Book Title: Ek Patra
Author(s): Sukhlal Sanghavi
Publisher: Z_Darshan_aur_Chintan_Part_1_2_002661.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229010/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka patra' ............lekha abhI suna gayA / mujhako to isameM koI ayukta kiMvA Apattijanaka aMza pratIta nahIM huzrA / isase bhI kar3I samAlocanA gujarAta, mahArASTra AdimeM khuda jaina samAjameM hotI hai| agara kisIko lekhameM galatI mAlUma ho to usakA dharma hai ki vaha yukti tathA dalIlase javAba de| vyavahAra dharma sAmAjika vastu hai, isapara vicAra karanA, samAlocanA karanA haraeka buddhizAlI aura javAbadeha vyaktikA kartavya hai| aise kartavyako dabAvase, bhayase, lAlacase, khuzAmadase rokanA samAja ko sudharanese yA sudhAranese rokanA mAtra hai| samAlocaka bhrAnta ho to sayuktika javAbase usakI bhrAnti dUra karanA, yaha dUsare pakSakA pavitra kattavya hai / yaha to huI sArvajanika vastupara samAlocanAkI sAmAnya bAta / para samAlocakakA bhI eka adhikAra hotA hai jisake balapara vaha samAjake cAlU vyavahAroM aura mAnyatAoMkI TIkA kara sakatA hai / vaha adhikAra yaha hai ki usakA darzana tathA zravalokana spaSTa evaM niSpakSa ho / vaha kisI lAlaca, svArtha yA khuzAmadase prerita hokara pravRtta honevAlA na ho / isa adhikArakI parIkSA bhI ho sakatI hai| maiM kucha likhane lagA, virodhiyoMne mujhe kucha lAlaca dI, kucha khuzAmada kI aura maiM ruka gayA / athavA mujhe bhaya dikhAyA, pUrI taraha girAne kA prayatna kiyA aura maiM apane vicAra prakaTa karanese ruka gayA yA vicAra vApisa khIMca liyA taba samajhanA cAhie ki merA samAlocanAkA adhikAra nahIM hai| isI taraha kisI vyakti yA samUhako nIcA dikhAnekI burI niyatase bhI samAlocanA karanA adhikAra-zUnya hai / aisI niyatakI parIkSA bhI kI jA sakatI hai| sAmAjika va dhArmika saMzodhanakI taTastha dRSTise apanA vicAra prakaTa karanA, yaha apanA par3he-likhe logoM kA vicAradharma hai| ise uttarottara vikasita hI karanA cAhiye / rukAvaTeM jitanI adhika hoM utanA vikAsa bhI adhika sAdhanA caahiye| matalaba yaha ki carcita viSayako aura bhI gaharAI evaM pramANoMke sAtha phirase socanA-jA~canA cAhie aura samabhAva vizeSa puSTa karake usa vivAdAspada viSayapara vizeSa gaharAI evaM spaSTatAke sAtha likhate (1) zrI bhaMvaramalajI siMdhIke nAma yaha patra 'dharma aura dhana' zIrSaka lekhake viSayameM likhA gayA thaa| Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahanA cAhie / vicAra va abhyAsakA kSetra anukUla paristhitikI taraha pratikUla paristhitimeM bhI vistRta hotA hai| mujhako zrApake lekhase tathA thor3ese vaiyaktika paricayase mAlUma hotA hai ki zrApane kisI burI niyatase yA svArthase nahIM likhA hai| lekhakI vastu to bilkula sahI hai / isa sthitimeM jitanA virodha ho, ApakI parIkSA hI hai | samabhAva aura abhyAsakI vRddhike sAtha lekhameM carcita muddopara Age bhI vizeSa likhanA dharma ho jAtA hai / hA~, jahA~ koI galatI mAlUma ho, koI batalAe, phaurana saralatAse svIkAra kara lene kI himmata bhI rkhnaa| bAkI jo-jo kAma khAsa kara sArvajanika kAma, dhanAzrita hoMge vahA~ dhana apane virodhiyoMko cupa karanekA prayatna karegA hii| isIse maiMne zrApa navayuvakoMke samakSa kahA thA ki patra-patrikAdi svAvalambanase calAyo / presa zrAdimeM dhanikoM kA zrAzraya utanA vAMchanIya nahIM / kAmakA pramANa thor3A hokara bhI jo svAvalambI hogA vahI Thoga aura nirupadrava hogaa| hA~, saba dhanI ekase nahIM hote | vidvAn bhI, lekhaka bhI svArthI, khuzAmadI hote haiN| koI bilakula suyogya bhI hote haiN| dhanikoMmeM bhI suyogya vyaktikA atyanta prabhAva nhiiN| dhana svabhAvase burI vastu nahIM jaise vidyA bhii| ataeva agara sAmAjika pravRtti meM par3anA ho taba to hareka yuvakake vAste jarUrI hai ki vaha vicAra evaM abhyAsase svAvalambI bane aura thor3I bhI apanI AmadanI para hI kAmakA hausalA rkhe| guNagrAhI dhanikoM kA zrAzraya mila jAe to vaha lAbhameM smjhnaa| __isa dRSTise Age lekhana-pravRtti karanese phira kSobha honekA koI prasaGga nahIM zrAtA / bAkI samAja, khAsa kara mAravAr3I samAja itanA vidyA vihIna aura asahiSNu hai ki zurU-zurUmeM usakI aorase saba prakArake virodhoMko sambhava mAna hI rakhanA cAhie, para vaha samAja bhI isa jamAne meM apanI sthiti icchA yA anicchAse badala hI rahA hai| usameM bhI par3he likhe bar3ha rahe haiN| Age vahIM santAna apane vartamAna pUrvajoMkI kar3I samIkSA karegI, jaisI aApane kI hai / [ aosavAla navayuvaka 8-11