Atmanand Prakash Pustak 097 Ank 07 08

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/532056/1

Page #1

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
SHREE ATMANAND PRAKASH
db
પુસ્તક : ૯૭ અંક ૭-૮ વૈશાખ-જેઠ મે-જુન : ૨૦૦૦
આત્મ સ’વત : ૧૦૪
卐
વીર સવત 00 ૨૫૨૬
卐
વિક્રમ સવત : ૨૦૫૬
अनुकूलेन मार्गेण व्रजन् यातीप्सितं स्थलम् । प्रतिकूलेन मार्गेण व्रजन् दूरे भवेत् ततः ।।
અનુકૂળ ( સાચા) માગે ચાલનાર ઇચ્છિત સ્થળે પહેાંચી જાય છે, જ્યારે અવળે માગે ચાલનાર ઇચ્છિત સ્થળથી દૂર થતા જાય છે.
He who goes along the right path, reaches his desired place, while walking along a reverse one, he is becoming more remote from his aim.
( કલ્યાણુભારતી ચેપ્ટર-૭ : ગાથા-૩ * પૃષ્ઠ ૧૬૦)

Page #2

શ્ર($mણિક
ક્રમ
લેખ
લેખક
પૃષ્ઠ (૧) મેહ છોડ (કાવ્ય ) ...
શ્રી જયેન્દ્ર પંડ્યા ૭૩ (૨) માણસ ભલે પાપ અને દુષ્કૃત્ય કરે નહીં પરંતુ થવા દે તે પણ એ દોષિત છે...
શ્રી મહેન્દ્ર પુનાતર ૭૫ (૩) અહંકાર ....
શ્રી ધૂની માંડલિયા ૭૯ (૪) એ ભેખ હવે શાને ઉતરે ?
| શ્રી લક્ષ્મીચ'દ છે. સંઘવી ૮૧ સમજણ વગરની ભક્તિ એટલે સુવાસ વગરનું પુષ્પ
| ... શ્રી હરિભાઈ ત્રિવેદી ૮૪ (૬) મુબઇમાં યોજાયેલો શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
દેહવિલય શતાબ્દી વર્ષને
વિશિષ્ટ આંતરરાષ્ટ્રીય મહોત્સવ (૭) કમળીનુ’ કારમુ કષ્ટ ટળ્યું
- અ સૌ. પાનબાઈ રાયશી ગાલા ૮૭ (૮) પૂ. શ્રી જબ્રવિજયજી મહારાજ સાહેબના વ્યાખ્યાન
(ગતાંકથી ચાલુ જ હપ્તા : ૧૯મા ) (૯) મુબઇમાં ભગવાન મહાવીર જન્મ કલ્યાણક મહાત્સવની શાનદાર ઉજવણી
ટા. પેજ ૩
૮૫
૯૧
આ સભાના નવા આજીવન સભ્યશ્રીઓ શ્રી ભરતભાઈ પ્રેમચંદભાઈ શાહ (વાસણવાળા)-ભાવનગર ડો. શ્રી રાજેશભાઇ શાંતિલાલ સામાણી - ભાવનગર
શ્રી આત્માનંદ
હે જીવ! તારા મકાનની બારી ખાલ તો સૂય કિરણે બહાર ઉભા જ છે તુરત તારા પર વરસી જશે... તારા માટે પ્રભુની....ગુરૂની પણ અચિંત્ય અનારાધાર કૃપા વરસી જ રહી છે જરૂર છે માત્ર તારે હૃદયદ્વાર ખોલવાની....
પ્રકાશ

Page #3

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
તંત્રી : શ્રી પ્રમાદકાન્ત ખીમચ'દ શાહુ
માહ છેડ
(રાગ : જાગ રે માલણ જાગ.... ..મેરૂ માલણુ )
જાગ રે માનવ જાગ, જાગ રે માનવ જાગ; નરભવ મળ્યે જન્મ દીપાવજે, જાગ રે માનવ જાગ ....જાગ રે માનવ૦
પરિગ્રહ કરી મેહુ વધારે, મમતા વધતી જાય, સુખ મળશે એમ લાગે પણ, આવે દુઃખની છાંય; છોડ રે માનવ છોડ, મેાહુ મમતા ઢેડ,
અક્ષય સુખ મેળવવા માટે, પ્રભુમાં મનડુ' જોડ. ....જાગ રે માનવ
વાદ વિવાદમાં જીવન વીતે, મેળવતા નહિ કાય, તર`ગેાના મહેલ ચણાવે, પળમાં તૂટી જાય; છોડ રે માનવ છોડ, વાદ તર’ગેા છેાડ, સત્ય ૫થે જાવા માટે, સંગ પ્રભુના જોડ.
....જાગ રે માનવ。
૧
ર
૩
ધમ તારક મની રહે છે, નિત્ય રહે એ સાથે, જન્મને દુર કરવા માટે, માંગ પ્રભુનેા સાથ;
જોડ રે માનવ જોડ, ધમમાં જીવન જોડ, વૃદ્ધિચંદ્ર મ`ડળ ગાવે, પૂણ્યથી 'ધન જોડ.
....જાગ રે માનવ。
-રચિયતા : અમુલખ ડી. શાહ

Page #4

શ
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ” માસિક ઉત્તરેત્તર પ્રગતિના સેાપાન સર કરે તેવી હાર્દિક મનેાકામના અને શુભેચ્છા સહ....
શુદ્ધ વનસ્પતિ તેàામાંથી બનાવેલ
ડબલ ડી–ડી સાબુ ૯૦૯ જૈન સાબુ
તથા
ઉત્પાદક :
નિરવ સોપ ફેકટરી
પ્રેસ રેડ, એલ. પી. હાઇસ્કૂલવાળા ખાંચા, ભાવનગર ૩૬૪૦૦૧ ૭ ફેશન ઃ ૫૧૬૬૪૬
સેલ્સ ટીપે :
લક્ષ્મી સાબુ ભંડાર
ગાળ મજાર ભાવનગર ૩૬૪ ૦૦૧
વાપરા

Page #5

મેન્ગ્યુન : ૨૦૦૦ ]
જીવનની એ બાજુએ છે. એક એનુ` વિધાયકરૂપ અને બીજુ એવું નિષેધકરૂપ. એક હકારાત્મક અને બીજું નકારાત્મક, એક સક્રિય અને બીજું નિષ્ક્રિય. આ બે પહેલુ પર જીવનનું ચક્ર ચાલ્યા કરે છે. જીવનમાં આપણે જે કાંઇ છીએ અને જે કાંઇ કરીએ છીએ તેમાં આ બંનેનું પ્રદાન હોય છે. સક્રિય રહીને અને નિષ્ક્રિય રહીને પાપ-પૂણ્ય થતુ' હાય છે. સાધારણ રીતે આપણે માનીએ છીએ કે પાપ અને પૃથ્ય સક્રિય રીતેજ થઇ શકે છે, પરંતુ એવુ' નથી. આપણે કાંઇક કરીને અથવા નહીં કરીને પાપ-પૂણ્યનુ પેટલુ બાંધતા હોઈએ છીએ, કાં તે સીધી રીતે કરતા હેાઇએ છીએ અથવા આડકતરી રીતે થઈ જાય છે. એક માણુસ લૂટાઇ રહ્યો છે કે તેની પર જુમ થઈ રહ્યો છે કે તેને મારી નાખવા માટે કઇ તૈયાર થયુ. છે અને આપણે ઊભા ઊભા જોઇ રહ્યા છીએ અથવા આપણી નજર સમક્ષ એ ઘટના બની
રહી છે અને આપણે કશું કરતા નથી તેા મહાવીર ભગવાન કહે છે કે આ પાપ થઇ ગયુ. નકારાત્મકરૂપથી નિષ્ક્રિય રહીને આપણે પાપમાં ભાગીદાર થઇ ગયા. જે બાબત આપણે રેકી શકતા હતા તે રોકી શકયા નહીં. આપણે ભલે પાપ કર્યું નહીં, પરંતુ પાપ થવા દીધું એટલે આપણે પણ આ માટે દેષિત બની ગયા.
માણસ ભલે પાપ અને દુષ્કૃત્યેા કરે નહીં પરંતુ થવા દે તે પણ એ ાષિત છે.... ૪
—લેખક : મહેન્દ્ર પુનાતર
જે દુષ્કૃત્ય અને પાપ આપણે પોતે કરીએ છીએ અને માટે તે આપણે જવાબદાર છીએ જ, પરંતુ જે પાપ બીજાએ કરે છે પશુ આપણે તેમને તેમ કરવા દઇએ છીએ એ
૭૫
માટે આપણે પણ ઢાષિત છીએ. દુનિયામાં પાપ કરવાવાળા માણસા વધારે થી, પરંતુ નિષ્ક્રિય રહીને પાપ કરવા દેવાવાળા માણસો વધારે છે. પાપ અને દુષ્કૃત્યે વધ્યા છે તેનું મુખ્ય કારણ તેને રોકવાની મેટા ભાગના માણસની નિષ્ક્રિયતા છે. મહાવીર પ્રભુએ કહ્યું છે કે પાપ કરવુ અને પાપ થવા દેવુ' અને માટે માણસ જવાબદાર છે.
મન, વચન અને કાયાએ કરીને ૪૨ કારણરૂપ આશ્રવેાથી ઉત્પન્ન થનારા કર્મોને રોકનાર આત્માના શુદ્ધભાવેનું નામ છે સવર. જૈન શાસ્ત્રકારાએ સવરના પછ ભેદ બતાવ્યા છે. અર્થાત્ ૫૭ પ્રકારે આવતા કર્માને અટકાવી શકાય છે. આ ૫૭ પ્રકાર છે-૫ સમિતિ, ૩ ગુપ્તિ, ૧૦ યતિ ધમ, ૧૨ ભાવના, ૨૨ પરિષદ અને ૫ ચારિત્ર્ય. આમાં પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિ પર ખાસ ભાર મૂકયા છે. આમાં સાધનાનું એક વિધાયક પાસુ છે અને બીજુ નિષેધક, પાંચ સમિતિ વિધાયક છે ત્રણ ગુપ્તિ નિષેધક છે. આ આઠ સૂત્રેાના મમ' જે પકડી લે છે અને જીવન જીવવાની કળા શીખી જાય છે તેને ધર્મના સ્વયં' અનુભવ થઇ જાય છે. તેને સત્યના સાક્ષાત્કાર થઇ જાય છે. આવે મનુષ્ય જે કાંઇ ખેલે છે તે ધમ બની જાય છે, હકીકતમાં તે મેલવા માટેને સાથે હક્કદાર બની જાય છે.
આજે માણસ ખેલી રહ્યો છે, પરંતુ તે ખેલી રહ્યો છે, શા માટે બેાલી રહ્યો છે તેની તેને ખબર નથી. માણસ જે કાંઇ કહે છે
શુ

Page #6

७६
તેમાં તેની પૂર્ણ જાણકારી નથી માણસ જ્યારે કશુંક કહેતા હાય છે ત્યારે પાતેજ જાણકાર છે, સામા કરતા વધુ જાણે છે તેવા અહેસાસ અનુભવતા હોય છે. આનાથી તેના અહંકારને તૃપ્તિ મળે છે. એક માણસ ખેલતા હાય છે અને બીજો સાંભળતા હોય છે. અને એક-બીજા પર હાવી થવાના પ્રયાસ કરતા હાય છે. વાર્તાલાપામાં માણસે એક-બીજાને
સાંભળવા કરતા સ'ભળાવવા માટે ટાંપીને તત્પર થઈને બેઠા હૈાય છે. તેમનુ' સમગ્ર ધ્યાન આક્રમક સ્વરૂપે હોય છે. મેાકેા મળતા તે શરૂ કરી દે છે.
માણુસ જ્યારે ખરાબ કામ કરે છે તે હેાશ ગુમાવી બેસે છે
મહાવીર ભગવાને કહ્યું છે કે, જેઓ આ આ સૂત્રો અને સાધનામાંથી પસાર થતા નથી. તેમનુ' ખેલવાનું અને સલાહ આપવાનુ છે. ભગવાન મહાવીરે ૧૨ વર્ષી સુધી મૌન
[ શ્રી આત્માન ંદ પ્રકાશ
ધારણ કર્યુ હતું. ખેલવુ' સહેલું છે, પરંતુ‘ મૌન જાળવવુ મુશ્કેલ છે. જે વ્યક્તિ ૧૨ વર્ષ સુધી મૌન રહે તેને કશુ કહેવાનુ રહે જ નહીં, તેમનુ મૌન જ ભાષા બની જાય છે.
માણસ ખેલતા હોય આડકતરી રીતે કાંઇક સલાહ અથવા કાંઈક કરવા ન કરવા કોઈપણ ખામતમાં કશુ પૂર્ણપણે જાણ્યા વગર, સમજ્યા વગર અજ્ઞાનમાં આપેલી સલાહુ
ત્યારે સીધી કે આપતા હોય પ્રેરતા હોય
ઇયોંના અય છે. સાધક. જે કાંઇ પ્રવૃત્તિ કરે તેમાં સાવધાની રાખે, ચાલવા ફરવાની ક્રિયામાં કેઇપણ જીવને સહેજ પણ દુઃખ ન પહોંચે તેના ખ્યાલ રાખે, મહાવીર ભગવાને કહ્યું છે, ‘ઉઠો, બેસા, ચાલા એમાં સાવધાની અને જાગૃત્તિ
છે.
છે.
સામા માણુસને મુશ્કેલીમાં મૂકી દે છે. આમાં શુભદ્રષ્ટિ હાય તા પણ વ્યથ' છે. સલાહ આપવાનું બહુ સહેલું છે. તેનાથી આપણા અહંકારને તૃપ્તિ મળે છે, જેના કાઇ મા હાતા નથી. તેઓ પણ માર્ગદર્શન આપતા હાય છે. સલાહ મફત મળે છે. જોઈએ તેના કરતા વધુ મળે છે, પરંતુ સલાહને કાઇ માનતું નથી, તે લેવા કરતા આપવી વધુ સારી લાગે છે એને કારણેજ આ જગતમાં શિષ્યા કરતા ગુરુઓ અને કાર્યકરા કરતા નેતાઓ
રાખા’ કાઇપણ પ્રવૃત્તિ એહેાશિમાં ન થાય તેના પૂરેપૂરા ખ્યાલ રાખવા તેનુ' નામ ઇર્ષ્યા સમિતિ. આપણે જે કાંઈ કરી રહ્યા છીએ તે મહેશમાં કરી રહ્યાં છીએ. માણસ જ્યારે ખરાબ કામ કરે છે ત્યારે હાશ ગુમાવી બેસે છે. મૂછિત અની જાય છે. હિંસામાં, જૂડમાં, ચેરીમાં પાપમાં વાસનામાં માણસ હે।શમાં રહેતા નથી. માણસ જાગૃત થાય છે ત્યારે તને ખ્યાલ આવે છે કે ‘ આ મે' શુ' કરી નાખ્યું, આમ કેમ થઇ ગયું ? ’ ત્યારે પસ્તાવાના પાર રહેતા નથી. આપણે એહાશિના નશામાં જીવી રહ્યાં છીએ. કાઈને ધનના કોઇને પદના તે કોઇને પ્રતિષ્ઠાના કેફ ચડેલ
વધારે છે.
છે. સાધનાના બથ છે નશાને તેાડી નાખવે, સાવધાની અને જાગૃતિથી જીવવુ. જે હાશ ત્યારે સભાળે છે તેને કોઇ નશે। ચડતા નથી.
પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિમાં સમિતિ વિધાયક - સકારાત્મક છે અને ત્રણ ગુપ્તિએ ઇર્ષ્યા, ભાષા, એષણા, માદાન – નિક્ષેપ અને નિષેધક - નકારાત્મક છે. આ પાંચ સમિતિ છે–
પારિષ્ઠાપનિકા.
ભાષા સમિતિ એટલે હેાશપૂર્વક સયમપૂર્વક ભાષાના ઉપયેગ . આ સયમ એટલી હદ સુધી હાવા જોઇએ જ્યાં ભાષા મૌન બની જાય અને મૌન ભાષા બની જાય જરૂર કરતા વધારે ન ખેલવુ. આપણે ખેલીએ ત્યારે જ ભાષાના ઉપયેગ થાય છે એવુ નથી. આપણે કશુ ખેલતા

Page #7

મે-જુન : ૨૦૦૦]
નથી ત્યારે પણ ભાષાને મને વ્યાપાર ચાલુ રહે છે. આ ભીતરના મનેાવ્યાપાર આપણી ઊજા'ને ખતમ કરી નાખે છે. ખેલવુ' નહી એટલે 'દરથી પણ ચૂપ થઈજવું... માઝુસ અવસ્થ છે તેનું મુખ્ય કારણુ અદથી તે વિક્ષિસ છે.
ત્રીજી સમિતિ છે. એષણા. આને અ છે જીવન જીવવા માટે જેટલું જરૂરી છે તેને વિચારપૂર્વક, હેાશપૂર્વક ઉપયોગ કરવા અને એટલું જ સ્વીકારવુ’. એક વખતના લેાજનથી જીવન ચાલી શકે તેા એ વાર ભાજન લેવાની
આવશ્યકતા નથી. પાંચ કલાકમાં ઊંઘ પૂરી થઇ જાય તે પછી સૂતા રહેવાના કેાઇ અર્થ નથી. જરૂરત કરતા જેટલું વધુ તેટલે તે ભેગ અને છેવટે રાગ.... જેટલાથી ચાલી શકે તેટલાથી ચલાવવુ’.
આદાન – નિક્ષેપ સમિતિ એટલે પેાતાના કામમાં આવનાર ચીજોને એવી રીતે લેવી મુકવી કે જેમાં હિંસા ન થાય. લેકે જે આપે અથવા જે પ્રાપ્ત થાય તેમાં સીમા રાખવી. જેટલું મળે તેટલુ ́ સ્વીકારી લેવુ... નહી’. ખપ પૂરતું' જ રાખવું અને સ્વીકારવું. પારિષ્ઠાપનિકા સમિતિ એટલે શરીરના મેલ, અન્ન-પાણી વગેરે ચીજોને એવા સ્થાને મૂકવી જેમાં હિંસા ન થાય અને ખીજાને મુશ્કેલી ન પડે.
ત્રણ સમિતિઓ છે-મને ગુપ્તિ, વચન ગુપ્તિ અને કાયા ગુપ્તિ ગુપ્તિના અથ છે સકે
અન્યના દુ:ખ માટે....
થાઇ જવુ', સમેટી લેવુ', સિમિત થઇ જવું મને ગુપ્તિ એટલે મનની ચંચળતાને રૈકવી, મનના ફેલાવાને સિમિત કરી દેવા. મનના વ્યાપ આકાશ જેટલા છે. મન એક પળમાં સેકડા માઇલ દૂર જઇ શકે છે. મન લટકતું રહે છે. તેને અટકાવવાનું છે. મનને એટલુ સિમિત કરી દેવાનુ` છે કે તે હૃદયમાં સમાઈ જાય, ઇચ્છા રહિત બની જાય.
વચન ગુપ્તિ એટલે શબ્દોની જાળને ફેલાવવી નહી. નિરર્થક પ્રલાપ કરવા નહી' અને જે ખેલવુ તે સત્ય અને પ્રિય ખેલવુ. શબ્દો કમાનમાંથી છૂટેલા તીર જેવા હાય છે. એક વખત છૂટયા પછી તેને રોકી શકાતા નથી.
ત્રીજી છે કાય ગુપ્તિ શરીરનું ગેાપન કરવું. વિના પ્રચાજન શારીરિક ક્રિયા ન કરવી. શરીરની સ્વચ્છંદ કિયાનેા ત્યાગ કરવા. કાયાને ફેલાવવી નહીં, તેને સવારવી નહી.
७७
...
આ આઠ મુકિતના સૂત્રેા છે, આ સાધના છે. જ્યાં જ્યાં બધામાં આપણે જકડાયેલાં છીએ ત્યાં ત્યાં શૃંખલાને તેાડવાની આ પ્રક્રિયા છે. માણસ આ આઠ સુત્રાને ધ્યાનમાં રાખીને વહેવાર કરે તે ધર્માંને સાચા અર્થમાં પામી શકે છે. જીવન જીવવાનેા આ ઉત્તમ માગ છે.
અન્યના દુઃખા પ્રત્યે જે નરમ રહે છે અને
જાતના દાષા પ્રત્યે જે ગરમ રહે છે; એ આત્માને માટે
ચરમપદ અને પરમપદ જરાય દૂર નથી....
મુંબઇ સમાચાર તા ૫-૪-૮ના જિનદશન” વિભાગમાંથી સાભાર....

Page #8

ક્રોધની અનર્થકારકતા
જે ભારત માટે મહાભારતનું યુદ્ધ પરિચિત છે, એ ભારતની પ્રજાને કંધની અનર્થકારકતા સમજાવવાની ભાગ્યે જ આવશ્યક્તા ગણાય. કે અનર્થોની અનેક પરંપરા સજી શકે એમ છે.
ધ ક્યા કયા અનર્થોનું સર્જન કરી શકે? એવો સવાલ કરવાને બદલે એ સવાલ જ કરે જરૂરી ગણાય કે, કે કઈ જાતના અનર્થોને સજક નથી બની શકતે? જાત-જાત અને ભાત-ભાતના અનર્થોની પરંપરા કે સજી શકે છે, એને પાર પામી શકાય એમ નથી, છતાં કેધ દ્વારા ત્રણ તો મોટા અનર્થો સજતા હોય છે. કે અનર્થોનું મૂળ છે, કે સંસાર વર્ધક છે, ધર્મનો ક્ષય કરનાર કેધ છે. આવી વિવિધ અનર્થ પરંપરાને સજક બનતો કેધ એથી જ તજવા લાયક છે.”
SHASHI INDUSTRIES Selarsha Road, BHAVNAGAR-364 001
Phone : 0. 428254 . 430539
Rajaji Nagar, BANGALORE-560 010

Page #9

મે-જુન : ૨૦૦૦ ]
૭૯
અ હું કાર
– ધૂની માંડલિયા
અહંકાર - અભિમાન બહુ ભૂરી ચીજ છે. બ હતે. બીજો કોઈ ધનિક તેની તેલે તે
અહંકાર-અભિમાન જ પરમાત્માની ઝાંખીને નહીં. આખી નગરીમાં તેની જ ચર્ચા ચાલતી આડે આવતે અંતરાય છે. શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીએ હતી. જે કઈ મહેલ જોતુ તે મંત્રમુગ્ધ બનતું. અનુભવ વાણુમાં કહ્યું છે કે જે માન (અભિમાન) છેવટે રાજા પણ જોવા આવે. તેને પણ પિતાની ના હેત તા મોક્ષ અહી જ છે. મોક્ષ આડેને આંખો પર વિશ્વાસ બેઠો નહીં. તેને પોતાનો અવરોધ એ અભિમાન છે. અભિમાન બહુ મહેલ પણ આ મહેલ પાસે ફિકકો લાગતું હતું છદ્મવેશી હોય છે. અભિમાન શેષ રહેવાની અંદરથી તે રાજાને પણ ઈર્ષા થઈ. પણ ઉપરથી સ્થિતિ જ પરમપદ છે. આપણું અભિમાન આપ- પ્રશંસા કરી. મહારાજાએ કરેલા વખાણુને સુને જ થકવે છે અને આપણે એવું માનીએ આભાર માનતા કરોડપતિએ કહ્યું. “આ બધી છીએ કે આપણે આપણા માન-અભિમાનથી પ્રભુની કૃપા છે.” પણ તે અંદરથી તો એવું સામાને થંભાવી દીધે, ચૂપ કરી દીધે, મહાત જ માનતા હતા કે આ આપણી મહેનતનું ફળ કરી દીધા !...
છે. તે અંદર અભિમાનથી કુલાતા હતા. અહંકારશૂન્ય જીવનનું બીજું નામ છે- કરોડપતિ શેઠ રાજાને વળાવવા દરવાજા અમૃતમય જીવન. જ્યાં અહંકાર છે ત્યાં જીવન સુધી આવ્યું અને કહ્યું, “મેં મહેલમાં એક કેરમય છે, પ્રાણઘાતક છે. અહંકાર જ્યાં નથી જ દ્વાર રાખ્યું છે, જેથી ચોરી થવાનો સંભવ ત્યાં આત્મા છે. અમા આકાશની જેમ અસીમ નથી. કોઈ અંદર આવે કે બહાર જાય પણ અને અન ત છે અને તે જ અમૃત છે. તેણે આ દરવાજે આવ્યા વિના છૂટકે નથી.”
અહંકાર હંમેશાં પોતાને સામેનાથી ચડિ- એક વૃદ્ધ પણ દરવાજે આવીને ભીડમાં યાતે બતાવવામાં જ વ્યસ્ત રહેતા હોય છે. ઊભું રહી ગયું હતું. કરોડપતિની વાત સાંભળી અભિમાન અદ્વિતીયતા જ ઇરછે છે. સાવ નમ્ર- તે જોરથી હસ્યો. રાજાએ તેને પૂછયું, “કેમ વિનમ્ર દેખાતા માણસને છેવટે નમ્રતાનું અભિ- હસો છો? તે બોલ્યા, “એનું કારણ મકાનમાન ઘેરી વળે છે. અહંકારથી મળલે કે માલિકના કાનમાં કહેવા જેવું છે.” પછી તે તેની મળતાં આનંદની અવધિ તણખલાને પવન અડે પાસે ગયો અને કાનમાં કહ્યું, મહેલના દરવાજાની અને એની જે હાલત થાય તેટલી હોય છે
પ્રશંસા સાંભળી મને હસવું આવ્યું. આ એક કરોડપએિ એક મહેલ બંધાવ્યું. આખા મહેલમાં એ એક જ ખરાબી છે. મૃત્યુ જીવનની છેલ્લી અવસ્થામાં તે મહેલમાં રહેવા એ જ દરવાજેથી આવશે અને એ જ દરવાજેથી આવ્યો હતો. રહેવા માટે જે બાંધીએ છીએ તને બહાર લઈ જશે. એનો બીજે દરવાજો હોત તેને બાંધી લેતાં તેમાં રહેવાનું જ રહી જાય છે! તે વધુ ઠીક થાત.” | મહેલ તે અજોડ બન્યા હતા. સૌન્દર્ય, જીવનનું જે કઈ ભવન મનુષ્ય બનાવે છે એ શિલ્પ અને સુવિધામાં આ મહેલ અદ્વિતીય બધામાં આ જ જાતની ખરાબી રહી જતી હોય છે.

Page #10

(શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
તમારા જીવનમાં પણ આવો એક જ દર પડે છે. આ દ્વારા તે મૃત્યુનું દ્વાર છે, જેને વાજો હોય તે માને છે કે એ દ્વાર અહંકારનું તમે જીવનભર તમારા અહંકારથી શણગારતા જ દ્વાર છે. જ્યાં બધા દરવાજા દરવાજા જ હાય રહ્યા હતા. છે ત્યાં દરવાજો જ નથી અહંકાર તમારા જીવનમાં દીવાલ ઊભી કરે છે, પણ પછી દિવ્યધ્વનિ માસિકના જાન્યુઆરી-૨૦૦૦ના ખ્યાલ આવે છે કે પિતાને આવવા જવા માટે
અંકમાથી જનહિતાર્થે સાભાર... ઓછામાં ઓછા એક દરવાજો તમારે રાખવે
છે
રોકાણકારો માટે અમુલ્ય તક
ભાવનગર નાગરિક સહક બેંક લી.
હેડ ઓફીસ ઃ ૧૪, ગંગાજળીયા તળાવ, ભાવનગર
ફોન : ૪૨૯૦૭૦-ફેકસ નં. (૦૨૭૮) ૪૨૩૮૮૯ -~-~~ ~~ શા ખા એ ~~~~~~ ડેન-કૃષ્ણનગર છે વડવાનેરા ચોક છે રૂપાણી - સરદારનગર છે. ભાવનગર-પરા ફેન ૪૩૯૭૮૨ ફેનઃ ૪૨૫૦૭૧ છે. ફોનઃ પ૬૫૯૬૦ છે ફેનઃ ૪૪૫૭૯૬
રામમંત્ર મંદિર છે. ઘોઘા રોડ શાખા છે. શિશુવિહાર સકલ ફોનઃ ૫૬૩૮૩૨ છે. ફોન : ૫૬૪૩૩૦ 4 ફેનઃ ૪૩૨૬૧૪
સલામત રોકાણ આકર્ષક વ્યાજ સિદ્ધિ
સ કરતા ૩૦ દિવસથી ૪૫ દિવસ સુધી ૬ ટકા, શેર ભંડોળ
૪.૦૯ કરોડ ૪૫ દિવસથી ૯૦ દિવસ સુધી ૭ ટકા ડીપોઝીટ
૧૯૩.૨૩ કરોડ ૯૧ દિવસથી ૧ વર્ષની અંદર ૮ ટકા) ધિરાણ
૫.૦૨ કરોડ ૧ વર્ષથી ૨ વર્ષની અંદર ૧૦ ટકા રીઝવ ફડ તથા અન્ય ફંડ ૨૬.૯૭ કરોડ ૨ વર્ષથી ૫ વર્ષની અંદર ૧૧ ટકા| વર્કીગ કેપીટલ ૩૫૦ કરોડ ઉપરાંત ૫ વર્ષ કે તે ઉપરાંત ૧૧.૫ ટકા વધુ વિગત માટે બેન્કમાં રૂબરૂ મળે? ૭૨ માસે ડબલ ઉપરાંત રૂા. ૧૦૦૦/-ના રૂા. ૨૦૩૧/- મળે છે
વેણુલાલ મગનલાલ પારેખ-ચેરમેન મનહરભાઈ એચ. વ્યાસ
નિરંજનભાઈ દલપતરામ દવે જનરલ મેનેજર
મેનેજીંગ ડીરેકટર
MONNE

Page #11

મે-જુન ૨૦૦૦
એ ભેખ હવે શાને ઉતરે?
મંત્રી ઉદયનનું નામ ઇતિહાસકારોએ ઊજળા જેવા બબ્બે ભાઈ હોય એના જીવને ઉચાટ અક્ષરે નોંધ્યું છે. કાબેલ મંત્રી તરીકે રાજ્યમાં વળી કે? કિ તું મારી આખરી તમન્ના એક છે. તેની પ્રતિષ્ઠા હતી.
શી તમન્ના છે ભાઈ? એક વાર પાડોશી રાજ્ય સાથે યુદ્ધ થયું. છેલ્લી પળે મારી પાંપણ મિંચાય તે પહેલાં
જગતમાં માનવીને યુદ્ધ વિના કેમ ચાલતું કોઈ જૈન સાધુ ભગવંતના દર્શન કરવા છે. નહી હોય? કંઈક ને કંઈક નિમિત્ત શેાધીને યુદ્ધની કતલ તે ઘણી જોઈ, પણ કેઈ ધમ એ જગ માટે તસર થઈ ઊઠે છે. બાકી વાસ્ત- પરષની પાવનકારી પ્રતિમાનાં દર્શન થાય તે વમાં તો સંતો અને મહાત્માઓ કહે છે તેમ, પંડથી છૂટતા મારા પ્રાણુ કૃતાથ થઈ જાય. યુદ્ધ તે માણસે પોતાની ભીતરના ગુણે સામે,
ધીરજ ધરો ભાઈ ! થેડા જ સમયમાં કઈ જ ખેલવાનું છે. મંત્રી ઉદયનનું સૈન્ય વિજ્ય થયું. દુશમનને
જૈન સાધુને હું તેડી લાવું છું.' પરાસ્ત કરીને ઉલ્લાસભેર મંત્રી ઉદયન પિતાના વચન તે આપી દીધું. પણ હવે જૈન સાધુ સૈન્ય સાથે પાછા ફરતા હતા.
લાવવા કયાંથી? આ તે કાંઈ નગર થોડું જ ને ત્યાં જ એકાએક મત્રી ઉદયનની તબિયત હતું ? ને અરણ્યમાં હિંસક પ્રાણી મળે, જેને બગડી.
સાધુ કયાંથી મળે? સહુ ચિંતા કરવા લાગ્યા. વિજયના ઉલ્લાસમાં ઊડો અંજપિ ભજે. મંત્રી ઉદયનની આંખો જૈન સાધુને નિહાળવા
મંત્રી ઉદયનની બિમારી સામાન્ય નહોતી. વિહ્વળ બનતી ગઈ. વાટમાં જ એમનું પ્રાણ પંખેરૂ ઉડી જશે
એમની પ્રાણ પડખે ઉડી જશે એવામાં ત્યાંથી એક બહુરૂપી પસાર થયે. એમ સહુને ખાતરી થઈ ગઈ. સહ વ્યથિત સહુને વિચાર આવ્યો કે આ બહુરૂપીને જૈન અને ચિંતિત થઈ ઊઠયા.
સાધુને વેશ પહેરાવી દીધું હોય તે કેવું ! સૈન્યની સાથે મંત્રી ઉદયના બે ભાઈઓ મરનારના આત્માની શાંતિ માટે એમ કરીએ પણ હતા. એક ભાઈએ માધમ બજાવતાં મંત્રી તે શું ખોટું? સહુએ બહુરૂપીને વિનંતી ઉદયનને પૂછયું. “ભાઈ, મૃત્યુ તે આત્માને કરી. બહુરૂપી કહે, “સાધુ તો બનું, પણ મંત્રીની પરમાત્માનું મિલન કરાવતી એક મંગળ ક્ષણ સામે ઊભા કેમ રહેવાનું? બોલવાનું શ? એ છે, માટે જીવને જરાય ઉચાટ થવા ન દેશે. બધું મને ના ફાવે.” " તમારી આખરી તમન્ન. કઈ હે ઈ તે કહે ” કેઈએ કહ્યું, “તારે માત્ર “ધર્મલાભ” એટલું
મંત્રી ઉદયનના ચહેરા પર તેજની દિવ્ય જ બોલવાનું. જો તું આટલું કરે તે તને ઈનાઆભા લહેરાઈ રહી. તે બોલ્યા “બંધુ તમારા મમાં એક સો સોનામહોર મળશે.'

Page #12

૮૨
બહુરૂપીએ જૈન સાધુનું રૂપ લીધું. શ્વેત વસ્ત્રો પરિધાન કર્યાં. હાથમાં લાલ પાત્રા લીધાં. એક હાથમાં દડાં અને આધેા ઝાલ્યાં. બહુરૂપી પહેાંચ્યું। મંત્રી ઉદયનની પાસે ને મેલ્યે ધમ લાભ....૩
મ`ત્રી ઉદયન આશ્ચય વિભાર મનીને હળવેથી ઉઠયા. સાધુના ચરણે સાષ્ટાંગ વાદન કરી રહ્યા. ‘સાધુ’એ પુનઃ “ધમ લાભ' કહી મંત્રી ઉદયનના માથે હાથ મૂકયા
થોડા સમય વીત્યા ને મ'ત્રી ઉદયનનું મૃત્યુ થયું.
સહુએ પેલા બહુરૂપીને કહ્યું, ‘ભાઇ, તારા ખૂબ ખૂબ આભાર....લે, આ સાનામહારે તુ તારુ' ઇનામ, ને હવે તારા આ વેશ બદલી નાખ.... ત્યાં તે બહુરૂપી આલ્યા :
‘એ શુ' બાલ્યા, ભાઇ ! મારે હવે ના ઇનામ જોઇએ, ના આભાર. આ વેશ હવે કયારેય
Trade Mark No. 750822
વિજયના
અધિકૃત વિક્રેતા : વિજય એજન્સી ફાન : ૪૨૬૭૨૮
વિજય સેલ્સ કાપેરિશન
ફેશન
: ૫૧૬૦૮૨
શ્રીઆત્માનંદ પ્રકાશ
આ દેહથી અળગા નહિ થાય. જે લેખને મેટા ભૂપ નમે, એ ભેખ હવે હું શાના ઉતારું....?' ને સાચે જ, એ બહુરૂપીએ જીવનભર માટે જૈન સાધુનુ ચારિત્ર્ય સ્વીકારી લીધુ.
શુદ્ધુ વનસ્પતિ તેલામાંથી બનાવેલ એકમાત્ર
J
જીવનમાં ચેતવાની પળ કયારેક ચિંતી જ આવી જાય છે. અને એવી પળે જે ચેતી જાય તેનુ આયખુ લેખે લાગી જાય. જે એવી તક ચૂકી જાય એના માટે જીવતરના ફેરા ફેગટ જ ગયા ગણાય!
આપણા જીવતરનેા ફેરા આપણે શા માટે ફોગટ જવા દઈએ ? ચેતાનાની ક્ષણ તા અત્યારે જ આપણી પાસે છે. ચેતી જઈશુ` ને ?
[ લેખક શ્રી લક્ષ્મીચંદભાઈ છ, સંઘવીના પુસ્તક દૃષ્ટાંત રત્નાકર'માંથી જનહિતાર્થે સાભાર]
6
o
હું જૈન સાબુ
Copy Right No. 56029/99
છુ વાપર
ઉત્પાદક : વિજય સાપ એન્ડ ડીટર્જન્ટ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ
માતીતળાવ રાડ, કુંભારવાડા, ભાવનગર-૩૬૪ ૦૦૬
ફાન ૦. ૫૧૦૪૬૧ R, ૫૬૨૨૮૬

Page #13

મે-જુન : ૨૦૦૦ •
સમજણુ વગરની ભક્તિ એટલે સુવાસ વગરનું પુષ્પ
સંત જ્ઞાનેશ્વર અને ચાંગદેવ નામના સમથ સતા થઇ ગયા. બન્ને સંતાની સુવાસ ચારે બાજુ ફેલાયેલી. બન્ને ખૂબ વિદ્વાન અને જ્ઞાની.
આજે મેટા ભાગના માનવી પ્રભુભક્તિ કરે છે, જપ કરે છે, પડિત તરીકે ઓળખાય છે. પરંતુ વાસ્તવિક રીતે કારાને કારા જ ટાય
છે.
ઘણા માણુસા ખૂબ ભક્તિ કરે છે, જપ કરે છે. સ'તેના પ્રવચન સાંભળવા જાય છે, મ`દિરમાં જાય છે, યજ્ઞ કરે છે, યાત્રા કરે છે છતાંય તે કારા ને કારા જ રહે છે, જગદિશ્વરને જેવાને બદલે જગતને જ જોતાં હૈાય છે. અતર્યામીની સાથે સતત્ સમાગમમાં રહેવાને બદલે સ્વાથમાં જ સતત્ રચ્યાપચ્યા રહેતા હાય છે. આખુ જગત ઈશ્વરથી છવાયેલુ છે એ જાણવા છતાંય શ્વેતરપિંડી કરતા જરાય અચકાતા નથી. અખાએ સાચું જ કહ્યું છે.
44
એક મૂરખને એવી ટેવ, પત્થર એટલા પૂજે દેવ;
એક વખત ચાંગદેવ સ ́ત જ્ઞાનેશ્વર પર પત્ર લખવા બેઠા, શીર્ષક શુ' આપવુ. એ માટે મૂંઝાયા. ચાંગદેવ સંત જ્ઞાનેશ્વરથી ઉંમરમાં મોટા એટલ પૃય લખાય નહી'. બીજા કોઇ વિશેષણ લખવા માટે મૂઝાયા એટલે ચાંગદેવે પત્રમાં કંઇ જ લખ્યું નહીં અને ફેારા કાગળ મેકલાવી
અનાજના એક વેપારી હતા. દરરોજ દુકાન
યચક્તિ થઇ ગયા. કાગળ કૈારા જ તે તેમાં કશુ જ લખાણ નહાતુ' એટલે સત જ્ઞાનેશ્વર માત્ર એટલે જ જવાબ લખ્યા “ તમે સમથ સત હાયા છતાંય ઢારા તે કારા જ રહ્યા ’
આપ્યા. સંત જ્ઞાનેશ્વર પત્ર જોઇ ઘડીભર આર્ટ્સ-ખેલી, ઘીના દીવા કરી. બાજુમાં મદિર હતુ ત્યાં દશ'ન કરવા જાય. એક વહેલી સવારે દુકાન ખેલી મદિરમાં દર્શનાર્થે જતાં પહેલાં બાપે દીકરાને કહ્યું : “ચાખામાં ભેળસેળ કરી દીધી ? સારી દાળમાં હલકી દાળનુ મિશ્રણ કરી દીધું ? સારા ઘીમાં હલકા ઘીના ઉમેરા કરી દીધા? ” વગેરે...દીકરાએ અભિમાનપૂર્વક ઘુ: “હા ડેડી, રોજની જેમ બધા ફેરફારો કરી દીધા.” પિતાએ પુત્રને કહ્યું: “ ચાલેા, હવે આપણે 'ન કરવા જઇએ.”
*
૮૩
નદી દેખીને કરે સ્નાન,
અખા, છતાંય ના આવ્યું બ્રહ્મજ્ઞાન.” બ્રહ્મજ્ઞાન કયાંથી આવે ? ભગવાનને મેળવવા બહાર ફાફા મારે પણ હૃદયમાં હ્રદયેશ્વર ખિરાજ્યા છે તેના તેને ખ્યાલ જ નથી. એટલે કઇ, કરે કઇ. ધમની મેર્ટી માટી વાતા કરતાં અધમ આચરતાં જરાય મૂંઝાય નહી.
જ્યાં આવી બનાવટ હેાય ત્યાં પ્રભુની યા કયાંથી ઊતરે ? આવા ધંધામાં બરકત પણ કેવી રીતે આવે ?
કેટલીક મહેના વહેલી સવારે દર્શન કરવા મંદિરે જાય છે, મ`દિરના ચાક્કસ સમય જતા રહે તે દર્શન ન થાય, કેટલીક અેના સમય થઇ ગયા હેાવાથી ઢેડના ઢેડતા દેશને જાય છે. તેમાં ન કરે નારાયણ ને કાઈ ભટકાઇ જાય તે એ બહેન પેલી વ્યક્તિ ઉપર ગુસ્સા કરે છે, ગમે તેમ ખેલે છે. જાણે મેટા અનથ થઈ ગયા હોય

Page #14

[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
તેમ માને છે. પિતે દેષિત હોવા છતાંય “મેં ચારધામની યાત્રા અનેકવાર કરી છે.” દેષને ટોપલે બીજા પર લાદે છે.
આવા કહેવાતા ધામ્રિક માનવીઓને પ્રભુ પ્રત્યેની કેટલાક દાનવીરે મોટા પ્રમાણમાં દાન સાચી લગની લાગે નહી, અધમ કરતાં અચકાય કરે છે. હોસ્પિટલે બંધાવે છે. મદિર બંધાવે નહી ને દંભી જીવન જીવે, એવા માણસો ભલે છે, ધર્મશાળા બંધાવે છે. છાપામાં કેટા ચારધામની યાત્રા કરે કે ભાગવત કે ગીતા છપાય છે. એમના દાનની પ્રશંસા થાય છે. કંઠસ્થ કરે તેને કશે જ અથ નહીં, એ તે લેકે આવા દાનવીરોની મુક્ત કંઠે પ્રશંસા જીવનમાં કેરાને ને કેરા જ રહે છે. કરે છે. આવા દાનવીરના હૃદય ઢઢળો તે તમને એક ભાઈ સવારમાં વહેલા ઊઠી ગીતાના જાણવા મળશે કે કેટલાય ગરીબોની “હાય” કલેકનું પઠન કરે. તેમના ઉચ્ચાર શુદ્ધ, ગીતાના લઈ પૈસો ભેગો થયેલ છે. કેટલાય લાચારી કે વ્યવસ્થિત રીતે મોટેથી બેલે પરંતુ જે ભગવતા લોકોની લાચારીને ગેરલાભ લીધો જગાએ ગીતાના શ્લોકો બોલતા હતા ત્યાં મચ્છર છે, કેટલાય જીવનની બરબાદી કરી ધન એકઠું હતા. આ ભાઈ પિતાના બન્ને હાથે મચ્છરોને કર્યું છે, કેટલાય અભણ લોકેને ગેરમાર્ગે દોરી મારતા જાય ને કલેકે બેલતા જાય. કહે આ એમની અજ્ઞાનતાને ગેરલાભ ઊઠાવ્યો છે. આ ગીતાના લેકે ઉચ્ચારવાને અથ શું? રીતે ભેગા કરેલા ધનને સમાજમાં પિતાની પ્રતિષ્ઠા વધે એ માટે દાન કરે તે એ દાનની
તમે જિંદગીની છેલ્લી ક્ષણ સુધી પૂજા-પાઠ કિંમત કેટલી?
કરે છતાંય કેરી ને કોરા જ રહે તે પછી તે
પૂજા-પાઠનો શો અર્થ? આવા પાખંડી લોકો કોરા ને કોરા જ રહ્યા છે.
સંસારમાં આવી ઘણી વ્યક્તિઓ છે જે
મશીનની માફક યંત્રવત પૂજા-પાઠ કરે છે. - કુદરતને ફટકે પડવા છતાંય થોડોક સમય
પરિણામે કેરા ને કોરા જ રહે છે. વૈરાગ્ય આવે પણ થોડા દિવસ બાદ એવા ને એવા જ કોરા.
સમજણ વગરની ભક્તિ એ સુવાસ વગરના
- પુષ્પ જેવી છે....! કેઈ નજદિકના સગાનું મૃત્યુ થયું હોય ત્યારે સ્મશાનમાં વૈરાગ્ય આવે પરંતુ ઘરે
અંતરયામીને અંતરાત્મા સાથે સદેવ સમાઆવ્યા બાદ એ બધું વીસરી જાય ને કોરા
કે ગામમાં રાખી જીવન જીવે એ જ સાચે ભક્ત ને કેારા જાય.
અને એ જ સાચી ભક્તિ. એક ભાઈએ કહ્યું “આખી ગીતા મને માટે લેખકઃ હરિભાઈ ત્રિવેદી છે.” બીજા ભાઈએ કહ્યું“ભાગવત સપ્તાહ મેં સંકલનઃ રાયચંદ મગનલાલ શાહ ડઝનવાર સાંભળી છે.” ત્રીજા ભાઈએ કહ્યું: બેરીવલી-વેસ્ટ * મુંબઈ ૪૦૦ ૦૯૨
3 સારા નરસામાં ફેર છે E3 ધરતી આકાશમાં ફેર છે 3 બધે આ બાકી હોય તે વેરાન જગ્યા કયાં જાય?

Page #15

મે-જુન : ૨૦૦૦]
મુંબઇમાં યોજાયેલા શ્રીમદ્ રાજચદ્ર દેહવિલય શતાબ્દી વર્ષના
ક્રોધથી બચે.....
વિશિષ્ટ આંતરરાષ્ટ્રીય મહે।ત્સવ
મહાત્મા ગાંધીજીના આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શક અને આ યુગમાં જૈનદર્શનના મૂળ માને દર્શાવનાર અપૂર્વ તત્ત્વજ્ઞાની શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીના દેહવિલયનું આ શતાબ્દી વર્ષ છે શ્રીમદ્ રાજચ`દ્ર. જીએ દર્શાવેલુ તત્ત્વજ્ઞાન વ્યાપકપણે સમસ્ત વિશ્વમાં ફેલાય અને વિશાળ માનવજાતિને એમાંથી આત્મકલ્યાણની પ્રેરણા મળે તે માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર દેહવિલય શતાબ્દી વર્ષે આંતરરાષ્ટ્રીય મહોત્સવ સમિતિ તરફથી ભવ્ય અને વિશાળ પાયા પર આર્યાન કરવામાં આવ્યુ છે. જાણીતા અધ્યાત્મસાધક, ચિંતકા, વિદ્વાના, જૈન ધર્માંના તમામ સ`પ્રદાયના દેશવિદેશના અગ્રણીએના તથા ચાર ફિરકાના મહાનુભાવાના અને શ્રીમદ્ના વિચારને અનુપ્રેરક સરતા આશ્રમે અને કેન્દ્રોન હૂંફાળા સાથ અને સહકાર મળ્યા છે, ના પ્રથમ ચક્રણરૂપે આગામી ૭મી મેએ સવારે નવ વાગે મુબઇના સન્મુખાનંદ હાલમાં એક આધ્યાત્મિક કાર્યક્રમ વિખ્યાત બધારણવિદ, જૈનદશનના ઊંડા અભ્યા સી અને રાજ્યસભાના માનનીય સભ્ય ડો. એલ એમ સિંધવીના પ્રમુખસ્થાન ચેાજયા હતા. આ સર્ગ કેનિયા, બ્રિટન, અમેરિકા અને અન્ય દેરોના જૈન અગ્રણી એ ઉપરાંત શ્રી દીપચંદભાઇ
ગાડી, શ્રી શ્રેણિકભાઇ કસ્તુરભાઈ ઉપસ્થિત રહેલ. આંતરરાષ્ટ્રીય મહાત્સવ સમિતિના આાજન માટે શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર જન્મભુવન ટ્રસ્ટ ( વવાણિયા ) અને શ્રી રાજ-સેાભાગ સત્સંગ વાંડળ ( સાયલા ) જેવી અગ્રિમ સસ્થાઓની સાથે સમગ્ર વિશ્વમાં જૈનદર્શનના પ્રસારનું કામ કરતી ઇન્સ્ટિટયૂટ એક્ જૈને લેાજી (લ'ડન) પણ આમાં જોડાઈ હતી. આ કાર્યક્રમ સમયે શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીના જીવનને કેન્દ્રમાં રાખીને દિવ્ય જાતિના અમર પ્રકાશ ” નામની ફિલ્મ, ખસા જેટલાં ચિત્રા ધરાવતું “મૂળ માગ નુ અમૃત અને અધ્યાત્મનું શિખર ” એ નામનું શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીના જીવનચરિત્રનું સચિત્ર
66
પુસ્તક તથા રાચંદ્રજીએ રચેલાં અમર પદેની એડિયા કેસેટ તેમજ વિશાળ ચિત્રપ્રદશ'ન યાજવામાં આવ્યાં. આ આયેાજનમાં અમેરિકા, ઇંગ્લેન્ડ, નેપાળ, સિ*ગાપુર, જાપાન, ડાંગžાંગ, કેનિયા એલ્શિયમ અને આસ્ટ્રેલિયાના અગ્નછીએ અને મેવડીએ સામેલ થયેલ સૈા પ્રથમ વાર આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે અનેકવિધ આયેાજના સાથે યાજાઇ રહેલા આ ઐતિહાસિક મહાત્સવ આમાં સામેલ થનાર સહુને માટે સદાનું સભારણુ બની રહ્યો....
55
સમતાને અડીને રહે છે
ન્યાયની સીમા....
ક્રાયને અડીને રહે છેઅન્યાયની સીમા....
૮૫

Page #16

૮૬
( શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
શોકાંજલિ ભાવનગર નિવાસી શ્રીમતિ પુષ્પાબેન શાંતિલાલ સોમાણી (ઉં. વ. ૬૩) ગત તા. ૧૮-૬-૨૦૦૦ ને રવિવારના રોજ દુઃખદ અવસાન પામેલ છે.
તેઓશ્રી આ સભાના વર્ષોથી આજીવન સભ્યશ્રી હતા. આ સભા પ્રત્યે તેઓશ્રી અત્યંત લાગણી અને મમતા ધરાવતા હતા.
ધાર્મિક ભાવના અને સાદગીભર્યું જીવન એ જ એમના જીવનનો મુદ્રાલેખ હતો.
તેઓશ્રીના દુઃખદ અવસાનથી તેમના કુટુંબ-પરિવાર ઉપર આવી પડેલ આ દુઃખમાં આ સભા સમવેદના પ્રગટ કરે છે. સાથે-સાથે સગતશ્રીના આત્માને પરમકૃપાળુ પરમાત્મા પરમ શાંતિ આપે તેવી પ્રાર્થના કરે છે.
લી, શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા
ખારગેઈટ, ભાવનગર
* પર્યુષણ પર્વની આરાધના કરવા માટે શ્રમણોપાસક યુવાનને બોલાવી - જે ક્ષેત્રમાં પૂજ્ય સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંત ચાતુર્માસ ન હોય તે સંઘ આરાધના કર્યા પછી વિ વિના રહી ન જાય તે માટે પ.પૂ પં શ્રી ચન્દ્રશેખરવિજયજી ગણિવરના માર્ગ તિ
દશન નીચે તૈયાર થયેલા તથા તપોવની બાળકો માટે આજથી જ અરજી કરવા વિનતી છે અત્યંત સંસ્કાર પામેલ ઓછામાં ઓછા ત્રણ (૩) યુવાના મંજુર થયે મેકલવામાં આવશે આવવા-જવાના ગાડી ભાડાના ખચ સિવાય અન્ય કઈ જ અપેક્ષા નથી. યુવાન બાલાવવા માટે નીચેના સરનામેથી ફોમ મંગાવવા.... નીચે મુજબની માહિતી દર્શાવતી અરજી કરવી : (૧) સંઘના મુખ્ય ટ્રસ્ટનું નામ, સરનામું, ટેલીફોન નંબર (ફોન નંબર અવશ્ય લખ ] . (૨) તમારા ગામમાં બીજા કેઈ સંધ છે? જ્યાં પર્યુષણ પર્વની આરાધના થાય છે? (૩) તમારા ગામમાં જેનોના કેટલા ઘર ખુલેલા છે? (૪) આરાધના કરવા આવનાર વ્યક્તિની સંખ્યા કેટલી? પ્રવચનમાં, પ્રતિક્રમણમાં (૫) તમારા ગામમાં પૂ. સાધ્વીજી મ.સાનું ચ તુમસ છે કે નહિ? જો હોય તો તેમની
- વિગત તમારા ગામમાં કોઈ બીજે સ્થળે પણ જે હોય તે પણ માહિતી જણાવશે. (૬) શ્રી સંઘમાં ૧૪ સુપનની ઉપજ દેવદ્રવ્યમાં જ જમા થાય છે? તે અંગે ખુલાસો. T સંપર્ક શ્રી લલિતભાઈ ધામીઃ અખિલ ભારતીય સંસ્કૃતિ રક્ષકદળ(યુ.વિભાગ) ' - ૨૭૭૭, નિશાળ, ઝવેરીવાડ, રીલીક રોડ, અમદાવાદ-૧ ક્રેન ૫૩૫૬૦૩૩, ૫૩૫૫૮૨૩ -

Page #17

મે-જુન ૨૦૦૦ ]
કમળીનું કારમું કષ્ટ કર્યું [જેને હૈયે શ્રી નવકાર” પુસ્તકમાંથી સાભાર)
આસી. પાનબાઇ રાયશી ગાલા
(ઉનડેઠવાલા)
સં. ૨૦૨૦માં મારા પેટમાં તીવ્ર શૂળની શ્રી ગુણોદયશ્રીજી મ. સા.નું ચોમાસુ વેદના ઊપડી. આમ તો બાર મહિના અગાઉ હતું. અષાઢ મહિનાના દિવસો હતા. વરસાદ ભૂખ લાગતી નહિ. ડેફટરને બતાવતાં તેમણે અનરાધાર વરસતે હતે. માંડવી હોસ્પીટલમાંથી કહ્યું કે લીવરમાં સાજા છે. દસ ઈ જેફશનને પાછું ગામડામાં જવું ને ત્યાંથી ફરી મુંબઈ કેસ કરવો પડશે. પણ ગામડાં ગામમાં રહેતા માટે જવાનું ખૂબ જ મુશ્કેલ હોવાથી મેં મારા હેવાથી ચાર ગાઉ દૂર ડોક્ટર પાસે ઈજેકશન નાના દીકરાઓને કહ્યું કે, “મને અહીંથી ગુરૂજી લેવા જવું પડે. બસ વગેરેનું સાધન આવવા પાસે લઈ ચાલે. તમારા બાપુજી આવે ત્યાં સુધી જવા માટે નહોતું ને ઘરે ડોકટર આવે તે મારે ત્યાં જ રહેવું છે. તે અંતિમ સમયની પરવડે તેમ નહોતું. એ કારણે ઉપેક્ષા કરી ને બધી વિધિ કરી લઉં. કારણ કે હવે આ માંદગીઓછી ભૂખના કારણે ઉપવાસ આદિ તપસ્યા માંથી ઉગરવાની આશા લાગતી નથી. એ વિચારે સારી રીતે થઈ શકતી, જેથી વીસ સ્થાનકના અમે કચ્છ કડાય ગામે ૫ ગુરૂશ્રીજી પાસે ઉપવાસ આદિ કરતી. એનાથી ઠીક લાગતું. ચાલ્યા. પૂ. ગુરણીશ્રીજીને વિનંતી કરી
પણ પછી એક દિવસ શરીર આખું પકડાઈ કે મારી વેદનાની શાંતિ નિમિત્તે શ્રી ગયું ને પેટમાં ધીમો દુઃખાવો શરૂ થતાં થડા સંઘને કહીને સવાલાખનો નવકાર દિવસ પછી તીવ્ર વેદના ઊપડી માંડવી વગેરે મંત્ર જાપ કરાવો. મારી એ વિન - મોટા ગામમાં ડોક્ટરોને બતાવતાં તેમણે કહ્યું તીને ધ્યાનમાં લઇને એક દિવસ આખે કે ઓપરેશન થશે. ને તે પણ મુબઈ અગર શ્રી સંઘ નવકારના જાપમાં બેસી ગયા! અમદાવાદ જાઓ. અહિ અમારું કામ નથી. મારી વેદના કેઈથી સહી શકાતી નહતી. હવે ખૂબ જ મુશ્કેલી ઊભી થઈ. મારા પતિદેવ આમ લગભગ આઠેક દિવસ પસાર થઈ ગયા. દેશાવરમાં નોકરી કરતાં હતા, જેથી તાર કરીને વેદના તીવ્ર હતી તે મંદ પડી ને એ અરસામાં તેઓને બોલાવ્યા. તેઓને આવતાં લગભગ મારા પતિદેવ ત્યાં આવી ગયા. ને અમો દશેક દિવસો નીકળી ગયા પણ એટલા દિવસોમાં મુંબઈ જવા રવાના થયા. ખૂબ જ તીવ્ર શુળની વેદના ચાલુ રહી મારા પણ હવે બન્યું એવું કે નવકાર મંત્રના મનમાં વિચાર આવ્યો કે મુંબઈ જઈને ઓપ• પ્રભાવથી જ રસ્તામાં મારા પતિદેવને એક માણસ રેશન થશે, ને કદાચ મરી જઈશ તે હોસ્પિ- મળી ગયે. ને વાતચીત કરતા તેણે કહ્યું કે ટલમાં મને નવકાર સંભળાવનાર પણ કઈ મુંબઈ જઈને ઓપરેશન ન કરાવશે પણ નહિ મળે. માંડવી પાસેના કચ્છ-કોડાય ગામમાં રસ્તામાં માંડવી-ભુજ રેડ ઉપર દહીંસરા ગામ મારા પરમોપકારી, રોગનિષ્ઠા ગુરુણ સા. આવે છે, ત્યાં એક વૈદ્ય રહે છે. તે પેટના

Page #18

૮૮
[ શ્રી આત્માન ંદ પ્રકાશ
૬૬ લગભગ પેટના જમણા પડખાથી થઈને પાછળ કરેાડરજ્જુ સુધી કઠણ પથ્થર જેવું અરૂંધાઇ ગયુ હતુ, તે બધુજ ધીરે ધીરે તેમના
વાળાને કહ્યું કે, ‘ઘેાડી વાર થેલીને પણ અમેને દહીંસરા લઇ જા. ત્યાં વૈદ્ય પાસે જઈને બતાવ્યુ. વૈદ્યે કહ્યું કે, કમળી થઇ ગઇ
"
વૈદ્યને બતાવતા જઇએ એમ વિચારીને ટેક્ષી-ઉપચારથી ફૂટીને રાગ તથા કાળા લેહી મિશ્રીત લગભગ ચાર પાંચ કાલા ઉપરાંત ચરે બહાર નીકળી ગયા....ને આમ હું મેતમાંથી નવકાર મહામત્રના પ્રભાછે, ને હવે ફૂટવાની તૈયારી છે. માંડ એક એવથી બચી ગઈ. એજ અરસામાં અમારા મેળખીતા પાસેના ગામના એ માણસે પચીસ ને પાંત્રીસ વર્ષની ઉંમરના મુંબઈમાં આવી જાતના દરદથી પીડાઇને મરણ પામ્યા. આ બધું જોઇને મુબઈમાં રહેતા અમારા સંબધીઓએ અતિશય ભારપૂર્વ॰ક પત્રા લખ્યા કે તમે મુ’બઇ આવી જાઓ ને આવા ઊંટ વૈદ્યોના ભરોસે કચ્છમાં કેમ બેઠા છે ? વગેરે કારણેાથી તેમના મનના સમાધાન માટે તથા દરદના નિદાન માટે અમે મુંબઈ ગયા. જો કે દરદના નિકાલ થઇ ગયા હતા, પણ અશક્તિ બહુ જ લાગત! હતી, જેથી વિમાન દ્વારા મને મુંબઈ લઈ ગયા. ત્યાં નિદાન થયુ, પૂરું તપાસ્યું. પણ કઇ જાતના જંતુ ન હતા ને ચાલુ ગુમડુ' છે એમ ડોકટરે એ કહ્યું ! શક્તિના ઉપચારો કરીને અમે પાછા દેશમાં આવી ગયા.
દિવસ નીકળે ને જો અંદર કમળી ફૂટી ગઇ તે ખેલ ખલાસ!' વૈદ્યને પૂછતાં એણે કહ્યુ કે, હા મારી પાસે ઉપાય છે, પણ ડામને ! ડોક્ટરીના આખરી ઉપાય આપરેશન, તેમ વૈદ્યકના છેલ્લા ઉપાય ડામ. ૐટલે ટાઢા દેવ રાવવા !.... અમે ખૂબ જ વિચારમાં પડ્યા. વૈદ્યને ભારપૂર્વક પૃછતાં તેણે કહ્યું કે, ‘હા મારા ઉપચારાથી આ ખાઇને હું અવશ્ય મચાવી લઇશ ને તે વિષે તમા કહા તે કાગળ ઉપર લેખીત ખાતરી આપીને સહી કરી દઉં. સાથેના સબ ધીમેએ, પિતૃદેવ વગેરેએ મને પૂછ્યું. મે કહ્યું કે ભલે વૈદ્ય ઉપચાર કરે. મારે મુ'બઇ નથી જાવુ.. ઘરે જઈને મરીશ તા નવકાર તે મળશે! બઈમાં પછી પરાધીન થઈ જઈએ. એ રીતે અમે। ટાઢા દેવરાવીને મુબઇ ન જતાં ઘરે પાછા ગયા. ઘેર વરસાદના કારણે ઘણી જ મુશ્કેલીથી પહેાંચ્યા. કાદવમાં ગાડાના પૈડા ખૂ`ચી જાય ને પૈડા ઉપર પાણી ફરી વળે ગામડામાં કાચા રસ્તા હોવાથી અસ કે ટેક્ષી ત્યાં જઇ ન શકે. એવી રીતે મુશ્કેલીથી ઘરે જઇને વૈદ્યના કહ્યા પ્રમાણે ઉપચારા કરવાથી પેટના ભાગમાં જે ગાંઠ હતી તે
ઉપર તરી આવી.
દદ માટે ખૂબ જ અકસીર ઇલાજ કરે છે વગેરે વગેરે ખૂબ જ ભારપૂર્વક કહ્યું જેથી અમે મુંબઇ જતા જતા રસ્તામાં દહીંસરા ગામમાં
અમૈા મુખર્જી હરકીશન હોસ્પિટલમાં હતા. એ જ અરસામાં અમારા પાસેના ગામ કચ્છ ભાજાયના એક ખાઈને એ જ હાસ્પિટલમાં
લાવવામાં આવી. મારા જેવી જ તેમના દર્દીની હકીકત હતી. પણ ડોકટરોએ તપાસીન લાહીનુ’ કેન્સર કહીને રજા આપી દીધી. હોસ્પિટલમાં
રાખી પણ નહિ. ને દેશમાં સાત મહિના તીવ્ર વેદના ભોગવીને અંતે મરણને શરણ થઇ.
નાની કેરીના આકારની કાણુ પથરા જેવી ગાંઠે બહાર ઉપસી આવી. ત્યાર બાદ વૈદ્યના કહ્યા પ્રમાણે ઉપચાર કરવાથી ગાંઠ બહાર ફ્રૂટી.
આવી રીતે મને નવકારમંત્રના પ્રભાવથી કમળી પાકી જવાની ભયંકર
નળમાંથી પાણીની ધાર છૂટે એવી રીતે ગાંઠ-મીમારીમાંથી જે જે ચેાગ્ય ઉપરા માંથી રોગ તથા કાળા લાહીના ધોધ વછૂટ્યો.
જોઇએ તે મળતા ગયા ને હુ` બચી ગઇ.

Page #19

મે-જુન ૨૦૦૦ ]
તેવી રીતે એક બીજો પણ અનુભવ મને મનમાં નવકારમંત્રનું સ્મરણ કરતી ઊભી રહી છે. અગાઉ જણાવ્યા મુજબ અમો કચ્છમાં ગઈ. બાર નવકાર ગણીને મનમાં સંકસાવ નાના ગામડામાં રહેતા હોવાથી દરેક ૯પ કર્યો કે જે હિંસક જાનવર હાય ચીજ વસ્તુ લેવા તથા ચક્કી નહિ હેવાથી તે આ રસ્તે મૂકીને દૂર ચાલ્યું જાય. અનાજ દળાવવા પણ પાસેના ગામડામાં જવું ને નવકાર ગણીને હાંકેટે માર્યો કે પડે. આસપાસના ગામોમાં કઈ વખત એકલા તરત જ સામેથી આવતું પ્રાણી પાછું પણ આવ-જા કરવાનું બનતું. એકેક ગાઉ વળીને દક્ષિણ દિશામાં કિનારા તરફ ઉપર ફરતા ગામડા હોવાથી ચીજ વસ્તુ લેવા ચાલ્યું ગયું. હું પૂર્વમાં જતી હતી, એ માટે એકલા જતાં પણ બીક લાગતી નહિ. સામો આવતે હતો. જે અમે બંને સામસામે તેથી હું એક દિવસ બપોરના મધ્યાહૂન સમયે બેખબર ચાલ્યા જઈએ તે કળામાં અમારે પાસેના ગામડામાં જતી હતી, કારણ કે વળતાં ભેટો થાય. ત્યાં કોઈને અવાજ પણ ન સંભસામાન સાથે હોવાથી બસનો સહારો લેવાને ળાય એવી ગંભીર પરિસ્થિતિ હતી. હવે તે હતો, જેથી બપોરના એક વાગે જતા રસ્તામાં રસ્તામાં એકલા કયાંય જવાનું થાય એક મોટો પાણીનો કળો-ચાર છ માણસ તે નવકારમંત્રને રક્ષક તરીકે રાખીને જેટલે ઊંડે પાણી વગરને દ્રહ આવેતે હતે. નવકાર ગણતી ગણતી ચાલતી જાઉં, ઓચિંતા મારી નજર દ્રહની પેલી પાર પડી. એવી આદત થઈ ગઈ છે. જેથી આ ત્યાં સામી બાજુથી કૂતરા જેવું કેઈક પ્રાણી હિંસક પ્રાણી ઉપર ઓચિંતી નજર પડી ગઈ,
| ચાલથી ચાલતું આવતું હતું. પહેલા એ સામે કાંઠે હતું ને હ’ આ કાંઠે હતી, તે મને થયું કે કૂતરું હશે, પણ પછીથી નવકાર મંત્રના પ્રભાવે મારી રક્ષા થઈ ગઈ. ઓચિંતો ખ્યાલ આવ્યું કે હમણાં લેકે કહે એવી રીતના બીજા પણ બે-ત્રણ જાતના છે કે આ સીમમાં એક ભગાડ નામનું હિંસક અનુભવે છે. ખરેખર અચિંત્ય મહિમાવાળો પ્રાણી ફરે છે ને ઘેટાં-બકરાને હેરાન કરે છે નવકારમંત્રનો પ્રભાવ આવા કલિકાળમાં પણ વગેરે વાત યાદ આવી ને હું ભય પામીને અનુભવવામાં આવે તે અદ્ભુત છે !.. F
કૃપા દૃષ્ટિ
પાપો આપણા જ અનંત છે તો પરમાત્માની કરુણા પણ અનંત છે. આશ્વાસન આપણે માટે હોય તે એટલું જ છે કેઆપણુ અનંત પાપ અંધકારના કુળના છે જ્યારે પરમાત્માની અનંત કરુણા પ્રકાશના કુળની છે. એનું એક જ કિરણ પ્રાપ્ત થાય અને આપણા અનંત પાપો ગાયબ...

Page #20

જીવનની ઉન્નતિના બાર મહામંત્ર..... ૧. પિતાનું કાર્ય સાચી સમજણપૂર્વક, સત્યનિષ્ઠાથી કરે. ૨ આવક કરતાં ખચ ઠીક ઠીક ઓછો રાખજે;
જેથી જીવન ચિંતામુક્ત અને કરજ વગરનું રહી શકશે. ૩ જીવનની પ્રત્યેક ક્ષણનો સદુપયેાગ કરશે તે
સમયના અભાવને પ્રશ્ન સ્વયં હલ થઈ જશે. ૪. સંપત્તિનું જેટલું જતન કરે છે તેટલું જ જતન
સંતતિને સંસ્કારિત બનાવવા માટે કરે. ૫ ખાનદાન અને ઉમદા મનુષ્યની જ સેબત કરજે. ૬. સ્વચ્છતા અને વ્યવસ્થાને જીવનના ક્ષેત્રમાં
બરાબર ખ્યાલ રાખો. ૭. તમારી વાણુ ધીમી, સાચી. મીઠી, ખપપૂરતી અને
આદર દેવાવાળી રાખો. ૮ જીવનમાં પ્રભુ પર અતૂટ વિશ્વાસ રાખો,
તેની સંપૂર્ણ શરણાગતિ કેળ. ૯ ઉત્તમ અને અધિકૃત ગ્રંથનું વારંવાર નિયમિત વાંચન કરે. ૧૦ શ્રદ્ધા, ધીરજ અને ખંતને કાર્યની સફળતા માટે
પાયારૂપે સ્વીકાર કરે. ૧૧ ધ્યેયનિષ્ઠ અને અડગ નિશ્ચયવાળા બને. ૧૨. પ્રત્યેક પ્રાણીમાત્રમાં પરમાત્માના દર્શન કરે, જેથી
વિશ્વમૈત્રી અને ચિત્તની શાંતિનો અનુભવ થવા લાગશે.
i With Best Compliments From :
AKRUTI NIRMAN PVT. LTD.
201, Mukhyadhyapak Bhavan, Road No. 24. Above Nityanand Hall, Sion (W.), MUMBAI-400 022
Tele. : 408175162 (Code No. 022)

Page #21

૯૧
મે-જુન ૨૦૦૦ ] SI.જી. રાવ હળemToH ere ego.comcygn.. - પૂજ્યપાદ ગુરુદેવ મુનિરાજ શ્રી ભુવનવિજ્યા તેવાસી
પ. પૂ. આગમમ-તારક ગુરુદેવશ્રી - જંબૂવિજયજી મહારાજ સાહેબના વ્યાખ્યાને 4
[ હતું ૧૯ મ ]
[ ગુરુ વાણું ભાગ-૨માંથી સાભાર.]
(ગતાંકથી ચાલુ)
કલપને માસકપ કહેવાતા. નવમો કલ્પ પર્વને દરજજો !
પયુષણક૫” કહેવાતે, પરિ એટલે એક આજે મહામંગલકારી પયુષણને પ્રથમ સામટુ, ઉષણ એટલે વસવાટ, એક દિવસ છે. તમારે ત્યાં દિવાળી આવે ત્યારે સામટો વસવાટ તેને કહેવાય પયુષણતમે ઘરને સાફ કરીને રગ-રોગાન વગેરેથી કલ્પ. સાધુઓ ચોમાસુ નજીક આવે એટલે શણગારે છે ને ! તેમ આ મહાપર્વની પધ- પાટ-પાટલા-વસતિ વગેરેની શોધ કરે. કારણ રામણી થઈ છે તે તમારા મન રૂપી ઘરમાં કે એ જમાનામાં આજના જેવા અફલાતુન બાઝેલા અનાદિકાળના રાગ-દ્વેષ રૂપી જાળાને ટાઈ સોવાળા ઉપાશ્રય નહેતા, લીપણ વગેરે સાફ કરો. જ્ઞાનીઓ કહે છે કે આ મહાપવન હતું તેથી ભૂમિ જીવાકુળ હોવાને લીધે બરાબ આરાધના ફળ ત્યારે જ બને કે જ્યારે વિશ્વના નિરીક્ષણ કરવાનું હોય. જે ગામમાં પાટસમસ્ત જેની સાથે આપણે મૈત્રી બાંધીએ. પાટલા વગેરે ચીજો મળી રહે તેમ હોય ત્યાં આ મહાપર્વનું મુખ્ય અંગ જ ક્ષમાપના છે. ચોમાસુ નક્કી કરે. આજની જેમ ત્યારે સંઘે શાસકારોએ આ દિવસને મહાપર્વ બનાવી દીધું વિનંતી કરવા નહોતા આવતા. પૂર્વને સાધુજેથી આ દિવસોમાં ખમાવવા જતાં કોઈને એનું જીવન જુએ તે ચકિત થઈ જવાય. નાનપ ન લાગે. જેમ બેસતા વર્ષે બધા સાલ કેવા સંજોગોમાં કેવી કઠીન જીવનચર્યામાં આ મુબારક કરવા નીકળે છે ત્યારે કોઈને એમ ન મહાત્માઓએ ધમને ચલાવ્યો, ટકાવ્યો અને થાય કે આ માણસ આજે કેમ આવ્યે? કારણ આપણા સુધી પહોંચાડ્યા છે. કે તે પર્વના દિવસે બધા જ સાલ મુબારક
1 કપ : કરતા હોય છે. તેમ આ ક્ષમાપનાના પવન
પjપણ કલ્પ અષાઢ સુદ ૧૫થી શરૂ લીધે માણસને કોઈને ત્યાં જતાં શરમ ન આવે, થાય. વદ એકમથી વદ પાંચમ સુધી સાધુઓ લઘુતા ન આવે.
ગામમાં વસ્તુઓની તપાસ કરે. જે પાટપર્યુષણ શબ્દાર્થ :
પાટલા વગેરે મળી શકે તેમ ન હોય તો ત્યાંથી પિયુષણ શબ્દ આમ તો છેલ્લા દિવસને વિહાર કરે. બીજા ગામમાં અષાડ વદ થી માટે જ વપરાય છે, પરંતુ બીજા સાત દિવસે દસમ સુધી તપાસ કરે. ન મળે તે આગળ તેને લગતા હેવાથી આપણે આઠ દિવસને ચાલે આમ પાંચ-પાંચ દિવસ તપાસ કરતા પયુષણ કહીએ છીએ. પૂર્વના કાળમાં સાધુ કરતા ભાદરવા સુદ પાંચમ સુધી કરે. છેવટે એને વિહાર નવકલ્પી રહેતા. એક જગ્યાએ ન મળે તે ઝાડ નીચે પણ રહી જાય.... પણ એક મહિનો રહે એમ આઠ સ્થાનના આઠ હવે વિહાર બંધ. છેલ્લા પાંચ દિવસ સાધુ

Page #22

૯
ગામમાં તપાસ કરે અને બીજી બાજુ ૫સૂત્રનુ... વાંચન કરે. કલ્પ એટલે આચાર સાધુએની વચ્ચે વડીલ સાધુ મહારાજ આચારાનુ વણ ન કરે. જેથી બધા સાધુએને ખ્યાલ આવે કે ચે।માસામાં કેવી રીતે વર્તવાનું છે પાંચ દિવસ કલ્પસૂત્ર વાંચવાની જે રુદ્ધિ હતી તે અત્યારે પણ કાયમ રહી. સામાન્ય રીતે આપણે ત્યાં આઠ દિવસના કાર્યક્રમા રહેતા તેથી પાંચ
દિવસ કલ્પસૂત્ર અને ખીજા ત્રણ દિવસ શ્રાવકના કળ્યે, આ આઠ દિવસના મહિમા જૈન સમાજમાં જખરા છે. ગમે તેવા સજોગો હોય પશુ આ આઠ દિવસ તે અચૂક આબાલવૃદ્ધ સૌ આરાધના કરે જ,
ત્રણ વર્ગ :
શ્રાવકના ત્રણ વગ` છે. સક્રિયા, કક્રિયા ને ભક્રિયા. હંમેશા આરાધના કરનારો વગ સક્રિયા કહેવાતા. કક્રિયા એટલે કાઇક જ વાર તિથીએ
કે પવ'ના દહાડાઓમાં આરાધના કરે. પહેલાં તા તિથીનુ મહત્ત્વ ખૂબ હતુ', પણ હવે આ વાર આવ્યા ત્યારથી તિથીઓનુ મહત્ત્વ ગયું, કઇપણ કરવુ. હાય તા કહે કે રવિવારે રાખેા. બીજા વારે કેાઈની હાજરી જ ન મળે ! ભક્રિયા એટલે ભાદરવામાં જ ઉપાશ્રયે આવનારા. ગમે તેવા નાસ્તિક હાય પણ સંવત્સરીનુ પ્રતિક્રમણ તે કરે જ.... પર્યુષણના આઠ દિવસમાં પણ મહાપુરુષોએ એવા ક*બ્યા બતાવ્યા છે કે તેના દ્વારા ખાર મહિનાનું ભાથુ માંધી લે
શ્રાવકના મુખ્ય પાંચ કતયેા છે. (૧) અમારિપ્રવર્તીન, (૨) સાધર્મિક વાત્સલ્ય, (૩) પરસ્પર ખામણાં, (૪) અઠ્ઠમ તપની આરાધના અને (૫) ચૈત્ય પરિપાટી. આ પાંચ કતબ્યાને ખરાખર આરાધવા જોઇએ. પહેલાં ત્રણ કતયૈાને તે રાજ આરાધવા જોઇએ. હવે પહેલુ' કબ્ય જોઇએ.
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
અમારિ પ્રવતન-જુગલ જોડી :
આખા ગુજરાતમાં અને અઢાર દેશેામાં અમારિ પ્રવર્તાવનાર પૂ. શ્રી હેમચદ્રસૂરિજી મહારાજ તથા શ્રી કુમારપાળ મહારાજા છે. આ આચાર્ય ભગવ'ત આપણને સાધર્મિક વાત્સલ્યમાંથી મળ્યા છે. ધધુકામાં ચાચિક નામના માઢ વાણિયા રહેતા હતા. તેની પત્નીનું નામ પાહિની હતુ. પાહિનીને એક રાત્રે સ્વમ આવ્યું. સ્વપ્રમાં તેણે જોયુ... કે મારી પાસે એક ટ્ન આવ્યુ. અને તે રત્ન મે... ગુરૂમહારાજને વહેારાવી દીધુ. એ અરસામાં પૂ. શ્રી ધ્રુવેન્દ્રસૂરિજી મહારાજ ત્યાં બિરાજમાન હતા. તેણે પૂ. ગુરૂભગવ'તને તે સ્વ× કહ્યું. આચાર્ય મહારાજ ખૂબ જ્ઞાની હતા. તેમણે પાહિનીને કહ્યું કે એક મહાન રત્ન તારા ઉદરમાં અવતરશે, તે તું મને આપી દેજે. સમય વીતતા ચાલ્યા. વિ. સં. ૧૧૪૫ના
કાર્તિક પૂર્ણિમાના દિવસે પૂર્ણ ચન્દ્ર જેવા તેજસ્વી પુત્રરત્નને પાહિનીએ જન્મ આપ્યા અને તેનુ' નામ ચાંગા એવુ રાખ્યુ. ખીજના ચદ્રની જેમ તે વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યા. આ બાજુ આચાય ભગવંત વિહાર કરીને ધ'ધુકા પધારે છે. આચાય ભગવંત દેરાસરમાં દર્શનાર્થે ગયા છે અને ત્યાં દર્શન કરવા પાહિની અને તેના પુત્ર ચાંગા આવે છે. આચાર્ય મહારાજશ્રીના ખાલી પડેલા આસન પર ચાંગા બેસી જાય છે. આચાય મહારાજ જુએ છે ‘પુત્રના લક્ષણ પારણામાં’ જોતાંની સાથે જ પેલુ' સ્વપ્ન યાદ આવે છે પુત્રનુ` વિશાળ લલાટ અને તેજસ્વી મુખમુદ્રા જોઇને પાહિની પાસે પુત્રની માંગણી કરે છે, પુત્રમેહના કારણે પહેલાં તેા પાહિની ના પાડે છે. આચાય મહારાજ શ્રી એ ઘણુ સમજાવ્યુ`. તેમજ સધ પણું ભેગા થઇને તેને ઘેર જાય છે અને પાહિનીને સમજાવે છે. પાહિની વિચારે છે કે ૨૫મા તીથકર રૂપ આ સ`ઘ મારે આંગણે

Page #23

મે-જુન ૨૦૦૦] આવ્યો છે. મારે તેમની વાતને સ્વીકાર કરે નહીં જોતાં પાહિનીને પૂછે છે કે મારો લાલ જોઈએ. આમ વિચારી પાહિનીએ પિતાનો પુત્ર ક્યાં ગયો ? પાહિની કહે છે કે ગુરૂ મહારાજ ગુરૂ મહારાજને વહોરાવ્યું. તે પુત્રને લઈને તેને લઈ ગયા. તે શાસનનું અણમોલ રત્ન આચાર્ય મહારાજ ખંભાત આવે છે. ત્યાં બનશે. આ સાંભળતાની સાથે જ ચાચિક ગુસ્સે ઉદયન મંત્રીને આ પુત્ર સાચવવા માટે સેપે થાય છે. તરત જ ખંભાત આવે છે. પુત્રની છે. આ બાજુ જ્યારે પાહિની એ પુત્રને વહોરા- માંગણી કરે છે. આચાર્ય મહારાજશ્રી તેને બે ત્યારે તેના પિતા ચાચિક બહારગામ ઉદયન મંત્રી પાસે મોકલે છે. ગયેલો. બહારગામથી ઘેર આવે છે અને પુત્રને
(ક્રમશઃ)
दूरीयाँ.नजदीकीयाँ વિન ..
શ્રી આત્માનંદ સભા
દ્વારા પ્રકાશિત * શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ”
LONGER-LASTING
TASTE
pasand
TOOTH PASTE
गोरन फार्मा प्रा. लि. सिहोर-३६४ २४०
गुजरात
જ્ઞાન દિપક
સદા તેજોમય રહે
તેવી હાદિક શુભેચ્છાઓ...
5 डेन्टोबेक 2 किमी स्नफ के
उत्पादको 5
અક્ષક
टूथ पे सट
DRISHTY

Page #24

R. આફ્રી કે આ
@ E વાવાઝોડાના પવન વચ્ચેય દીવો પ્રગટાવનાર ધન્યવાદને પાત્ર છે. અત્યારની સખત મંદીના વાતાવરણ વચ્ચેય કરોડને વેપાર કરનાર લેકચાહના મેળવે જ છે. પ્રતિકૂળ પવન અને ખૂબ ઉછળતા મોજાઓની પરવા કર્યા વિના સામે પુરે તરીને કાંઠે પહોંચનાર પ્રશંસાને પાત્ર છે.. એમ જ... વિલાસી વાતાવરણ અને પ્રલોભને વચ્ચે જીવવા છતાંય
સ્વ-જીવનને સાત્વિક અને સદ્ગણી બનાવનાર પુણ્યામા વંદનીય છે. સ્મરણીય છે. પૂજનીય છે...
શ્રી આત્માનંદ પ્રકા' માસિક ઉત્તરોત્તર પ્રગતિના સપાન સર કરે તેવી હાદિક મનોકામના અને શુભેચ્છા સહ....
આ
他凝凝强强强强强麼強強強強
જ છે કે
શાહ શાંતિલાલ લાલચંદ-હારીજવાળા “શાંતિ સદન”, ૧૩૨-વિજયરાજનગર, શાસ્ત્રીનગર સામે, ભાવનગર-૩૬૪ ૦૦૩
ફોન ન. : ૪૩૦૬૭૬
તે
Sigqgqzuddiq #qggí gggggggggg* તિ WERE
ASSASAAA%A433348484
જે
E32333333333333333333333
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX383X
મી આત્માન પ્રકાશ માસિક ઉત્તરોત્તર પ્રગતિના સોપાન સર કરે તેવી હાદિક મનોકામના અને શુભેચ્છા સાથે...
ડી. એલ. શાહ 5 પર પ્રેસર કુકર, સીલીંગ ફેન, પગ, ઘડીયાળ, મલ્ચર, સ્ટીલ વાસણ
સરળ હપ્તથી ખરીદવા માટે મળે. ઈમ્પોટેડ ફલાવર, થર્મોર, કકરી વેર, ફેન્સી પસ ગીફટ આઈટમ, કાચુ તથા હેમ એપ્લાયન્સની
અનેક વિવિધ વેરાઈટીએ... ધનલક્ષમી એજન્સી ડીપાર્ટમેન્ટ M કાવેરી કોર્પોરેશન, નવાપરા, ભાવનગર ૩૬૪૦૦૧ M. હવેલીવાળી શેરી, વોરા બજાર, ભાવનગર ૩૬૪ ૦૦૧
ફોનઃ (૦૨૭૮) ૪૨૭૯૦૨ 3XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Page #25

છે.
Search-erican cજી. ebcagt.tus, emover. 2.4
ભાવનગર મર્કન્ટાઈલ કો-ઓ પરેટીવ બેન્ક લી. Greate Herzigo #laurea et. Bhavnagar Mercantile Co-Operative Bank Ltd. હેડ ઓફીસ : લેખંડ બજાર, ભાવનગર : ફેન ૪૨૪૧૮૧, ૪૨૯ ૧૮૯ બ્રાન્ચ : 4 માકેટીંગ યાર્ડ, ભાવનગર : ફોન ૪૪૫૦૦૮, ૪૪૬૨૬૧
માધવદર્શન, ભાવનગર : ફેન ૪૨૦૭૯-૯, ૪ર૬૪૨૧ - થાપણના વ્યાજના દરે -
( તા. ૯-૫-૨૦૦૦ થી અમલમાં) Mસેવિંગ્સ
૪:૫ ટકા હું ફિકસ ડીપોઝીટ - ૩૦ દિવસથી ૧ વર્ષ કરતા ઓછા સમય માટે ૬ ટકા ૧ વર્ષથી ૨ વર્ષ કરતા ઓછા સમય માટે
૮ ટકા ૨ વર્ષથી ૩ વર્ષ કરતા ઓછા સમય માટે ૧૦.૫૦ ટકા ૩ વર્ષથી ૫ વર્ષ કરતા ઓછા સમય માટે ૧૧ ટકા ૫ વર્ષ અને ઉપરાંતના સમય માટે
૧૧.૫૦ ટકા -: વધુ વિગત માટે બેન્કમાં રૂબરૂ સંપર્ક સાધો :શ્રી કનૈયાલાલ વૃજલાલ પંડયા શ્રી ઇન્દુકુમાર ઉકાભાઈ પટેલ ચેરમેન
| મેનેજીંગ ડીરેકટર શ્રી વલ્લભભાઈ ભાઈલાલભાઈ પટેલ શ્રી પુરૂષોત્તમદાસ વૃજલાલ શાહ વા. ચેરમેન
જે. એ. ડીરેકટર શ્રી જે. એમ. શાહ
. મેનેજર B site=ges t aggest Satsang samster
જ રીતે
પા
રોગોને ત્રાસ શબ્દોમાં પ્રગટ એને ચીસ કહેવાય છે. પણ. આપણા દેશનો ત્રાસ શબ્દોમાં પ્રગટ એને પ્રાર્થના કહેવાય છે.... અત્યાર સુધી રોગીષ્ટ બની ઘણીએ ચીસો પાડી.... આવો હવે પ્રાથના કરીએ.
ના

Page #26

જે અનંત ગુણના ભંડાર છે, ચેત્રીસ અતિશયેના ધારક છે તથા માનવ જાતિના મહાન ઉદ્ધારક છે, તે શ્રી અરિહંત દેવેને અમારી
કેટ કેટિ વંદના હે.
“શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ” માસિક ઉત્તરોત્તર પ્રગતિના સોપાન સર કરે
તેવી હાર્દિક મનોકામના અને શુભેચ્છા સાથે.... મેસર્સ કાંતિલાલ મગનલાલ શાહ
- કાપડના વેપારી . મેઈન રોડ, જોરાવરનગર-૩૬૩૦૨૦ (જિ. સુરેન્દ્રનગર)
ફોન : (STD. Code-૦૨૭૫૨ ) ઓફિસઃ ૨૨૮૪૨ / ૨૩૩૨૪ 4 રેસી. ૨૨૦૫૬ / ૩૧૫૩
કરસ ટાઇલસ પ્રાઈવેટ લિમીટેડ
નવાગામ, થાનગઢ-૩૬૩ ૫૩૦ (જિ. સુરેન્દ્રનગર )
ફોન : ૨૦૮૧૧ X ૨૦૫૦૫ (STD. Code-૦૨૭૫૧) MIS SITES SMS Statઈtt Si૯ષ્ઠ
મિત્રો સાથેના સંબંધ ઓછા થવાથી કે તૂટી જવાથી આપણને અવશ્ય અકળામણ થાય છે....
આપણુ આત્મા પર મેહનું એટલું ભારે આધિપત્ય છે કે પરમાત્મા સાથેનો સંબંધ પાતળો થાય કે તૂટી જાય એની આપણને જરાપણ અકળામણ નથી...
સાવધાન થવું જરૂરી છે કે......

Page #27

મુંબઇમાં ભગવાન મહાવીર જન્મકલ્યાણક મહોત્સવની શાનદાર ઉજવણી...
MAHAVIR
ભગવાન મહાવીરસ્વામીના જન્મ કલ્યાણક મહોત્સવની શરૂઆત ગત તા. ૧૬-૪-૨૦૦૦ના રોજ સવારના ૮-૦૧ મિનિટે મુંબઈના દેરાસરોમાં ઘંટનાદપૂર્વક થઈ. મુંબઈ જેન મહોત્સવ સમિતીના આહ્વાને લાખ અહિંસા પ્રેમીઓએ ઘટનાદ, થાળીનાદ તેમજ જેન’ જયતિ શાસનમૂના નાદથી મુંબઈને ગજવી દીધું.
ઓગસ્ટ ક્રાંતિ મેદાનમાં બનાવાયેલ ક્ષત્રિયકુંડ નગરમાં સવારના ૧૧-૦૦ કલાકે ભારત સરકારના કેબીનેટ મંત્રીશ્રી સુરેશ પ્રભુના કરકમલ દ્વારા જૈન શાસનના દqજનું ધ્વજારોહણ થયું. આ સુઅવસરે શ્રી સુરેશ પ્રભુએ કહ્યું કે માંસની નિકાસ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ લાદવા વિષે સરકાર ગંભીરતાપૂર્વક વિચાર કરી રહી છે, આ વિષયને તુરત નિર્ણય કરવામાં આવશે.
જૈન સમાજે પ્રસારિત કરેલ ચાર પ્રસ્તા ઉપર શ્રી સુરેન્દ્રભાઈ સવાઈએ શ્રી સુરેશ પ્રભુ તેમજ શ્રી મુરલી દેવરાનું સમર્થન માગ્યું. શ્રી મંગલ પ્રભાત લેઢાએ સ્વાગત કરતા કહ્યું કે, ભગવાન મહાવીરના જન્મ કલ્યાણકના આ ૨૬૦ ૦માં વર્ષને અહિંસા વષ? ઘોષિત કરવું જોઈએ.
મુંબઈ–કેંગ્રેસના અધ્યક્ષ શ્રી મુરલી દેવરાએ મલબાર હીલનું નામ મહાવીર હીલ કરવા માટે પોતાનું સંપૂર્ણ સમર્થન કયુ'. શ્રી સુરેન્દ્ર કે. શાહ, શ્રી વિરેન્દ્ર શાહ, શ્રી નરેશભાઈ શાહ તેમજ ઈન્દ૨મલ કોઠારીએ મહેમાનોનું સ્વાગત અહિંસા રથ આપી કર્યું. શ્રી રામાલ જેને ઉપસ્થિત નાગરિકોનું આભાર દશન કયુ.
વિદેશી નાગરિકો તેમજ સર્વ ધર્મના સાધુઓએ ભગવાન મહાવીરના અહિંસા, અપરિગ્રહ અને અનેકાંતવાદના સિદ્ધાંત ઉપર બનેલ ક્ષત્રિયકુ'ડ નગરની વિભિન્ન ઝાંખીઓની મુક્તક-ઠે પ્રશંસા કરી તેમજ આવા આમજનને મુબઈના અન્ય ભાગમાં કરવાની જરૂરિયાત બતાવી.

Page #28
Shree Atmanand Prakash D મે-જુન : 20 0 0 | Regd. No. GBV. 31. સહનશક્તિના સથવારે પુણ્યસંપત્તિનું ઉપાર્જન.... શાન્તિના શરતે સોડું, ફુલે ઘર્ષવિભાવનાનું ! ब्यपैति दुखं पापं च पुण्यं, | રાસાદાતે તતા //. 3 ઉપસ્થિત દુઃખ ધમભાવનાના બળે શાન્તિથી સહન કરી શકાય છે, અને પ્રતિ, છે તેમજ પુણ્યસમ્પત્તિનું ઉપાર્જન થાય છે. The present misery can be quietly endured by virtue of good reflections on Dharma; and hence misery as well as sin comes to an end and also merit is earned. શ્રી આત્માનદ મકારા ઠે. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪ 001 From, તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ મુદ્રક અને પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનદ સભા, ભાવનગર પ્રમુખ : શ્રી પ્રમાકાન્ત ખીમચંદ શાહ વતી સાધના મુદ્રણાલય, દાણાપીઠ પાછળ, ભાવનગરમાં છપાયેલ છે For Private And Personal Use Only