Book Title: Jain Darshan ane Asprushyata
Author(s): Kapurchand R Baraiya
Publisher: Z_Arya_Kalyan_Gautam_Smruti_Granth_012034.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/230114/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadarzana ane aspRzyatA - zrI kapUracaMda raNachoDadAsa vAraiyA jainadarzana mukhyatve karmavAdane mAnanAra darzana che. vizvataMtra karma janya vicitratAne AdhAre cAlI rahyuM che. karmanA mukhya ATha bhede che. temAM eka gotra karma che. gotra karmanA mukhya be bheda che : (1) ucca gotra, (2) nIca gotra. nIca kuLamAM janma thavo e paNa karmajanya che. ucca kuLanI prApti thavI puNyodayane AbhArI che. nIca kuLamAM janma the e pApodayane AbhArI che. padayathI prApta sAmagrIne mada karavo na joIe pitAnAthI hIna sAmagrIvALA upara asUyA na lAvavI joIe ema jJAnI puruSa Dagalepagale kahI rahyA che, paNa sAthe sAthe dareke potAnI maryAdAmAM rahIne kArya karavuM joIe, e paNa nakakara vyavasthA che. Aje keTalAka bhAIo ajJAnatAnA kAraNe kahe che ke, "jaina zAsagraMthamAM varNavyavasthA ke spRzyatva nathI." paNa teonI samaja bhUlabharelI che. AgamagraMthe, prakaraNe, cuNio ane TIkA graMthamAM pRthyAzyatva aMgenA aneka ullekha jovA maLe che. jainetara graMthamAM paNa pRthyAspRzyatva tema ja maMdira praveza niSedha aMge ghaNuM pramANe maLe che. A viSayanA jJAtA pUjya puruSo pAsethI keTalAMka pramANe meLavI jijJAsu varganI jANa khAtara ahI ApavAmAM AvyAM che. jaina graMthamAM ApavAmAM AvelAM pramANe mULa cAra varNo ane pachIthI tenA sAMkaryathI (arasaparasanA samAgamathI) aneka jAtio janmI che. ( "Avazyaka niryukti." adhyayana 1, udeze 1.) (varNavyavasthA ane jAtibheda je mAnavAne taiyAra nathI, temane mATe A pATha bedharUpa che.) arihaMta, cakravatI, baLadeva, vAsudeva vagere uttama puruSo caMDAla Adi halakA kuLamAM janma letA nathI. ( "kalpasUtra. mULa pRSTha 22) (ucca-nIcanI vyavasthA AjanI nathI paNa sanAtana che, e A uparanA vAkyathI sAbIta thAya che.) sAdhu vagere pUjya puruSonI avahelanA karavAthI nIca gotra baMdhAya che ane mAtaMga vagere halakA kuLamAM te bhegavAya che. (uttarAdhyayana citta-saMbhUti adhyayana) (kayA kAraNe halakA kuLamAM utpanna thavuM paDe che, e paNa satrapATha jaNAve che.) mi Arya ka yANagautamasmRti graMtha Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [194] - sadasahara achcha had a cassavad spardhAspa vyavahAra jALavavAmAM na Ave te vyavahAra dUSita thAya che. vyavahAramAM spardhApa nI vyavasthA mAnya che. ('Avazyaka sUtra.' [malayagiri kRta TIkA] pRSTha 27) devadarzana karanArAonI je niMdA kare che, te caMDALa vagere jAtiemAM janma laI ne chevaTe narakamAM jAya che. ('zatru'jaya mAhAtmya) nIca kuLanA mANasAne dIkSA ApavI, tenA AhArAdi levA, tenA makAnamAM vasavuM vagere jainadarzanamAM niSiddha che. (Aghaniyukti.' pRSTha 157, gAthA 442) Duba, mAtaMga, caMDALa, DheDa vagere humezanA sUtakI che, mATe tenI sAthe vyavahAra karavA na ka2e. ('vicAra ratnAkara'pRSTha 156) manuSyA e prakAranA cheH A ane mleccha. temAM paNa jAtithI Aya ane jAtithI myuccha, ema be bheda che. yavana, bhIla, caMDALa Adi jAtithI mleccha che. ( 'tattvArtha sUtra.' hAribhadrIya TIkA rR. azuddha AcAravALA mANaso sAthe zrAvakoe sa`saga na sa'sarga' ane sabadha rAkhaveA. 3, sUtra-15, pRSTha 180) rAkhavA, sadAcArI sAthe ('dhami du'adhyayana 4) viziSTa jAti-kuLamAM janmelAne ja dIkSA ApI zakAya. jenI sAthe vivAha karI zakAya, tevA ucca kuLamAM utpanna thayelA dIkSAnA adhikArI che. (dhama biMdu'adhyayana 4) dazavaikAlika sUtramAM niSiddha kuLamAM gecarI mATe javAno sAdhuAne niSedha karela che. niSiddha kuLa e prakrAranuM che : eka maryAdita kALanA ane bIjA huMmezanA arthAta sadA kALanA. temAM prathamamAM jyAM vyavahAra cAlu heAya, chatAM prasUti, maraNa ItyAdi kAraNe sUtakavALA hoya te. bIjAmAM-sadA kALa jenI sAthe vyavahAra na heAya evA DheDa, caMDALa, Duba, camAra ItyAdi. ('dazavaikAlika cUrNi".' pRSTha 174) jenI sAthe vyavahAra na heAya, tevA kuLamAM sAdhu gocarI mATe na jAya. ( dazA vaikAlika.' [hAribhadrIya TIkA] pRSTha 166) jIgita eTale nizvita kuLA jiMdagI varjya che. tenI sAthe koI paNa jAtanA vyavahAra rAkhI zakAya nahi. ('nizItha sUtra.' uddeze| 4, gAthA 1610) kuLamAMthI AhAra vagere le, tene prAyazcitta Ave che. ('nizItha sUtra.'uddeze 16) grahaNa kare, te tene paNa prAyazcitta ('nizItha sUtra.' gAthA 1628) anuSThAneA kare ke vase, tene tI ('nizItha sUtra." gAthA 637) je sAdhu jugita eTale halakA " zrI Arya kayAA tanna smRtigraMtha je sAdhu nIca kuLanA mANase pAsethI vastra vagere lAge che. nIca kuLanA makAnamAM rahIne paThana-pATha kare, dhArmika karanI AjJAne bhaMga karyAnuM pApa lAge. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ secteslestestosteste stedeutedodlade de doctores de seistesbastestosteste stedeslastestes deste deosed. sestuestosto sosedossadestacadested sosesteder neu jJAnI hoya, chatAM paNa je te sadAcArI na hoya, to sevA karavA yogya nathI; jema ThaMDA pANIvALe hoya, paNa caMDAlane kUvo hoya, to tene kulIna mANasa Azraya karatA nathI. 'daza vaikAlika. hAribhadrIya TIkA) zAsananI apabhrAjanA, niMdA ane avahelanA karanAra AtmA aneka bhava sudhI sArI sthitimAMthI dUra rAkhanAra halakI jAtimAM janma pAme che. (zrI haribhadrasUri kRta "aSTakama aSTaka) vaDa, chIpA, camAra, DheDa, DuMba vagere jAtinA leke sadAkALa mATenA sUtakI che. temanI sAthe saMbaMdha rAkhavAthI durgaNo vadhe che, mATe saMbaMdha na rAkha. . (vyavahAra bhASyavRtti." uddeza 1) samAna kuLa ane samAna AcAravALe hoya, paNa jAti viruddha kArya karatuM hoya, tenI sAthe vivAha saMbaMdha rAkhavo nahi. ('dharmabiMdu. a. 1, sUtra 12) "he rAjana ! mAnamAM zvapAka-caMDALa jAti adhama che. jyAM ame janmyA hatA ane sarva jananI avahelanA sahana karatA hatA. pApakarma nirata evI dhapAka jAtimAM cirakALa rahyA ane pUrvakRta karmanA udaye lekamAM durgA cho ane jugupsAne pAmyA." ('uttarAdhyayana." a0 13, gAthA 18-19) eka vakhata sAta hajAra mAtaMga, DheDa ane pAMcase ujjaDa eka DheDanA saMghamAM zrI zatruMjaya tIrthanI yAtrAe AvyA hatA, paraMtu gItArthonA kahevAthI tIrthanI AzAtanA na thAya mATe zrI zatruMjaya tIrthane pradakSiNA daIne ja taLeTImAMthI pAchA vaLyA hatA. (ratyamaMdiragaNi kRta 'upadeza taraMgiNuM." pRSTha 250) karmavaza AtmAo UMcanIca jAtine pAme che. ('prazamasti." leka 81) kibiSika deve azubha karmanA udayavALA hoya che, teone caMDALa jevA gaNavAmAM Ave che. (bRhasaMgrahaNI TIkA." pRSTha 5) metAya caMDALa hatA, eTale ja zreNika rAjAe potAnI kanyA paraNAvavAnI nA pADI hatI. jemAM hAlanA pAmyA hatA, devanI sahAya hatI, tethI kSIra samudranA pANIthI temanA zarIrane zuddha karavAmAM AvyuM. sAmAnya janethI na thaI zake, tevAM aneka kAryo devasahAyathI temaNe karI batAvyAM. addabhuta mANasa jANI janatAe temane vyavahAramAM lIdhA. metAryane janasamUha sAthe vyavahAra temanI jAtinA kAraNe thayela na hatuM, paNa addabhutatAne kAraNe thaye hato. ('bharatezvara-bAhubalIvRtti') kUtare, gadheDe, caMDAla, mane ghaDe, rajasvalA strI, maDadu ane cAmaDuM eTalAMne aDakI javAya te vastra sahita snAna karavuM. ('kumArapAla caritra') mi zrI Arya karayANAgatama smRtigraMtha 75 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [19]ubhashth hahahah basad dal as a 2 | | | | | _ < dash+ caDAla ane yavana vagere mlecchanA gharamAM jo bhAjana kare teA 50 upavAsa, 50 ekAsaNA, pAMca tI yAtrA, pAMca sAdharmika vAtsalya, pAMca jinapUjA zAMtisnAtra sahita karavI, tathA saMghabhakti vagerenuM prAyazcitta pUrNa thayA bAda mATI, jala ane auSadhi mizra karIne tenAthI snAna karavuM. tenAthI te zuddha thAya. jo e pramANe na kare te jJAti bahAra karavA ane tene peAtAnI sAthe besADave! paNa niha. e ja pramANe bhIla, meAcI vagerene tyAM bhAjana kare, te paNa judA judA prAyazcita karAvavA. ca'DAlanI strI sAthe samAgama kare, te tenI sAthe vyavahAra tyAga karavA. (anIti--prAyazcitta adhikAra.' zlAka 2 thI 42) spRzyAspRzyatva phakta manuSyeAmAM ja che ema nathI, deveAmAM paNa che; kema ke, kilbiSika deve aspRzyapaNAthI jinezvara devAnA janma maheAtsava, aSTAhnikA maheAtsava AdimAM bhAga laI zakatA nathI, te aMge 'lokaprakAza' graMthamAM A mukha che : // 8 // amI ca cANDAlaprAyA nindyakarmAdhikAriNaH / aspRzyatvAdanyadevai - dhikkRtA starjanAdibhiH / / devaloke vimAneSu svadhAbhupadAdiSu / kautukAdisaMgateSu devAnAM nikareSu ca // aSTAkA saveSu jinajanmotsavAdiSu / aprApnuvantaH sthAnaM te svaM zocaMti viSAdinaH // ( 'lAkaprakAza' mudrita prata. pRSTha 354-355) bhAvA : e caMDAla sarakhA nidya kriyA karanArA kikSiSika deve anya devA vaDe tanA vagerethI dhikkAra pAmelA aspRzyapaNAthI devalAkamAM, vimAnAmAM devAnI padAmAM kautuka vagerethI bhegA thayelA devAnA samUhamAM aSTAkiA Adi utsavamAM ane jinezvarAnA janma mahotsava AdimAM sthAnane nahi pAmatA kheda pAmelA potAnI niMdA kare che. 1885 aDI keikane evA prazna thAya ke, kilmiSika devA janmathI maraNapayaMta azuddha AhAra karanArA hAtA nathI, kAraNa ke devalAkamAM keLiyAthI khAvArUpa kalAhAra kAI devene hAtA nathI, deve manebhakSI hAya che, te pudgale paNa atyaMta svaccha hAya che, temanuM zarIra paNa suMdara hAya che, vana paNa ahInA cAMDAleAnI jema nIca hetu nathI, te zA kAraNathI aspRzyapaNuM prApta thayu ? tene uttaramAM 5. zrI vinayavijayajI mahArAje zrI bhagavatI sUtranA AdhAre lakhyuM che : 'pUrva bhavamAM AcArya - upAdhyAya vagerene apayaza karanArA thayA. mithyAbhi nivezathI peAtAnA AtmAne tathA bIjAnA AtmAne prabhu mAthI viparIta mArgomAM joDanArA thayA, te mithyAbhinivezI jIve ghaNAM varSA sudhI cAritraparyAya pALI maraNa pa``ta I nI Arya kalyANautama smRtigraMtha 110211 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatu. soosebo. ... stsAside.blogspot.bp.bbc.desertebooks agodess [17] te pApanI AlocanA karyA vinA kibiSika devamAM utpanna thayA, eTale pUrva bhavamAM pUrve kahela aghora pApa bAMdhyuM, te kAraNe devagatimAM paNa te deve aspRzya banavAthI deva sabhA, nATaka sabhA, saMgIta sabhA, zrI jinezvara bhagavaMtanA janma mahotsava AdimAM praveza karI zakatA nathI. jyAre kilbiSika de devabhavamAM janmathI maraNa paryata kaI paNa azuddha kriyA, azuddha bhakSaNa Adi karatA nathI, chatAM pUrva bhavamAM karela deva - guru niMdA AdinA lIdhe nIca gotrakama bAMdhI caMDAla jAtimAM utpanna thayela che pavitratama zrI jinamaMdiramAM praveza na pAme te yukitasaMgata che. zAsattvanA ajANa evA keTalAka kahe che ke, "bhagavaMta niraMjana nirAkAra hovAthI temane AbhaDacheTa lAgatI nathI. te te mahAnubhAvoe jANavuM joIe ke, aMjanazalAkA prANapratiSThA karatI vakhate jinapratimAmAM zAsanarakSaka devAdhiSThita karatI vakhate jinapratimAmAM tattvasattA sthApana karelI hoya, te DheDa-caMDAla AdinA praveza thavAthI naSTa thaI jAya, ane tema thavAthI bhaktapuruSanI bhakitavizeSane vyAghAta thaI jAya tema upAdhyAyajI zrI yazovijayajI vAcaka paNa "nayanAmRta taraMgiNI" graMthamAM lakhe che. A rIte bhagavatI sUtra uttarAdhyana sUtra, Avazyaka TIkA, nizItha sUtra, dazavaikAlika sUtra, vyavahAra sUtra, ogha niryukti, aSTaka prakaraNa, tattvArtha sUtra, dharmabiMdu, ahaMnIti, pravacana sAroddhAra Adi aneka graMthomAM pRththApRzyatva tathA harijana Adi sAthenI vyavahAramaryAdA aMgenA ullekha maLe che. vAstavamAM spezyAzyatva e vaijJAnika che. temAM tuccha manavRtti nathI. prajAkIya zuddhi vArasAgata cAlu rahe te mATenI sAmAjika vyavasthA che. mAtA ke strI rajasvalA thAya tyAre putra ke pati sparza karatAM nathI, temAM teo pratyenI tuccha vRtti nathI, paNa zuddhinuM dhoraNa sAcavavAnuM che. DekaTara dadIne tapAsyA pachI keTalIka vakhata hAtha sAbuthI dhoI sApha kare che, tenuM kAraNa paNa eka jAtanI aspRzyatA hoya te jAtanI zuddhi karavI ghaTe. lehIgata aspRzyatA dUra karavAmAM ghaNe samaya lAge. vAcaka varga pRzyapRzyatvane vijJAnasiddha sAmAjika vyavasthA samajI kaI paNa jAtanA pUrvagraha vinA mAnavamAtra pratye vAstavika samabhAva rAkhI mahApuruSoe AtmAnA vikAsa mATe vyavasthAnuM pAlana karI AdhyAtmika unnati sAdhe, e ja aMtaranI abhilASA ! ja zrI Arya kathANAgolamasmRtigraMtha