Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्रीजैनधर्मप्रकाश.
JANA DHARMA PRAKASH.1.
છે.
- દાહરે,
મારગ રસનાથકી, પાનકર પ્રતિમાસ; ૬ ફરી બિન મગ્ન, વાંચી શકાશે. રિપોર્ટ
1ક મુ. શક ૧૮૧૫ આશા' શદિ ૧૫ રાવત ૧૯૪૯
- ૪
.
हितोपदेश. વૃથા મયું જીવિત ને નરેનું
ધયા નથી . પ . . - લ નથી કે વિરોધ કરે છે છે. ૩ નહી કરે ! ' નું છત ને ન પાનું. 1 નર નાર' એ ૨૧ ૨૮ , તે 'દા : ધાન; • આશરે ૪ , !િ ન. 1 | - 2.J. 2 ", ". 'મા' 9" " '' . . . દા ના યુવા ને; - બી આ ( ' ' , " ગ" - (1 | સંગા ?
! આવક. त्रिवर्गमगानगंतरण पशारिवायुविफलं नरस्य । तत्रापि धर्म प्रवरं वदन्ति न नं विना यद्वनीथकानी ।। ૧ ને આરે ર ને આદર3 બા.
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૫૮
જનધર્મ પ્રકાશ. આ સંસારમાં રહીને દરેક મનુષ્યનું કર્તવ્ય ધર્મ, અર્થ, કા અને મેંદા સાધવાનું છે. પરંતુ આ કારતો વિશે સાંપ્રતકાળે મોટા રાધન અશકય છે. માટે દરેક મનુષ્ય બાકીના ધર્મ, અર્થને કામરૂપ વર્ગનું સાધ કરવું. તે વગર મનુષ્ય જન્મ પશુ માફક નિરર્થક છે. કારણું –
“धर्मार्थकाममोक्षाणां, यस्यै कोपि न विद्यते ।
अजागलस्तनस्येव, तस्य जन्म निरर्थकं ॥"
ધ, અથ કામ અને મોઢામાં એક પણ વર્ગ માણસ રાધા ને હોય છે તેનું વિત, બકરીના ગળે બે પાન જેવાં નિરર્થક છે તે જ . રક રામનું. તે (ધર્મ, અર્થ છે કા) માં પણ ધર્મ , કારણ કે ધર્મ વિના અર્થ, કામ સાધી શકાતા નથી. તેણે પૂર્વ કે પશે ધન “રૂપ માં બીજ રોપ્યાં છે તેજ આ ભવ વિશે તેના ફળરૂપી અર્થ, કામને ભાગ લે છે, બીજે નહિં, કારણ કે,
किं जपिएण बहुणा, जं जं दीसई समच्छ जीय लोए । इंदीयमणाभिरामं, तं तं धम्म फलं सव्यं ॥
અર્થ–બહુ કહેવે કરીને શું ! (ટકામાં એટલું જ કે) ટી મને મને ગમતું જે જે આ જીવ લોકને વિદેખાય છે તેને - કળા છે
આટલા માટે ત્રિીને વિશે ધર્મ એક છે. આ મામી છે જ પાણિ શ્રી રાધા ને કહેલા ધ આર.
આ રાસારમાં ભવ્ય, તે વૈભવ ભોગવે છે તે પણ ધર્મજ - પથી છે. કારણ કે,
यन्नागा मदभिन्नगण्डकरटास्तिष्टन्ति निद्रालमा द्वारे हेमविभूषणाश्च तुरगा वल्गन्ति यदपिता । विणावेणुदङ्गशलपट है: सुप्तस्तुगदोध्यने
तत्सर्व सुरलोकदेवसदृशं धर्मस्य विस्फूजितं ॥
અર્થ–- દરવાજામાં મદદ કરતા અને નિડાથી ઘેરાના હાથમાં લે છે, પાગીદાર સુવર્ણ સાજથી શોભના એવા છેડા પો ખારી રહ્યા છે, અને વળી વીણા, વણ, મૃદંગ, શંખને પટ વિગેરે લાવવાથી નો જગાડવામાં છે. આ સદા દે લોક વાર દેવના જ સુખ તે જ પ્રભાવ છે.
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મનું આવશ્યક,
પક મળી એ મન ભ પ્રાપ્ત છે તે પણ પૂ કરેલા સંચિત જ ઉદય. આવો દુલભ નરભવ પુય વગર ધામ થાય જ નહિ, કારણ કે
नवाकृतिः फलति नैवं कलं न शीलं विद्यापिनैव न च यनकनापि मेवा । भाग्यानि पूर्वतपमा खल मंचिनानि
काले फलन्नि पुरुषस्य यथैव वृक्षाः ॥ અર્થ-નથી આ કળતી, નથી કળ કાનું બી કતું, નથી વિવા કુળની, કે ના ય કરલી એ છે કળી ; પરંતુ નો માફક પૂર્વ જજ વિશે કરેલા તપનું કે ગત ( બંધ) ને ગોખ - મને ફળે છે. એ પ્રમાણે આ દુર્લભ માન્ય રાક કરવા માટે દરેક મનુષ્ય અનંત ફળ દાયક એવા ધમનું આરાધના કરે છે જેથી તિળાદ નિમાં પ્રવેશ ન કરતાં સદ્ગતિ પામી શકાય.
આ સંસાર એક સાગર છે એટલે દરેક રાશિને જયાં સુધી મુનિ * મળે ત્યાં સુધી આ સંસારરૂપી રામુને વિશે એક પાક માંથી બીત - શિમાં, એમ ભટકથા કરવાનું છે. જો માર્ગ આ ભય મુદ્ર તરીકે છે પાર • ગોટલે કે એને કરીથી જન્મ પણ મટી ન તો એ માણસ આ સંસારને અનેક પ્રકામાં િ : ] નિરર - ૧ પામે. પરંતુ અમુક 1રપ ન!' , ' ' ન દો એ છે કે છે એ મનું ય ર માર રમણી નાર છે. તો
કે કાગનું અવલબન કરે છે , uઇ બે થી : ' ધ ન્ય,
આ દુનિયા માં કે આ બે કડી મા છીએ તે કેદીઓ તે અને આપણે ભાગ કરનારા છે. કારણ કે દેહ ત્યાગ કરતી વખતે મનમે તે એ યોગ અને થિી. અને પાર પછી એકલા ચાલ્યો જાય છે. પર ધર્મ એજ ખરી ગઈ છુ કે તે તે સાથે જાય છે.
કોઈ કહેશે જે ધર્મ વૃદ્ધ માણી કરવા કાગ કે તેઓને બેર ગ સમય પાસે આવ્યો કહેવાય; પરનું
વ્યાજબી નથી, કારણ કે કવિ અગિક છે. પાણીના નેજાંની જે રચી છે. સઘળા દીધાયું થવાના નથી. કોઈ બાળપમાં, ને કાઈ યુવાવસ્થામાં, ને કોઈ વૃદ્ધા - સ્થામાં એમ સં મૃત્યુ પામે છે. માટે દરેક મનુષ્ય એક સરખી રીતે વય
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનધર્મ પ્રકાશ
૬૦
તરફ નજર ન રાખતાં ધમાચરણ કવું, માથે કાળ છે એવું સમ ને નિરંતર સ્મરણમાં રાખીને ધર્મ રાખવો.
મનુષ્ય ધર્મને લીધે પશુથી ઉંચી પનીના ગણાય છે માટે જે ધર્મ ન સાથે તે પશુ તુલ્ય કહેવાય. કહ્યું છે કે, आहार निद्रा भय मैथुनं न, सामान्यमेतत्पभिर्नराणां । પર્યાદિ તેા ધો વિશેષો, ધર્મ : વાધઃ ૫: અર્થ-આહાર, નિદ્રા, લય ને મૈથુન એ ચાર મનુષ્ય તયા પશુને સમાન છે. પરંતુ ધર્મ એજ મનુષ્યોમાં વિશેષ છે. માટે ધર્મ વગરના માણસે તે પશુ સમાન જાણવા.
વર્ષી લક્ષ્મી તે આજ છે ને કાલ નથી યાવનપણ ગળ છે, છ વિત પણ ક્ષણિક છે. પરંતુ ધર્મજ કુક્ત નિળ છે. કાયમ કદાયક છે માટે મનુષ્યત્વ સળ કરવાને ધર્મ સાધવો. રાસારમાં રહીને કુક્ત વિષે યેનુંજ સેવન કરે પરંતુ ધર્મ જે એક દુનિયા ત્યાગ કરનારને ( મૃત્યુ પા મનારને) પરભવમાં સબળરૂપ છે તેને સગ્રહ ન કરે તે તેવા માણસ પેાતાના દુર્લભ, ચિંતામણી રત્ન સમાન મનુષ્ય જન્મ ખાઇ મેરો છે.
ઉપર કહ્યા પ્રમાણે ધર્મ. ત્રિવર્ગમાં શ્રેષ્ઠ છે. વળી મુક્તિ પણ ધર્મ થીજ મળી શકે છે. માટે મુક્તિ વધનું પાણિ ગહણ કરવાની ઇચ્છા રા ખાર માણસે ધર્મ સાધન અશ્ય કરવુ. અધિક ક !
संबोधसत्तरी.
અનુરાવાને પૃષ્ટ ? મે થી.
( નિદ્રાની પ્રમળતા ઉપર પુકિ મુનિની
કથા ગાલુ. ) એકદા ગુરૂમહારાજ ઉપદેશ દેવા લાગ્યા કે “ પુરિક ! કેવળ વાઘે માટે કર છેડીને તમે સાધુ થયા નહી. હું પ્રયાસ વધુ ગાદીદિકને અભ્યાસ કર્યો. એવા ઉત્તમ નાની પ્રાણ થઇ કે જેમા નર્ક તે વૈચાદિ દુર્ગતિને હરીને સ્વર્ગ યાવત, મેક્ષ રાખને ગમે તે હે ગુણસાગર ! એવે કોણ મુખ હાય કે એવા શ્રુત જ્ઞાાને સાદ પૂર્વને વ ને વર્કી
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સંબોધસત્તારી.
પ્રતા નિશાની રૂપ નિદ્રાને અંગીકાર કરે. માટે તમે મારૂં કહ્યું માનીને નિદાને ત્યાગ કરી પાછા અભ્યાસમાં સાવધાન થાઓ. " આવા અમૃત સમાન હિતકારક ગુરૂ મહારાજના વચનને સાંભળ્યા છતાં પાદિયથી તેને ઉ. પદેશ લાગે નહીં, એકદમ ક્રોધાયમાન થઈને બોલ્યો કે “ ઊંઘે છે કોણ? હું ઊંઘતો નથી. તમે જુદું બેલે છે એ પાન કાંઈ સારી નથી ને પાઠ કરવામાં જ મગ્ન રહું છું. બીજું કાંઈ મારા દિલમાં નથી ” આવા ઉત્તરને સાંભળીને ગુરૂમહારાજ પિતાના ચિત્તમાં ચિંતવવા લાગ્યા કે આતો વળી નવું પેદા થયું. એક નવો અવગુણ ઉત્પન્ન થયે જેથી મુનિ થઈને મહા અસત્ય બોલવા લાગ્યો.
એકદા તે પુંડરિક મુનિ વિષપાન કરનાર ની પેઠે ઘોર નિદ્રામાં મુછિત થઈને ઘાયલની જેમ પડયા બોલાવ્યા નાં કારણે પણ દેય ની, દિવમે અનેક પ્રકારના વખાઓ જુએ અને બકે. ને કઈ જઈને બેલાવે તો શેર બકોર કરી મુકે. એકાંત હિતવમળ ગુરૂ મહારાજાએ તે વખત તેની પાસે જઈને જોરાવરીએ ગાડયા અને મિષ્ટ વચને કહ્યું કે “હે વત્સ ! આજ અત્યાર સુધી કેમ ઉલ આવી ગઈ છે? માટે હવે જાગો” ગુરૂએ એ પ્રમાણે કહ્યું કે તે લજ્યા છોડીને બોલી ઉઠશે કે “હું જ્યારે એક ધ્યાને અર્થ ગિતવું છું ત્યારે તમને સૌને ઉમાની ભ્રાંતિ પડે છે. પણ હું કાંઈ ઉંધો નથી” આ પ્રમાણે અન્ય જુઠું બેલને જાણીને ૫છી સર્વે મુનિએ તેને ઉવેખી મુકો અને ગુરુ મહારાજાએ પણ તેની સુધરવાની આશા છોડી દઈને તજી દીધો. એટલે મોર રાળના સામનો આવીને તેને ઘેરી લીધા. સદગમે પાનાને ર લીધા અને સાથે તેને સ ગ મુકી દીધો. ચારિત્રધર્મ ચલાયમાન થશે અને સર્વ વિરની દુર્ગધથી જેમ દેવ પલાયન કરે તેમ પ્રમા પલાયન કર્યું. સામાદિક પટા તો ચારિત્ર ધર્મ રાજ જતા ની સાથે થયા અને સામ્યક દળને તે વાજા વાગતે તેને રીમા તજી દીધી. જયારે આ પ્રમાણે સર્વે શુભ વાસનાએને પલાયન કર્યું ત્યારે સિં કટક રાજ્ય ચલાવવા માટે મિથ્થા દર્શન - વીરે આપીને તેના પર માં વાસ કર્યો. મારાદિકે બળીને નિદ્રા પાસમાં પડેલા પુંડરિકને એક કારની પીડાઓ નીપલી, અનુક્રમે તે પુરિક મરણ પામીને એટીમાં જઇ વિદોદ વિધ ઉપન્ન થશે. મોટ રાજનની ાિરા નામની પર આ ! પરાક્રમ કરવું મટે છે અને પાણી ! નિદ
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જનધર્મ પ્રકાશ. રૂપે પ્રમાદને વશ ન થતાં ધર્મ કાર્યમાં નિરંતર સાવધાન રહેવું.
છેલ્લે પાંચમો પ્રમાદ વિકથા છે તેના મૂળ ચાર પ્રકાર છે. રાજ્ય કથા, દેશ કથા, સ્ત્રી કથા અને ભક્ત (ભજન) કથા. આ ચાર પ્રકારની વિકથા એટલું બધું પ્રાણીનું અહિત કરનારી છે કે તેના વડે આ ભવ પાણી હારી જાય છે વિચાર કરીને જોશો તો જણાશે કે નિરંતર આ ચાર ઘકારી વિકથામાં પાણી નિમગ્ન રહે છે અને અનેક પ્રકારની માં - મગી સંયુકત મળેલા મનુ ભવન અમૃત વખત નિર્ધક ગુમાવી દે છે. એ વિસ્થાઓનું જોર એટલે સુધી પ્રસાર પામ્યું છે કે ધર્મ ક્રિયા કરતાં તેમજ વ્યાખ્યાનાદિ રાાંભળતાં પગ વચ્ચે તે પ્રવેશ કરી નવે છે અને કdવ્ય ભૂલાવી દઈને વિકથા પ્રરાંગ લઈ બેરો છે. માટે ઉત્તમ જનાએ એવિકથાથી બહુજ ડરીને ચાલવાની જરૂર છે.
ચારે પ્રકારની વિકથા બીજી પણ અનેક પ્રકારની હાની નિપલ કરે છે. કેમકે વિકથા કરતાં કરતાં ક્યાં સુધી બોલવું તેની હદ રહેતી નથી. રાજકથા કરનાર માણસ એ સંબંધની સાચી છેટી, સાંભળેલી નહીં સાંભળેલી, જરૂરી વગર જરૂરની, ભાજબી ગેર હાજની એમ પી મામાં આવે તેવી વાતો કરવા લાગે છે અને તે અને કોણ સાંભળે છે કે કોણ નથી સાંભળતું તેનું વિકથાના રસમાં પડેલા મનુષ્યને ભાન રહેતું નથી; જેથી કેટલીક વખત એ હકીકત રાજ્યારે જાય છે અને તે વિકથા કરનાર કદમાં હરતે આવી પડે છે. જો કે કોઈ ન સાંભળતું હોય તો પણ રાજ્ય સંબંધી વાતો કરવી તેનેજ શાસ્ત્રકારે વિકથા કહેવી છે એટલે તે કરવા મોગજ નથી. વળી એમાં કદી પણ નાનું ભાન રહેતું જ નથી. કદી સાચી વાત હોય તો તેમાં પણ કેટલીક કરવા પથ છેતી નથી. વળી કેટલીક વખત એવી રામ કથા કરનાર મન ના મ - ળમાં બેસવાથી પણ હાની થાય છે. કેમકે એ વિકથાના સાંભળનારાઓમાં કેટલાક ભી વહાલા થવાની પ્રકૃતિવાળા હોય છે તેમજ કેટલાક સર પુરૂમ મા એ ી ા રાંભળી - મગર પાર ૫ - ક રામાં લાલ છે આ કરનાર રા || ગાંભળવામ: |
પણ ભળે છે અને તેથી પરિણામે હાની થાય છે. વળી રામ સ. બંધે અનેક પ્રકારના આરંભના કાર્યોમાં પસંદગી પસંદગી બતાવતાં તેના અમાદાથી પાપ લાગે છે તે ૬ માટે રાજજનેએ રાજકયા ન ક
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સંસારી,
રવી અને રાજકથા કરાર મંડળમાં વિશેષ ન ભળવું એ પોતાના આભાને ઇહભવ પરભવને માટે શ્રેયસ્કર છે.
રાજકયા કરનાર પ્રાણીઓને એજ ભવમાં રાજદ વિગેરે અનેક પ• કારની હાનીઓ થાય છે તેને દાખલા કેટલીક વખત પ્રત્યક્ષ જોવામાં આવે છે. રાજ વિરુદ્ધ લખનાર છાપનારને પણ એમાં સમાવેશ થાય છે. શ્રી ભુવન ભા' કેoળીને ચરિત્રમાં એક ભવમાં તેના જીવન વિસ્થાથી થ. યેલો પરાભવ બહુ વિસ્તારથી વર્ણવ્યો છે તેના ટુક સાર આ પ્રમાણે છે.
કુકિની નામે એક નગરમાં ભદ્ર નામે સવાલ હ. જનધર્મમાં અગ્રેસર હતો. તેને હિણી નામે પુત્રી થઇ. વિમળ નામના શ્રેરી પુત્ર સાથે પરણાવી ને રવિણી ધર્મ પૂછે વાળી લેવાથી નિરનર સાથીના પ્રસંગમાં રહ્યા કરે છે. બાર વન શીકાર કરેલા છે. આ આચાર પાળે છે. તેવામાં માહ રાવળને " એ કે તે ઊંચે ચડશે એટલે તકાળ તેણે નિકળ્યાનો યોગિનીને તે પરાભવ કરવા માટે મોકલી. અધાતું પર્વ ભવને પદયથી ને રોહિણી વિથ કરવાની ટેવ પડી. - નુક્રમે તે ટેવ વૃદ્ધિ પામી. જ્યાં ત્યાં ત્યારે પ્રકાર ની વિહ્યા ક્યા કરે. ૧૪નમંદીરે જાય તે દર્શન કરવા પડ્યા મુકીને જે મળે તેની સાથે વાતો - રવા મંડી નય, વ્યાખ્યાન સાંભળવા જાય તો પણ વાત, પછકપણ ક રતાં પણ વા, જ્યાં જાય ત્યાં અનેક પ્રકારની વિકથા કવિના તેનાથી રહેવાય નહીં. એ ટેવ એટલી બધી વધી પડી કે તે તેનાથી કંટાળવા લા
વ્યા. પણ સાથે વાતની પુરી એટલે કોઈ કરી શકે નહીં. વ્યાખ્યાન કેળી નાખે, કઈ કંડ તો સામે આવે. ઉપાશે સાપન વિભાગુ આપે તો કહે કે તમારી તમે અમારા કાંઈ મું રહેવાશે નહીં. આમ કરતાં એ તેને લીધે સાધુ સાધવી પણ છતા આના આપવાદ બોલવા લાગી અને ને વન વિશે વિસારી મુક્યા. અતિચાર આવવા પડયા મુકવા. - જેમાંથી ચિતા ઉડી ગયું. કિમણુ કરવામાં પણ શિલ ગેટવા ન લાગ્યું. એમ કરતાં કરી કમા રે ના બળા (પાર ભણાવે છે ! વાતો દ કર આપી દશા કામ થઈ.
એકદા કોઈ પાડોશી સાથે વાતો કરવા બેઠી. કોણ સાંભળે છે તેનો ઉોગ ન રાખતાં બોલી કે “સાંભળ' આપણા રાની પટરાણી મહા દુઃશિલા છે. હું સારી રીતે એ વાત કરું છું. મને કોઈક સારે
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬૪
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
-
મામે કહેલ છે. આ વાત તદન નૂરી હતી પરંતુ વકથાના રસમાં ૫ડેલા પ્રાણીઓને એ વાતનું ભાન રહેતું નથી ખાટુ આળ દેતાં કેટલું પાપ લાગે. તેના વિચાર તેને રહેતા ના, હવે તે વખતે કઈક કારણ પ્રસ ંગે પટરાણીની દાસી તે સ્થાનકે આવેલી તેણે તે વાત બધી સાંભળી; તરતજ રાણી પાસે જઇને કહી. રાણીએ રાનને કહ્યુ. મો તરતજ તે ારિણીને તેડાવી. તેને પિતા સાથે લછા ગયા. રાત્રે એકાંતે લઇ જઇને પુછ્યું કે “કહે, તે મારી રાણી સંબંધી શુ વાત સાંભળી તે શું વાત કરી છે ? હિણી કહે “હું તે કાંઇ જાણતી નથી અને ગે કોઈને કાંઇ કર્યું નથી ’” વિકથા કરનારા પ્રાણીએ મૃાવાદી તે હાયજ છે કેમકે વાતે કરતાં જેમ તેમ મેલાઇ જવાય છે અને પછી તે વાત ખોટી હોવાથી હા પડતી નથી. રાનએ તરતજ દાસીને મલાવી એટલે દાસીએ નિશાની સાથે બધુ કહી બતાવ્યુ. પછી રાતએ રાહિણીરે પુછ્યું-કેમ ? આ શુ કહે છે ? રાહિણી ઝંખવાણી પડી ગઇ. ભુમી સાસું નૈઇ ડી. કાંઇ મેાલી શકી નહીં. એટલે રાનએ સાર્વવાને મેલા વીને બધી વાત દાસી પાસે કહેવરાવી. સાર્યવાહે રાહિણીને એકાંતમા લ ઇ જઇને ઘણે પ્રકારે પુછ્યું પણ તે માની નહીં. વિકથા કાર પ્રાણીએ પ્રાપ્ય મહા કીડ હેાય છે, શ્રેષ્ઠીએ તરતજ પેાતાને ધરે જઈને સાંભળનારી પાડેાશને ખેલાવી અને હકીકત પુછી. તેણે જેવી હતી તેવીકુડી સભળાવી. “સાચુ કહેનારને કાંઈ ડર તા નથી.” ફોર્ડ પ્રથમથીર પોતાની પુત્રીના વિકયા જન્ય દેવ હતા તે એટલે તેણે બી વાત સાચી માની; શેઢો તે વન પાર જેટલું દુ:ખ થયુ. તે રાત્ શુ કરડ્યું ? તેના વિચારમાં દૂ:ખી થઇ ગયે. તરતજ રાન્ન પાસે. બી પેાતાની પુત્રીના વાંક જેવા તે તેવા કબુલ કર્યો અને ધુ કે મૂળથી અમે તેની વિકયા કરવાની ટેવ ઉપર ઉપેક્ષા કરી-૬શ્કાર ન રાખી અને એવી ટેવ છે!ડાવી નહીં તેનું પરિણામ આ થયું. એને જે ગમે તે શિક્ષા કરે. આ દુષ્ટ પુત્રીએ મારા ઉપળ કુળને કલ પ્રીત કર્યું. અમારા કુળમાં આજ સુ'ની કાઇ પણ અણુદીા ગુસાંભળ્યા પરાયા દેખને ખેલનારૂં ઉત્પન્ન થયું નથી તે આ થઇ છે. માટે તેને તેના પાપના બદલા જે આપવા ઘટે તે આપે કહ્યું કે શેઠ ! તું મારા નગરમાં મુખ્ય છું. હું તારૂ' વચન કોઈ દ્વિવસ લેાપુ ન
રાજાએ
r c
હું
For Private And Personal Use Only
હવે ફ
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાકેળવણી.
હીં, ખીજાએ ને આવે! અપરાધ કર્યો હેાય તે તેના રૂ પણ આવે તે માત્ર ખીજા કાઇએ પ્રમાણે ઉવારે માટે દેશપાર કરૂ છુ.
""
ચ્યા પ્રમાણેના રાજાને હુકમ થતાં તરતજ રાજ કડી અને અનેક પ્રકારની કર્થના તથા નિઝ્મા કરીને ૨ કાઢી મૂકી. તે રહીશુ પણુ અનેક સ્થાનક ભટકતી, માંડ માંડ ઉદર પાપણ કરતી, પૂર્વના પેાતાના પિતાના વૈભનને સંભારતી, અનેક પ્રકારના દુઃખને અનુભવ લેતી મરણ પામીને વ્યંતર નિકાયમાં અપરિહિતા દૈવી થઈ. ત્યાંથી એકેદ્રીયાદિ ગતિમાં જશે અને અનેક ભ પરિભ્રમણુ કરશે.
અપૃષ્ણ.
For Private And Personal Use Only
મ
પ્રાછ્તા વિનાથ કચાલે નહીં તેટલા
શેવકાએ તેને પ્ દેશની હદ બહાબિક્ષાવૃત્તિ કરીને
સ્ત્રી કેળવણી.
( સાંધણુ પૃષ્ટ ૧૬ થી )
એ પ્રમાણે માણસ જ્ઞાનભળને લીધેજ અથવા જ્ઞાનબળની અધિકતાંને લીધે બીન પ્રાણી કરતાં ઉંચે દરજ્જે ગગુાય છે. કારણ કે ન નથીજ માણસ સર્વ પ્રકારને વિવેક શીખે છે, નાથીજ શુદ્ધ દેવ ગુરૂ ધર્મને પીછાને છે. નથીજ સંસારના પાપમય કૃત્યાથી દૂર રહેવાના વિચાર પ્રાપ્ત કરે છે, નાનથીજ પેાતાના ઉચિત કૃત્યને જાણે છે, જ્ઞાનથીજ ગેાક્ષ પ્રાપ્તિના સર્વ સાધન જાણી શકે છે, નાનથીજ પોતાના આત્મસ્વરૂપને ઓળખે છે અને જ્ઞાનથીજ પોતે મેક્ષ મેળવવાને અધિકારી થાયછે નાવ વિના ગમે તેટલી ક્રિયાએ કરે, જ્ઞાન વિના ગમે તેટલા તા કે અને જ્ઞાન વિના ગમે તેટલા દાન આપે પતુ તેને બેઇએ તેને અને તેટલે લાભ મળી ને નથી માટે જ્ઞાન એ સીત્તમ અને સર્વ મનુ ગે.એ અવશ્ય પ્રાપ્ત કરવા લાયક છે; મનુષ્યમાં અને પુખ અને ગાવી ૧ય છે તેમ પુશ્કે જ્ઞાન મેળવવુ અને સ્ત્રીએ ન મેળવવું એમ મવાનું કે પણ કારણ દ્રષ્ટિગત થતું નથી. પરંતુ ઉપરની સર્વ વ્યાખ્યાથી ગેમ તેમ જણાય છે કે જ્ઞાન મેળવવા જેટલો લુક પુરૂષતા છે તેલેાર સ્ત્રીઓને છે; કારણૢ કે આકાર, સ્વભાવ, લાગણી અને સમગ્ માં ને સરખા છે. ખાવું, પીવું, પહેરવુ, એટવુ, બન્નેને સરખી રીતે છે. કર્મ અન્ય સુખ દુ:ખ ભોગવવામાં તેની એકજ રીત છે અને શુભ અ શુભ સર્વ ક્રિયાા પણ અને સમાન રીતેજ કરે છે અને તેના ફળ પશુ સમાન રીતે ભગવે છે માટે જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી આત્મસાધન કરવાન જેવા હક્ક પુરૂષને છે તેવેજ સ્ત્રીએ છે. વિદ્યા ભણવાથી કેળવણી મળે છે. અને કેળવણીથી જ્ઞાનબળ પ્રાપ્ત થાય છે. કાઇ પણ વિષયનું સાં ધારણ રીતે જ્ઞાન મેળવુ અય! તે વાયની વ્યાખ્યા ગોખીને માટે ક
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ. રવી તેનું નામ ભણવું છે. અને તે વિષયને ઉડો બોધ મેળવો તેનું નામ કેળવણું છે. કેળવણું અને જ્ઞાનને ઘણું કરી એકજ અર્થ છે. માટે આ ઉપરથી સિદ્ધ થાય છે કે સ્ત્રીઓને ભગાવતી એ કર્તવ્ય છે અને જે માબાપો પોતાની પુત્રીને કેળવણી આપતા નથી તેઓ પોતાના કબમાં પાછા પડે છે, બાળીકાઓને ભણાવવી એટલે તેને છોકરાઓની - મ ભળાવવી એમ નહી પણ તેઓને વાંચન, લેખન શીખની દવા પગી સર્વ જ્ઞાન આપવું, તે સાથે નિતીના સર્વે તો તેને શીખવવા અને પછી ધર્મશાન ઉપર લક્ષ અપાવવું એ શિવાય છોકરાઓને નિશાળમાં બીજું કેટલું એક શિખવવામાં આવે છે તે છોડીઓને શિખવવાની જરૂર નથી. બાળકની અને બાળકીઓની શિક્ષણ પદ્ધતિ જુદીજ હોવી જોઈએ કારણ કે તેને કાંઈ છોકરાઓની જેમ ભણીને નોકરી કરવા - થવા વ્યાપાર કરવા જવું નથી. તેઓને તો સંસારમાં રહી વ્યવહારમાં જે કુશળતા જોઈએ તે કુશળતા પ્રાપ્ત કરે તેટલું વ્યવહારોપગોગી જ્ઞાન અને આત્મસાધન કરવાને તથા સર્વ ધર્મ ક્રિયાની ઉંડી સમજણ મેળવવાને માટે જેટલું બની શકે તેટલું ઘર્મજ્ઞાન આપવું જોઈએ જેથી તેઓ પિતાનો ગૃહસ્થાશ્રમ પાપ સહિત ક્રિયાઓની જેમ બને તેમ ઓછાશથી સુને સુખે ચલાવે અને સારી રીતે ધર્મસાધન કરી ઉત્તરોત્તર સુમતિની પ્રાપ્તિના સાધન મેળ.
શાસ્ત્રકારની પણ આ બાબતમાં સંમનિ જણાય છે. મોક્ષ પ્રાપ્તિને માટે શાસ્ત્રકારે ધર્મ એજ ઉત્કૃષ્ટ સાધન કહેલું છે. ધર્મના બે માર્ગ છે. ગૃહસ્થ ધર્મ અને સાધુ ધર્મ. સાધુ ધર્મ–ચારિત્ર માર્ગ ઉછે છે પરંતુ જન્મ પામનાર માણસ પ્રથમ ગૃહસ્થપણામાંજ જન્મ પામે છે. વળી ચાધિ
થી સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે તેમ ગૃહસ્ય ધમરી પણ બિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે. ચારિત્રધર્મથી થોડે કાળે અને ગૃહસ્થ ધર્મની પરંપરાએ ઘણા કાળે પણ બનેથી ઇચ્છિત સિદ્ધિ શાસકારે કહી છે. પ્ર આદિ નીર્થકર શ્રી મા - ષભદેવ સ્વામીએ પ્રથમ વ્યવહાર માર્ગ રિખ હતો અને ગૃથધરી પ્રરૂપણ કરી હતી.
ગૃહસ્થાશ્રમ સ્ત્રી પુરૂષ બંનેથી જ ચાલે છે. જો તેઓ બંનેએ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું ન હોય તો ગૃહસ્થધમંથી ઇચ્છિતની ઘણે કાળે પણ સિદ્ધિ કહી છે તે ન થતા ઉલટો કર્મ બંધ થઈ સંસાર છદ્ધિ થાય છે. આથી
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માયા.
પણ બંનેને જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવાની આવશ્યકતા સિદ્ધ થાય છે. વળી ભગવાન ઋષભદેવ સ્વામીએ પોતાના પુત્ર ભરતને પુરૂની બહેતર કળાશિખવી હતી તેમજ સુંદરીને સ્ત્રીની ચોસઠ કળા શીખવી હતી. એ ચશક કળામાં ચિત્રકળા, નત્યકળા, ચિત્યકળા, ધર્મનીતિ, ભેજ્યવિધિ, વાણિજ્યવિધિ, વાદિવ, મંત્ર, તંત્ર, જ્ઞાન, વિજ્ઞાન, ધર્મવિચાર, કાવ્યશકિત, વ્યાકરણ, કથાકથન, વિચાર, લોકવ્યવહાર વગેરે કળાએ છે. એ સર્વ કળા ભણ્યા વિના-કેળવણી લીધા વિના પ્રાપ્ત થતી નથી. વળી બ્રાહીને અઢાર લીપી શીખવી હતી અને તેથી લીપી સર્વે શ્રી લીપીના નામથી ઓળખાય છે. શ્રીમદ્ ભગવતિસૂધમાં પ્રથમ નમસ્કાર બ્રાહ્મી લીપીને કર્યો છે. આ સર્વ ઉપરથી શાસ્ત્રકારની સ્ત્રીઓને જ્ઞાન આપવાની બાબતમાં સંમતિ છે એમ સિદ્ધ થાય છે એટલું જ નહી પણ જે તે પ્રમાણે તેઓને જ્ઞાન આપવામાં ન આવે તો ઘણી જાતના ગેર ફાયદા થાય એમ સિદ્ધ થાય છે. આચારદિનકરમાં વિવાહ પ્રકરણમાં જે બાળક અને બાળકી કુળ, આચાર, શીલ, રૂપ, વય, વિદ્યા, ધન, વેપ, ભાષા અને પ્રતિષ્ટામાં સમાન હોય તેને વિવાહ કરવા એમ કહ્યું છે અને જે તે પ્રભાણે ન કરવામાં આવે તો આપલેહન, કુટુંબકલેશ અને નાના પ્રકારના કલંકની નિપત્તિ થાય એમ કહ્યું છે અને આજે વિદ્યા વગેરે ગુણની - માનના વિના વિવાહ થાય છે તેથી તેમાં કેવા પ્રમાણે સ્થળે સ્થળે અવલેહન અને કુટુંબ કલેશાદિ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે તેથી એ કથન સત્ય છે એમ પ્રત્યક્ષ રીતે સિદ્ધ પણ થાય છે.
રામતિ, રીતા, દ્રોપદી, દમયંતી, કલાવતી, સુભદ્રા, શ્રીમતી, મદસુંદરી, સુરસુંદરી, ચંદનબાળા, મૃગાવતી વગેરે પૂર્વે થઇ ગએલી શીલતી અને મહાભા સ્ત્રીઓને ચરિત્ર જોઈએ છીએ તો પ્રહાર કરીને જ ગાય છે કે જે ગુગથી તેઓ ઘણાં મેળવી ગમેલ છે - ને જે ગુગથી તેઓ, સતિગામી થયેલ છે તે સર્વ ગુણ જ્ઞાન ગુની જ પ્રાપ્ત થયા હતા અને જ્ઞાન ગુણ તેમાં પ્રધાન ગુણ હતો.
આપણે.
જ ચાઠ કા નામ માટે જુદા જ ના પાદર્શ પાનું ૫૧
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ
Hથા. ( શ્રી મલ્લીનાથજી ચરિત્ર.)
અનું સંધાન પૃષ્ટ ૪૮ મેથી. ” હે પિતાજી ! જ્યારે જ્યારે હું તમારી પાસે આવી ત્યારે ત્યારે તમે તતકાળ મને બોલાવતા, હર્ષભેર બળામાં બેસારતા અને આજે શું એટલા બધા વિચારમાં પડી ગયા છે કે મને બોલાવતા નથી. મારા સામું જોતા નથી, તેમ મને આવી પણ જાણતા નથી; માટે જે વિચાર હોય તે મને કહે ” પોતાની પ્રાણ સમાન વહાલી પુત્રીના આ પ્રકારના મીણ વચનને શ્રવણ કરીને કુંભરાજ બોલ્યા–“હે પુત્રી ! તારું પાણી ગ્રહણ કરવાની ઈચ્છાથી જીતશત્રુ વિગેરે છ રાજાઓએ મારી પાસે દ મોકલ્યા હતા તે દૂતોના વચનોનો અસ્વીકાર કરીને મેં તેમને અપમાન કરી કાઢી મુક્યા હતા. તેમણે પોતપોતાના રાજા પાસે જઈને મારા કહેલા વચનો નિવેદન કર્યા જેથી તે છએ રાજાઓ બહુ કોપાયમાન થયા સતા પોતપોતાના લશ્કર સહિત અહીં આવી મિથિલા નગરીની ફરતા ગઢરોધ કરીને પડ્યા છે જેથી નગર બહાર જવા આવવાના સર્વે રસ્તાઓ બંધ પડવા છે. હું અનેક પ્રકારે તે છએ રાજાઓના છીદ્ર જોઉ છું પણ પામતો નથી તેથી હવે કે પ્રકારે તે છએ રાજાઓના લશ્કરને ભગાડવું તેના વિચારમાં હું નિમગ્ન થઈ ગયો છું " કુંભરાજાના ઉગ કારણને જાણીને મલ્લી પરી બેલ્યાં—“હે પિતાજી! આપ કોઈ પ્રકારનો સંકલ્પ વિકલ્પ કરશો નહીં. તમે તે છએ રાજાઓની પાસે જુદા જુદા દૂતે મોકલીને દરેકને એમ કહે વરાવે કે તમને મળી કુંવરી પરણાવશું એટલે તમે સંધ્યાકાળે એકલા આવોને. પછી તે દરેકને એક બીજા ને જાણે તેમ મારા બનાવરાવેલા મોહન ઘરને છએ જુદા જુદા કારોમાં થઈને ગર્ભ ગૃહમાં પ્રવેશ કરાવજો. અ ણરના દરવાજા બંધ કરીને નાળ ગોળ ગોફણ વિગેરે સજા કરીને રહે છે.” - કુંભરાજાએ મલ્લી કુંવરીને કહેવા પ્રમાણે અમલ કર્યો અને એ રા.
મને પૃથક પૃથક ઠારે ગર્ભ ગૃહમાં પ્રવેશ કરાશે. રામ ની - ગયા બાદ જ્યારે સ્પંદય થયે ત્યારે એ રાજાઓ પોત પોતાના ગર્ભ ગૃહની - બીમાંથી મલ્લીકુંવરીની સુવર્ણ પ્રતિમા મસ્તક પરના છીદ્ર યુકત અને તેની લોળ કમળના ઢાંકણા સહીત દીઠી. એટલે રૂપે કરી, લાવ કરી અને
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માયા
ગોવને કરીને ઘણી સાભારતી સાક્ષાત મલ્લીકુંવરી જ ઉભી છે તેમ તેઓએ જણ્યું. એટલે અત્યંત મોહ પામ્યા છતાં મેન્મેષ રહિત એક દષ્ટિએ-માત્ર તેને નિરખવાના અધ્યવસાયની એકાગ્રતાએ તેની સન્મુખ જોઈ રહ્યા.
મલ્લીવરી પ્રાતઃકાળ છે એટલે નાન કરી, વસ્ત્રાલંકાર ધારણ કરી અનેક ફન દાસીઓના પરિવારે પરવરી સતી જ્યાં પિતાનું સ્થાપેલું મેહન ઘર છે ત્યાં આવી અને જે ખંડમાં છએ રાજનઓવાળા ગૃની જાળી ઓ રહેલી છે તથા પિતા સમાન સંદર્યતાવાળી સુવર્ણની પ્રતિમા છે તે ખંડમાં પ્રવેશ કર્યો તે પ્રતિમાની પાસે આવીને તેના મસ્તક ઉપર ટાંકી રાખેલું એ પાંખડીવાળા કમળનું ઢાંકણું ઉધાયું એટલે તેમાંથી સને, ગાયના અને ઉંદરના કલેવર કરતાં પણ અત્યંત અશુભતર દુધ ઉછછે. ચારે બાજુ વ્યાપ્ત થઈ ગયો. એવા અસહ્ય દુૌધથી પરાભવ પામેલા છએ રાજઓ પિતપોતાનાં ઓઢેલા વસ્ત્રવડે નાક અને મુખ ઢાંકી પાડે - મુખ થઈને બેઠા. એટલે મલીકુંવરીએ તે એ રાજાઓ પ્રતે પુછયું કે “અહી દેવાનુપ્રિ ! તમે શા માટે મુખ નાક ઢાંકી ઉપરાંડા થઈને બે છે?” તેઓ બેલ્યિા કે “તમે આ પુતળીકાના મસ્તક ઉપરથી જે ટાંકણું ઉઘાડવું તેથી ઉછળેલા દુર્ગધવડે પરાભવ પામીને અમે પરાડ મુખ થઈને બેઠા છીએ.” પછી મલ્લીકુંવરીએ ને એ રાઓ પ્રત્યે ઉદેશીને કહ્યું કે “હે છતશત્રુ વિગેરે રાજાઓ! તમે વિચાર કરો કે આ સુવર્ણ પુતળી છે તેના મસ્તક ઉપર છીદમાં દરરોજ હું મત એવા અસાદિક ચારે પ્રકારના આકારનો એક એક કળીઓ લેપન કરતી હતી તો તે માત્ર આહારના પીંડને જ જ્યારે આવો મહા દુર્ગધરૂપ પુદ્ગળ પરિણામ છે ત્યારે આ ઉદારીક મારૂં શરીર જે શરીરનો સ્વભાવ પણ સડનાન વિદવંસન છે તેમાં દરરોજ લેપન કરેલા અનેક પ્રકારના આહારના અનેક કળેવો કે દુધ ઉત્પન્ન થયેલો હશે ? આ ઉદારીક શરીર કેવું છે કે જેમાંથી નિરતર થક અને બળખા યુટયા કરે છે, પીત્ત કરે છે, ક. નેત્ર અને પાલીકામાંથી કેવા નિકળ્યા કરે છે, ધીર, હું કાકદિ કરે છે, લઘુનિતિ વડીનિતિનો શ્રાવ થાય છે. તે એવું અશુભ અને દુગરી - સ્તુના ખજાનારૂપ જે આ શરિર તેને વિશે નાખેલા આહારાદિનો ગધ કેવો અપ્રિય હોવો જોઈએ ? તે વિચારો અને દેવાનીયો ! આ પળનો
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૦
શ્રી જનધર્મ પ્રકાશ, આ વામાઠા પરિણામને વિચારીને તમે મનુષ્ય સંબંધી કામભાગ વાંકા પડી મુકો વળી પામેલા ભાગને વિષે ગૃદ્ધિ, અતૃપ્તિ અને અસતોપ કરે, તેના દેપ ન દેખવામાં મોહ મુટતા કરો છો તે ન કરો વળી એ પા. મા કામને વિશે એકાગ્રતા ન કરો. હે દેવાનપ્રિયે ! રાગ કરો કે
આપણે આ વિમાન ભવથી ત્રીજે તે પછી મહાવિદેહ વિ - લિલાવતી વિજયમાં વીરોકા રાજધાનીમાં આપ સૌને મિલ ના, ચાતે જગ્યાએ સાથે દિકા ગ્રહણ કરી હતી. તેમાં મેં (હાબળે) આ પણ પરસ્પરની પ્રતિજ્ઞા (એક સરખી તપસ્યા કરવા ) હતી તેનું ઉલ્લંઘન કરીને તમે ઉપવાસ કરો ત્યારે હું કપટ ભાવથી અને તમારા કરતાં વધારે ફળ તથા ઠકુરાઈ પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છાથી છઠ્ઠ કરું એ પ્રમાણે કપટ કરવાથી સ્ત્રી નામ ક ઉપાર્જન કર્યું. ત્યાંથી કાળ કરીને આપણે માને જયંત નાના અનુત્તર વિમાનમાં ઉત્પન્ન થયા. આયુષ્ય પૂણું કરીને પ્રથ- તમે છ જણ રાવ્યા તે પોતાના રાજમાં અત્યારે રાત થયા છો. હું આ કુંભરાડાને ઘરે પુત્રી પણ અવતરી છું.” આપણો પરસ્પરનો સંકેત એક બીજાને પ્રતિબોધવાનો હોવાથી મેં તમને પ્રતિબોધ પમાડવામાટે આ રચના કરી છે તેથી તમે તમારા પૂર્વભવને સંભારો અને આ દુ:ખમય સંસારમાં ઉલટા વધારે ખુરશી ગાયના ન કરતાં તેમાંથી પાતા. આમાને ઉદ્ધરા,” આ પ્રમાણેના ભલીવરીના વચનને શ્રવણું કરીને તે છએ રાજાઓ શુદ્ધ અથવસાવડે તેનું ચિંતવન કરવા લાગ્રા. ઉજવળ લેસ્સાવડે તિસ્મરણ જ્ઞાનને આવર્ણ કરનારા કને ક્ષય કરી દીધું એટલે તત્કાળ જાતિસ્મરણ જ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. અને મલ્લીકુંવરીના કહેવા પ્રમાણે પોત પિતાને પૂર્વ ભવ દો. પછી કેવરીગ ગ ઘરના એ હાર ઊઘડાવ્યા એટલે તેને અને જ્યાં મળી છેહેલ છે ત્યાં આવ્યા. મલી કુંવરીએ કહ્યું કે “ ડો રાજને ! આ સંસારના ભયથી ઉગ પાણી છું તેથી દીક્ષા ગ્રહણ કરવા છે. તેમાં ભાવ શું વ છે?” એ રાવનઓએ રિચાર કરીને કહ્યું કે“ 'મારે છેમે દિક્ષા વગુ કરવા તૈયાર થયાં છે ત્યારે પછી અમને આ સંસાર માં રહા સતા આલંબન કેણ છે? અમારે પ્રતિબંધ પણ કરે છે? માટે - વિભવે જેમ તમે અમારા દિક્ષા સમયમાં ધર્મ ધરી હતા તેમ આ ભવમાં પણું તમેજ ધમધોરી થશો. અમે પણ સંસારના ભયથી ઉગ પામ્યા છીએ, જને મરણના ભયથી બને છે એ માટે તમારી રાધેજ દીક્ષા ગ્રહણ
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વર્તમાન રસમાચાર,
૭૧ કરશું” મલીકુંવરીએ કહ્યું કે “ જ્યારે તમારા પ્રણામ પણ એ પ્રમાણેજ વ છે ત્યારે તમે પિત પિતાની રાજધાનીમાં જાઓ અને પિત પિતાના પુત્રને રાજ ગાદીએ સ્થાપન કરી દીક્ષા ગ્રવણ કરવાને માટે તૈયાર થઈ શિબિકામાં બેસીને મારી પાસે આવો” છએ રાજાએ તે પ્રમાણે કબુલ કર્યું. પછી ભલી કુંવરી ને જીતશત્રુ વિગેરે એ રાઓને પોતાની સાથે લઇને જ્યાં ભરાતા બેઠા છે ત્યાં આવી. અને કુંભ રાજને પગે લગાડયા. કુંભરાળએ પણ તેમને અન્નપાન વસ્ત્ર આભૂષણ વિગેરે ઉત્તમ ઉત્તમ વતુ વડે બહુજ આદર સત્કાર કર્યો અને તેનો પમાડયો. પછી તે એ રાજાઓ ત્યાંથી રન લઈને પિત પિતાની યારી કરવા માટે પિત પિતાની રાજધાની પ્રત્યે આવ્યા.
અહીં મલ્લીકુંવરીએ વરસીદાનનો અવસર જાણીને વરસીદાન દઈને દીક્ષા ગ્રહણ કરશે એવો મનમાં સંકલ્પ કર્યો એટલે તે જ સમયે ધમદ્રનું આસન ચલાયમાન થવું, સોધને તરતજ અવધિજ્ઞાન વડે તેવું તે શ્રી મધી અરિહંતને દીક્ષા સમય . વિચારવા લાગ્યા કે મારે તેમજ થઈ ગયેલા અને થશે તે સર્વે સાંધાનો છત આચાર છે કે ત્યારે જ્યારે તીર્થકરને દીક્ષા અવસર હોય ત્યારે ત્યારે વરસીદાન દેવા સારૂ - ઇએ તેટલી દ્રવ્ય સંપદા તેમના ગૃહ વિશે પૂર્ણ કરવી તરતજ કે ધનદ નામના પોતાના કપાળને લાવીને આજ્ઞા કરી કે વરસીદાન દેવામાં જોઈએ તેટલી સંપત્તિ શ્રીગલ્લો અરિહંતના ગૃહમાં પૂર્ણ કરો.”
અપૂર્ણ
वर्तमान समाचार.
( શ્રી ભગવતી સૂત્રનું વ્યાખ્યાન.) શ્રી ભાવનગરમાં અશાડ પ્રથમ ૧૦ ૬ બુધવારથી પન્યાસ ગની રવિજય શ્રી સંધી વિનંતી ઉપરથી શ્રી ભગવતત્ર વાંચવા પ્રારંભ ક્ય છે. સર્વ સુત્રામાં ભગવતિની પ્રાધાન્યતા છે. એના પાંચમું અંગ, ભગવતિસૂત્ર અને વિવાહ પત્તિ એવા ત્રણ નામ છે. શ્રી સ્વામિએ ભગવંત શ્રી મહાવીરસ્વામિને પુછેલા ૩,૦૦૦ પાના એમાં ઉત્તર છે. એમાં જ શતક અને ૧૦૦ ૦૦ ઉદ્દેશ છે. પ્રથમ ૧૦૦ રતક હતા પરંતુ હાલ ૪ો રહેલા છે. અહીના સુત્રોની પેઠે આ સુત્ર સાધારણ રીતે વાંચમાં આપતું નથી પરંતુ શ્રેતાઓએ ભકિત અને શકિત બને બતાવવાની જરૂર
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 02 શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશે. પડે છે. મુખ્ય વિધિએ તો આનાએ એકાએ કરવું જાગ કરવા. ભૂમિ શયન કરવું, શિયળ પાળવું. દરરોજ વીશ વીશ નવકારવાળી શ્રી વિવાહાન્નતિ મૂત્રાવનH: એ પદની ગની, પગવીશ . ગ , 3સગ્ન કરવા અને દરેક ને ગેરમપદની કરવી તથા રે {}', ગુરૂ ભકિસ કરી. એ સૂત્ર સંગ્રામ સોનીએ પૂરે દરેક પ્રશ્ન તમ કેક શોના મહારવડે કરીને એટલે 35,000 સોના મહોર મુકીને એમ tવું હતું અને એ સુવર્ણ મુદ્રાની સારી શાદી કરાવી ને ને છે ? વીને અંડાર કરાવ્યા છે. હાલમાં સ્થાશકિત ભકિત કરીને સાંભળવા પર . ભાવનગરમાં તેને વર વદ 5 મા મારે બહુ ધામ" ના હતો અને એ ના પાના રા. હડીશવ કવે ને ઘરે લઈ જવામાં આવ્યા વ્યા હતા. રાણી યે હતું અને સવારે વહેલા પાને ગાર ઉપાશે પાને વાલા બાદ ભાભા માં શરૂઆત થઈ જતી. " રિક કરવાનો આદેશ વાડીઆ ગુલાબચંદ અમરજીને આપવા માં આ છે તેમના તરફથી દરરોજ 30 0 સ્વસ્તીક અક્ષતના કાઢીને ઉપર તેટલી જ બદામો અને એક શ્રીફળ મુકવામાં આવે છે એ પ્રમાણે ચાર માસ સધીમાં 3000 સાથીઓ પુરા થયા પછી જ્યાં સુધી સંપૂર્ણ થશે ત્યાં સુધી દરરોજ એકજ વસ્તિક કરીને શ્રીફળ મુકવામાં આવશે. ઘી li { પણ દરરોજ તેમના તરફથી જ જાય છે. વિશેષમાં પ્રથમ દિવસે પાંરા રન - નું, મોતી, પરવાળા, પાના અને માણેક) ના પાંચ સ્વસ્તિક તેમને નરક - થી કરવામાં આવ્યા હતા. પ્રારંભમાં શાને પૂછે માટે ઊછા લાવતા પહલી પુ રૂ 41) શ્રી વોરા. જસરાજ રાગ દે, બીજી B 3 25 થી શા. આણંદ) પરાગે, બીજી અને ચાથી દરેક રૂ ૧૧–૧૧થી શા. ડીરાચંદ ચકુછવાળાએ અને પાંચમી પ્રજા દશ રૂપી. શા. દેશચંદ છેડાએ કબાદ પણ રૂ 15) ને સુમાં આવ્યા હતા. આ મને દર - તકનાં પ્રારંભમાં ગાન પૂજન થવાની છે મા થી નાનાની મારી ઉપજ - ભાને સંભવ છે. દરેક શક નું થાય તે દિવસે પ્રભાવના કરવા માટે સલ તરફથી એક ટીપ કરવામાં આવી છે. માનવ મારો વ aa છે. આ તાઓનો પણ દરેજ , 1 ટ લા ક થા ? . . ભગાવ્યા બાદ ભાવના અધિકારે શ્રી કેશલાકા પુરૂ પ ચરિનનું ય ' શ્રી આદિનાથ રારિકા લગાવે છે. તે પણ સારા શરૂ કર્યું . જેના ! . ': ' ( પાયો એ નાતર પગ " !' ' દિલ! અતિશ૧ - - ' કે , For Private And Personal Use Only