Book Title: Iriyavahi
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Z_Jintattva_Granth_1_002039.pdf and Jintattva_Granth_2_002040.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249452/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvahI (eryApathikI) chello eka saikAmAM vividha kSetre vaijJAnika zodhakhoLane pariNAme manaSyanI jIvanazailImAM keTaluM moTuM parivartana AvI gayuM che ! eka sthaLethI bIje sthaLe javA mATe relave, moTaragADI, vimAna, naukAjahAja ityAdi sAdhanonA vikAsane pariNAme gati ane aMtaramAM keTalA badhA pheraphAro thatA rahyA che ! duniyAmAM avarajavara atizaya pramANamAM vadhI gaI che. avakAzI upagraho ane rokeTonA paribhramaNanI to vAta ja judI che. ramatagamatanI spardhAo sivAya page cAlIne (ke doDIne) lAMbuM aMtara kApavAnI vAta have jANe jUnavANI jevI lAge che. Ama chatAM Aje paNa hajAro jaina sAdhu-sAdhvIo jIvana paryata page cAlIne, vihAra karIne eka sthaLethI bIje sthaLe javAnA vratavALAM hoya che e paNa eTalI ja AzcaryakAraka vAta gaNAya che. teo badhA gatAnugatika, rUDhicusta, alpamativALA mANaso che evuM mAnavAnI rakhe koI bhUla kare. jaina paraMparAmAM aneka tejasvI vibhUtio thaI gaI che ane vartamAna samayamAM paNa jovA maLe che. dharma ane tatvajJAnamAM tarkayukta UMDI zraddhA vagara AvuM banI na zake. jaina dharmanA AcAranA siddhAntomAM sauthI mahattvano siddhAnta te ahiMsApAlanano che. vaLI jIvatattva ane enA prakAro vize jaina dharma jeTalI UMDI vicAraNA karI che evI jagatanA anya koI dharme nathI karI. nigodanA jIvothI mAMDIne siddhagatinA jIvo sudhInI vicAraNA emAM che. Indriyo pramANe emAM jevuM vargIkaraNa jovA maLe che tevuM anyatra maLatuM nathI. UtAMbesatAM, hAlatAcAlatAM, khAtAMpItAM keTalA badhA sUma ekendriya Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 jinatatva jIvo mRtyu pAme che e vAta Adhunika vaijJAnika dRSTie siddha thaI gaI che chatAM keTalAne e samajAya che ? samajAyA pachI keTalAne evI sUkSma vicAraNAmAM rasaruci janmaze ? rasaruci pachI keTalA e vAtane zraddhApUrvaka anusaravAno prayatna karaze ? jagatanA jIvamAtra sAthe maitrI ane karuNAnI bhAvanA vagara evA jIvonI hiMsAthI viramavAnI vAta gamaze nahIM. jyAM paMcendriya jIvonI ja ATalI badhI hiMsA vizvamAM vadhI rahI che tyAM ekendriya ane temAM paNa sUkSma ekendriya jIvonI kyAM vAta karo cho ? - ema kahI koIka hAMsI paNa uDAvI zake. paraMtu jeono AtmatattvanI vicAraNAmAM rasa jAgyo che, jeone AtmatattvanI jhAMkhI thaI che, jeone sarva jIvomAM zuddha caitanyatattvanAM darzana thAya che evI vyaktio potAnA AcAramAMthI khasaze nahIM. vizvamAM sUkSma ekendriya jIvono pratisamaya je rIte saMhAra thayA kare che te jotAM ema avazya kahI zakAya ke sUkSma jIvonI hiMsA vinA manuSyanuM astitva kSaNavAra paNa TakI na zake. hAlatAcAlatAM, hAthapaga halAvatAM, are AMkhanuM maTakuM mAratAM paNa asaMkhyAta sUkSma ekendriya jIvo vinAza pAme che. vartamAna samayamAM jhaDapI vAhanavyavahArane lIdhe enuM pramANa ghaNuM ja vadhI gayuM che. eka vimAna-pravAsamAM keTalA badhA vAyukAyanA jIvonI hiMsA thAya che ! e jIvono vinAza karavAno Azaya na hoya to paNa vinAza thAya che e hakIkata che. kSaNamAtramAM potAne kAraNe mRtyu pAmelA AvA sUkSma ekendriya jIvo dhAro ke manuSya jeTalo AkAra dhAraNa karIne ApaNI samakSa jo UbhA rahe to e saMkhyA joIne ApaNe digamUDha thaI jaIe. jo mANasa samajadAra hoya to karuNAthI enuM haiyuM bharAI Ave. eTalA mATe ja potAnI avarajavarane kAraNe jANatA ajANatAM thatI jIvonI hiMsA- virAdhanA mATe tatkAla kSamA mAgI laIne vizuddha thavAnI jenomAM eka vidhi che. prAcIna kALathI adyApi paryata pracalita rahelI A vidhi te "iriyAvahI' che. "iriyAvahI' zabda saMskRta vidI athavA "airyApathikI' parathI Avelo che. saMskRtamAM phuI zabdanA artha gati, cAlavuM, pharavuM, gamanAgamana karavuM ityAdi thAya che. sAdhu-sanyAsIonI avarajavara mATe e zabda savizeSa prayojAyo che. patha eTale mArga, rasto. IryApatha eTale avarajavara mATeno mArga Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvahI (eryApathikI) 131 athavA mArgamAM AvAgamana karavA saMbaMdhI. zabdano arthavistAra thatAM IriyAvahI zabda mArgamAM gamanAgamana karyA pachI te aMge lAgelAM pApamAMthI vizuddha thavA mATe karAtI viziSTa dharmakriyA mATe vaparAvA lAgyo. jainono e pAribhASika zabda banI gayo. IriyAvahInI kriyA zrAvake to karavAnI, paNa sAdhu-sAdhvIo mATe to te anivArya banI gaI, kAraNa ke gRhasthonuM gamanAgamana nimprayojana paNa hoI zake, paraMtu sAdhuonuM gamanAgamana to saprayojana ja hovuM joIe. sAdhuoe ahiMsAnuM mahAvrata dhAraNa kareluM che. eTale pAMca samitimAM IryAsamitine mahattvanuM sthAna apAyuM che. IriyAvahI' sUtra gaNadhara bhagavaMte raceluM sUtra che. "AvazyakasUtra'nA pratikramaNa-adhyayana' nAmanA cothA adhyayanamAM te Ave che. A sUtra prAkRta bhASAmAM che. te nIce pramANe che : "IcchAkAreNa "saMdisaha" bhagavan! IriyAvahiyaM paDikkamAmi ? icche ! icchAmi paDikamiuM, IriyAvahiyAe virANAe, gamanAgamaNe, pANakkamaNe, bIyakramaNa, hariya%maNe osA-usiMga-5Naga-daga-maTTI-makaDAsaMtANA-saMkamaNe ! je me jIvA virahiyA . egidiyA, beIMdiyA, tediyA, cauridiyA, paMciMdiyA | abhiyA, variyA, lesiyA, saMdhAIyA, saMghaTTiyA, pariyAviyA, kilAmiyA, uddaviyA, ThANAo ThANe saMkAmiyA, jIviyAo vavaroviyA tassa micchAmi dukkaDuM ! A prAkRta sUtrano gujarAtImAM zabdArtha nIce pramANe che : icchA pramANe bhagavan! AjJA Apo, huM aiyapathikI pratikramaNa karuM ?' gamanAgamanamAM prANIne cAMpatAM (dabAvatAM, kacaDatAM), bIjane cAMpatAM, lIlotarIne cAMpatAM, jhAkaLa, kIDInAM dara, lIla-phUga, pANI, kAdava, karoLiyAnA jALAne cAMpatAM -- meM je ekendriya, beindriya, indriya, caturindriya, paMcendriya jIvone lAte mAryA hoya, dhULe DhAMkyA hoya, bhoMya sAthe ghasyA hoya, athaDAvyA - kUTAvyA hoya, paritApa upajAvyo hoya, kheda pamADyo hoya, udvega pamADyo hoya, eka sthAnethI bIje sthAne mUkyA hoya, jIvitathI chUTA karyA hoya tamArI nAkhyA hoya) te mAruM duSkRtya mithyA thAo. (te mATe huM kSamA mAguM chuM.) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatattva A sUtramAM AvatA keTalAka pAribhASika zabdonA artha joIe : 'pANakkamaNe' eTale prANo (jIvo)ne cAMpIne upara cAlatAM, 'bIyakkamaNe' eTale bIja (biyAM)ne cAMpatAM. 'hariyakkamaNe' eTale harita athavA lIlI vanaspatine, lIlotarIne 132 cAMpatAM. 'osA' eTale osa athavA jhAkaLa 'uniMga' eTale mATImAM goLa chidra pADanAra jIvo, je gadhaiyA tarIke oLakhAya che. uniMgano bIjo eka artha thAya che ke kIDIonAM dara, 'paNaga' eTale lIla, phUga, pacaraMgI sAdhAraNa vanaspati. 'dagamaTTI' eTale DhIlo kAdava, kIcaDa daga ane maTTI ema judA judA zabda laIe to daga (dak eTale kAcuM pANI ane maTTI eTale mATI. 'makaDA-saMtANA' eTale karoLiyAnAM jALAM. 'saMkramaNe' eTale enA upara saMkramaNa karyuM hoya, te cAMpIne upara cAlyA hoya ane e rIte jIvonI je virAdhanA karI hoya eTale ke teone kaSTa, du:kha ApyuM hoya. te mATe A pramANe kSamA mAgavAmAM Ave che. jaina dharmamAM jIva dravya vize (tathA anya dravya vize paNa) jeTalI UMDI vicAraNA thaI che teTalI duniyAnA anya koI dharmamAM jovA nahIM maLe. 'jIvavicAra ' nAmanA dharmagraMthamAM jIvonuM bahu sUkSma vizleSaNa karavAmAM AvyuM che. jyAM cetanAzakti che tyAM jIvana che. je potAnI meLe harIpharI zake, hAlIcAlI zake evA trasa jIvo ane potAnI meLe harIpharI na zake tevA sthAvara jIvonA paNa peTAprakAra batAvavAmAM AvyA che. pRthvI, pArzI, agni, vAyu ane vanaspati e pAMca sthAvara jIvo che ane mANasa, gAya, bheMsa, baLada, popaTa, cakalI, uMdara, sApa, vIMchI, bhamaro, kIDI, maMkoDo vagere trasa jIvo che. trasa ane sthAvara jIvomAM je jIvatattva che te prANane AdhAre che, jyAM prANa che tyAM jIva che ane jyAM jIva che tyAM prANa che. AvA dasa prakAranA prANa batAvavAmAM Ave che. e dasa te pAMca indriya, traNa baLa athavA yoga, zvAsozvAsa ane AyuSya. pAMca indriya te sparzendriya, rasanendriya, ghrANendriya, cakSurindriya ane kSotrendriya. A indriyone rahevAnAM sthaLa athavA ThekANAM te anukrame cAmaDI jIbha, nAka, AMkha ane kAna. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvahI (epathikI) 133 traNa baLavAna yoga A pramANe che : jenA vaDe ApaNe vicAra karI zakIe te manobaLa, jenA vaDe bolI zakIe, avAja uccArI zakIe te vacanabaLa ane jenA vaDe UThavuM, besavuM vagere kArya karI zakIe te zarIrabaLa. je zakti vaDe zarIramAM vAyu dAkhala karI zakIe, rAkhI zakIe ane bahAra kADhI zakIe te zvAsocchavAsa ane je zakti vaDe zarIramAM jIvatva amuka kALa sudhI TakI zake te AyuSya. IndriyanI saMkhyA pramANe jIvo pAMca prakAranA che. ekendriya, beindriya, teindriya, corendriya ane paMcendriya. ekendriya jIvone sparzendriya, beindriya jIvone sparzendriya ane rasanendriya, indriya jIvone sparzendriya, rasanendriya ane dhrANendriya, caurendriya jIvone sparzendriya, rasanendriya, dhrANendriya, ane cakSurindriya ane paMcendriya jIvone sparzendriya, rasanendriya, dhrANendriya, cakSurindriya ane zrotrendriya hoya che. keTalI indriya ane kaI kaI che e yAda rAkhavA mATe sahelo upAya e che ke potAnA caherAmAM sauthI nIce dADhI-haDapacI (sparza)thI zarU karI upara jatAM jIbha, pachI nAka, pachI AMkho ane pachI kATakhUNe kAna ema anukrame umeratA javAthI ekendriyathI paMcendriyano khyAla Avaze.) iriyAvahI sUtramAM jIvone mATe AvatA zabdonI samaja nIce pramANe che : "egidiyA' eTale e kendriya jIvo. ekendriya jIvone phakta sparzendriya hoya che. temanI gaNanA tiryaMca gatinA jIvomAM thAya che. ekendriya jIvo pAMca prakAranA che : pRthvIkAya, apakAya, teukAya (tejasakAya), vAyukAya ane vanaspatikAya. ekendriya jIvone cAra prANa hoya che : (1) zarIra (sparzendriya), (2) zarIrabaLa (kAyayoga), (3) zvAsocchuvAsa ane (4) AyuSya. kAcI mATI, paththara, mIThuM vagere pRthvIkAya jIvo che. pANI apakAyanA jIvo che. agni teukAyanA jIvo che. havA, pavana te vAyukAyanA jIvo che ane zevALa, jhADapAna vagere vanaspatikAyanA jIvo che. beidiyA' - eTale be indriyavALA jIvo. teone sparzendriya ane rasanendriya (jIbha) e be indriyo hoya che. te paNa tiryaMca kahevAya che. be indriyavALA jIvone cha prANa hoya che : (1) zarIra (sparzendriya), Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 jinatatva (2) rasanendriya (jIbha), (3) zarIrabaLa (kAyayoga), (4) vacanabaLa (vacanayoga), (5) zvAsocchavAsa ane (6) AyuSya. beindriya jIvomAM lohI cUsanArA jaLo vagere, varasAdamAM utpanna thanArAM aLasiyAM vagere. vAsI ane eMThA annajaLamAM utpanna thanArAM lALiyAM, peTamAM utpanna thanArA nAnA jIvo te karamiyAM ane moTA te gaMDolA, pANImAM utpanna thanArA porA, samudramAM utpanna thanArA zaMkha, koDA vagere vagere, lAkaDAmAM utpanna thanArA kIDA te mehari vagere gaNAya che. 'inDiyA' eTale traNa indriyavALA jIvo. te paNa tiryaMca kahevAya che. traNa indriyavALA jIvone sparzendriya, rasanendriya ane dhrANendriya hoya che. traNa indriyavALA jIvone sAta prANa hoya che : sparzendriya, rasanendriya, dhrANendriya, kAyayoga, vacanayoga, zvAsocchavAsa ane AyuSya. traNa indriyavALA jIvomAM mANasanA mAthAmAM utpanna thanAra jU, zarIranA melamAM utpanna thanAra sapheda jU, jhADanA thaDa vageremAM thanAra maMkoDA, pathArImAM utpanna thanAra mAMkaDa, kAnamAM pesI janAra kAnakhajUrA, mIThAI-gaLapaNamAM thanAra vividha prakAranI rAtI, kALI kIDI, anAjamAM utpanna thanAra dhaneDA, IyaLa vagere tathA bIjI ghaNI jAtanA jIvo che. cauridiyA athavA caureMdiyA eTale caturindriya, cAra indriyavALA jIvo. te paNa tiryaMca gatinA jIva tarIke gaNAya che. cAra indriyavALA jIvone sparzendriya, rasanendriya, dhrANendriya ane cakSurindriya hoya che. caurendriya jIvone ATha prANa hoya che : tvacA, jIbha, nAka, AMkha, kAyayoga, vacanayoga, zvAsocchavAsa ane AyuSya. cAra indriyavALA jIvomAM puSpAdinI sugaMdha lenAra bhamarA, bhamarI, madhamAkhI vagere, pANI, kIcaDa vageremAM utpanna thanAra maccharo, gaMdakImAM utpanna thanAra mAkhI, DAMsa vagere, chANa vageremAM utpanna thanAra vIMchI, ghoDAnA tabelAmAM utpanna thanAra bagAI, dIvAbattI pAse AvanAra pataMgiyAM, khetaramAM dhAnya khAI janAra tIDa, jALAmAM rahenAra karoLiyA, aMdhArAmAM rahenAra vAMdA, kaMsArI vagere prakAranA jIvo gaNAvavAmAM Ave che. pacidiyA' eTale paMcendriya, pAMca indriyavALA jIvo. teone Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvahI (eyapathikI) 13pa pAMce indriyo-sparzendriya, rasanendriya, dhrANendriya, cakSurindriya ane zrotrendriya hoya che. paMcendriya jIvo manuSya, tiryaMca, devatA ane nArakI e cAre gatimAM hoya che. paMcendriyanA saMjJI paMcendriya ane asaMjJI paMcendriya evA be prakAro che. deva, nAraka, garbhaja manuSya ane garbhaja tiryaMcane saMjJI paMcendriya gaNavAmAM Ave che ane teone dasa prANa hoya che. asaMjJI paMcendriya jIvomAM samRmi manuSyane manobaLa na hovAthI nava prANa hoya che. keTalAka saMpUmi manuSyone vacanabaLa paNa hotuM nathI. teone ATha prANa hoya che. keTalAka saMmUcchima jIvo zvAsocchavAsa paryApti pUrI karyA vagara mRtyu pAme to temane sAta prANa hoya che. A jIvanI, iriyAvahI sUtramAM darzAvyA pramANe, dasa prakAre virAdhanA thAya che eTale ke temane du:kha, kaSTa apAya che ane e dvArA pApakarma baMdhAya che. e nIce pramANe che : (1) abhiyA-eTale abhihatA. eTale ke lAte marAyA, Thokare mAryA, athaDAvyA, sAme AvatAne haNyA hoya. (2) vattiyA-eTale vartitA, eTale ke dhULa vaDe DhAMkyA hoya athavA DhaMkAyA hoya. (3) lesiyA-eTale zleSita, AzleSita. eTale ke bhIMsyA hoya, bhoMya sAthe ghasyA hoya ke ghasAyA hoya athavA masaLyA hoya. (4) saMghAIA-eTale saMghAtita karyA hoya. arthAt paraspara zarIra dvArA aphaLAvAyA hoya, ekaThA karyA hoya. (5) saMghaTTiyA - eTale saMghakrita eTale thoDA sparzathI dubhavyA hoya. (9) pariyAviyA-eTale paritApita arthAtu paritApa upajAvyo hoya, du:kha ApyuM hoya, kaSTakaleza karAvyo hoya, herAna-parezAna karyA hoya. (7) kilAmiyA-eTale kalAnita karyA hoya, kheda pamADyo hoya, adhamUA ke mRta:prAya karI nAkhyA hoya. (8) uddaviyA eTale upadravita athavA avadrAvita karyA hoya arthAt gabharAvyA hoya, tharatharAvyA hoya, trAsa Apyo hoya, bIka batAvI hoya. (9) ThANAo ThANa saMkAmiyA eTale sthAnAt sthAna saMkrAmitA arthAt Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 jinatatva eka sthAnethI bIje sthAne saMkramita karyA hoya, mUkyA ke pheravyA hoya athavA potAnA sthAnethI vikhUTA pADI dIdhA hoya. (10) jIviyAo vavaroviyA-jIvitathI vyaparopita karyA hoya eTale ke chUTA karyA hoya. arthAtu jIvathI mAryA hoya, mArI nAkhyA hoya, iriyAvahI sUtra (1) icchAmi (2) paDikkamiu (3) iriyA-vahiyAe ane (4) virANAe A cAra padonA vistArarUpe che. sUtramAM mukhya cAra vibhAga paDe che ane sUtramAM sAta saMpadAo che. IriyAvahI sUtra icchAkAreNa' zabdathI zarU thAya che. tyAra pachI paNa emAM "iccha' ane "icchAmi' zabdo Ave che. A batAve che ke "iriyAvahImAM icchA'nA prakAranI sAmAcArI che. jaina dharmavidhio ke AcAro vize zAstromAM dasa prakAranI sAmAcArI A pramANe batAvavAmAM AvI che : (1) icchA, (2) micchA, (3) AvismayA, (4) nIsIhi, (pa) chaMdaNA, (ka) tahatti, (7) pRcchA, (8) pratipRcchA, (9) upasaMpadA ane (18) nimaMtraNA. IriyAvahImAM 'icchA' sAmAcArI che. eTale ke ziSyanI IcchA hoya to guru AjJA Ape ane AjJA ApavAnI gurunI icchA hoya to teo AjJA Ape. A sAmAcArImAM koI Agraha hoto nathI. "IriyAvahI' e "IcchA'nA prakAranI sAmAcArI hovAthI ziSya svecchAe te mATe gurunI AjJA mAge che. Ama, IriyAvahI eTale saMkSipta athavA laghu pratikramaNa. IriyAvahI pratikramaNano A vidhi AlocanA-pratikramaNano jaghanyamAM jaghanya vidhi che, kAraNa ke emAM sAmAnya nimittothI thayelA nAnA doSonuM tarata pratikramaNa karavAnuM hoya che. (moTA doSonI zuddhi mATe moTA pratikramaNanI judI judI vidhio che.) A vidhimAM tarata lAgelAM tAjAM karmone khaMkherI nAkhavAnAM hoya che. mana, vacana ane kAyAnA vividha yogothI bhAre ane haLavAM karmo baMdhAya che ? kyAreka moTA kaSAyo thAya che. paraMtu sAmAnya gamanAgamanamAM mukhyatve hiMsAno doSa lAge che. IcchA hoya ke na hoya, gamanAgamanamAM vizeSata: sUkSma ekendriya jIvonI virAdhanA avazya thAya che. ekaMdare te ajANatAM, ahetupUrvaka thAya che, to kyAreka jANatAM ane hetupUrvaka thAya che. evAM tAjAM baMdhAyelAM nAnAM karmonA kSaya mATe A AlocanA-pratikramaNanI vidhi IriyAvahI' che. jaina sAdhu-sAdhvIo mATe pAMca mahAvrata uparAMta pAMca samiti ane traNa Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvahI (erpApathikI) guptinA pAlana upara ghaNo bhAra mUkavAmAM Avyo che. ene aSTa pravacanamAtA paNa kahevAmAM Ave che. emAM pAMca samitimAM sauthI prathama samiti te IryAsamiti che. samiti eTale vivekapUrvakanI, yatnApUrvakanI pravRtti. IryAsamitinuM pAlana karavA mATe sAdhu-sAdhvIoe mArgamAM joI- saMbhALIne cAlavuM. sAdhusAdhvIoe aMdhArAmAM gamanAgamana karavAnuM hotuM nathI. mANasonI avarajavaravALA, sUryaprakAzathI prakAzita thayelA mArgamAM cAra hAtha AgaLa jeTalI bhUmi 52 nIce dRSTi rAkhIne, jIvonI hiMsA na thAya e rIte lakSa rAkhIne, sAdhu-sAdhvIoe gamanAgamana karavAnuM hoya che ke jethI potAne tatsaMbaMdhI ochAmAM ocho doSa lAge. airyAthikI virAdhanA zarIranI javAAvavAnI-gamanAgamanI kriyAthI thAya che. temAM jIvonI hiMsA thatI hovAthI karma baMdhAya che. A virAdhanA pahelA guNasthAnakathI chaThThA guNasthAna sudhI rahelA jIvothI thAya che. eTale A virAdhanA zramaNa bhagavaMtothI paNa thavAno saMbhava rahe che. eTale gamanAgamanathI lAgelAM karma mATe teone IriyAvahI pratikramaNa karavAnuM hoya che. e temanI satata jAgRta dazA sUcave che. IriyAvahI pratikramaNa kAusagga sAthe karavAnuM hoya che. kAusagga karatAM pahelAM vizuddhikaraNa mATe tathA mAyA, nidAna ane mithyAtvarUpI zalyathI rahita thavA mATe 'tassa uttarI' sUtra ane kAusagga mATe 'annattha' sUtra bolavAnuM hoya che. kAusagga logassa sUtrano ka2vAno hoya che. tyAra pachI pragaTa logassa bolavAno hoya che. Ama, IcchAmi khamAsaNa, IriyAvahiyA, tassa uttarI, annatya ane logassa (kAusagga ane pragaTa) maLIne A vidhi pUrNa thAya che. IriyAvahI sUtramAM jIvonI virAdhanA mATe kSamA mAgavAmAM Ave che. Ama to samasta cauda rAjalokamAM (samagra vizvamAM) coryAsI lAkha prakAranI jIvayoninA anaMtAnaMta jIvo che. sarva jIvarAzinI kSamApanA karavAnI che. paraMtu A jIvonuM mukhya vargIkaraNa laIe to kula 563 prakAranA jIvo gaNAvavAmAM Ave che. 137 zrI zAntisUrikRta 'jIva vicAra prakaraNa'mAM ane jIvavicAra vizenA anya graMthomAM saMsAranA samasta jIvonA je pa63 prakAra jaNAvyA che, temAM manuSyanA 303 bheda che. te A pramANe che : 15 karmabhUminA, 30 akarmabhUminA ane 56 aMtaradvIpanA ema maLIne 101 bheda thAya. temAM Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 jinatattva aparyApta manuSyo ane paryApta manuSyo evA be bheda thatAM ra0ra bheda thAya. temAM saMbhUmi manuSyanA 101 bheda umeratAM kula 303 thAya. siMmUchima jIva aparyApta ja hoya.) tiryaMca gatinA jIvonA kula 48 bheda batAvavAmAM Ave che. emAM sthAvaranA 22 bheda, vikasendriyanA 6 bheda ane tiryaMca paMcendriyamAM jalacaranA 4, sthaLacaranA 12 tathA khecaranA 4 maLIne 20 bheda ema kula 48 bheda batAvavAmAM Ave che. devagatinA kula 198 bheda che. te A pramANe che : bhuvanapatinA 25, baMtaranA 26, jyotiSkanA 10 ane vaimAnika devanA 38 ema badhA maLIne 99 bheda thAya. te darekanA aparyApta evA be bheda karatAM kula 198 bheda thAya. nArakInA jIvonA 14 bheda che. emAM sAta nArakInA sAta bheda ane te pratyekanA paryApta ane aparyApta evA be bheda gaNIe to kula 14 bheda thAya. Ama, manuSyanA 303, tiryaMcanA 48, devonA 198 ane nArakInA 14 ema badhA maLIne kula 563 prakAranA jIvo che. A jIvonI IriyAvahI sUtramAM batAvyA pramANe dasa prakAre virAdhanA thAya; abhiyA, variyA, lesiyA, saMghAIyA, saMghaTTi, pariyAviyA, philAmiyA, uddaviyA, ThANAo ThANa saMkAmiyA, jIviyAo vavaroviyA Ama pa3 prakAranA jIvonI pratyekanI dasa prakAre virAdhanA gaNatAM pa630 bheda thAya. A virAdhanA rAgathI paNa thAya ane dveSathI paNa thAya. eTale ke pa630 * 2 = 11260 bheda thAya. vaLI te manathI athavA vacanathI athavA kAyAthI ema traNa yoga thAya eTale ke 11260 x 3 = 33780 bheda thAya. "IriyAvahI'nI vidhinuM mahattva jaina dharmamAM eTaluM badhuM batAvavAmAM AvyuM che ke koIpaNa dhArmika kriyA karatAM pahelAM IriyAvahI karI levI joIe. jagatanA tamAme tamAma jIvo sAthe karuNAsabhara hRdayathI kSamApanA ane maMtrI karyA vinA dharmakriyA sArI rIte thaI na zake. eTalA mATe sAmAyika, pratikramaNa, caityavaMdana ItyAdi karatAM pahelAM IriyAvahI karI levAnuM pharamAna che. du:kha ke kaSTanA nivAraNa mATe 108 vAra IriyAvahI karavAnI bhalAmaNa che. mahAnizIthasUtramAM kahyuM che : aDikkaMtAe IriyAvahiAe na kappai ceva kAuM kiMci vi ciivaMdaNa sajjhAyajjhANAi a 1 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvahI (erpApathikI) 139 [ IriyAvahI (IryApathika pratikramaNa) karyA vinA caityavaMdana, svAdhyAya, sajjhAya Adi kaMI paNa karavuM kalpatuM nathI. ] dazavaikAlika sUtranI vRttimAM zrI haribhadrasUrie kahyuM che : IryApatha-pratikramaNamakRtvA nAnyat kimapi kuryAt tadazuddha tApateH / (IryApatha pratikramaNa karyA vinA anya kAMI paNa karavuM nahIM, kAraNa ke te azuddha thavAno saMbhava che.) Ama, IriyAvahIno mahimA jaina dharmamAM ghaNo moTo che, vizvamAM paryAvaraNanI samatulA jALavavA mATe paNa IriyAvahInI AvazyakatA che. IriyAvahI jo pUrA bhAvapUrvaka karavAmAM Ave to te kevaLajJAna ane mokSagati apAvI zake che. bhagavAna mahAvIra svAmInA kALamAM aImuttA, Dhara, vakhkhali vagere munioe IriyAvahInI uttama ArAdhanA karyAnA ullekho sAMpaDe che. vartamAnakALa du:khama che ane evuM saMdhayaNa baLa rahyuM nathI, topaNa jayaNApUrvakanI jAgRti sAthe A ArAdhanAthI AtmazuddhinA paMthe vadhu AgaLa prayANa to avazya thaI zake che. - vaLI A virAdhanA traNa karaNathI thAya - karavuM, karAvavuM ane anumodavuM, eTale 33780 x 101340 bhede thAya. vaLI te traNa kALanI apekSAe-bhUta, vartamAna ane bhaviSyanI apekSAe thAya. eTale 101340 x 3 = 304020 bheda thAya. ATalI badhI virAdhanA mATe je micchA mi dukkaDaM karavAnuM che te chanI sAkSIe karavAnuM che, eTale ke arihaMta bhagavaMtanI sAkSIe, siddha bhagavaMta, sAdhu bhagavaMta, deva, guru ane potAnA AtmAnI sAkSIe kSamA mAgavAnI che. Ama 304020 x 6 18, 24120 bhede kSamA mAgavAnI che. Ama, IriyAvahI sUtra bolavA dvArA saMsAranA sarva jIvonI 1924120 bhede kSamA mAgavAmAM Ave che. koIkane prazna thAya ke ATaluM badhuM jhINuM karavAnI jarUra zI ? jarU2 eTalA mATe ke koIpaNa apekSAe koIpaNa jIvanI kSamA mAgavAnI rahI na jAya. koIpaNa apekSAe rahI jAya to eTalI apUrNatA rahe, truTi gaNAya. kArya saMpUrNapaNe saphaLa na gaNAya. koIkane prazna thAya ke IriyAvahI sUtra bolatAM aDadhI miniTa paNa thatI nathI. dhIme dhIme bolIe to be-cAra miniTa thAya. eTalA alpakALamAM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 140 jinatatva 1824120 bheda pUrA kevI rIte thAya? ekaeka bheda judo gaNatA jaIe to divaso nIkaLI jAya. enuM samAdhAna e che ke ahIM sthaLa chUTaka gaNanA karatAM enI samaja ane e mATeno nirmaLa bhAva mahattvanAM che. aMtara jAgRta hoya to A badhA bhedo uparano upayoga kSaNavAramAM pharI vaLe che. bhedonuM vibhAjana to sAcI UMDI samajaNa mATe, dRSTinI vizALatA mATe, ane kriyAnI paripUrNatA mATe che.