Book Title: Haribhadrasuri
Author(s): Nandlal B Devluk
Publisher: Z_Shramana_Bhagwanto_Part_1_004596.pdf and Shramana_Bhagwanto_Part_2_004597.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249074/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNabhagavA 199 judA judA dezeAnI vyAkhyA ApI che. jethI vAcakane prAcIna bhAratIya saskRti tema ja paraMparAnuM jJAna thAya che. A cUrNa mAM gAlladezanA rItarivAjonuM vaSa~na che. sUtrakRtAMgalacaNi AcArAMgaNanI jema A cUrNa paNa bhAratIya saMskRti vize jJAna ApavAmAM mahattvapUrNa che. A cUrNimAM gAlladeza, tAmralipi Adi dezanuM varNana, tyAMnI para MparA, rItarivAja, mAnavasaMbadhe AdinI carcA che. tIrthasiddha Adi vividha viSaye tema ja vainayikavAda, nAstikamata, sAMkhyamata, IzvarakatRtva, niyativAda Adi dAnika viSayeAnI paNa AmAM carcA che. nizIthasUNi : A cUrNa AcAya jinadAsa mahattaranI prauDha racanA che. A NinI racanA mULasUtra, niyukti ane bhASyanI gAthAone AdhAre che. namaskAranA prasa`ge arihaMta, siddha ane sAdhu pachI adAtAnA rUpamAM cUrNikAra pradyumna kSamAzramaNane vizeSa praNAma karela che. A graMthanA 20 uddezaka che. prasaMge aneka anya viSaye: paNa carcA che, jaina zramaNa-AcAra sAthe saMbaMdhita vidhi-niSedhAnI vistArathI carcA ane utsaga mAga ane apavAdamAnI pUrI sUcanA A kRtimAM maLe che. AcArya haribhadrasUrie zrI jinadAsagaNinI sUNi enA AdhAre Avazyakaniyukti TIkA, nadIsUtra-TIkA vagere racyAM che. vaLI, pAte ' mahAnizIthasUtra 'ne Adaza taiyAra karyAM te AcArya jinadAsaNane vaMcAvyeA hatA. ' tIrthaMkalpa 'mAM eka evA ullekha che ke, zrI jinadAsagaNu, mahattare mathurAmAM tapasAdhanApUrvaka 'mahAnizIthasUtra'nA jIrNoddhAra karyAM hatA. nadIcUNi mujaba zrI jinadAsa mahattarane sattAsamaya vikramanI ADamI zatAbdI che. satyanA upAsaka, niSpakSa AlAyaka, paramatasahiSNu, vedAdi cauda vidyAnA pAragAmI, ziSyasampadAnA viraha tyAgI sAhityasarjana dvArA jJAnasampadAne prApta karanArA tathA AgamA pachI racAyela sAhityamAM sakhyA, guNavattA ane zailImAM sarvoparI ane zirameAra cAkInI mahattarAnu AcArya bhadrasUrijI mahArAja jaina zramaNa para dharAmAM zrI haribhadra nAme ghaNA AcArya thayA che. A haribhadrasUri mahAprabhAvaka ane mahAna graMthakAra che ane ' yAkInImahattarAnUnu' nAme paNa prasiddha che. temane sa'skRta ane prAkRta graMtharAzi vipula che. temanI prakAMDa vidvattA, prakhara tarka vAditA, apU jJAnapratibhA, samabhAvI ane niSpakSa AlocanA tema ja bhASAprabhutA bhAratIya sAhityanA itihAsamAM suvarNAkSare AlekhAyA che. teo niSpakSa ane paramatatsahiSNu vidvAna hatA. temaNe pratipakSa mATe maharSi, mahAmuni jevA sanmAnasUcaka zabdanA aneka prasaMge prayAga karyo che. nIcenA eka leAkathI tenI jhAMkhI thaze. 2010-04 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zAsanaprabhAvaka pakSapAto na me vIre na dveSaH kapilAdiSu / guttamahUvarsa carca tattva : varitra ! (lekatatvanirNaya) prabhAvacaritra ane prabaMdhakoza mujaba zrI haribhadrasUrinA dIkSAguru jinabhaTTa hatA. purAtana prabaMdhasaMgraha graMthamAM temanA gurunuM nAma jinabhadra che. "kathAvalI "mAM temanA gurunuM nAma jinadatta che. AcArya zrI haribhadrasUrie pitAnI kRtiomAM sthAne sthAne jinadatta nAmano ullekha karyo che. AvazyakavRttimAM temaNe zvetAMbara paraMparA, vidyAdharaphula, dIkSAguru jinadattasUri tathA vidyAguru AcArya jinabhadranA nAmane tema ja sAdhvIjI yAkinImahattarAnA pite dhamaputra hovAne paNa nirdeza karyo che. AcAryazrI haribhadrano janma citrakUTanivAsI agnihotrI brAhmaNa parivAramAM thayuM hatuM. teo citoDanareza tiArinA rAjapurohita hatA. kathAvalI graMtha pramANe paMDita haribhadra "pirvaguI nAme brahmapurInA nivAsI hatA. temanI mAtAnuM nAma gaMgaNa ane pitAnuM nAma zaMkara bhaTTa hatuM. paMDita haribhadra vedazAstra ane darzanazAstranA prakAMDa vidvAna hatA. cauda brAhmaNa vidyAnA teo pAragAmI hatA. rAjapurohita jevA ucca pade hevAthI janasamudAyamAM temanI sArI pratiSThA hatI. haribhadra paMDitamAM agresara hatA. zAstravizArada vidvAne sAthe zAstrArtha karavAmAM sadA utsuka ane tatpara rahetA hatA. temane jJAnane garva hate. kaI paNa zAstrapATha-gAthA pitAne na samajAya tevuM bane nahIM ane bane to tene ziSya banI jAuM -evI te temaNe pratijJA lIdhI hatI. pitAne kaviyuganA sarvajJa mAnatA hatA. eka vakhata rAjapurohita haribhadra pAlakhImAM besI rAjamArgo pasAra thaI rahyA hatA. temanI sAthe ghaNu lake hatA. rAjapurohitanA sanmAnamAM "jaya jaya" banithI vAtAvaraNa guMjI rahyuM hatuM. acAnaka eka meTe hAthI unmatta banI sAme Avate jovAmAM AvyuM. jIva bacAvavA leke Amatema bhAgavA lAgyAM. haribhadra paNa pAlakhImAMthI kUdake mArI pAsenA maMdiramAM ghUsI gayA. "stinA tAdathamAno na chetana pami " e vAta gauNa ane prANurakSA mukhya banI gaI! maMdiramAM jinapratimAne joI "vapuravAvALe, spaSTa miSTAnnonanam !" e vAkya kahI temaNe jinapratimAne upahAsa karyo. A ghaTanA pachI eka vakhata rAjapure hita haribhadra rAjasabhAmAMthI pAchA pharatAM jaina upAzraya pAsethI pasAra thaI rahyA hatA. upAzrayamAM sAdhvIsaMghanA pravartinI mahattA yAkinI saMgrahaNI gAthAne madhura svare pATha karI rahyAM hatAM ? "cakkIdugaM haripaNagaM, paNagaM cakkINa kesavo cakkI / kesava cakkI kesava, ducakkI kesaya cakIyA // " lokanA svarataraMge rAjapurohita haribhadranA kAne athaDAyA teNe te gAthA vAraMvAra sAMbhaLI. dhyAnapUrvaka vAraMvAra vicAra karyo paraMtu arthabodha pAmI na zakayA. artha jANavA mATe upAzraya tarapha gayA. upAzrayamAM jaI dUra UbhA rahI, haribhadre tyAM birAjelAM sAdhvIjIone 2010_04 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNabhagavaMto saMbodhI pUchyuM : "A sthAne cakacakATa kaI vAtamAM thaI rahyo che? artha vagaranuM punarAvartana zA mATe karI rahyA che?" haribhadra ati vaka bhASAmAM A prazna karyo hate. paNa zrI yAkinI mahattA dhIragaMbhIra, AgamajJAtA ane vyavahAra nipuNa sAdhvI hatAM. temaNe svasthabhAve uttara Akhe ke, "bhUta phitte jifiAyate -navuM lepa karAyela AMgaNuM cakacakATa kare che." sAdhvIzrI yAkinI mahattarA dvArA apAyela tarkabaddha uttarane sAMbhaLI paMDita haribhadra prabhAvita thayA. temanuM abhimAna gaLavA lAgyuM. temaNe namra banIne kahyuM ke, "kRpA karI mane A gAthAne artha samajAva.sAdhvIjIe paNa saraLatAthI kahyuM ke, "A gAthAne artha samaje hoya te tame kAle amArA gurujI ahIM virAjamAna che, temanI pAse jaI samajaje. amAre e AcAra che, te mATe gurumahArAja pAse jaje." haribhadra bIjA divase savAre tyAM virAjamAna AcArya jinadattasUri pAse javA nIkaLyA. tyAM jatAM prathama temaNe jinAlayamAM praveza karyo. teo A pahelAM paNa unmatta hAthIthI jIva bacAvavA A jinAlayamAM AvyA hatA. e vakhate te jinapratimAne jaI teno upahAsa karyo hate. e vAta atyAre smRtimAM AvatAM temane lAni thaI. nirmaLa bhAva pragaTatAM A vakhate pratimAne jotAM ja haribhadra bhaktibhAve bolyA ke, vapura tavAvaNe mAvaja ! vItArAma .. nahi voTasaMgenI tavAra " he bhagavana ! tamArI A bhavya AkRti kharekhara vItarAgatAne pragaTa karI rahI che, jenI aMdara ani hoya te vRkSa kyAreya lIluM rahetuM nathI." AcAryazrI pAse pahoMcatAM ja haribhadrane atyaMta prasannatA thaI. temane namana karI, pitAnA AgamananuM prajana jaNAvI, AcAryazrIne zii0 gAthAne artha samajAvavA vinaMti karI. AcArya jinadattasUrie temane gAthAne artha suMdara rIte samajAvyuM ane yAkinI mahattara gauravayukta zabdomAM paricaya ApatAM kahyuM ke, "AgamapravINa sAdhvIsamudAyamAM mukuTamaNi mahattarapadathI alaMkRta sAdhvI yAkinI mArA saMsArIpaNe meTAM bahena che." haribhadra paNa yAkinI mahattarA pratye kRtabhAva pragaTa karatAM bolyA ke, "huM zAstra vizArada hovA chatAM paNa mUDha hatA. puNyanA yoge ja dharmamAtA yAkinI dvArA meM be prApta karyo che" ane pitAnI pratijJAnI jANa karatAM kahyuM ke, "mAre pratijJA che ke huM jemanI vAta-gAthA samajI na zakuM temane ziSya banI jAuM. te Apa kRpA karI mane ziSya banAve." AcArya jinadattasUrie temane nirmaLa bhAva jANI, dIkSA pradAna karI, ziSya banAvyA. muni haribhadra pUrve vaidika darzananA pAraMgata vidvAna hatA, ane have zramaNadIkSA lIdhA pachI thoDA ja samayamAM jainadarzananA 2010_04 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zAsanaprabhAvaka viziSTa jJAtA thayA. temanI sarva prakAranI yAmyatAne taNI gurumahArAje temane AcArya pada pradAna karI, AcAya haribhadrasUri nAme jAhera karyAM. AcArya haribhadrasUrine haMsa ane paramahaMsa nAme sa'sArIpaNe e bhANeja hatA. teoe kuTu bakalezathI vyathita banI, vairAgya pAmI, mAmA pratyenA premathI AcA zrI haribhadrasUri pAse AvI dIkSA aMgIkAra karI ane temanA ziSya banyA. tene zrI haribhadrasUrie pramANazAstra bhaNAvyuM. ba Mne ziSyoe eka vakhata bauddha pramANuzAstra bhaNavAnI icchA pragaTa karI. haribhadrasUrie kahyuM ke, " te adhyayana auddha vidyApIThamAM jaIne ja karI zakAya che." AcA haribhadrasUri aSTAMganimittazAstranA talukAra hatA. bauddha pramANuzAstra bhaNavAnI vAtamAM temane aniSTa ghaTanAne AbhAsa thayA. temaNe baMne ziSyAne e kArya mATe niSedha karyA paraMtu ziSyA rokAyA nahi. gurunI nA chatAM baMne zramaNoe tyAMthI prayANa karyuM vaMzaparivartana karIne auddha vidyApIThamAM praveza karyA. tee bauddha adhyApako pAse bauddha pramANazAstra bhaNavA lAgyA. temAM bauddhAcAya auddhadarzananA maDana sAme jainadarzananuM khaMDana karatA tyAre tyAre A baMne bhAi e temanI yuktiomAM rahelAM dUSaNA ane jainadarzananA zuddha hetuonI TUMkI noMdha judA judA patrAmAM karatA hatA. eka divasa e patro havAmAM UDacA ane eka bauddha sAdhunA hAthamAM AvI paDayA. teNe e patro audrAcAya ne ApyA. audrAcAryae vAMcIne samajI gayA ke, vezapalaTA karIne koi jainazramaNa ahI bhaNI rahyo che. gametema karIne tene zeAdhI kADhavA joIe. temaNe eka yukti racI. eka jinapratimA daravAnanA pagathiye goThavI ane vidyArthIone Adeza karyAM ke, " A pratimA upara paga mUkIne dareke AgaLa javuM." auddhAcAya jANatA hatA ke koi jainazramaNa jinapratimA para paga mUkaze nahi. eka pachI eka vidyArthI Adeza mujaba pratimA upara paga mUkI cAlyA. haMsa ane paramahaMsa mATe dharmasaMkaTa UbhuM thayuM. te kharAkhara samajI gayA ke, A yukti ApaNane oLakhI kADhavA mATe ja racAI che. teone have gurudevanA niSedhanu rahasya samajAyuM, tenuM aniSTa pariNAma have sAme ja UbhuM hatuM. paNa thAya zuM? ba Mnee tarata ja nirNaya lIdhe. e pramANe huse khaDIthI pratimA para janoInI rekhA kheMcI bauddha pratimA banAvI dIdhI ne eka pachI eka tenA para paga mUkIne AgaLa vadhyA. basa ! A jotAM ja bauddhoe temane oLakhI lIdhA. paNa ane tarata nAsI chUTayA. bauddhomAM krodha dhamadhamavA lAgyA. te pAchaLa paDayA ane rastAmAM haMsane pakaDI pADI mArI nAkhyA. paramahaMsa nAsate| nAsate| haribhadrasUri pAse pahoMcyA. sAthe lIdhelAM pustaka-patra gurunA hAthamAM soMpI, banela banAvanI ane mArgomAM bauddhoe haMsane mArI nAkhyAnI vAta kahI . paNu ati parizrama ane AdhAta asahya lAgavAthI te ja vakhate temane jIvanadIpa bujhAI gaye.. ane ziASyanA aghaTita kALadhamAMthI AcArya haribhadrasUrine ghaNA AghAta thayA. temaNe mahArAjA surapAlanI adhyakSatAmAM bauddho sAthe zAsrAthe karyAM. A zAstrArthanuM pariNAma atyaMta bhayAvaha hatuM. parAjaya pAmanAra vargane tapAvelA telanA kuMDamAM paDavAnI bauddhonI AkarI zarata 2010_04 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNabhagavaMto 203 sAthe A zAstrArthane AraMbha thayo. zrI haribhadrasUri A zAstrArthamAM vijayI thayA. A samagra vAta AcArya jinadattasUrinA jANavAmAM AvI. temaNe ziSyanA aghaTita kALathI kepita ane vyathita AcArya haribhadrasUrine zAMta karavA tarata be sAdhuone samarAditya vRttAMtanA traNa leka ApI mokalyA. A kalekemAM guNasena ane agnizarmAnA keTalAka bhavanI ghaTanA saMkalita hatI. vairanA anubaMdha bhava-bhavAMtara sudhI cAlyA kare che. AcArya jinadattasUri dvArA mokalAyelA A ke bhaNatAM ja haribhadrasUrine keAdha zAMta thaI gaye. AcArya bhadrezvarasUri racita "kathAvalI" pramANe AcArya haribhadrasUrine bIjA be - jinabhadra ane virabhadra nAme ziSya hatA. citrakUTamAM AcArya haribhadrasUrinA asAdhAraNa prabhAvathI bauddhomAM IrSA ane verabhAva jAgyA hatA. eka divasa A baMne ziSyone mArI naMkhAyA hatA. A ghaTanA sAMbhaLI zrI haribhadrasUrie tIvra AghAta anubhavyuM. A asahya AghAtathI temaNe anazana levAne vicAra karyo. A vAta jANI zrIsaMghe ekatrita thaI khUba khUba vinaMti karI; ane ApanA asAdhAraNa prabhAva ane jJAnabaLe aneka jIvonuM kalyANa ane jainazAsananI ghaNuM ghaNI prabhAvanA thAya tema hoI anazana na karavA AdarapUrvaka jaNAvyuM. zrI haribhadrasUrie saMghanI vinaMti svIkArI. te pachI pitAne prata-sarjana-lekhana tarapha vALyA. ziSyasaMpadAnI vRddhine badale jJAnasaMpadAnI prApti ane vRddhi mATe teo eka pachI eka ema aneka graMtha cavA lAgyA. temaNe potAnA keTalAka graMthanI sAthe "bhavaviraha' zabda jeDyo che. eka vAra temanA ziSya jinabhadra ane vIrabhadranA kAkA labriga garIbAIthI kaMTALIne dIkSA levA AvyA. paraMtu AcAryazrIe bhavitavyatA jANI, tene amuka vyApAra karavAne saMketa karyo, jenAthI labriga dhanavAna banya. A lalliga zrAvake zrI haribhadrasUrinA graMthanI nakala karAvI khUba phelAve karyo. vaLI, teNe upAzrayamAM eka evuM na mukAvyuM ke je dIvAnI jema prakAza ApatuM hatuM, jenA prakAzamAM AcAryazrI rAte paNa graMtha lakhI letA hatA. AcAryazrI haribhadrasUrie 1440 the banAvyA che. evo ullekha paNa maLe che ke temaNe pitAnA jIvananA aMtima samaye "saMsAra-dAvAnalai ' stutinA 3 kaleka ane kathA kalekanuM eka caraNa banAvyAM che ane e rIte temaNe 1444 graMtha racyA che. temanA A graMtha dharma, darzana, nyAya, yoga, dhyAna, jIvanacaryA, vidhividhAna, bhUgoLa, khagoLa, navarasa, kAvya, kathA, kaLA, upahAsa--ema dareka viSaya para lakhAyA che. e kaI viSaya nathI ke je temanA graMthamAM na hoya. dareka graMthamAM temanI jJAnaprabhA camake che. "samarAIvecakahA ' e temano vairAgyajanaka ajoDa graMtha che, je temanA kathAgraMmAM mukuTamaNi jevo che. | mahAnizIthasUtrane chaNe dvAra : AcArya devaddhigaNie 84 Agama vagerene pustakArUDha karyA tyAre "mahAnizIthasUtrane paNa pustakArUDha karyuM hatuM. paNa pachI bheja ane UdhaIne kAraNe te pustakane nukasAna thayuM. temAMnA keTalAMka pAnAM gaMdhAI gayAM, gaLI gayAM ane veravikhera thaI gayAM. zrI haribhadrasUrie tene AgaLa-pAchaLa saMbaMdha meLavI, eka nakala 2010_04 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zAsanaprabhAvaka taiyAra karI ane te samayanA ghaNA zrutadharAne atAvI tenI sammati meLavI, te sUtrane jJAnabha'DAramAM sthApyuM. A rIte zrI haribhadrasUrie ' mahAnizIthasUtra 'nA jIrNoddhAra karyAM. AcArya haribhadrasUrie peAtAnA prathAmAM bIjA ghaNA graMthakArAnAM nAme ane temanAM avataraNA ApyAM che, je temanI ahuzrutatAnA paricAyaka che. te paikInA keTalAka jainAcAryAM, bauddhAcAya, yAgAcAryAM Adi dAnikAnAM nAma nIce pramANe cheH jainAcArye : zrutakevalI bhadrabAhusvAmI, vAcaka umAsvAtijI, zrI siddhasena dvivAkara, AcArya saMghadAsaNi AcArya mallavAdIsUri, zrI jinabhadragaNa kSamAzramaNuM, zrI ajitayazasUri, zrI jinadAsa mahattara, zrI siddhasenaNa vagere. auddhAcAryA : AcAya kukke, dvinAtha, dharmAM pAla, dha kIti, dharmAMttara, bhadanta dvi, vasubaMdhu, zAMtirakSita, zubhagupta vagere. brAhmaNa AcAryA : AcAya avadhUta AsUri, izvarakRSNa, mImAMsaka kumArilabhaTTa, bhASyakAra pAtaMjali, yogAcAya pAtajali, pANini vaiyAkaraNa, bhagavad gopendra, bhartuhari vaiyAkaraNa, mahuSi vyAsa, viMdhyavAsI, zivadharmAMttara vagere. yAgAcArya : gopendra, kAlAtIta, pataMjali, bhadraMta bhAsura, andhu bhagavantavAdI ityAdi uparAMta kathAomAM AcArya saMdhadAsaNane vasudevahiMDI, sukha nI vAsavadattA ane kivi harSoMnI priyadarzanAne yAda karyAM che. : zrIjI bAju, temanA graMtho jemane mAdaka banyA che tevA zrI udyottanasUri, AcArya siddhaSi`, mahAkavi dhanapAla, zrI jinezvarasUri, zrI didevasUri, zrI devaca'drasUri, AcAya malayagiri, zrI pradyumnasUri, zrI saMgamasi'hasUri, AcAryaM yakSadeva, kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAya, mahe:pAdhyAya zrI yazevijayajI vageree pAtapotAnA graMthamAM zrI haribhadrasUrine bhAvabhInI ajila samapI che. sAhitya : AcArya zrI haribhadrasUrie vipula pramANamAM ucca koTinA sAhityanu sarjana karela che. temanA graMthA jainazAsanane anupama vaibhava che. Agamika kSetramAM te sa`prathama TIkA( vRtti )kAra hatA. yogaviSayamAM temaNe navI STi ApI. jJAnavardhaka prakI graMthAnI paNa racanA karI. TIkAtrA : AcAryazrI haribhadrasUrie Avazyaka, dazavaikAlika, jIvAbhigama, prajJApanA, naMdI, anuyeAgadvAra vagere AgamA para TIkAo racI che. pi'niyuktinI temanI apUrNa racanA vIrAcAye pUrNa karI che. vividha viSayenuM vivecana karatI temanI TIkAe vizeSa jJAnavadha ka siddha thaI che. AcAya haribhadrasUrinAM sAhityasAne jeTale mahimA karIe teTale eche che. tema chatAM thADIeka AMkhI prApta karI zakAya. Avazyaka TIkA : Avazyaka niyuktinI gAthAo upara A TIkAnI racanA thaI che. AmAM sAmAyika Adi pado para ghaNA ja vistArathI vivecana che. A TIkAnI parAsamAptimAM jinabhaTTa, jinadatta, yAkinI mahattarA AdineA ullekha karI, peAtAne apalpamati kahI paricaya ApyA che. A TIkA 22000 zrlekapramANa che. dazavaikAlika TIkA : A TIkAnI racanA dazavaikAlika niyuktinI gAthAene AdhAre thai che. tenuM nAma zilpaedhinI vRddhi 2010_04 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNabhagavA 5 che. dazavaikAlikanA kartA zrI zaSyabhavasUrine vigate paricaya Apyo che. TIkAnA aMte TIkAkAre potAnA paricaya yAkinI mahattarAnA dharmaputra tarIke Apela che. jIvAbhigama TIkA : AmAM jainAgama tattvadarzananuM vivecana che. prajJApanA pradeza byAkhyA : A sakSipta ane saraLa TIkA che. jIva ane ajIva saMbaMdhI aneka saiddhAntika viSaye samajAvavAmAM AvyA che. nantIvRtti : nandI TIkA 2336 blekapramANa che. temAM kevalajJAna-kevalana carcA - nandIcUrNimAM varNavelA sa viSayAnu spaSTIkaraNa tathA ayeAgyadAna ane phala prakriyAnuM vivecana che. anuyAgadvAra vRtti H anuyAgavRttinuM nAma ' ziSyahitA ' che. pramANu Adi samajAvavA mATe aMgulenuM svarUpa, pratyakSa, anumAna, AgamanI vyAkhyA tema ja jJAnanaya ane kriyAnayanu varNana paNa A TIkAmAM sArI rIte samajAvela che. Avazyaka gRhavRtti paNa AcArya zrI haribhadrasUrie racI hovAnu mAnavAmAM Ave che. tenu leka pramANu 84000 hatuM. Aje te upalabdha nathI. lalitavistarAvRtti : 'namrutyuNuM' sUtra ( caityavadana sUtra ) upara saskRtamAM lalitapUrNa zailImAM vRtti racI che. A vRttinA vAcananA prabhAve zrI siddhaSi mahArAja jaina dharmamAM sthira thayA hatA. tene ullekha gauravapUrvaka karyuM che namo'stu haribhadrAya tasmai pravara sUraye / madarthaM nirmitA yena vRttirlalitavistarA // tattvArtha sUtra laghuvRtti, piMDaniyuktivRtti, kSetrasamAsavRtti, kama stavavRtti, dhyAnazatakavRtti, laghukSetrasamAsa vRtti, zrAvakaprajJapti TIkA, sarvajJasiddhi TIkA, nyAyAvatAra vRtti Adi TIkAe AcAya harisadrasUrinI ananya zaktinA bedha Ape che. yegardaSTa samuccayavRtti, yeeidu, yeAgavizikA, yegazataka vagere gra Mtho racyA che. yoganI A dRSTinuM pratipAdana suMdara rIte samajAvyu che. temaNe cAreya anuyAgAnI racanA karI che. dravyAnuyeAgamAMdha saMgrahaNI, gaNitAnuyeAgamAM kSetrasamAsavRtti, caraNAnuyogamAM dha biMdu, upadezada ane dha kathAnuyogamAM dhUrtAkhyAna racela che. dharma saMgrahaNImAM pAMca prakAranA jJAnanuM varNana, sarvAMgasiddhinuM samarthana, cArvAkadarzInanu yuktipUrNAMka kha'Dana che. sAvagadhamma ane sAvagadhamma samAsamAM zrAvakadharmAMnI zikSA ane khAra trAnuM vivecana che. anekAMta jayapatAkA ane anekAMtapraveza e bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnI anekAMtaSTine spaSTa karanAra gaMbhIra racanA che. SaTTuna samuccayamAM bhAratIya cha danenuM suMdara nirUpaNa che. kathAkeSa temane zreSTha graMtha hatA, te Aje maLatA nathI. camarAcikA temanI atyaM'ta prasiddha prAkRta racanA che. leAkatattvaniya, zrAvakaprApti, azrukaprakaraNa, pacAzaka, pacavastu prakaraNa TIkA Adi sAhityagraMtha rUpe zrI harbhidrasUri pAsethI prApta thayu che. AgamA pachI je kaI sAhitya racAyu. temAM--saMkhyA ane guNavattAe tema ja zailI ane anuprekSA ema samagratAe--AcAya haribhadrasUri sarvoparI ane zaramAra che. temanuM sana 1444 graMtha jeTaluM vipula hovAnuM manAya che. temAMthI Aja mAtra ochAmAM ochA 50 thI 60 graMthA upalabdha che. 2010_04 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zAsanaprabhAvaka AcAryazrI haribhadrasUrijI tera divasanuM anazana svIkArI vi. saM. 78pa lagabhagamAM parama samAdhipUrvaka svargavAsa pAmyA hatA. anya pramANenA AdhAre zrI haribhadrasUrino samaya vi. saM. 757 thI 827 sudhI mAnavAmAM Ave che. kAnyakujanareza AmarAjA pratibaMdhaka, vAdikuMjarakesarI, cAritrayamathI dedIpyamAna AcAryazrI bappabhaTTasUrIzvarajI mahArAja AcArya bappabhaTTasUrinuM bIjuM nAma bhadrakIrtisUri hatuM, paraMtu temanI prasiddhi mukhyatayA bampaTTi tarIke thaI che. zAstrArthamAM vijaya meLavavAthI temane vAdikuMjarakesarInuM biruda prApta thayuM hatuM. pitAnA buddhibaLathI kAnyakunzanareza "Ama" rAjAne prabhAvita karI temaNe jainazAsananI mahAna prabhAvanA karI hatI. bapabhadinA gurunuM nAma siddhasena hatuM. zrI siddhasena vetAMbara paraMparAmAM meDhera gacchanA AcArya hatA. itihAsaprasiddha siddhasena divAkarathI A judA che. zrI goviMdasUri ane zrI nannasUri temanA cha gurubaMdhu hatA. zrI bapabhadi kSatriyavaMzamAM janmyA hatA. temane janma vIranirvANa saM. 1270 (vi. saM. 800)mAM bhAdaravA suda trIjane divase gujarAta pradeza aMtargata DumbAdhi gAmamAM thaye hate. (atyAre A gAmanuM nAma DuvA che. A gAma banAsakAMThAmAM dhAnerA-tharAdanI najIka AveluM che. DuvAmAM atyAre paNa prAcIna amIjarA pArzvanAthanuM derAsara che.) temanA pitAnuM nAma bampa ane mAtAnuM nAma bhakTi hatuM ane temanuM saMsArI nAma sUrapAla hatuM. sUrapAla eka svAbhimAnI bALaka hatuM. eka divasa te roSe bharAIne gherathI nIkaLI gaye ane cheka meherA paheMcI gaye. AcArya siddhasenasUri e vakhate maDherA nagaramAM virAjatA hatA. temaNe svapnamAM caitya para klAMga bharatA siMhanA baccAne joyuM. teo savAre maMdira gayA, tyAM temanI daSTi eka cha varSanA bALaka para paDI. te bALakanI AkRti atyaMta prabhAvazALI lAgI. AcArya siddhasenasUrie bALakane pUchayuM, "tuM koNa che? kyAMthI Ave che?" bALake kahyuM, "mAruM nAma sUrapAla che. pAMcAladezya bampano putra chuM. mArI mAtAnuM nAma bhakTi che. mArA manamAM rAjadrohI zatruo sAthe yuddha karavAnI bhAvanA jAgI, paraMtu pitAe mane aTakAvyo. nirabhimAnI pitA pAse rahevuM mane ucita na lAgyuM tethI mAtA-pitAne kahyA vinA huM ahIM Avyo chuM." AcArya siddhasena mANasa pArakhu hatA. temaNe bALakane joIne vicAryuM ke, A bALaka sAmAnya nathI. divyaratna che, tejasvI che. AcArya siddhasene bALakane mIThAzathI kahyuM ke, vatsa! tuM amArI pAse rahe. saMtapuruSane sahavAsa gharathI vadhAre lAbhakArI hoya che. bALaka sUrapAla AcArya siddhasenane snehabhaye bodha prApta karI temanI pAse rahevA taiyAra thaze. 2010_04