણું નિશ્ચિત છે.”
એક રૂદેવ શ્રેણિ દકાનેથી ઘરે આવ્યા એટલે ડુંગરને પગ ઉપર પગ ચડાવીને બે દીડે . શ્રેષ્ટિએ પર તેને બેલા પણ ગવડે ઉ.
ન્મત્ત થયેલા ડુંગરે જવાબ દ પણ નહીં. પોતાની અવજ્ઞા થવાથી તેને મજ પુત્રનું અવિનિતપનું જણાવાથી કોપાયમાન થઈને રૂદ્રદેવે તેને કહ્યું કે “અરે ! બીજ ગુને બાજુ ઉપર રવા પણ પિતાનું પેટ ભરવા જે ટલી પણ શકિત ધરાવને નથી છતાં મને કાન ગર્વનું વન કરતા તેને શરમ આવતી નથી. પણ રે મુદ! ચિત્ત કલ્પિત ગર્વ, ઉપવાસને માટે જ થાય છે. ટીટોડી આકાશ પડી જવાનાં ભયથી ઉચા પગ કરીને સુએ છે તેથી જ તેની હાંસી કરે છે. આ પ્રમાણેના અપમાનના વચનો સાં ભળીને ડુંગર અત્યંત કપાયમાન થશે. અને પોતાની સામું જેમ તેમ બે” લવા લાગે. એ મને સારા ખાવાથી ક્રોધ વૃદ્ધિ પામને ગમે અને મિરેક રાધા 'ટન છે. આ બંને કળા કરે છે તેવામાં સાપણને જે: - - નાની પળ પર મારામારી કરતાં સિંધાવાળા સ્થાનકવી "”. “કી ૧ માં માં આવ્યા.
એટલામાં ડુંગળી બહુ રિલા કઇ કાર્યને મિથે બહાર આંગણામાં મારી તે આ બધા પરસાર શ કહિ જુએ છે તેવામાં તેને પૂના વરથી ગયા ને કુતરી થયેલી છે. તેણે કરડી. એટલે તેના હાથમાં કાંઈક (ાર છે ! કુનરી ઉપર દેકીને તે રોતી રોતી જમીન ઉપર પ. બી. કરી ને રસ રીતે તેને કરેલી હતી. કુતરી પણ શિલાએ કરેલા પાર કરી છે. મારા કરરે આરતી ત્યાં આંગણુમાંજ અ
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
'૮
શ્રી જનધર્મ પ્રકાશ,
વડીમાં ખાતી પડી. તે વખતે આશ્ચર્ય ! આશ્ચર્ય ! કરતા લોકો આ બધું કૌતુક જેવાને માટે ત્યાં એકઠા થઈ ગયા. જેનારાઓમાં કેટલાકને ચમત્કાર થવા લાગે, કેટલાક હસવા લાગ્યા, કેટલાક મધ્યસ્થભાવ ચિંતવા લાગ્યા અને કેટલાએકને વૈરાગ ઉત્પન્ન થયો.
તે વખતે જ્ઞાનગર્ભ નામે ઝાની મુનિએ ગેચરી અર્થે ફરતા ફરતા તે શેઠના પુર્યોદયથી તેના ઘરમાં પ્રવેશ કર્યો. શ્રેષ્ટિ કુટુંબને સવ વૃતાંત યથાર્થ રીતે ? વડે જાણવાથી “ હા ઈતિ દે ! જુઓ કપાયને વિપાક!” આમ બોલીને તરત તે મુનિ ત્યાંથી બહાર નીકળ્યા, તે વખતે રૂદ્રદેવ શ્રેષ્ટિ જેકે કળહમાં વ્યગ્ર હતો તે પણ મુનિના મુખમાંથી નીકળેલા આવા વચન સાંભળીને તરતજ કળ પડતો મુકી મુનિની આગળ આવ્યો અને મુનિને ઉભા રહેવા વિનંતી કરીને તેમના બોલેલા વાકયનો ભાવાર્થ પુછશે. એકાંત હિતવતરાલ મુનિરાજ બેલ્યા કે—-“ હે સામ્ય ! સાંભળ આ તારા ઘરને વિશે અત્યંત કડવા કષાય રૂ૫ વૃક્ષના પુષ્પ ઉગ્યા છે તે સમજી જનોને સંસારથી ખેદ પામવાને અર્થ થાય તેવા છે અને મુખ જનોને હાસ્યને અર્થે થાય છે. તારા ડુંગ૨ ને સાગર નામના પુત્ર મૃત્યુ પામ્યા છે તે આ સર્પ ને નોળીયો છે. આ સાપણ તારી સ્ત્રી છે અને નાગણ તારી વહુ નિકૃતિ છે તથા આ કુતરી તે તારી વહુ સંચયા છે. આ પ્રમાણે કપાય વડે ભરેલું તારું કુટુંબ નાટકીઆના પડાની જેમ અન્ય અન્ય વેપને ધરનારૂં થયું છે. ”
દિક પાંસે જીવની સમા મુનિએ તેને પુર્વ ભવ કહેવાથી તેઓ જાતિ સ્મરણ પામ્યા અને પિને પૃ કરેલા કા ફળને પ્રત્યક્ષ જોઇને તે પાંગે છવ બોધ પામ્યા. ગુરૂ મહારાજની સન્મુખ તેજ વખતે તે પાંગે
એ પરસ્પર ર શમાવી દઈને અનશન અંગીકાર એ પાનાપદિ વડે પણ કમ ખપાવી તે પાંગ છે તેમાંથી દે લોકે ગયા.
તે વખતે આ પ્રમાણેની ભવસ્થિતિ જોઈને ઉદેવ ને ડુંગર બને પિતા પુત્ર પ્રતિબોધ પામ્યા. તેઓ વિચારવા લાગ્યા કે–અહે! જુઓ આ કપાયના ફળ ! અમે પણ જે કાયાવસ્થામાં કાળ થી હેતને આ પાંગેની જેમ તિપણાને પામત. માટે તે કપાયને તેમજ મહાદઃખના બેરેલા આ સંસાર છ દે એ૮ ૫ છે. આ માને ાિર કરી
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સંકષાય કુટુંબ કથા. તેજ વખતે કચુત સંસાર ત્યાગ કરીને જ્ઞાનગર્ભ મુનિરાજની પાસે તેઓએ ચારિત્ર અંગીકાર કર્યું.
દિક્ષા અંગીકાર કર્યો છતાં પણ કપાય પ્રબળ રહેલા હોવાથી તેઓ સવિથા શાંતિને પામ્યા નહીં. રૂદ્રદેવ મુનિ શ્રમણ ધર્મ સબધી આવશ્યક દિન યામાં આળસ કરતા હોવાથી પ્રવર્તક જ્યારે તેને શેર કરે ત્યારે પર્વને અભ્યાસથી તેમની ઉપર કેપ કરવા લાગ્યા. તે જ પ્રમાણે ડુંગર મુનિ દુઃખે તપી શકાય એવા મહાન તપને તપના સતા પણ પર્વના માની સ્વભાવવડે
નાધિકને પણ નમસ્કાર કરવા સકિગાવા લાગ્યા. શાસ્ત્રમાં કહેલી યુતિઓવડે પ્રવર્તક તે બંનેને અનેક પ્રકારે શિક્ષા આપવા લાગ્યા. પરંતુ તેમના કહેવાના સારને ગ્રહણ ન કરતાં તેમની સાથે ઊલટા તે બંને મુનિ શ કરવા લાગ્યા આ પ્રમાણે અનેકવાર થવાથી સર્વ મુનિએ તે બંને મુનિથી ઉદ્વિગ્ન થઈ ગયા એટલે તેઓએ પ્રવર્તકને પ્રેરણા કરી, જેથી તે બંને માનિઓને પ્રવેકે ગછ બહાર કર્યો.
એ ગ9માંથી નીકળ્યા પછી તે બંને મુનિઓ બીજ ગ૭માં જઈને રહ્યા. પરંતુ સ્વભાવના દોષને લીધે, કાં પડેલા અને જેમ તેના સમૂહમાંથી જુદો રાખવામાં આવે તેમ તે બંને મુનિને તે ગચ્છમાંથી પણ દૂર કરવામાં આવ્યા. અનુક્રમે સર્વ ગએમાં પરિભ્રમણ કર્યું પરંતુ ક્રોધ માનની પ્રબળતાથી કઈ ગચ્છમાં ટકી શકયા નહીં. એ પ્રમાણે જ્યારે સર્વ ગ9માં થી ભ્રષ્ટ થયા ત્યારે ગચ્છવાસને તજી દઈને તે બંને મુનિ સ્વચ્છાચારી શિથિલવિહારી થઈ ગયા. પ્રમાદને વશ પડી જવાથી અભ્યાસિત સર્વ સુત્રાર્થ
સમ્યક ભાવને પામી ગયા. પાંચ મનિને ત્રણ મિનું આરાધન નું શિથિલ ભાવ પામ્યું. એ પ્રમાણે સાધુ સંબંધી સર્વ ધર્મ કર્મમાં પ્રમ - ઇ ગયા ને બે મ િઅગ્નિશિખાન ૫ જે દેવને પામે છે ને. હું અUિાવ જેવા. પૂર્વ ભવના રાગથી અગ્નિશિખાનું રૂપ કરીને તે બંને પ્રતિબોધ કરવા માટે જયાં તેઓ રાત્રીવાસ રહેલા છે ત્યાં આવી ને આમ તેમ કરવા લાગી. સાક્ષાત અગ્નિશિખાને જોઈને રૂદ્રદેવ મુનિં વિસ્મિત્ત થયા. એટણે તેણે પુછ્યું કે-“હે ભદ્ર! આમિશિખા તો મૃત્યુ પામી હતી તે શું હમણું પાછી જીવતી થઇ છું રે દેવતાને ઉપાસવાના મ.
ડે અથવા અનેક પ્રકાર રથનના સેવનવડે પણ મૃત્યુ પામેલ પ્રાણી 9ી શકતું નથી એનું રાાિનું વગન છે તે શું મિયામાતને પામ્યું છે?
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
: ૭૦
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ. દેવ બો “હે મુનિ અનિશિખા મરણ પામીને પણ થઈ હતી, તે ભવમાં મુનિએ કહેલા ઉપદેશથી જતિ સ્મરણ પામી અનશન કર્યું હતું. તે શુભ ભાવે દેવપણામાં ઉત્પન્ન થઈને હમણા અશિખાનું રૂપ વિને હું આવેલ છું.” રૂદ્રદેવ મુનિ બાલ્યા-” હે મુગ્ધ ! તું હમણા અવિરતિ છું તે અમને સર્વવિરતિને કેમ વંદના કરને નથી ? " છો–“તમે સર્વવિરતિ કયાં છે ? કેમ કે મા મા પાક . છતાં પણ હજુ તમે દુષ્કર્મને દોડે કામ કનિ ગિન : ડા, અને તેથી જે ગ9 ધર્મ કમાં નિરંતર સાયકારી એવા અનેક બિપાશી રોતાએલો છે, અહિક આમુમ્બિક અનેક સુખથી ઉત્પન્ન કરવામાં કામ છે, મૂળ ગુણને ઉત્તર ગુગના સમુહલી અધિ' ટન છે ભંડાર છે, તેવા ગ૭ને તજી દઈને રાધુપણામાં નિહિત અને દલિત કારણુ મૃત શિથિલ વિહારીપણું અંગીકાર કર્યું છે. માટે તમારામાં સાં રિતિપણાનો સંભવ નથી તેથીજ મેં તમને વંદન કરી નથી”
આ પ્રમાણે શબ્દમાં કટુ પરનું પરિણામે શિકાર કે રચના કરી તે દેવતા વિદ્યુતના ઝબકારાની જેમ કાળ અદ્રશ્ય થઈ , તેને બાકી સંગને પામેલા તે બંને મુનિઓ થનગાગર સુરિ પાસે કરી નક, શું કરવા સારૂ ગયા. કરીને ઘર આપવા વિનંતિ કે મરી બદલા કે“તમે બંનેમાં ક્રોધ માનનું અધિક પણું હોવાથી ન - Yળવું કર છે.” સંવેગ રંગમાં રંગાયેલ રૂદ્રદેવ અને તે છે આગામી સમક્ષ અભિગ્રહ કર્યો કે---“કઈ પણ પ્રકારનું કારણ ઉપ... શ . ૫ શું મારે લગાર માત્ર કો યાત્રિ પર્વ કરે પી '' રાગ છે પણ અભિશાહ લી કે વનિ 100 ગુરુ, ડા, બાળ, . ગ , સ્વી મુનિને માન તજી દા રાણા પ્રકારે મારે પિન કરે . '
ગુરૂ મહારાજે તે બંને અભંગ રગ દાબીને મ પ દિ પ્રાયશ્ચિત કરાવી પૂર્વવત્ ગઈમાં કરાશે. દિદિ ઉટ ગ સ્થાનકે આરોહણ કરતા તે બંને મુનિએ કાળાદિક આ અમાર - જી સ્વથા પ્રમાણે સમ્યફ નકારે કેમ કરવા લાપા. સમા, મિશને શિધ્યારૂપ ગણે કર્મ પુરજ | મ ક ા ા કારણે ડાબાર ને સમ્ય રીતે આગરવા લાગ્યા. જીવ સાથે અાદિ કાળ આઈ લ’.. - યેલા પરિવાવરણ કર્મો ક્ષય થી કે બાપા !' ' . નિર: 1િ
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ક
સકવાર્થ કુટુંબ કથા દ્વિતિચાર ચારિત્રને મળવા લાગ્યા. આ ભવના કે પરભવના કેઇ પણ પ્રકા રિનાં સુખની આશંસાને સયા પ્રકારે અને હું અમાદિ મહાકર તપને તપવા લાગ્યા. શ્રી જિનેશ્વરે કથન કરેલા એવા મુક્તિનું સાધન કરવાનો હેતુ ભૂત યોગને વિશે મને વચન કાયાના વિયેને સમસ્ત સકારે યથાવિધિ તેઓ પ્રજવા લાગ્યા અને પિને ગ્રહણ કરેલ બિઝને ચઢને પરિ‘ણામે સમ્યક રીતે પાળતા સતા તે બંને મુનિઓએ શુભે ધ્યાનરૂ૫ અગ્નિવડે સમસ્ત કર્મરૂપ ઈધન બાળી નાખ્યા. જીવ વિર્યને અતિશય સામર્થ્યવો કેર વવાથી તેમજ ક પરિણામની વિચિત્રતાથી મુકિત માર્ગમાં અહર્નિશ ઉધમવંત તે બંને મુનિરાજ કેટલેક દિવસે સમસ્ત ઘાતિ કર્મને ક્ષય કરીને કેવળ. જ્ઞાન પામ્યા.
પૂન કપાયને અત્યંત વશ થયેલાં છતાં પણ આમ સ્વ૯૫ કાળમાં કેવળ જ્ઞાનને પામ્યા તેમાં છવના સામર્થની અભૂતતા સમજવી તેમજ કર્મ પરિણામની વિવિત્રતા જાગવી. મડ આકરા કર્મવડે કદી માર્ગથી જ થઈ જાય તો પણ પાછો વાર વિજય પ્રાપ્ત થાય તે ગુરૂ મહારાજની કૃપાથી ભવ્ય પ્રાણ પાછા સભાઈ રવ૫ કાળમાં ચડી શકે છે. માક્ષરૂપ જે સારા છે તે રાધિક પ્રાણીથી ૮ સાધી શકાય છે, નિઃસવ પ્રાણીને તે સાધવું મહા દુષ્કર છે. એમાં પણ સર્વ કાર્યને સાધી આપનાર તપની વિશે મુખ્ય છે. ળિ ઓપ તપથી દુર્લભ છે, તે સુલભ થાય છે, વક્ર સારા થાય છે, અગિર સ્થિર થાય છે અને દાસા હોય છે તે સુસાધ્ય થઈ જાય છે. મન માં આગરેલા મહા ગુરૂ પાપને પણ તપ ક્ષણ માત્રામાં ભમી છ કરી બને છે. કહ્યું છે કે---- दीपमारे तपो वन्ही, वाो चाभ्यंतरेपि च ॥ मनिगरनि कार्याणि, दुर्जराण्यापि तत्क्षणात् ॥ १॥
“ ભાવ અને અત્યંતર તપ રૂપી અગ્નિ દેદિયમાન થયે સને દર છે એ પણ તન નિ જય છે. ”
પ બની પણ ડાબી મહા પાપ કરે તોપણ પાછળથી બંધ છે ત્યારે મ પ્રકારની આલોચના પૂર્વક નિરાશી ભાવે તપ કરે છે તે શાક થઈ શકે છે. ના, ભાવેજ સર્વ પ્રકારના પાપને વિશ્વાસ કરનાર છે તે છે કે રામ આચને પૂર્વક થાય ત્યારે પછી રિ
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૨
શ્રી જનધન પ્રકાશ.
હને વળી પાખરેલો , તેને પરાક્રમની જેમ રમણ પાપ કર્મને ક્ષય કરવાને સમર્થ થાય છે. મહા આકરા પાપ કમનો ક્ષય કરવાને માટે તપસ્યાજ પ્રધાન છે. રૂદ્રદેવ ને ડુંગર મુનિરાજે પણ સ આલેચના પૂર્વક કોધ-માને સર્વથા મિરાણ કરી પાંગ પકારને આગારનું ઉત્કૃષ્ટ પણે પરિપાલન કર્યું--તેમાં પણ જિનેશ્વર કથિત દકિરપ નપવાવડે અનેક પ્રકારના પૂર્વ સંચિત પાપ કર્મને અપાવ્યા જેથી સમય છેતિ કર્મનો ક્ષય કરીને કેવળજ્ઞાન -- કેવળદર્શન પામ્યા.
બંને કેવળી મુનિરાજ ગિરમાળ પી બીપર વિચાર કરી છેપદેશવટે અનેક ભવ્ય અને પ્રતિબંધ પાડી યાત્ પરમ પદને પ્રાપ્ત થયા.
આ પ્રમાણે એકેક કપાયને વશ ગેલ પાણીએ પામેલા પાકને જાણીને સુજ્ઞ જનોએ કપાયોથી બહુજ ડરતા રહેવું-કારણ કે તેને એક કવાય વાળાની એવી સ્થિતિ થઈ તો ચારે કમને વશ થયેલા આ રાંસારી પ્રાણની સ્થિતિનું શું વર્ણન કરવું ? આ દૃષ્ટાંતજ કપાયના સ્વરૂપને પ્રગટ કરવા માટે બસ છે જેથી વધારે લખવાની આવશ્યકતા નથી.
प्रश्नोत्तर. એક ગ્રહસ્થ તરફથી પુછવામાં આવેલા પ્રાના ઉત્તર વિધાન મુનિરાજને પુછીને લખવામાં આવ્યા છે. જે શાક ને સમાજ કે - વાથી આ નીચે પ્રગટ કર્યો છે.
૧ પ્રશ્ન-આ પંચમ કાળમાં ર૦૦૪ યુગ પ્રધાન થશે તે બધા એકાવતારી છે કે નહીં? જે છે તો તેમાં તમારા જી મહારાજને ગણી શકાય કે નહીં?
ઉત્તર-યુગ પ્રધાન બધા એકાવનારી છે. અમારામજી મહારાજને માટે યુગપ્રધાનના જ્ઞાન લગાદિ શાસ્ત્રમાં કહ્યાં છે તે જોઇને નિય કરો.
ર પ્રશ્ન–સામાયક ઉચ્ચરતાં મિતે માં શ્રાવકને “દુવિહુ તિ
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રશ્નોત્તર. વિહેણું શા માટે? કેમકે સામાયકામાં તો શ્રાવક, સાધુ સમાન છે. તો તેને અનુમોદના શામાટે છુટી રહેવી જોઈએ?
ઉત્તર–શ્રાવકને સામાયિક કર્યો અગાઉ જોડી મુકેલા કાર્યની તેમજ સામાયિક કર્યા પછી તરતજ અન્ય કાર્યમાં પ્રવેશ કરવાની ઇચછા છે એટલે જે જે કાર્ય ક્યાં છે તે તે કાર્ય સામાયિક પૂરું થયા પછી ફરી કરવાની વૃતિ ને છે જેથી તે અનુમોદના સામાયિકમાં પણ છે. માટે શ્રાવન જાતે માં “દુવિહં નિવિહેણું 5થી પચ્ચખાણું કહ્યું છે. સામાયકને સિદમાં શ્રાવક, સાધુવત કહેવાય છે પણ તેમાં પ્રકાર ભેદ ઘણું રહેલા છે
૩ પ્રશ્ન–ામ નિગોદને બાદર નિગોદ કેને કહેવી? તથા વ્યવહાર રાશી અને અવ્યવહાર રાશી કેને કહેવી?
ઉત્તર–સુક્ષ્મ વનસ્પતિકાય તે સુક્ષ્મનિગોદ અને સાધારણ વનસ્પતિ કાય તે બાદર બ્રિગેડ એ બંનેમાંથી કોઈ વખત નહી નીકળેલા છની રાશી ને અવતાર રાશી અને પૃથ્વીકાય, અકાય, તેઉકાયને વાઉકાય એ ચારે સુક્ષ્મ બાદર, પ્રત્યેક વનસ્પતિકાય, વિકી અને પંચેંદ્રી તે વ્યવહાર રાશી. અવ્યવહાર રાશિમાંથી વ્યવહાર રાશીમાં એકવાર પણ આવીને પાછો આવ્યવહાર રાશીમાં જાય તો તે જીવ ત્યાં રહે તે પણ વ્યવહાર રાશીઓ કહેવાય એવી અનંત જીવોની રાશી સુમને સાધારણ વનસ્પતિકાથમાં છે.
૪ પ્રશ્ન-પંદર પ્રકારના સિદ્ધમાં અન્ય લિંગ સિદ્ધ, લિંગ સિદ, સ્વયં બુદ્ધ સિદ્ધ, પ્રબુદ્ધ સિદ્ધ તથા બુધિ સિદ્ધ કોને કહીએ ?
ઉત્તર–અન્ય ધર્મના વેશમાં રહ્યા સતા કેવળજ્ઞાન પામી મેલે જાયે તે અન્યલિંગ સિદ્ધ, જમુનિને વેશમાં કેવળજ્ઞાન પામી સિદ્ધિ પદને પામે તે લિંગ સિદ્ધ પિતાની મેળે–કારણું દેખ્યા વિના જાતિ સ્મરણાદિ જ્ઞાન થવા વડે બંધ પામીને ગુરૂ સમિ અથવા સ્વયમેવ ચારિત્ર અંગીકાર કરી સિદ્ધિ પદને પામે તે સ્વયંબુદ્ધ સિદ્ધ, સહજ કારણે પામી જાતિ સ્મર
ણ જ્ઞાન ઉપજવાથી સ્વયમેવ ચારિત્ર અંગીકાર કરી સિદ્ધિ પદને પામે તે - પ્રવેક બુદ્ધ સિદ્ધ અને ગુરૂના ઉપદેશ વિગેરે કારણેથી બોધ પામીને ચારિત્ર અંગીકાર કરી સિદ્ધિ પદને પામે તે બુદ્ધ ઓધિ સિદ્ધ જાણવા.
૫ પ્રશ્ન -જે જીવ ભિયાવી પણામાંથી સિદ્ધિપદ પામતા હશે તેનું કોઈપણ કારણથી મિથ્યાત્વ ચાલ્યું જતું હશે અને સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ થઇને કર્મ ક્ષય થતું હશે કે શી રીતે?
ઉત્તર-સમકિતની પ્રાપ્તિ વિના તે સિવિપદને પામેજ નહી. મિલન
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૪
શ્રી જનધી પ્રકાશ. ત્રને ક્ષય થયા વિના તે ગોધું ગઠા ન પામે ત્યારે ગોદયું કેમ પામે? માટે મિથ્યાત્વીપણામાં એને અર્થ એ છે કે ભિાવીના -અન્ય દનીના મતમાં વર્તતા ના સભા પીને જ ? બાય અને તેના વેશમાં કેવળજ્ઞાન પામી મહો જા. તે 'િ ' ! શિવ ન અન્ય લિંગ સિદ્ધ કહે કે,
પ્રો-બેબી કે છે ' ' રોટી માગણી છે તે શી રીતે? શું એવું આકર કઈ ના. - કલા બધા કાળ સુધી અસાતા વેદની જોગવવી પડે છે પણ સારા બે હો કે નહીં ?
ઉત્તર–એકવાર બાંધેલું કિટ વિતવાળું દ ક શ ક કોઈ સાગરોપમ સુધી સત્તામાં રહે એમ સમજવું. દિ'માં અને કેટલી સ્થિતિ રામજવી નહીં. દરેક કી કિટ ગિનિ જે કહેલી છે તે રાણી આથી જાણવી. ઉદય થી ભણી હી.
૭ પ્રશ્ન–એમ સાંભળ્યું છે કે ' મારી મૂળ ઉપ િગુમ ત્રિગોદમાં છે. જો એમજ દેવ ને પી . એ , ' . ' , વિગેરે આ જગા હા નાદ ને?', 'એ ગુમ કિ. ગાદમાંથી નીકળ્યા વિના માં આn?
ઉત્તર--આ જગત અનાદિ હોવાની સાથે સર્વ કારના એકેડીથી પંમેંદી પર્યત જીવોના સ્થાનક પણ આદિ છે. જે વાત એ છે કે જે વખત બધા સુમિ મિશેદમાં હ , બી કારના હેના.
૮ પ્રશ્ન–રોસઠ હદો પારો છે ફામ પિરા થાય છે તે બધા સમકિતી છવજ ઊપજે છે કે જે પી પણ ત્યાં ઉપ0 પાકે છે?
ઉત્તર-પાંચમાં દેશના ૮ | ૯ પગે પાકિની મિશ્રાની બંને ઉપરી શકે. પરંતુ ઉપ શમા ાિડી દો અથવા ભાવ રામકિત પામે ખરા.
૮ પ્રશ્ન–શક શાકા પુરપ બને છાયા સમકિત પર કે નહીં?
ઉત્તર–શલાકા પુરૂ તા: અઘા અન્ય સમકિન પામ્યા હોય ખરા પણ વર્તમાન ભવમાં સમ િ
- હે કિ . ૧૦ ગ-શાસ્ત્રમાં કઈ ક :-- કે વાળમાં નાનું બાકી રાખ્યું નથી તે વ્યવહાર રાશીમાં આ પછી તે શી રીતે ?
ઉત્તર-~વ્યવહાર રાશીમાં આવા પગાઉ તો મારા રામ કે સાધારણ
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બાલજીવ રિક્ષાશતક. નસ્પતિકાય પણામાંજ હેય માટે વ્યવહાર રાશીમાં આવ્યા પછી તે માટે તે કથન સમજવું અને તે પણ બહુલતા વાચક જાણવું.
बालजीव शिक्षाशतक.
અનુસંધાને પૃ. 1 થી. શિને પુછવા શોના ઉત્તરમાં દેશ વિરતિ અથવા સ વિરતિપણા રૂપ ધર્મને અંગીકાર કરવાનું બતાવ્યું છે તેનું કારણ શું છે ? તે શિષ્યને સમજાવે છે –
તન ધન રમણી તરૂણ પણે. સુખ શોભા શર ગિરિ નદી પર કયું છિક છે, અનિન્ય સગ સંસાર. ૮૩.
હે પા! આ સંસારમાં શારીર, દિવ્ય, સી, વનાવસ્થા, સાંસારિક વિષય સુખ, પુદગળીક શોમાં અને વસ્ત્રાભૂષણાદિ વડે કરેલો શગાર એ સબળું પીનમાંથી નીકળી નદીના પટની જેમ બીક છે. અથાન હમા નીલું દાનને ૦૮ળ વદી પછી નથી, છે તેમ આ સંસારમાં પણ પ્રવાન રા-દિક અભિ છે. માટે તેને વિશ્વાસ ન કરતાં સવર ધારાધનમાં તત્પર થઈ જવું, ૮૩
આમાં અનિત્યભાવનાનું સ્વરૂપ કહ્યું. હવે અશરણભાવનાનું. સ્વરૂપ સમજાવે છે –
પરભવ જાતાં જીવને, શરણ નહીં એ કોય; સાર સંગાતી ધર્મ છે, કિમ ન જીયે સેય. ૮૪.
હે પ્રાણી ! આ ભવ રાધી આયુષ્યને પૂર્ણ કરીને પરભવમાં જતાં આ જીવને તન, ધન, રાણી, વિનાદિ કાંઈ પણ શરભૂત થાય તેમ નથી. ખર સારભુત ગાની એટલે સાથે આવે અને કાર્ય કર્ન થાય
એ મદદગારો એક ધર્મ છે તો તેને શા માટે ન ભજીયે? અર્થાત્ - જરૂર છે. ૮૪.
આ દુહામાં અશરણભાવનાનું સ્વરૂપ કહ્યું. હવે આ જીવની એકત્રતા પ્રગટ કરી બતાવે છે.–
આતા જાતાં જીવને, સંગ ન દીસે કાય; તિણે એ પાણી એક, ખ પામે જોય. ૮૫
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જનધર્મ પ્રકાશ આ જીવને આ ભવમાં આવનાં ( જન્મ લેનાં ) - માથા પર કરીને પરભવમાં જતાં સાથે આવ્યું કે આ કંઈ પણ નું નથી. અર્થાત આ પ્રાણી એકલો આવ્યો છે અને એક જ છે. તેમજ પિતાના કર્માનુસાર સુખ દુ:ખ પણ એકલો જ ભોગવે છે. માટે ગાયને પ્રતિબંધ કરીને તું સંસારમાં મા કરે છે-કર્મ " ક કરે છે તે તે ની મુલા છે અને પરિણામે જ ભારે પડનાર છે માટે વિચાર કર. ૮૫
આ દુહામાં એકતભાવ બાવી, હવે અવવભાવનાનું સ્વરૂપ બનાવે છે -
તું અન્ય અવર રવિ અન્ય હે, કહા રમગાઇ બં; એ છે કે તું નહીં કબુ, નારો ધર્મ સંબંધ. ૮૬. હે પ્રાણું ! આ સંસારના સર્વે સંબંધી વળી તું જુદો છું મને એ જન, શરીર, વ્યાદિક સર અન્ય (દા) છે. તો મારે તેની સાથે સગાઇનો પ્રતિબંધ શું છે? તેનો હું વિચાર કર. જે એ છે કે તું ક્યારે પણ નથી કેમકે દ્રવ્ય અને શારીદિ ર પિગળી - 1 : છે અને તે ત્રીકાળ એક રૂપમાં રહેનારે રનન્ય છે. તેથી હું એ પાપા મારા કરીને માને છે પણ તે તાર હોઈ શકે નહીં અને તું તે થઈ શકે છે અને અને તે અન્ય છે. માટે તેને પ્રતિબંધ તજી દઈને ધર્મની સાથે રાંખેમ જેડ. તને આભવ પરભવ એ જ હિત કારક છે. પુદગળમાં મારા પ માનાથી તું અનદિ કાળથી ભવ શમણું કર્યા કરે છે. ૮૬.
આ દુહામાં અન્યત્વભાવનાનું સારૂપ બતાવ્યું છે, તો રાંસાર ભાવનાનું સ્વરૂપ કહે છે.
માતા મર પુરી હવે, પુત્રી આર સી હોય; પિતા પુત્ર પુત્રહો પિતા, વ્યપરિત પણે ભવ જોય, ૮૭
હે પ્રાણી ! આ સંસારમાં માતા મરીને પુરી થાય છે, પૃથી મરણ પામીને સ્ત્રી થાય છે, પિતા મરણ પામીને પુત્ર થાય છે, પુત્ર મરણ પામીને પીતા થાય છે. આ પ્રમાણે વિપરિતપણું થયા કરે છે. જેથી તું જ્ઞાન દષ્ટિવડે તે જે એટલે તને તેમાં રક્તતા ન થાય. ૮૭
આ પ્રમાણે રાંસાર ભાવનાનું રૂપ બતાવીને હવે અશુચિભાવનાનું સ્વરૂપ કહે છે.
રૂધિશમિશ પરૂ મુત્રમળ, પી અશુચિ શરીર; ચિદાનંદ તું પરશુચિ, કિમ ઘટે સંમત ધીર. ૮૮.
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બાલવ શિક્ષા શતક.
છે હે પ્રાણી! આ શરીર, રૂધિર, માંસ, ૫૩, મૂત્ર અને વિટાવ પૂરેલું મવાથી નિરંતર પવિત્ર છે અને ચિદાનંદ ઝાનમાં આનંદ મેળવનાર ! તું ને પરમ પવિત્ર છું તે હું ધીર ! તને એ પવિત્રની સંગત કરવી કેમ ઘટે? અર્થાત ના ઘટે. ૮૮.
આ પ્રમાણે અશુચિ ભાવનાનું સ્વરૂપ બતાવીને હવે આ દેહને 'રાગે પ્રાણી છે જે વિપત્તિ પામે છે ને પામે છે તે સ્પષ્ટ કરે છે.
તનુ સંગે દુ:ખ પામે થતું. આગે કાળ અનાર; અનંત કહેન આવે નહી, નર નિગદ ઉન્માદ. ૮૯,
વળી એવા અચિ શરીરના સંગ કરીને તું આગળ અનાદિ કાળ, થી દુ:ખ પામતો આવ્યો છું તે દુ:ખ અનંતા હોવાથી કહેતા પાર આવે તેમ નથી. હે ચેતન ! એટલા બધા નર્ક નિગદના મહા ઉન્માદ મહા દુઃખને અનુભવ્યા છતાં હજુ હું કેમ ચેન નથી માટે હવે તે ચેત. ૮૮.
રેગ રેગ ધ તિસભર, ધિોગ શિત અરૂધામ; તનું સગે એ દુ:ખ હવે, તિણે સકળ દુ:ખકે ધામ. ૯૦
વળી આ સંસારમાં, વ્યાધિ, શક, સુધા, તૃષા, સન વિગ, ટાઢ, અને તબ્બા વિગેરેના જે જે દુઃખ ઉત્પન્ન થાય છે તે સર્વે આ શરીરના સંગ વડે જ થાય છે. તેથી આ શરીરજ સર્વ દુઃખનું ધામ (સ્થાપન) છે એમ જાણું તેના ઉપરના મોહ તજી દે.
એસે ભાવન ભાવતે, વર્ણ ધર્મ અભ્યાસ આળસ કારજ સરી તળ, પામે સ્વર્ગ નિવાસ. ૯૧.
આ પ્રમાણેની ભાવના ભાવવાથી ધર્મના અભ્યાસમાં જતો જીવ આળસ (પ્રમાદી અને સર્વ અકાથી તછ દઈને સ્વર્ગમાં નિવાસ પામે. અર્થાત આવી ઉજ્વળ ભાવના ભાવવાથી સંસારમાં ઉદાસી ભાવ પ્રગટે એટલે સંસાર દશા મળી પડે કે ધર્મના અભ્યાસી જીવ વિષય ક્યાયાદિ પ્રમાદ અથવા ધ• * કાર્યમાં થતું આળસ તજી દેય તેમજ પ્રાણાતિપાતાદિ અકા પણ તે પાણી ન સેવે જેથી સત્કાર્યવડે પુણ્ય બંધ કરીને દેવ પશુની સંપત્તિ મેળછે. આ ધારાધનનું પ્રથમ કુળ સમજવું. કારણ કે પ્રાંત તે ધમરાધનવડે મોક્ષ ફળ પ્રાપ્ત થાય તે આગળ કહે છે. ૮૧.
અપૂર્ણ.
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
શ્રી જે
પ્રકાશ
-
S,
मैत्रीभावना. “i | Tu Taઃ છે.”
“ . દામ કમ पाकापीत कोपि पापानि मा चाभूकोपि दुःखितः ॥ मुख्यतां जगदपणेगा, मतिमंत्री निगयते ॥1॥
ગશાસ્ત્ર ) सत्रमाणपालापात्पन् ચિને 111 1: किहिन थायिनि जीवितेऽस्पिन િરિાત જપ પૂક્ષ્મિન ૧ |
“ શાંતધારસ રાય ધ થાનની ધારાની રેતુભા એ મારી, પ્રમોદ, કારણ્ય અને ભાભર રૂપ ચાર બેના મા તીર્થંકર દે કરી છે. સંસારનું અને નિત્યાદિ સ્વરૂપ બતાવવા માટે આ સંસારમાંથી ઉદિ ન થવા માટે શ્રી એ
ને બાર ભાવનાઓ કા પી સી સંસારી જીવો પ્રત્યે શું ભાવ ધારણ કરવો તે સમજાવવા માટે એ ધર્મ ધ્યાનની વૃદ્ધિને માટે મિથ્યાદિ ચાર ભાવને બનાવેલી છે. આ જાર ભાવ વડે ભાત ચિત્તવાળા છે બહુ શિથિલ કર્મ બંધ કરે છે અથવા નથી પણ કરના. આધુનિક સમયમાં આ ચાર ભાવના નારાથી ને થી . આખ પામી ગઈ છે એવું રે ઓ નાં દટા પડે છે. કારણ કે આ ચાર ભાવનામાં પ્રથમ ત્રીભાવના છે જે ની છા ભાવે શ્રી અધ્યાતમ કદમ ગંથમાં “ રા પ રિ કરે છે પતિ ને જીવન ” એવી કરેલી છે. આ ને સુ કે ન મા ર ' કયારમાં - લીત કરે તો રા ર ર પર ભરો. ખાય , ગમાણ, કોશ અને જુદા પડ પણ દ િપડે છે કે " •ી પરંતુ હાલમાં આ ભાવના સ્વરૂપ 'ફ થઈ ગયેલું દેખાય છે.
શ્રી મન કળીકા વશ હેમચંદ્રાચાર્ય શ્રી યોગશાસ્ત્રમાં કહે છે કે – કોઈ પણ પ્રાણી કે,
પિન ન થાઓ
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મનોભાવના.
અને આ જગત બધું કર્મથી મુકાઓ. આવી જે મતિ-બુદ્ધિ-
વિચારણા-ભાવનાં તે વિભાવના કહીએ. જુઓ આ વિચારે કેવા સુંદર છે. આવી વિચારવાનું પ્રાણી કયાં નજરે પડે છે જેને પોતાને એવો ભાવ વ છે કે "કોઈ પ્રાણી પાપ ન કરો ઠીક તે પિતે તો પાપ કરે જ કેમ ? તેમ પિતાના કારણથી––પિતાના કાર્યથી-વાથી--બેલવાથી કોઈ પ્રાણીને પાય ઉપજે, આર્તધ્યાન ધ્યાવું પડે, કમ બધ થાય છે તે ગુણ જીવ રે કેમ ? વળી આગળ ચાલીને જુઓ મલીભાવના ભાવનારને શુભ વિચાર
કોઈ પણ પ્રાણી દુઃખી ન થાઓ.” આવા વિચારવાળો સુન છવ બીજાને દુઃખ કેમ આપે, કોઈ પણ પ્રકારે બીન કિચિન નું દુ:ખ ઉપજતું છેય ત્યાં પોતે ગમે તેટલું દુઃખ, ગમે તેટલી નુકશાની, ગમે તેટલી માન હાની અને ગમે તેટલે એક સહ કરી છે પણ બીજાને દુખ ઉપજે નહીં. આ ભાવનામાં જવેલા ના માત્ર અક્ષર જ ગણી કે ગેખી વાળવા માટે નથી પણ તેનું આરાર રાખવા માટે જ છે અને તે જ તે વ મેનીયન વાનીત કહેવાય. મંત્રીભાવથી પરમુખ અનેક પ્રાણ આપની ટિએ પડે છે કે જેઓ પોતાને સહજને લાભ થતો હોય, પ ને રાજ પણ મા મળતું હોય અથવા પિતાને ઉત્ક થવાનો સહદ આભાસ માત્ર તણા દાળ તો ગમે તેટલું બીજાને દુ:ખ પડે, કષ્ટ પડે, હાની થાય, હેરામતિ ભોગવવી પડે તેની કિં ચિત પણ દરકાર કરતા નથી. મિલીભાવના વાસીત સુન છાંને ત્રીજો વિચાર “આ જગત થી મુકાઓ " એવે છે. કોઈપણ પ્રાણીને કર્મબંધ કરતા દેખીને તે રાજી થતા નથી શી રીતે કરવી અમુક પ્રાણ કર્મ ન "માં અપવા બ દ ક માં કથિી મુકાય એવી થી. ધિર ની દયાદ : { ના દડા .કલેક અડો તેના મનમાં . રી નીકળે છે. તે "દિ કાંધી મુકાય એમ અડાનસ ચિંતવે છે તે " તો કથા : ના ના કર માં
શુ? પિતાને માટે તે બે કેદા 1 માં . ! ના પ! પિંગાર કરતાં લાગ મળી નથ,
કાર | | ' 1 | | દશા માં લટલાની ઈચ્છા રાખ્યા કરે છે કે 'ના ર૪ - ક ક છે કે આ સંસારવાસ-મહા દુ
કા- કાકા ૬ છે તેમાંથી કયારે છું . પર છવો સાથે મૈત્રીભાવ - નાના મનમાં માતાના આત્માનું હિત કરવાને સ્વમૈત્રીભાવ તે અ
' કરી ર ાય છે અને પરવા નો મેગી ભાવ તેના
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir કામ રે શ્રી જેનમમ પ્રકાશ. આત્મહિતમાં પણ પ્રકારે પુષ્ટિ કરે છે. શ્રી ગ શાસના કએ કહે લા લોકમાં મિત્રીભાવનાનું સ્વરૂપ સારી રીતે ખડું કરેલું છે. આ શ્રી શાંત સુધારાના કર્તા શ્રી વિનયવિજપાધ્યાય પૂરી એક કરતાં પણ વધારે સુપ્રભાવ પ્રદર્શિત કરે છે. તે કહે છે કેમામા: તું આ જગતમાં માટે સર્વ પ્ર ત્રિીભાવનું ચિ * કર અને આ 11માં નારા કે શ નથી એમ તિવ. કે. મકે માત્ર બે દિવસ પ ર ારા આ વિતમાં ૧રીણાની બુદ્ધિ રાખતી ભાન છાની રથે શામાં મદ ભા ધરે છે અથવા આ ભવ સંબંધી માસુમ પુર્ણ થયે તો તું માં ઇશ. અને તારો વિરજીભાવ ક્યાં જો તે કાંઈ નિશ્રય નથી. તો મારી “ર પાછું ઉભું રહેશે તે કોણ જાણે કર્યો ભવમાં તારે ભોગવવા વખ આપી. માટે તેવી સંસાર વૃદ્ધિ કારક ક્રિયામાં " પાના રે નરણામે આ ભાંજ શાંત કરી દે તેથી આ ભવમાં તે શ્રેણી ગાલે જ નહીં. આટલાજ કારણથી શ્રાવકની આવશ્યક ક્રિયામાં શ્રી પ્રતિક્રમણ (વંદિતા ) રાતમાં કહ્યું છે કે खागि सन्म जीने, राको जीवा लमंतु मे // मिति मे सव्य भूएमु वरं मइझं न केणइ // 42 // હું આવું છે ને ખમા! છું, સર્વ તો મારા અપરાધ ક્ષમા કરતને, મારે ને વો સાથે મળ છે, મારે કોઈની સાથે વેર નથી.” અપૂ. છે. " પણ સ ધી બારી. આ ' ૧માં ભાદરવા શદ 1 ને કાગ નાથી શ્રાવણ વદ 11 ને મંગળપાર પરબ સશે. ક૯પધર વદ 14 : કારે ગરી. તેજ દિવસે શિક પ્રતિક્રમણ કર. છ કરનારે વદ 13 ને વદ 14 ન કર. મ હાજીર જન્મો 0)) ને દિવરી થરો. છાતી પર પણ તેજ દિવરો ગશે. આ પ્રમાણે કરવામાં વપરામાં રામ એ રીની પ્રતિમાને છે. તેમાં કોઈ મતભેદ કે પભેદ નથી. For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir मुदत वधारवामां आवी छे. જિન લેખકોને ખારા ઉત્તેજન. આ છે નામ રૂ 5 ) જે દેઈ જે લેખક આ ચા પાણીમના 16 પૃ2 શઇ શકે ટકા પ્રથમ સ્થાન, ત્રીભાવના અને રાગ ( 10 મું પપાળા) એ ત્રણ વિષય મળી કે પણ પિથ રાંધી લાદ્ધ છાપાંમાં પિથ લખી મોકલશે અને તે વિષથે એ ીમલી રાભાદાની કમીટી ચપનીઆ માં દાખલ કરવા લાયક ત. પિકે પસાર કરે તો તેને ઉપર લખેલું ઈ-મે મળી શકશે, આ પાવેલા ત્રિપથમાંથી એકજ પિથ પસારું થશે એવો નિ. ધમ રામજો નહીં.' વણ વિષા લખી મોકલશે અને તે પસાર થશે તે પાંચ પાંચ રૂપીએના લ ઈનામ મળશે. આ વિષયે આજથી એક માસની અંદર આવવા જઇએ માર એલા વિય, લખનારા નામ સાથે આ ચો. પાયામાં છપાવવામાં આવશે. પરંતુ તે ઉપર હક સભાન ગણાશે. આ વિશે આ કથાના ભરેલા ન જોઇએ. માત્ર પં. સંગીન દટાંત અથવા કે કધાનો વાર આપો હશે તો ચાલી શકશે. કાલું ઇનાં નાના પ્રવાસી કિમત તરીકે પરે નથી પગ ન પ રિ માં આવે એટલા માટે માત્ર હ. જજ તરીકે છે. રાણ કરતાં પગ માટે વિષય લખી મેકર લખાં પણ ઉત્તમ પ્રકારનું હશે તો વધારે ઇનામ આપવા સંબંધી પs રાભા વિચાર કરી. આ વિ કાગળની ચમક જી અને ચાખાના લખી મોકલવા. અમેરચંદ ઘેલા ખા શા–“મેરીભાવનાનો વિષય આ અંકમાં અમે દાખલ કર્યા છે. તેથી તે વિપથ લખી મોકલનારે આની 1 ,54 For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir મારા શકે તેવો બલી કીકી ફરી પુનરાવ નેવાજ શબદોમાં ન થાય તેવા લખી મોકલવા. પત્ર રનરી તક અને કીમતી લાભ મે ના નહિ !! सदगति पागवानी अने स्थिति गुभारमाना माल इकाज. પદયા પાળવી પળા ની એ દિયા ( સ ની એ ધર્મ મ' ઉપરા છે. જેમ અન્ય ધર્મ શોમાં પણ માને છે કે મને, છે : '' '' : “પ્રાણી હિંસા *i ના . " ક ર તે છે માં રિ, મ, ના માં પગ દ " 15 1 મિરકાર 'મને કી નિ , મુગલ '', પારસી મા ": { " tપા.. પગે . પ . પ ક મન થી પાક માટે પાણી માં આના અને પાળવી રાખનાર પાસેથી રાત આખા રાખે છે. રાત ૧ર એક કાર્ડ લખે મ નોંધાવો. ગ્રાહકનાં નામ પુસ્તકને છે કે વાવવામાં આવશે. - પ્રિય જનધન સદગૃહસ્થને બિન કરી તને દયા માત ને કાલિક સેવકે છે કે આવા દવાને કામમાં યોગ્ય મદદ આપ-અપ લશો. તમારા શિ પામે અમે કે એ ક ર ક જ 2 કરો : "વામાં છે મા નજર શા ii આશા છે તા. ર - 17-- 2 મોતીલાલ મનસુખરામ શાહ. વિસતપુર જલે અમદાવાદ. ઈ. શ દાળ કે' અને સદુપદેશમાળ ક લવાજાની પહાંચ. : -- શા. બાદ કરી નાવા. ર૬ શા. કુલચંદ તારાચંદ -- શા. વાડીલાલ રોડ 2- 6 શા. હરના હારા 6 ઇ-----૩ ક. 'દ શી (2) 1-- 3 52. વીર રામચંદ ---- 5 . મકરાઇ રજૂરાંદ 3 1, 1 જ --4 શા. મુલચંદ રાદ - શા. 6 લભ) લમીદ --- 3 AL | નારદમ “નાદાર, --3 ડેકટર 12 રદ મુલ 1 --- 3 1. મારામ મા લાં 1--- છે શા. માદાર 2 : 5 I 0-13 શા. રામચંદ 'મેરી -- - 1 2: In . Sc) || . 'T 3.lcollic chillo - - * !