Book Title: Devchandraji Maharaj
Author(s): Nandlal B Devluk
Publisher: Z_Shramana_Bhagwanto_Part_1_004596.pdf and Shramana_Bhagwanto_Part_2_004597.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249104/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNabhagavato sAMDhanA vadhane baMdha karAvyuM hatuM. maMDovara, meDatA AdimAM paNa amArinI ghoSaNA karAvyAnA ulalekha maLe che. teozrI 42 ziLe ane aneka praziSya dharAvatA hatA. sudIrgha dIkSA paryAyamAM sAdhu ane sAhityakAra tarIke aneka siddhio prApta karI, pitAnA gacchanA ja nahi, paraMtu samagra jainasaMghanA sarvazreSTha sAdhu tarIke paMkAyA hatA. vRddhAvasthAne lIdhe chelle amadAvAdamAM sthitA karI hatI. ane saM. 1703nA caitra suda 13ne divase amadAvAdamAM ja kALadharma pAmyA hatA. Ama, temaNe nevuM varSa karatAM paNa vadhu AyuSya bhegavI jainazAsananI bhavya prabhAvanA karI hatI. zrI samayasuMdarajI mahArAjanI sAhityasevA ciraMjIva nIvaDe tevI che. temaNe saMskRta, prAkRta, gujarAtI Adi bhASAomAM racanA karI che. vyAkaraNa, TIkA, kAvyalakSaNa, chaMda, nyAya, jyotiSa, itihAsa, prabaMdha, rasa, pAI saMvAda, bAlAvabodha, vIsI, chatrIsI, stavana, sajhAya, gata vagere racanA karI che. temAM saMskRtamAM vIseka ane gujarAtImAM trIseka maTI kRtio racI che, jemAM bhAvazataka, rUpakamAlA avasUri, kAlikAcAryakathA, samAcArI kathA, vizeSazataka, dazavaikAlika TIkA Adi saMskRta graMtha che; te cAra pratyeka buddha rAsa, mRgAvatI rAsa, pusAra rAsa, vatupAla-tejapAla rAsa, zatruMjaya rAsa, bAra vrata rAsa Adi gujarAtI racanAo che. AmAM 100-125 paMktithI mAMDIne 3700 paMktimAM racAyelA rAsa che. bhASAnI madhuratA, varNananI tAdazatA ane AlekhananI sacoTatAne lIdhe temanuM sAhitya ucca koTinuM banyuM che. pUjyazrIe racelAM gItanI saMkhyA paNa hajAra upara thavA jAya che. e sarva layamAdhurya ane zabdasauMdaryathI lokomAM evAM te pracalita banyAM ke kuMbha rANAnAM sthApatya sAthe temanI leketi pracalita banI : "samayasuMdaranAM gIto, bhItA paranAM cItaDAM ke kuMbha caNAnAM bhIMtaDo." A uparAMta, samayasuMdare hindI, sindhI ane paMjAbI bhASAmAM paNa kAvyaracanA karI che. temanAM kAvya eTalAM kavitvapUrNa ane lokapriya hatAM ke aneka anugAmIoe enuM anukaraNa karyuM. eka aSTAkSarIya vAkyanA dasa lAkha bAvIza hajAra cAraso satyAvIza artha karI batAvIne "aSTalakSI" graMthathI pitAnI vidvattAne paricaya karAvyuM. evI asAdhAraNa pratibhA dharAvatA zrI samayasuMdarajI tejasvI sAdhupravara hatA. ("nala-davadaMtI rAsa mAMthI sAbhAra.) kharataragacchIya gaganamaNi ane samartha vidvadavarya zrImadda devacaMdrajI mahArAja jJAna, kriyA ane dharmasiddhAMtane punaruddhAra karanAra mahAtmAo A bhUminAM bhUSaNarUpa manAya che. evA ja eka uttama koTinA saMta-mahAtmA kharataragacchIya gaganamaNi, paMDita pravara, kaviratna, mahAna tapasvI ane samartha sAhityakAra zrImad devacaMdrajI mahArAja che. temane janma mAravADamAM bIkAnera pAse raMga gAmamAM, osavAla jJAtinA luNiyA gotramAM thaye hato. 2010_04 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanaprabhAvaka dharmapremI pitA tulasIdAsane tyAM zIlavatI zrImatI dhanabAInI ratnakukSie saM. 1746mAM eka putre janma lIdho. A bALaka garbhAvasthAmAM hatuM tyAre mAtA dhanabAI upAdhyAya zrI rAjasAgarajI mahArAjanAM darzane gayA hatA ane pU. upAdhyAyazrIne kahyuM hatuM ke, je mane putra avataraze, te tene Apane vaherAvIza. putra avataryo. deve dIdhelA A putranuM nAma devacaMdra rAkhavAmAM AvyuM. mAtA-pitAnA dharmasaMskArane bhavya vAraso ane pavitra vAtAvaraNamAM ucharatAM bALake pUrva bhavathI puNyasaMcaya karyo haze ke zaizavakALamAM ja bALakane dharma pratye apratima prIti hatI. bAlyAvasthAmAM ja pATha bhaNavAnI apUrva bhAvanA jAgI. putra ATha varSane thatAM mAtA dhanabAIe tene gurumahArAjane vaherA. pUjya gurudevazrI rAjasAgarajI mahArAje saM. 1756mAM mAtra dasa varSanI kumaLI vaye laghu dIkSA ApI ane navadIkSita ziSyane sarasvatI maMtra ApyuM. bAlamuni zrI rAjavimalajIe yAne zrI devacaMdrajIe bilADA gAmamAM veNu taTe bhaMyarAmAM maMtranuM ArAdhana karI zAradA mAtAnI kRpAdaSTi meLavI. sAthosAtha pitAnA gurunI ananya bhaktipUrvaka sevA karavA mAMDI. gurudeva paNa ziSyanA vinaya, viveka ane sevAthI prasanna thayA ane bAlamunine zA, vyAkaraNa, tiSa, piMgaLa, nATaka, svadaya, rAjyazAstra Adi vividha zAnA pArAyaNa dvArA prakAMDa paMDita banAvyA. sarva zAstra pAraMgata evA e munirAje saM. 176 6mAM 20 varSanI vaye ane 10 varSanA adhyayanane aMte, dhyAnanuM saMpUrNa svarUpa Alekhato " dhyAnadIpikA" graMtha ane dravyAnuga viSaya para vraja bhASAmAM "dravyaprakAza" nAmane kAvyagraMtha ra. daramiyAna pU. A. zrI jinacaMdrasUrijI mahArAje temane vaDI dIkSA ApI hatI. pUjyazrI saM. 1776 sudhI mAravADamAM ja jude jude sthaLe vicaratA rahyA ane tyAra bAda gujarAtamAM padhAryA. - mAravADamAM vihAra daramiyAna teozrInA haste "AgamasAra" nAmane bhavya gadyagraMtha racAye, jemAM uddhavya, naya, nikSepa, pakSa, pramANu, saptabhaMgI AdinI gahana carcA prApta thAya che. saM. 1777mAM pATaNa padhAryA tyAM zrI jJAnavimalasUrijI sAthe samAgama thaye. teozrI khataragacachanA hevA chatAM tapAgacchanA mahAna sAdhuoe temanI pAse abhyAsa karyo hate. pUjyazrImAM matamatAMtara ane bhedabhAva ogALI nAkhe evI vatsalatA ane mahAnatA hatI. tethI ja tapAgacchanA zrI jinavijayajI, zrI uttamavijayajI, zrI padmavijyajI Adi munivaronI kAvyaracanAomAM gurudevazrI devacaMdrajI mahArAjanA ullekha sAdara prApta thAya che. gujarAtamAM padhArI, teozrIe saM. 1787mAM amadAvAdamAM nAgorI--sarAdamAM bhagavatIsUtranuM vAcana karyuM; DhaMDhaka mANekalAlane mUrtipUjaka banAvyA; zAMtinAthajInI pilamAM sahastraphaNA biMbanI sthApanA karI, sahastrAkUTa jinabiMbanI pratiSThA karI. saM. 1785-86-87mAM zatruMjaya para pratiSThA karI. vaLI, amadAvAda padhArI te samaye phelAyelA marakInA upadravamAM samAjasevAmAM joDAyA. aneka vaiSNavone pratibaMdhIne jena banAvyA. saM. 1796-97mAM navAnagaramAM rahIne kene jItIne mUrtipUjake banAvyA ane caityamAM baMdha paDelI pUjA cAlu karAvI. saM. 1802-3-4mAM bhAvanagara, 1805-6mAM lIMbaDI dhrAMgadhrA ane cuDAmAM pratiSThA mahotsava ujavyA. 2010_04 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNubhagavaMto 393 saM. 1810mAM sutathI kacarA kAkAnA saMghamAM zatrujya padhAryA. te samaye pAlItANAmAM zeTha zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhInI sthApanA karI. saM. 1811mAM lIMbaDImAM pratiSThA karAvI. amadAvAda sthiratA karI te samaye gacchapatie teozrIne vAcaka padathI vibhUSita karyA pUjyazrI saM. 1812nA bhAdaravA mAsanI amAvAsyAe amadAvAda-DozIvADAnA upAzrayamAM devagatine prApta thayA. te samaye ciryAsI gacchanA sAdhuo-zrAvako ekatrita thayA hatA. pUjyazrInA aMtima saMskAramAM zrAvakee ghaNuM dravya khecyuM hatuM. temanI pAdukA dariyApuranA derAsara sAme sthApavAmAM AvI che. pAdukAne lekha A pramANe che : "zrImad jinacaMdrasUrizALAmAM zrI barataragaccha saM. 1812 varSe mahA vadi 6 dine upAdhyAya zrI dIpacaMdrazikhya upAdhyAya zrI devacaMdrajInA pAdukA pratiSThate." 66 varSanA AyuSyamAM, pa6 varSanA sudIrgha dakSA paryAyamAM pUjyazrIne hAthe zAsanaprabhAvanAnAM aneka kAryo thayAM. gujarAta-saurASTranAM vividha zahera ane zatruMjaya girirAja para aneka pratiSThA karAvI. vividha pradezomAM satata vihAra sAthe vidyA-arjana ane sAhityasarjananI pravRttio karatA rahyA. tenA phaLasvarUpe pUjyazrInI lekhinI dvArA viyakAraka dharmagraMthonuM sarjana thayuM. temaNe racela graMthamAM 1. zrI devacaMdra snAtra pUjA, 2. AgamasAra, 3. nayacaMdrasAra, 4. guruguNa chatrIsI, pa. karmagraMtha bhAga 1 thI 5, 6. karmasaMvedyaprakaraNa, 7. vicAraratnasAra, 8. vartamAna jinavAsI Adi mukhya che. jenI vigatavAra vAta karatAM te graMtha race paDe eTalI vicArasAmagrIthI e graMtha zebhI rahyA che. teozrInA A graMthe pAdarA bhaMDAra, zrI mehanalAlajI bhaMDAra, surata Adi sthaLoe sacavAyA che. sAhityasarjaka uparAMta teozrI mahAtapasvI ane mahAna kayegI paNa hatA. dravyAnuyoganA mahAna upadeza ane vidhAnazaktionA upAsaka paNa hatA. kahevAya che ke pUjyazrIne tapaprabhAve dharaNendra sAkSAt darzana dIdhAM hatAM. Aje paNa ema manAya che ke, teozrI dehavilaya pachI mahAvideha kSetramAM kevalI tarIke vicarI rahyA che ! evA e prakhara vidvAna, mahAna tapasvI, utkRSTa kavirAja, ananya AtmajJAnI, samartha zAstravettA, prabaLa prabhAvaka ane prabhubhakta munivarane zatazaH vaMdana ! (saMklanaH jIvaNacaMda jhaveracaMda jhaverInA lekhane AdhAre.) surendranagara zrI saMghanA parama upakArI ane siddhavacanI pUjya munirAjazrI bhaNuvijayajI mahArAja siddhavacanI mahApuruSa muni zrI bhaNavijayajI mahArAja carama tIrthapati mahAvIra svAmI bhagavAnanI 73mI pATe thayelA gacchAdhipati zrI muktivijayajI (mUlacaMdajI) mahArAja, jeozrIe kriyAzuddhi karI ane munizAkhA vadhArI teozrInA ziSya hatA. munivara zrI zra. 10 2010_04