Book Title: Dikshana Prakaro
Author(s): Mokshgunashreeji
Publisher: Z_Yatindrasuri_Diksha_Shatabdi_Smarak_Granth_012036.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/230139/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSAnA prakAro a pa. pU. sAdhvI zrI mokSagaNAzrIjI ma. sA. jinezvara bhagavaMte je mAnava janmane durlabha kahyo che te mAnava janma maLyA pachI tene sArI ane sAcI rIte saphaLa karavo hoya to te mATe jinazAsanamAM tyAgavairAgyamaya dIkSAno bodha apAyo che. dIkSA eTale sarvavirati; tyAgavairAgyamaya gRhasthajIvana eTale dezavirati. gRhasthajIvanano paNa tyAga eTale sarvavirati. kaMcanakAminIno tyAga, viSayonuM vamana, kaSAyonuM zamana, indriyonuM damana dIkSAmAM anivArya gaNAya che. paraMtu badhI dIkSA lenArA eka ja AzayavALA nathI hotA. dIkSA paNa judA judA hetuthI levAya che. "upadeza ciMtAmaNi' nAmanA potAnA graMthamAM kavicakracakravartI zrI jayazekhasUrie AgamazAstronA AdhAre "vizrva caMti saunasaET' dIkSAnA je soLa prakAra batAvyA che te nIce pramANe che : 1. chaMdA, 2. roSA, 3. paripUnA, 4. svapnA, 5. pratikRtA, 6. smAraNikA, 7. rogiNI, 8. anadatA, 9, devasaMjJapti, 10. vatsAnubaMdhikA, 11. janitakanyakA, 12, bahujana samuditA, 13. AkhyAtA, 14. saMgarA, 15. vaiyAkaraNI, 16. svayaMbuddhA. dIkSAnA A prakAro viSe ApaNe vigate joIe : 1. chaMdA dIkSA : potAnA abhiprAyathI goviMda vAcakanI jema athavA bIjAnI icchAthI eTale ke bhAIne vaza thayelA bhavadevanI jema vairAgyanA bhAva vagara je dIkSA le te chaMdAdIkSA kahevAya che. zAkyamatano goviMda nAmano moTo vAdI hato. koIka samaye aneka zAstromAM pAraMgata zrIgupta nAmanA jaina AcArya parivAra sahita tyAM padhAryA. teoe jinezvaroe kahela karmakSaya karanAra dharma saMbhaLAvyo. nagaralokamAM AnaMda vyApI gayo. nagaramAM vAta phelAI ke "A sUri jevA bIjA koI zrataratnanA samudra nathI.' A sAMbhaLI goviMda vyAkuLa banyo. garvathI UMcI grIvA karato vAdayuddha karavA te AcAryanI samIpe pahoMcyo. vAdayuddha thayuM, paraMtu AcArye yuktiyukta vacanothI vAdI goviMdane niruttara karyo. pachI goviMda vicAravA lAgyo ke jyAM sudhI AcAryanA jaina siddhAMtanAM UMDAM rahasyanuM adhyayana na karyuM hoya, tyAM sudhI AcAryane jItI zakAze nahi. eTale te bIjA pradezomAM rahela bIjA eka jaina AcAryanI pAse gayo. tyAM emano vizvAsa utpanna karyo. paraMtu zAstranA abhyAsa mATe dIkSA aMgIkAra karavI paDe ema hatI eTale goviMde dIkSA lIdhI. temanI pAse te zAstro bhaNavA lAgyo. paraMtu viparIta zraddhA hovAthI te samyaka rIte bodha na pAmyo. keTalAka divaso bAda pelA AcArya pAse vAda karavA gayo paNa te AcArye tene nirUttara karyo. pharI bIjI dizAmAM jaI Agamo bhaNIne vAda karavAnI tene icchA thaI. paraMtu te vakhate paNa AcArye tene nirUttara karyo. Ama vAda karavA mATe teNe svecchAe dIkSA lIdhI hatI. paraMtu temAM vairAgyano sAco bhAva nahoto. bhavadevanuM daSTAMta : A kathA jaMbusvAmInA pUrvabhavanI che. bhavadatta ane bhavadeva e be sagA bhAI hatA. bhavadatte nAnI uMmaramAM Arya susthitasUri pAse dIkSA lIdhI. thoDA vakhatamAM ja teo bhaNI gaNI hoMziyAra sAdhu thayA. ghaNA samaya pachI bhavadattamuni potAnA nAnA bhAIne pratibodhavAnA AzayathI potAnA gAmamAM AvyA. te samaye bhavadevanAM lagna nAgilA nAmanI kanyA sAthe thavAnI taiyArI cAlatI hatI. muni thayelA potAnA bhAInA AvavAnA samAcAra sAMbhaLI bhavadava doDato Avyo. te munine page lAgyo. munie 'bhavadeva ! le A pAtra" ema kahI sAthe 2heluM ghInuM pAtra bhavadevanA hAthamAM ApyuM. bhavadattamuni gocarI horAvI gurumahArAja pAse javA nIkaLyA. bhAI sAthe ja cAle che. rastAmAM vAto karatAM karatAM guru pAse pahoMcyA. guru bhagavaMtane gocarI batAvI tyAM guru pAse beThelA sAdhuo bolyA, kema bhavadattamuni ! bhAIne dIkSA ApavA laI AvyA cho ?' gurudeve bhavadevane pUchyuM, "kema bhadra ! dIkSA levI che ne ?' bhavadeve muMjhAyo. tenI sAme nAgIlA taravarI. paraMtu huM ema kahyuM ke, "mAre vrata nathI levuM' to mArA bhAInI temanA sAdhuo AgaLa zI kiMmata ? ema vicAra karI bhAIne vaza thayelA bhavadeve hA pADI. eTale bhavadevane dIkSA ApI. Ama, bhavadeve dIkSA lIdhI, paNa te potAnI icchAthI nahi, paNa bhAInI icchAthI. 2. roSA dIkSA : mAtAdikanA tiraskArathI utpanna thayelA roSathI zivabhUtinI jema je dIkSA levAya te roSAdIkSA kahevAya. zivabhUtinuM kathAnaka A pramANe che : zivabhUti rathanagarano nivAsI hato. tenI zUravIratAthI khuza thaIne rAjAe tene sahasramala'nuM birUda ApyuM hatuM. te svabhAve svataMtra hato. ane roja rAte ghaNe moDethI ghare Avato. tenI A TevathI duHkhI thaIne tenI patnIe sAsune vAta kahI. sAsue vahune kahyuM : "tuM Aje sUI jA. te Avaze tyAre huM ja bAraNuM ughADIza.' rojanI jema sahasramale moDI rAte gharanAM bAraNAM khaTakhaTAvyAM. bAraNAM kholyA vagara mAe kahyuM, "A kaMI ghare AvavAno samaya che ? jA jyAM bAraNAM khullAM hoya tyAM jA. huM atyAre bAraNuM nahIM kholuM.' zivabhUtine AthI roSa caDyo. tyAMthI te cAlI nIkaLyo. ghaNuM rakhaDyo paNa koInAM bAraNAM khullAM na joyAM. pharatAM pharatAM te eka upAzraya pAse Avyo. tyAMnA bAraNAM khullAM jotAM te aMdara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI yatIndrasUri dIkSAzatAbdi graMtha gayo. sAdhu-bhagavaMtane joI vaMdana karyA ane dIkSA levAnI bhAvanA 5. pratizrutA dIkSA : pratikRta eTale pratijJA karavAthI je jaNAvI. svajanonI saMmati zivabhUtie na lIdhI jethI gurubhagavaMte dIkSA levAya te pratizrutA dIkSA. te zAlibhadranI bahena pratye pratijJA dIkSA na ApI. AthI teNe jAte ja kezano loca karyo. A joIne karanAra dhanyakumAra (dhannA)nI jema jANavI. zrI kRSNasUrijIe tene muniveza Apyo. zivabhUti have muni banyA. eka divasa zAlibhadranI bahena subhadrA potAnA pati temaNe dIkSA roSe bharAIne lIdhI hatI. dhanyakumAranA mAthAnA lAMbA vALa gUMthI ApatI hatI. e vakhate 3. paridhUnA dIkSA : nidhanapaNAne lIdhe kaThiyArAnI jema je potAnA bhAI zAlibhadra ghara choDI dIkSA levAnA che e vAtanuM dIkSA levAya te paridhUnA dIkSA kahevAya. rAjagRhImAM zreNikanuM smaraNa thatAM enI AMkhamAMthI AMsu TapakyAM ane dhanyakumAranA dharmaniSTha rAjya hatuM. teno mukhya pradhAna buddhizALI abhayakumAra mastaka para paDyAM. dhanyakumAre enuM kAraNa pUchyuM. subhadrAe vAta hato. eka vakhata sudharmA gaNadhara bhagavaMta rAjagRhI nagarImAM ghaNA karI ke potAnA bhAI zAlibhadra roja eka eka patnIno tyAga karI, ziSyo sahita padhAryA. A ziSyomAM eka nUtana dIkSita sAdhu chevaTe dIkSA leze. te sAMbhaLI dhanyakumAre kaTAkSamAM kahyuM. "roja eka hatA. A sAdhu hatA to pUrNa vairAgI paNa te gRhastha jIvanamAM eka patnIno tyAga karavo evI rIte te kAMI dIkSA levAtI haze ? du:khI hovAthI kaThiyArAno dhaMdho karI potAnuM jIvana nirvAha karatA. zAlibhadra Darapoka lAge che.' potAnA patinAM AvAM garvayukta vacano emaNe koI eka vakhata sudharmA gaNadhara bhagavaMtanI dezanA sAMbhaLI. sAMbhaLI subhadrAe kahyuM, 'vAta karavI sahelI che. paNa dIkSA levI tethI tene vairAgya jAgyo ane dIkSA lIdhI. AkhuM rAjagRhI nagara e ghaNI duSkara vAta che. jo dIkSA levI sahelI vAta hoya to tame A kaThiyArAne oLakhatuM. koI lokoe tenI pAsethI lAkaDAM lIdhelAM pote ja kema dIkSA letA nathI ?' subhadrAnAM AvAM vacanothI ane khAvAnuM ApI tenI kiMmata cUkavelI. paraMtu have to teo dhannAjIe tarata dIkSA levAno nizcaya karyo ane vardhamAna svAmI dIkSA laI sAdhu thayA. temane gocarI maLavA lAgI. paraMtu emaNe pAse ATha patnIo sahita cAritra lIdhuM. duHkha ane kaSTamAMthI mukta thavA mATe dIkSA lIdhI hatI. 6. smAraNikA dIkSA : smaraNathI je dIkSA levAya te smaraNikA 4svapnA dIkSA : puSpacUlAnI dIkSAnI jema je dIkSA levAya nAmanI dIkSA kahevAya. e mATe zrI mallinAtha bhagavAnanuM daSTAnta te svapnA dIkSA kahevAya che. apAya che. pRthvIpura nagaramAM puNyaketu rAjA rAjya karatA hatA. temane vItazokA nagaranA rAjA mahAbalanA vaizramaNa, caMdra, dharaNa, puSpAvatI nAmanI rANI hatI. teone joDiyA bALaka avataryo. pUraNa, vasu ane acala e nAmanA cha bALapaNanA mitro hatA. baMnenAM nAma rAkhyAM puSpacUla ane puSpacUlA. joDalA rUpe bhAI- AgaLa jatAM chae mitroe sAthe dIkSA lIdhI. teo sAthe mAsakSamaNa bahenano evo sneha hato ke teo ekabIjAthI kyAreya judAM paDatAM jevI ugra tapazcaryA karavA lAgyA. tapasyAmAM bIjA mitro karatAM nathI. jema vaya vadhatI gaI tema temano sneha paNa vadhato gayo. AgaLa rahevA mATe mahAbala muni kAMIka vyAdhinuM bahAnuM kADhI bhAI-bahena sAthe rahI sukhI thAya e mATe rAjAe putra-putrIne pAraNAnI vAta na karatA. tethI mitronAM pAraNAM thaI jatAM ne pote paraspara paraNAvI dIdhAM. e jamAnAmAM kyAreka AvAM lagna paNa pAraNuM karyA vagara tapa AgaLa vadhArI tapovRddhi karatA. AvI rIte thatAM. rANIe ghaNo virodha karyo, paNa kAMI vaLyuM nahIM. have teo mAyA karIne ghaNIvAra teo potAnA mitra sAdhuone aMdhArAmAM bhAI-bahena maTI pati-patnI thayAM. AthI rANI puSpAvatIne vairAgya rAkhI tapazcaryA karavAmAM bIjAnA karatAM AgaLa rahetA. AvA upajyo. temaNe dIkSA laI lIdhI. pachI sArI rIte ArAdhanA karI mAyAcArane pariNAme temaNe strIveda bAMdhyo. vIsasthAnakanI ghora kALadharma pAmI teo svarge gayAM. keTalAka samaya pachI rAjA mRtyu tapazcaryApUrvaka uttamakoTinI ArAdhanA karI temaNe tIrthakara nAmakarma pAmyA. eTale puSpacUla-puSpacUlA rAjArANI thayAM. niHzaMka banI bAMdhyuM. tyAMthI eka devabhava karI mahAbalano jIva mithilAnagarInA teo bhogo bhogavavA lAgyAM. deva banela mAtAe avadhijJAnathI rAjA kuMbharAyanI rANI prabhAvatIdevInI kukSImAM putrI tarIke utpanna A jANyuM. ethI emanI glAnino pAra na rahyo. e jIvonI thayo. samaya pUrNa thatAM putrIno janma thayo ne mallikuMvarI evuM ajJAnatA mATe temane dayA upajI. puSpacUlAnI pAtratA jaNAvAthI nAma rAkhyuM. temanA chae pUrvabhavanA mitro devagatinuM AyuSya pUrNa temaNe tene svapnamAM narakanAM ghora duHkho dekhADyAM. te joI puSpacUlA karI judA judA dezamAM rAjAone tyAM putra tarIke avataryA. bhayathI vihvaLa banI gaI. rAjAne svapnanI vAta karI. rAjAe mallikumArI bhAvimAM tIrthaMkara thavAnA hovAthI avadhijJAnathI svapnanI hakIkata jaNAvIne arNikAputra AcAryane pUchyuM. AcArya potAnA pUrvabhavanA mitronI sthiti emaNe jANI lIdhI hatI. teo mahArAje narakanI vedanAnuM varNana karyuM. pachI te ja rAtrie deve pratibuddhikumAra, caMdrachAyakumAra, rukimakumAra, zaMkhakumAra, adInazatru, svarganAM sukha-vaibhava puSpacUlAne svapnamAM batAvyAM. pAchAM jitazatru thayA hatA. A che pUrvabhavanA mitro, mallikumArInA rUpa rAjArANIe upAzraye AvI pharI varganAM sukhonI vAta pUchI. para mohitI thaI tene paraNavAnI icchA karavA lAgyA. tyAre AcArya bhagavaMte te vize samajAvyuM. tethI pratibodha pAmIne mallikumArIe teone samajAvavA karAvelA che garbhadvAravALA puSpacUlAe samyakatvaprApti karI ane dIkSA lIdhI. oraDAmAM temane judA judA dvArathI praveza karAvyo. chae rAjAo Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazAnA prakAro judA judA oraDAomAMthI AvavAthI ekabIjAne joI zakatA na hatA. temAM mallikumArIe potAnA jevI sonAnI polI mUrti banAvarAvI rAkhI hatI. tenA mAthAnA bhAgamAM kaLAmaya kamaLa AkAre eka chidra karAvyuM . temAM roja jamavAnA samaye eka eka koLIyo mallikumArI nAkhatAM hatAM. have rAjAo mallikumArInI pratimA joI mohita thayA te samaye pratimAnA mAthAnA bhAganuM DhAMkyuM mallikumArIe khaseDI nAMkhyuM. temAMthI te vakhate durgaMdha uchaLavA lAgI. rAjAo te sahana na karI zakyA. tyAre malkikumArIe dehanuM azucipaluM samajAvyuM ane pUrvabhavanI vAta kahI. jethI mitra rAjAone jAtismaraNa jJAna thayuM ane badhAe sAthe dIkSA lIdhI. 7. rogiNI dIkSA : rogane kAraNe je dIkSA levAya te rogiNI dIkSA kahevAya. e mATe sanatakumAranuM daSTAnta apAya che. koI vakhate saudharmendranI sabhAmAM sanatakumAranA rUpanI prazaMsA sAMbhaLI vijaya ane vaijayaMta nAmanA be devatAo svargathI pRthvI upara AvyA. vRddha brAhmaNanuM rUpa laI rAjAnA mahelamAM gayA. te vakhate AbhUSaNa rahina chatAM sarva aMge suMdara dekhAtA cakravartI sanatakumAra nhAvAnA Asana para beThelA hatA. te sanatakumArane joIne iMdra niAvacanavALo che ema devo kahevA lAgyA. cakrIe brAhmaNone joI, AvavAnuM kAraNa pUchyuM. devoe kahyuM, 'ame tamArI rUpasaMpatti jovA ApyA chIe.' rUpAbhimAnI rAjAe hasIne kahyuM ke 'he brAhmaNo ! tame vidvAna chatAM avasara vinA rUpa jovA mATe kema AvyA ? nhAvAnA Asana para beThelA mAruM zuM rUpa hoya ? hamaNAM ja AbhUSaNa dhAraNa karI sabhAmAM AvuM chuM. tyAM tame Avo.' pachI sanatakumAra sabhAmAM alaMkRta thaI AvyA. paNa brAhmaNo te joI duHkhI thavA lAgyA. rAjAe duHkhI thavAnuM kAraNa pUchyuM. eTale te banne devatAoe kahyuM ke, "he bhUpati, te vakhate ame je tAruM rUpa joyuM hatuM te sarvottama thatuM. maNAM tamane utpanna thayelo koDhano roga tamArA rUpano nAza kare che.' sanatakumAre pUchyuM, ke brAhmaNo ! A tame kema jANo cho ?' brAhmaNoe temane thUMkavA kahyuM. sanatakumAra thUMkyA eTale temanA thUMkamAM khadabadatA kIDA jaNAyA. 'ame devatAo jJAnadaSTithI sarva jANIe chIe.' ema kahI devatA svarge gayA. pachI sanatakumAre utpanna thayelA koDha rogathI potAnuM rUpa nAza thatuM joyuM. eTale vairAgyavAna thaI vicAravA lAgyA ke je zarIranuM pALI poSI rakSaNa karAya che te zarIranI Aje aniSTa aMta avasthA pratyakSa dekhAya che. huM A dehathI puNya prApta karIne bhAgyavaMta thAuM ema vicArI sanatakumAra cakravartIe vinayasUri pAse cAritra lIdhuM. 8. anAdatA dIkSA : svajanAdie anAdara karyo hoya tethI je dIkSA levAya te anAdana dIkSA kahevAya. dA.ta., naMdiSaNanI jema. naMdIgrAmamAM saumila brAhmaNa raheto hato. tenI patnInuM nAma somilA. bicArAM janmajAta daridrI hatAM. temane eka putra thayo. tenuM nAma rAkhyuM naMdiSaNa. bALaka moTuM thAya te pahelAM to tenAM mA-bApa gujarI gayAM. ThebA khAI te moTo thayo. paNa tenuM AkhuM zarIra beDoLa ane kadarUpuM hatuM. bilADA jevI AMkho, goLI jevuM moTuM peTa, lAMbA ne labaDatA hoTha, moDhAmAMthI bahAra nIkaLatA 45 dAMta, Ama AkhuM zarIra vicitra joIne mAtra bALako ja nahIM paNa kadIka Dhora paNa DarI jatAM. jyAM jAya tyAM badhA ja teno anAdara kare. chevaTe tenA mAmAne dayA AvI. emaNe ene potAne tyAM rAkhyo ane Dhora cAravAnuM kAma soMpyuM. naMdiSaNane yuvAnImAM paraNavAnA ghaNA abharakhA thatA, mAmA paNa tene paraNAvavA prayatna karatA, paNa keme karI kyAMya koI kanyA na maLI. AthI te ghaNo khinna thayuM tyAre mAmAe tene kahyuM, ne tane koI kanyA nahIM Ape to mArI sAta kanyAmAMthI eka tane ApIze ke pachI mAmAne eka pachI eka sAte yuvAna kanyAone naMdipeza sAthe paraNavA samajAvyuM. paNa eke na mAnI. teoe kahyuM ke AtmahatyA karIzuM, paNa A tamArA UMTa jevA bhANAne paraNazuM nahIM.' A jANI naMdiSeNa sAva hatAza ane sUnamUna thaI gayo. 'khAvI-pIvuM bhAve nahIM ne rAte UMghe Ave nahIM.' Akhare ghara choDI jaMgalano rasto lIdho. kAMI paNa na sUjhavAthI teNe parvata parathI maravAnuM nakkI karyuM. parvatanA zikhara parathI paDavA jato hato tyAM avAja Avyo. nahIM....nahIM, A duHsAhasa na kara.' teNe AsapAsa joyuM to samIpanA vRkSa nIce eka munine joyA. pAse jaIne te bolyo, 'bhagavaMta ! huM nirbhAgyavAna chuM. mArA duHkhano koI pAra nathI. janmathI sukha joyuM ja nathI.' munie kahyuM, 'maravAthI duHkha nAza thatuM nathI. potAnA jIvano ghAta karavAthI pApa lAge che. eka pApanuM phaLa to tuM bhogave che ane pAchuM bIjuM karavA taiyAra thayo che ?'teNe gurune pUchyuM ke 'duHkhathI chuTavA mAre zuM karavuM ?' temaNe jaNAvyuM ke 'sarva sukhanuM kAraNa ane duHkhanuM nivAraNa eka mAtra arihaMtano dharma che. enuM zaraNa levuM joIe.' A sAMbhaLI naMdiSaNa bodha pAmyo ane teNe temanI dIvA bI.pI. 9. devasaMjJapti dIkSA : devatAnA pratibodhavAthI je dIkSA levAya te, daivasaMjJapti dIkSA kahevAya. e mATe mATe menArya muninuM daSTAnta che. eka rAjaputra ane purohitaputra ema be mitro hatA. temaNe sAgaracaMdra muni pAse dIkSA lIdhI. rAjaputra svecchAthI saMyama pALano hato jyAre purohita putra aniyAthI pALato hato. aMte anazana karI te banne munio devalokamAM devatA thayA. tyAM paraspara pratijJA karI ke je svargathI prathama Ave tene svargamAM rahelA detAe pratibodha pamADavo. have karmavazAt purohitaputrano jIva svargathI pahelo vI cAMDAlaNIne tyAM putrapaNe avataryo. cAMDAlaNIe te nagaranI zeThANIne putra na hovAthI te putra zeThANIne Apyo. zailInA gharamAM rahelo A cAMDAlalI putra maitArtha yuvAvasthAne pAmyo, te metArthane pUrvabhavano mitra deva svapna vagerethI pratibodhavA lAgyo. chatAM metArya pratibodha pAmyo nahIM. pachI teno vivAha mahotsava thayo tyAre paNa deve te vivAha aTakAvyo. chatAM paNa pratibodha na pAmyo. tyArapachI metArtha nava zreSThIputrIo anukrame paraNyo. tyArapachI pharI deve te vivAha aTakAvyo. chatAM paNa pratibodha na pAmyo. tyArapachI pharI deve AvIne jAgRta karyo. tyAre patnIoe devatAne vinaMtI karatAM kahyuM, amAro pitta bAra varSa sudhI gharamAM rahyA pachI dIkSA le evI AjJA Apo.' dayAthI Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 Ardra banelA devatAne e pramANe AjJA ApI eTale metArka bAra varSa gharamAM rahyo. bAra varSa pUrNa thayA pachI vairAgyavAsita mainArthe dImAM sIdhI dIkSA mahotsava paNa mitradeve karyo. zrI patIndrasUri dIkSAzatAbdi graMtha 10. vatsAnubaMdhikA dIkSA : vatsa eTale putra. vatsana anubaMdhavALI dIkSA te vatsAnubaMdhikA nAmanI dIkSA. dA.ta.. vajrasvAmInI mAtAnI jema. upalakSaNathI pinAdinA anubaMdhavALI dIkSA paNa gaNAya. manaka vagerenI dIzA evI jANavI.) vajrasvAmInuM dRSTAMta : vajrakumAra nAnA hatA ane pitAnI dIkSAnI vAta sAMbhaLatA ja emane jAtismaraNa jJAna thayuM. emane dIkSA levAnA bhAva jAgyA. temaNe vicAryuM ke huM bALaka chuM jevI mAM vrata na laI zakuM, paNa huM evuM karuM ke jethI mArI mAtA sunaMdA mArA parathI sneha utArI nAkhe.' ema vicArIne te raDavA lAgyA. mAtAe ghaNAM upAyo karyA chatAM te zAMta thayA nahIM. ema cha mahinA pasAra thayA. teTalAmAM vajrakumAranA pitA muni nagaramAM padhAryA ne sunaMdAnA ghare gocarI vhoravA padhAryA. mAtA sunaMdA putrathI kaMTALelI hovAthI gocarImAM putrane vhorAvI dIdho. pitAmunie te bALakane laIne potAnA guru siMhagirimunine soMpyo. 'A tejasvI ratna che, jethI tenuM pAlana karavA yogya che.' ema kahI sUrie pAlana mATe zrAvikAone soMpyo. anukrame nA varSa pasAra thatAM mAtAe putranI mAMgaNI karI tyAre gurue kahyuM 'have putra pAcho zA mATe mAMge che ?' sunaMdAe kahyuM ke, 'huM nyAyathI putra meLavIza' ema kahI rAjadarabAre vAta karI. rAjadarabAramAM eka bAju ramakaDAM laI mAtA UbhI che ne bIjI bAju pitA guru odho laI UbhA che. vacamAM vajasvAmI che. bALakane bolAvatAM jenI pAse bALaka jAya te bALakano mAlika thAya. mAtA mIThA vacanothI bALakane bolAvavA lAgI te vakhate mAtAnAM vacano sAMbhaLIne vrata levA mATe daDha buddhizALI vajrakumAra vicAravA lAgyA ke mAtA upakArI che ema vicArI che huM mAtA pAse jAuM to A caturvidha saMgha dubhAya. vaLI huM vrata lauM to mAtA paNa kadAca vrata le. eTale vajrakumAre ogho grahaNa karyo. tethI mAtAne paNa vairAgya utpanna thatAM saMyama levAnI bhAvanA jAgI. manakanuM dRSTAMta : zayyabhava viprano putra manaka hato. zayyabhava viSe (manakanA janma pahelAM ja) jaina dIkSA grahaNa karI hatI. ATha varSano manaka pitAnI zodha karavA nIkaLyo. te vakhate pharatAM pharatAM. puNyathI kheMcAyo hoya tema mana caMpAnagarImAM Avyo. A vakhate zaEbhava AcArya kAyaciMtA mATe jatA hatA. temaNe nirdoSa caLakatA lalATavALA bALakane joyo. ane pUchyuM, 'bALaka ! tuM koNa che ? kyAMthI Ave che ane kyAM jAya che ?' bALaka bolyo, 'mahArAja ! huM rAjagRhI nagarIthI AvuM chuM. tyAMnA vatsa gotravALA zaSyabhava brAhmaNano putra chuM. mArA pitAe huM garbhamAM hato tyAre jaina dIkSA lIdhI che. temane zodhavA huM Avyo chuM.' muni kahyuM, "bhadra ! tArA binAne huM sArI rIte jANuM chuM. mArA te mitra che, mAro dekhAva ane temano dekhAva barAbara eka sarakho che. tuM mArI sAthe cAla. mane tAro pitA samajaje. huM tane putra samajIza.' bhoLo bALaka bhoLavAyo ane upAzraye Avyo. zayyabhavasUrie tene dIkSA ApI. ahIM paNa temanuM nAma manakamuni ja rAkhavAmAM AvyuM. A pitAnA AlaMbanathI putra manake dIkSA lIdhI. 11. janitakanyakA dIyA : apariNIta kanyAthI utpanna thayelI vyakti ke dIkSA le ne janinakanyakA dIThA. zikamAranI jema. (upalakSaNathI anya rIte niMdita janmavALAnI paNa dIkSA jANavI.) gaMgAkAMThe smazAnano svAmI lauTa nAmano cAMDaLa hato. tene gaurI ane gAMdhArI nAmanI be strI hatI. temAM gIrIne eka putra thayo. pUrva bhathai jAtimaMda karyo hato tethI te putra kadarUpo ane zyAma thayo. cAMDAlone paNa upahAsa karavA lAyaka te thayo. te lokomAM bahu niMdita banyo. tenuM nAma baLa pADyuM. viSavRkSanI jema saune dveSa karavA lAyaka te thayo. ghaNA lokone udvega pamADato te moTI dhavA lAgyo. ekadA baMdhuvarga sAthe khAMDaceSTA karIne teNe sarvanI sAthe kalaha karyo. tethI netAoe tene potAnAthI dUra karyo. te dUra jaIne beTho tevAmAM tyAM eka sarpa nIkaLyo. e joIne sarva cAMDAloe ekadama ne A jherI sarpa che' ema kahIne tene mArI nAMkhyo. thoDIvAra pachI bIjo sarpa nIkaLyo. te viSa rahita che ema jANIne teoe tene javA dIdho. te joIne 'baLe' vicAryuM ke viSadhArI sarpa haNAya che ane nirviSa sarpa mUkI devAya che. mATe sarva koI potAnA ja doSathI phleza pAme che. ema siddha thayuM, to have pote bhadra prakRtti rAkhavI te ja yogya che. ema vicAratAM tene jAtismaraNa jJAna thayuM. potAno pUrva bhavano vicAra karato ne baLa gurubhagavaMta pAse gayo. temanI pAse dharmazraNa karIne teNe dIkSA lIdhI. 12. pramodahetu dIkSA : bahu mANasone harSita karanArI je dIkSA te pramAdakonuM dIlA. e mATe jaMbusvAmInuM daSTAna suprasiddha che. jaMbukumAra rAjagRhI nagarInAM RSabhadatta ane dhAriNInA ekanA eka putra hatA. koI vakhata sudharmA svAmI gaNadha2 bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI jaMbukumAra pratibodha pAmyA ane dIkSA levA mAtApitAnI rajA levA gayA. mAtAe paraNavA mATe Agraha karyo. jaMkayAre nikAya karyo ke paraNyA pachI bIje ja divase pone dIyA levI. ATha kanyA sAthe jaMbukumAranA lagna AraMbhAyAM ane eka kanyA dasa dasa koDa kariyAvara laI jaMkumArane tyAM AvI. Ama eka ja divasamAM vRMdakumAra eMzI koDa sonaiyAno svAmI thayo. paraMtu e nirmohI, nirvikArI, tyAgI thavAnI jajJAsAvALAne sAga-vairAgya sabhara thAo dvArA AATe kanyAone pratibodhI. te ja rAtre prabhavAdi pAMcaso coro, potAnAM mAtA-pitA ane AThe kanyAnAM mAtA-pitA ema pAMcaso satyAvIsane pratibodha pamADI jaMbukumAre e badhAM sAthe dIkSA lIdhI. 13. AkhyAtA dIkSA : bIjAe kahelA dharmane sAMbhaLIne je dIkSA levAya te AkhyAtA dIkSA. prabhavanI jema. jayapuranA rAjA viMdhyane be putra hatA. eka prabhava ane bIjo prabhu. prabhava moTo hovA chatAM vidhya rAjAe prabhune rAjya ApyuM. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSAnA prakAro AthI prabhuvanuM mana dubhAyuM. te nagara choDI eka lUMTArAnI pallImAM vaMdana karyA. pote muni mATe je azubha kalpanA karI hatI te mATe bhaLyo. dhIme dhIme te moTo lUMTAro thayo. teNe koInA mukhethI kSamA yAcI ane dIkSA levAnI potAnI abhilASA jaNAvI. tyAra sAMbhaLyuM ke rAjagRhInA Sabhadatta zeThano putra eMzI kroDa saunaiyA pachI mAtra emaNe ja nahi emanAM mAtA-pitA tathA rAjA-rANI kariyAvaramAM jemane maLela evI ATha zreSThI putrIone paraNI ema chae jIvoe vairAgyavAsita banI sAthe dIkSA lIdhI. potAnA mahelamAM AvI gayo che. te jANI prabhava cora potAnA 15. vaiyAkaraNI dIkSA : saMdehavALA arthane jinAdike kahyA pAMcaso sAthIdAro sAthe jaMbukamAranI havelIe Avyo. havelImAM chatAM je dIkSA levAya te vaiyAkaraNI nAmanI dIkSA kahevAya. gautama pisatAM ja eNe badhA upara avasthApinI vidyAno prayoga karyo. svAmInI dIkSA enuM udAharaNa che. ethI badhAne UMgha AvavA lAgI. paNa jaMbukumArane te vidyA mUrzita gobara gAmamAM IndrabhUti nAmanA vedAdinA jANakAra paMDita na karI zakI. prabhava pAMcaso sAthIdAro sAthe dhananAM poTalAM bAMdhavA hatA. temane potAnA jJAnanuM abhimAna hatuM. te potAne sarvajJa lAgyA. te joIne jaMbukumAre te badhAnI sAme staMbhanI vidyAthI mAnatA. koI vakhate prabhu mahAvIra te gAma bahAra samavasaryA hatA. najara nAMkhI eTale te badhA hatA tyAM ne tyAM khaMbhita thaI gayA. samavasaraNamAM devone jatA joIne indrabhUtie pUchyuM to jANavA prabhave jaMbukumArane kahyuM, "bhAgyavaMta ! mAre tamAre tyAM corI nathI maLyuM ke koI sarvajJa AvyA che tyAM devo jAya che. "are, sarvajJa to karavI, paNa mane tame tamArI A khaMbhinI vidyA Apo.' jaMbukumAre huM chuM. e paNa devone khabara nathI. huM e dhUrtanI pAse jaI vAda kahyuM, "bhAI ! huM to kAle dIkSA laIza. mAre koI vidyAnI jarUra karIne parAjita karI AvuM" ema vicArI saMkalpa karI indrabhUti nathI. paraMtu he prabhava ! viSayasukha duHkhadAyaka che ane te dekhAvamAM pAMcaso ziSya sAthe prabhu pAse AvyA. prabhue indrabhUtinuM nAma mIThuM ane pariNAme bhayaMkara che ema samaja.' jaMbukumAre madhubindu, laI bolAvyA ane kahyuM ke "he gautama ! tamane AtmAnA astitva aDhAranAtarAM, mahezvaradatta vagerenAM daSTAMto ApI prabhava corane saMbaMdhI, vedanA paraspara viruddha vAkyothI ghaNA vakhatathI zaMkA che. te pratibodha pamADyo. Ama prabhava cora jaMbukumAranA upadezathI zaMkAnuM mULa vedanA vAkyanA arthane yathArtha rUpe na samajavAmAM raheluM pratibodha pAmyo ne dIkSA lIdhI. ethI e dIkSAno prakAra "AkhyAtA che.' evI rIte prabhue temanA aneka saMzayo TALyA. eTale pAMcaso dIkSAno kahevAya. ziSya sahita e ja vakhate temaNe prabhu pAse dIkSA lIdhI. 14. saMgarA dIkSA : pUrva bhavamAM karI rahelA saMketathI je 16. svayaMbuddhA dIkSA : sarva tIrthakaro bhagavAna svayaMbuddhA dIkSA levAya te, saMgarA dIkSA kahevAya. nAmanI dIkSA grahaNa kare che. iSakAra adhyayanamAM varNavelA purohitanA be putranI dIkSA evI jagatamAM sarvotsakRSTa sauMdaryavALA ane bAlyavayamAM paNa abAla hatI. iSakAra nagaranA iSakAra rAjAne bhRgu purohita maMtrI hato. buddhivALA prabhu jitendriya ane sthira AtmAvALA hoya che. janmathI moTI uMmara thavA AvI chatAM ghare saMtAna na hovAnA kAraNe te kheda traNa jJAnayukta evA prabhu saMsAranA sukhamAM Asakta banatA nathI. karato. eka vakhata deve AvIne bhRgu purohitane kahyuM ke 'tamAre tIrthaMkara paramAtmA jJAnathI potAnI dIkSAno samaya jANe che chatAMya ghare be putra utpanna thaze. tame ciMtA na karo. paNa te nAnI vayamAM te samaye lokAMtika devatA temanI pAse AvIne namaskAra karIne traNa dIkSA laI AtmakalyANa karaze.' putra thavAnI vadhAmaNIthI purohita lokanA kalyANa mATe dharmatIrtha pravartAvavA mATe vinaMtI kare che. rAjI thayo. anukrame tenA ghare be putrono janma thayo. putro samajaNa dIkSA levAnA samayane eka varasa bAkI hoya tyAre tIrthaMkara paramAtmA thayA. eTale pitAe emanA manamAM bhaya besADI dIdho ke 'tamAre - vArSika dAna Ape che. dAna dIdhA pachI mAtA-pitAnI anujJA jaina sAdhuno paricaya karavo nahIM. teo chokarAone laI jaI laIne jemano zakendra tathA rAjA vageree bhaktithI mahAbhiniSkramaNotsava mArI nAMkhe che.' tethI putra DaravA lAgyA. koIvAra banne putro karelo che, evA prabhu svahaste dIkSA le che. zibikAmAM besI prabhu pharavA gayA hatA. tyAM purohitane tyAM jaina munio gocarIe dIkSA levA nIkaLe che tyAre manuSyo temanI vividha prakAre stuti kare AvyA. gocarI laI munio gAma bahAra jatA hatA tyAM A be che ane sau prabhu sAthe vanamAM Ave che. tyAM azokavRkSa nIce putroe temane joyA. putro munine joI gabharAyA. teo eka vaDa pAlakhI utAre che. prabhu temAMthI bahAra nIkaLI AbhUSaNo utAre vRkSa para caDI saMtAI gayA. munio paNa e ja vaDa nIce AvyA. che. te samaye kuLanI vaDila strI haMsa lakSaNavALA vastramAM te anukUla jagyA jANI muni tyAM ja AhAra vAparavA beThA. te baMne AbhUSaNo laI le che. AbhUSaNo UtaryA pachI eka muSTithI dADhIbhAIoe jyAre munione nirdoSa AhAra karatA joyA tyAre mUchanA ane cAra muSTithI mastakanA kezano ema paMcamuSTi loca kare pote vicAra karavA lAgyA ke, "AvuM ApaNe kyAMka joyeluM che.' che. kendra te kezane laIne prabhune jANa karIne kSIrasAgaramAM padharAvI, ema vicAratAM baMnene jAtismaraNa jJAna thayuM. teoe pUrvanA eka de che. pachI indra prabhunA aMdha upara devadUSya nAMkhe che. tyArabAda janmamAM sAdhupaNuM pALeluM ane tenA prabhAve teo pote deva thayelA, prabhu "namo siddhANaM' bolI sAmAyikano pATha bhaNe che. (A pAThamAM te sarva temanA jovAmAM AvyuM. tarata vaDenI nIce UtarI munione - "bhaMte' e pada jinezvara bhagavaMta bolatA nathI.) dIkSita thatAM e samaye ja prabhune cothuM jJAna pragaTa thAya che. * * *